اگرچه ستاد تنظیم بازار در جلسه اخیر خود اجازه افزایش قیمت به هیچ کالایی را نداده اما شواهد حاکی از آن است که برخی از صنایع غذایی، خودسرانه، افزایش قیمت کالاهای خود را در دستور کار قرار داده‌اند.
بر این اساس قیمت کالاهایی همچون لبنیات و روغن با افزایش قیمت قابل توجهی مواجه شده در حالی که تولیدکنندگان از بابت گرانفروشی خود هیچ ترسی از دستگاه‌های نظارتی ندارند و همچنان بر این عقیده هستند که در شرایط فعلی اقتصاد، بدون افزایش قیمت نمی‌توان به تولید ادامه داد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، البته با توجه به اینکه چندی پیش علی عوض‌پور دبیرکل اتاق اصناف ایران اعلام کرد که هر واحد صنفی بین ۷ تا ۱۷ درصد می‌تواند برای کالاهای وارداتی افزایش قیمت دهد، به نظر می‌رسد که مجوز گرانی برای بسیاری از واحدهای صنفی صادر شده به‌طوری‌که به عنوان مثال گرانی ۹ تا ۱۶ درصدی روغن در بازار اعمال شده است.
این در حالی است که اجازه افزایش قیمت تنها برای کالاهای وارداتی صادر شده و اعمال این کار برای دیگر کالاها تخلف به حساب می‌آید اما با این حال نگاهی به بازار کالاهای اساسی نشان می‌دهد که قیمت لبنیات، روغن، مرغ، گوشت، برخی کیک‌ها و شیرینی‌جات و. . . بدون موافقت ستاد تنظیم بازار با گرانی مواجه شده و مردم ناچار هستند که از این پس این اقلام را با قیمت‌های جدید بخرند.
گشت و گذاری در سطح شهر نشان می‌دهد که علاوه بر بازار گوشت و مرغ، بازار میوه و تره‌بار نیز با موج شدیدتری از گرانی روبه‌رو شده به‌طوری که قیمت برخی از میوه‌ها مثل هندوانه با افزایش قیمت چهار برابری نسبت به سال گذشته مواجه شده است. همچنین دیگر اقلام میوه نیز که تا هفته پیش قیمت‌های عجیب و غریبی را به خود اختصاص داده بودند، طی دو سه روز اخیر با افزایش قیمت بیشتری روبه‌رو شده‌اند.
به عنوان مثال قیمت هر کیلو آلبالو که در یکی از مغازه‌های سطح شهر 9800 تومان بود، طی روزهای اخیر به 18 هزار تومان رسیده است. بر این اساس گرانی در بازار کالاهای اساسی در حالی ادامه دارد که حتی این روزها نمی‌توان به بازار میوه و تره بار هم نزدیک شد چرا که به گفته مسوولان این حوزه، میوه ارزان نخواهد شد.
گرانی 55 درصدی میوه در یک سال
نکته جالب توجه اینکه افزایش قیمت کالاهای اساسی در گزارش‌های دستگاه‌هایی مثل بانک مرکزی هم به چشم می‌خورد. به‌طوری که براساس اعلام بانک مرکزی، در هفته منتهی به 22 تیرماه ، قیمت 9 گروه لبنیات، تخم‌مرغ، برنج، میوه‌های تازه، سبزی‌های تازه، گوشت، مرغ، قند و شکر و روغن نسبت به هفته قبل از آن افزایش و تنها قیمت دو گروه حبوب و چای کاهش داشته است.
از سوی دیگر نگاهی به تغییرات قیمت سالانه نشان می‌دهد که قیمت خُرده‌فروشی لبنیات در هفته منتهی به 22 تیر ماه نسبت به هفته مشابه سال قبل 6/12 درصد، تخم‌مرغ 46 درصد، برنج 9 درصد، حبوب 1/1 درصد، میوه‌های تازه 2/55 درصد، سبزی‌های تازه 2/14 درصد، گوشت قرمز 2/24 درصد، مرغ 2/4 درصد، قند و شکر 5/1 درصد، روغن 1/9 و چای 19 درصد رشد داشته است.
البته هنوز گزارش جدیدتری از سوی بانک مرکزی منتشر نشده اما شواهد حاکی از آن است که روند افزایش قیمت‌ها طی چند روز اخیر شدت بیشتری گرفته است.
این در حالی است که هنوز برخی از تولیدکنندگان هم موفق به دریافت مجوز گرانی از سوی دولت نشده‌اند به‌طوری‌که طی روزهای اخیر شاهد پافشاری نانوایان بر افزایش قیمت این محصول هستیم. بر این اساس می‌توان گفت که هنوز گرانی‌ها در بازار ادامه دارد و باید منتظر افزایش قیمت دیگر کالاها نیز در بازار باشیم.
این در حالی است که حتی قرار است قیمت برخی اقلام مانند مرغ با پیگیری دولتمردان گران شود. بر این اساس در حالی که قیمت مرغ در برخی مناطق سطح شهر به کیلویی 9300 تومان رسیده است، وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد که قیمت مرغ در ایران ارزان‌ترین قیمت را در سطح جهان دارد. از این رو افزایش قیمت مرغ در دستور کار است.
افزایش قیمت 9 تا 16 درصدی روغن
در حال حاضر ستاد تنظیم بازار در مقابل درخواست تولیدکنندگان برای افزایش قیمت مقاومت کرده اما هنوز بسیاری از تولیدکنندگان برای دریافت مجوز قانونی برای افزایش قیمت اصرار دارند. این در حالی است که گروهی دیگر از تولیدکنندگان هم بدون توجه به صحبت‌های ستاد تنظیم بازار، خودشان مجوز گرانی را برای کالاهای خود صادر کرده‌اند.
اگرچه دولتمردان بر این عقیده هستند که با افزایش قیمت کالایی طی روزهای اخیر موافقت نشده است اما شواهد حاکی از آن است که قیمت کالاهای اساسی و خوراکی طی روزهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است.
به عنوان مثال تولیدکنندگان روغن افزایش ۹ تا ۱۶ درصدی محصولات خود را اعمال و نسبت به عرضه محصولات آن هم با قیمت‌های جدید اقدام کرده‌اند. به عنوان نمونه قیمت روغن یک لیتری یکی از شرکت‌های روغن از ۵۳۰۰ تومان به ۵۷۵۰ تغییر کرده است. همچنین یکی دیگر از شرکت‌های روغن، قیمت روغن سرخ کردنی خود را از 4300 تومان به 4800 تومان رسانده است.
مخالفت تنظیم بازار با گرانی لبنیات کذب است
از سوی دیگر شاهد این هستیم که قیمت هر لیتر شیر پاستوریزه برخی از شرکت‌های صنایع لبنی به‌طور غیرقانونی ۷۰۰ تا ۹۰۰ تومان گران شده است. بر همین اساس در حالی که نرخ قانونی هر لیتر شیر پاستوریزه بطری حدود 2500 تومان است، برخی از صنایع این محصول را به‌قیمت 3200 تومان و 3400 تومان به‌فروش می‌رسانند.
در این خصوص رییس انجمن صنفی گاوداران کشور نیز اعلام کرده که مخالفت تنظیم بازار با افزایش قیمت لبنیات کذب محض است و قیمت لبنیات از این پس افزایش بیشتری خواهد داشت.
احمد مقدسی در مورد اخبار منتشر شده در مورد تصمیم ستاد تنظیم بازار بر عدم افزایش قیمت شیر خام اظهار کرد: در جلسه هفته گذشته ستاد تنظیم بازار، قیمت مصوب شیرخام در دستور کار این ستاد نبود و هیچ تصمیمی در این زمینه گرفته نشد.
وی افزود: قیمت شیرخام و لبنیات در دستور کار 5 تیرماه این ستاد بود که مقرر شد قیمت شیرخام و لبنیات 10 درصد افزایش یابد. بر این اساس قیمت 1570 تومان در ابتدا برای شیر خام پیشنهاد شد که وزیر جهاد کشاورزی آن را نپذیرفت و در حال مذاکره با وزیر صنعت و معدن هستیم تا این قیمت را بیشتر افزایش دهیم.
مقدسی در رابطه با دلیل وزیر جهاد کشاورزی برای مخالفت با قیمت 1570 تومانی برای شیر خام خاطرنشان کرد: وزیر جهاد کشاورزی با این قیمت مخالف بود و دلیل او نیز بالاتر بودن قیمت شیر در کارخانجات بود. طبق نظر حجتی قیمت شیرخام بیشتر از 1570 تومان خواهد شد.
رییس انجمن صنفی گاوداران تصریح کرد: افزایش نیافتن قیمت شیر خام از پایه کذب محض است. قیمت 1570 تومان با مخالفت مواجه شد اما تصمیم بر افزایش تا 1700 تومان است که قیمت باقی لبنیات را هم افزایش خواهد داد.
سودجویی دلالان عامل گرانی میوه
گرانی و گرانفروشی در بازار در حالی ادامه دارد که مسوولان هیچ برنامه‌ای برای تنظیم بازار در دستور کار ندارند و تنها خود را نسبت به واقعیت‌های بازار بی خبر نشان می‌دهند. بر این اساس نه تنها قیمت کالاهایی همچون گوشت، برنج، مرغ، لبنیات، روغن و... با افزایش مواجه شده بلکه قیمت میوه و تره‌بار هم طی هفته‌های اخیر با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شده در حالی که مشخص نیست علت گرانی در این بازار چیست. اگرچه از یک سو کاهش نسبی تولید و افزایش هزینه‌ها دلیل این موضوع عنوان می‌شود و از طرف دیگر وزارت کشاورزی، جو روانی و سودجویی دلالان را عامل افزایش قیمت‌ها اعلام می‌کند.
طی هفته‌های گذشته بازار میوه با افزایش قیمت بی‌رویه مواجه شده به‌طوری‌که از فروردین‌ماه امسال و پس از تعطیلات نوروزی قیمت انواع میوه با افزایش نسبی نسبت به سال گذشته روبه‌رو شده است. به‌گونه‌ای که بر اساس آخرین آمارهای رسمی منتشر شده از سوی بانک مرکزی برخی از این محصولات در بازار میوه و تره بار به بیش از ۱۰۰ درصد رشد قیمت نسبت به بازه زمانی مشابه در سال ۱۳۹۶ رسیدند.
در همین خصوص حبیب رادفر مشاور اقتصادی معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی گفت: گرچه با کاهش نسبی تولید به دلیل سرمازدگی در اواخر سال گذشته و اوایل امسال در برخی میوه‌ها مواجه بوده‌ایم اما هیچ مشکلی در تولید میوه نداریم چرا که سالانه حدود ۲۰ میلیون تن تولید در کشور وجود دارد و سرانه حدود انواع میوه در ایران به بالای ۲۵۰ کیلوگرم می‌رسد. در حالی که میانگین سرانه تولید آن در جهان ۹۵ کیلوگرم است.
نبود مدیریت و نظارت
مشاور اقتصادی معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی افزود: اگرچه سرمایه امسال سبب کاهش نسبی تولید سیب، انگور و برخی میوه‌های هسته‌دار شده است، اما آنقدر مازاد تولید در کشور وجود دارد که هم‌اکنون نیز مشکلی برای تامین نیاز داخلی نداریم. این در حالی است که به نظر می‌رسد عامل اصلی برهم خوردن تعادل در این بازار نبود مدیریت و نظارت درست از سوی دستگاه‌های متولی است.
وی با بیان اینکه برخی سودجویان و دلالان بازار میوه همان‌هایی هستند که به دنبال بهانه‌ای برای باز شدن درهای کشور به روی میوه‌های وارداتی‌اند، ادامه داد: میوه جزو تنها محصولاتی در کشور است که نه تنها توانایی رقابت با دنیا را دارد بلکه در تولید بسیاری از آنها صاحب رتبه و جایگاه برتر در دنیا هستیم بنابراین نمی‌توان پذیرفت که با یک سرمازدگی بازار این گونه با چالش و نوسان قیمت مواجه شود. بنابراین اگر مدیریت نظارت بر بازار درست و دقیق باشد، شاهد این اتفاقات نخواهیم بود.
ماهیگیری از آب گل‌آلود
رادفر با اشاره به ضریب خوداتکایی ۱۰۵ درصدی میوه اظهار کرد: جو روانی که در بازار میوه ناشی از خروج ترامپ از برجام و نوسانات ارزی اخیر به وجود آمده است، قدری در افزایش قیمت‌ها تاثیر دارد اما در این میان سودجویان و دلالان از آب گل‌آلود ماهی گرفتند و می‌خواهند بازار را به نفع خود بچرخانند اما دولت در این میان بهتر است میادین مهم کلانشهرها را به اتحادیه باغداران کشور واگذار کند تا واسطه‌ها قطع شده و تولیدکنندگان بتوانند محصولات خود را به صورت مستقیم و با قیمت مناسب در بازار عرضه کنند.
مجتبی شادلو عضو اتحادیه باغداران نیز در این باره معتقد است که افزایش نرخ ارز در کشور با توجه به وارداتی بودن نهاده‌های بخش کشاورزی به ویژه در حوزه باغبانی در هزینه تمام‌شده تولید میوه بی‌تاثیر نبوده است و برخی محصولات مانند هلو، زردآلو، آلبالو، گیلاس، گلابی و دیگر میوه‌های هسته‌دار و دانه‌دار تابستانی از سرمازدگی لطمه دیده‌اند. اما در عین حال عده‌ای در این میان از این فرصت سوءاستفاده کردند و با سودجویی در این بازار باعث نوسانات قیمتی و گرانی میوه شدند.
افزایش هزینه‌های تولید
شادلو افزود: اگرچه برخی معتقدند که همه کود مورد نیاز بخش کشاورزی در داخل کشور تولید می‌شود، اما باید گفت که در حوزه باغبانی کودهای شرکت خدمات حمایتی چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و کودهایی مانند آهن، روی، منگنز، منیزیم، کلسیم و... عمدتا وارداتی بوده و نهایتا در داخل بسته‌بندی می‌شوند. از سوی دیگر نیز با توجه به متاثر بودن ۷۰ درصد هزینه‌های تولید محصولات باغی به نهاده‌ها و مکانیزاسیون، نمی‌توان ادعا کرد که این بخش از افزایش نرخ ارز بی‌تاثیر بوده است. شادلو ادامه داد: از سوی دیگر هزینه‌های تولید و هزینه‌های کارگری در پی نوسانات قیمتی افزایش داشته است.
اوضاع آشفته‌بازار در حالی ادامه دارد که تنها کار مسوولان برای مدیریت و تنظیم بازار صدور اطلاعیه‌هایی با مضمون مدیریت بازار و برخورد با گرانفروشان و متخلفان است در حالی که در عمل خبری از نظارت نیست و همچنان روند افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها ادامه دارد.
این در حالی است که دولت باید هرچه زودتر برای کنترل و تنظیم بازار کالاهای اساسی به بخش خصوصی میدان دهد تا بلکه دست کم در مورد تامین کالاهای مورد نیاز و اساسی مردم شاهد مشکل نباشیم.