با اینکه قرار است امروز جزییات بسته جدید ارزی دولت اعلام شود اما بلاتکلیفی فعالان اقتصادی و مردم باعث وقوع پدیده‌های جدیدی در بازار شده است.
هجوم مردم به فروشگاه‌ها برای خرید اقلام اساسی بیش از نیاز معمول در حالی است که بسیاری از فروشندگان و تولیدکنندگان برای فروش محصولات خود محدودیت‌هایی را ایجاد کرده‌اند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، اگرچه قدرت خرید مردم طی سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته اما به دنبال هرج و مرج ایجاد شده در بازار، تقاضا برای خرید برخی کالاها به خصوص مواد غذایی افزایش یافته است.
نگاهی به وضعیت قیمت‌ها طی هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که برخی کالاها با افزایش قیمت 10 تا 40 درصدی روبه‌رو شده‌اند. اما نکته قابل توجه در این میان این است که به دلیل نگرانی تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی از آینده بازار و وضعیت نرخ ارز، عرضه و فروش کالاها به مصرف‌کنندگان نیز محدود شده است.
به عنوان مثال در برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید برخی کالاها به تعدادی مشخص محدود شده است و بیش از آن مقدار انجام‌پذیر نیست. از این رو تا زمانی که بسته جدید ارزی دولت این اطمینان را به فعالان اقتصادی ندهد که اوضاع سر و سامان می‌یابد، بازار همچنان در بلاتکلیفی به سر خواهد برد.
البته در این میان به گفته برخی فعالان بازار، تولید بسیاری از کالاها به دلیل افزایش قیمت ارز کاهش یافته و منجر به گرانی و کمبود در برخی کالاهاست.
این در حالی است که به گفته رییس اتاق اصناف ایران، در زمینه کالاهای اساسی و استراتژیک به هیچ عنوان کمبودی در عرضه و ذخیره‌سازی وجود ندارد بلکه بخشی از مشکلات به وجود آمده به دلیل تحریم‌ها و بخشی نیز به دلیل عدم ثبات ارز است.
به گفته علی فاضلی، اگر کالا در بازار کم است باید دید در خط تولید واحد‌های صنعتی چه مشکلاتی به وجود آمده است چراکه قبل از عید این مسایل مطرح نبود.
تولیدکنندگان فعلا دست نگه داشته‌اند
در این خصوص همچنین نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه تولیدکنندگان فعلا دست نگه داشته‌اند، به ایسنا گفت: باتوجه به التهاباتی که در بازار ارز ایجاد شده و هزینه تولید و واردات کالاها را افزایش داده است، تولیدکنندگان فعالیت خود را به صورت مقطعی متوقف کرده‌اند.
به گفته علاء‌الدین میرمحمد صادقی، افزایش تقاضا برای خرید ارز، توهم در بازار و اقتصاد ایجاد کرده و باعث شده تولیدکنندگان به دلیل هماهنگ نبودن قیمت کالای نهایی با هزینه تمام شده، تولید را کم یا فعلا متوقف کنند.
وی اظهار کرد: باتوجه به نوساناتی که در بازار ارز ایجاد شده، هر کس سعی دارد پولش را به ارز تبدیل کند و منفعتی ببرد؛ لذا این میزان تقاضا، توهم و جو روانی در بازار ایجاد کرده است. این در حالی است که ارقامی که معامله می‌شود محدود است.
وی همچنین اظهار کرد: این شرایط تولید را سخت کرده است، چراکه برای تولیدکنندگان تامین مواد اولیه با ارز ۱۲ هزار تومانی اصلا مقرون به صرفه نیست؛ لذا مجبورند صبر کنند که اگر قیمت محصولات تولیدی به میزان افزایش نرخ دلار، افزایش پیدا کرد آنها هم به تولید ادامه دهند.
به گفته نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران، در حال حاضر قیمت کالاها تقریبا ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش یافته است و از سوی دیگر به دلیل رکود در بازار کسی خرید نمی‌کند. میرمحمد صادقی همچنین درباره انتصاب عبدالناصر همتی به عنوان رییس کل بانک مرکزی گفت: این انتخاب بر این مبنا بوده که وی مدت‌ها در بانک ملی فعالیت داشته و علاوه بر این این‌گونه نقل می‌شود که در مسایل ارزی نیز مسلط است. البته نمی‌شود امروز وی را قضاوت کرد که چقدر کارایی دارد چرا که رییس کل جدید بانک مرکزی در موقعیتی خاص منصوب شده است.
بسته جدید ارزی باید قابل اتکا باشد
همانطور که گفته شد، فعالان اقتصادی منتظر اعلام جزییات بسته جدید ارزی دولت هستند تا بر مبنای آن بتوانند برای آینده خود برنامه‌ریزی کنند. به گفته کارشناسان، بسته جدید سیاست‌های ارزی باید یک بار برای همیشه برای فعالان اقتصادی قابل اتکا باشد و بتوانند روی آن حساب کنند.
به گفته آنها، همچنین بسته جدید سیاست‌های ارزی نباید خیلی متفاوت از پیشنهادات گذشته‌ای باشد که فعالان اقتصادی به دولت اعلام کرده‌اند. این در حالی است که دولت به هیچ عنوان نباید در قالب بسته سیاستی جدید، نرخی را برای ارز اعلام کند، چراکه یک بار این تصمیم را گرفته و آثار سوء آن را نیز شاهد بودیم.
هجوم مردم برای خرید روغن و برنج
گشت و گذاری در بازار نشان می‌دهد که تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی، به شدت فعالیت‌های خود را کاهش داده‌اند و از عرضه برخی کالاها به مردم خودداری می‌کنند. این در حالی است که مردم نیز به نوعی دچار وسواس خرید شده‌اند.
از این رو با هجوم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای، خرید خود را افزایش داده‌اند چراکه نگران افزایش مجدد قیمت‌ها به دلیل بی‌ثباتی‌های اقتصادی در بازار هستند. افزایش تقاضا برای خرید کالاهای اساسی در حالی است که برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز در روزهای گذشته محدودیت‌های فروش تعیین کرده‌اند که اعتراض خریداران را به دنبال داشته است.
در همین خصوص یکی از مشتریانی که برای تهیه مواد غذایی به یکی از فروشگاه‌های بزرگ شهر مراجعه کرده بود، گفت: طی روزهای اخیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای با هجوم مردم روبه‌رو شده به طوری که بیشتر آنها روغن، برنج و ماکارانی خریداری می‌کنند. این در حالی است که 90 درصد قفسه روغن خالی شده و مسوولان فروشگاه به هر نفر بیشتر از سه روغن نمی‌دهند.
محدودسازی برای مقابله با سودجویان
در این زمینه همچنین نایب رییس اول اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای اظهار کرد: در تامین کالاهای اساسی فروشگاه‌ها مشکلی نداریم و فقط درمورد برخی لوازم‌خانگی مشکلاتی رخ داده است.
به گفته منصور عالی‌پور، احتکار مواد غذایی از سوی خود مردم رخ می‌دهد زیرا در این روزها شاهدیم برخی سودجویان با مراجعه به فروشگاه‌ها بیش از حد معمول کالا می‌خرند. این در حالی است که فروشگاه‌ها برای مقابله با این افراد به محدودسازی فروش برخی اقلام دست زده‌اند تا از سودجویی این افراد جلوگیری شود.
وی سخنان و شایعات بی‌اساس را عامل افزایش اشتهای خرید مردم دانست و گفت: اینکه کالایی در فروشگاه بماند و عرضه نشود به صورت سیستمی امکان‌پذیر نیست بنابراین وقتی کالایی تولید می‌شود باید وارد چرخه فروش شود.
نمی‌فروشیم، چند هفته‌ای صبر کنید!
این اوضاع در حالی است که سه‌راه امین‌حضور به عنوان بورس لوازم‌خانگی که تا همین چند وقت پیش یکی از پر‌ترددترین و شلوغ‌ترین محل‌های تهران به شمار می‌رفت و کوچه‌ها و خیابان‌های اصلی و فرعی‌اش غیر از ماشین و عابر پر از کارگران حمل بار با بود، حالا به بازار سوت و کوری تبدیل شده که دیگر کمتر شاهد جابه‌جا شدن بار و این طرف و آن طرف رفتن چرخ‌دستی‌های کوچک و بزرگ کارگران در آن هستیم. از این رو زمانی که برای خرید «جهیزیه» هم به مغازه‌ها و نمایندگی‌های رسمی مراجعه می‌کنید، تا دل‌تان بخواهد «نداریم، نمی‌فروشیم، موجود نیست و چند هفته‌ای صبر کن» از فروشندگان می‌شنوید.
در این خصوص یکی از فروشندگان لوازم‌خانگی گفت: قبلا کارخانجات تولیدکننده و شرکت‌های واردکننده کالاهای خود را به صورت اعتباری در اختیار بنکداران و فروشندگان قرار می‌دادند اما در حال حاضر کالاهای خود را به صورت نقدی یا مدت بسیار کم به فروش می‌رسانند.
به گفته وی، فروشنده‌ها مقصر شرایط فعلی ایجاد‌شده در بازار نیستند. احمدی افزود: ما فروشنده‌ها مقصر نیستیم، وقتی دلار هشت هزار تومان می‌شود و از فردا خبری نداریم، چه انتظاری از فروشنده دارید؟ علاوه بر این با همان نرخ دلار کالاهای مورد نیاز این بازار وارد شده و با این شرایط طبیعی است که گرانی و افزایش قیمت داشته باشیم.
نمی‌توانیم مثل قدیم راحت خرید کنیم
کاسب دیگری که برندهای معروف لوازم‌خانگی را می‌فروخت، گفت: هیچ کدام از این برندها بدون مشکل نیستند و همه‌شان با افزایش نسبی قیمت مواجه شدند و به عنوان مثال یک یخچال فریزر از هفته گذشته تا امروز حدود 200 تا 400 هزار تومان بسته به مدل‌های مختلف گران‌تر شده است یا آنکه به عنوان مثال یک ظرفشویی با همین مارک با گارانتی اصلی که قیمتی حدود سه میلیون و 800 هزار تومان در بازار دارد، موجود نیست و اگر بخواهی از طریق دیگری آن را تهیه کنی، پنج میلیون و 500 هزار تومان قیمت پیدا می‌کند.
از این رو ما هم مثل قدیم راحت نمی‌توانیم به هر میزان می‌خواهیم خرید کنیم چرا که شرکت در قبال ثبت سفارش با کد ملی مشتری از کارخانه جنس به ما می‌دهد و می‌گویند برای کنترل بازار از احتکار کالا حتی پس از فروش، پیگیر نصب کالا هم می‌شویم.
بنابر آنچه گفته شد، فروشندگان لوازم‌خانگی از ترس افزایش نرخ ارز، انبارهای خود را پر از لوازم‌خانگی کرده‌اند و جنس به مشتری نمی‌فروشند.
در این میان فروشندگان مواد غذایی هم به صورت محدود کالاهای خود را به مردم عرضه می‌کنند. این ممانعت از فروش در بسیاری از صنوف و بازارهای دیگر هم مشاهده می‌شود چراکه به گفته فعالان اقتصادی، وضعیت نرخ ارز مشخص نیست و باید دید بر اساس بسته جدید ارزی دولت، در آینده چه در انتظار بازار خواهد بود.