مشکلات داخلی و تحریم فروش خارجی فرش را به یک‌ششم کاهش داد‌؛ بلاتکلیفی صادرکنندگان

 بر این اساس در حالی که تا 23 سال پیش صادرات فرش دستباف ایران یک‌سوم صادرات کالای غیرنفتی ایران را تشکیل می‌داد، ‌امروزه این میزان کاهش چشمگیری داشته و به یک‌ششم سال ۷۴ رسیده است. این در حالی است که در سال 1374، یک میلیارد و 374 میلیون دلار صادرات فرش داشتیم.

به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، البته باید به این نکته نیز توجه داشت که صادرات فرش دستباف ایران در چهار ماه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 21 درصدی داشته است که علت اصلی آن هم به نوسانات نرخ ارز و همچنین آغاز مرحله اول تحریم‌های آمریکا از 15 مرداد بر‌می‌گردد به این معنا که صادرکنندگان با توجه به ممنوعیت صادرات فرش ایران به آمریکا از 15 مرداد، تا قبل از تاریخ ذکر شده، تا توانستند به آمریکا فرش صادر کردند.

این در حالی است که به نظر می‌رسد از این پس صادرات فرش ایران با کاهش شدیدی روبه‌رو خواهد شد چرا که از یک سو صادرات فرش به آمریکا ممنوع شده و از سوی دیگر موانع و چالش‌های داخلی، تولیدکنندگان فرش را با مشکلات عجیب و غریبی روبه‌رو کرده است.

بر همین اساس بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی فرش دستباف ایران‌ با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت و همچنین دیگر مقامات ارشد این وزارتخانه و دیگر مسوولان آغاز به کار کرد. البته قرار بود این نمایشگاه با حضور معاون اول رییس جمهور افتتاح شود‌ اما حضور وی در این برنامه منتفی شد.

از این رو این نمایشگاه در راستای به نمایش گذاشتن صنعت و هنر ایران با تمرکز بر موضوع‌های تخصصی، صادراتی و فروش داخلی افتتاح شد. بر این اساس وزیر صنعت، معدن و تجارت در آیین برگزاری این نمایشگاه ضمن اشاره به آثار سوء اجتماعی تحریم‌های آمریکا در حوزه فرش گفت: هنوز یک ریال از مبالغ مصوب برای حمایت از بخش تولید در اختیار صنعت قرار نگرفته در حالی که سهم فرش از مجموعه مشوق‌های صادراتی باید جداگانه نگه داشته شود تا فقط و فقط صرف فرش دستباف شود.

وی همچنین با بیان اینکه ارز می‌تواند مشوقی برای صادرات باشد، گفت: «ارزش پول ملی کشور اکنون این نیست که دیده می‌شود.» در این مراسم همچنین رییس اتحادیه تولید‌کنندگان و صادر‌کنندگان فرش دستباف ایران با انتقاد از کاهش صادرات فرش طی چند سال گذشته گفت: صادرکنندگان بعد از طی شش ماه از سال کماکان در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

احیای شورای‌عالی فرش

بر همین اساس وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مراسم گفت: یکی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران تحریم فرش ایران بود‌ در حالی که فرش در اقتصاد ایران نقش عمده‌ای ندارد. این در حالی است که آنچه مورد توجه آمریکاست، آثار اجتماعی فرش دستباف در اوضاع اجتماعی ایران است. به گفته محمد شریعتمداری، کمتر کالایی مشاهده می‌شود که در هر نقطه از ایران، مرکزی برای تولید دارد. بنابراین فشار به این عرصه، آثار اجتماعی سوء روی دو میلیون نفر از شهروندان ایرانی وارد می‌کند.

وی افزود: صنعت فرش تاثیر فراوانی بر توسعه پایدار، نظامات اجتماعی و اشتغال کشور دارد، ضمن اینکه فرش دستباف بر‌خلاف بسیاری از صنایع زمخت مثل فولاد ما را تا حدودی نرم و آرام می‌کند. بر این اساس باید به آن توجه جدی کرد به خصوص اینکه صنعت فرش با محیط‌زیست نیز سازگار بوده و از زمین برمی‌خیزد و به زمین برمی‌گردد.

وی تصریح کرد: شورای‌عالی فرش دستباف احیا شده و اولین جلسه آن نیز هفته گذشته برگزار شده است. این در حالی است که در این شورا تلاش خواهیم کرد نقطه نظرات فعالان بخش خصوصی را در این عرصه بشنویم.

ارزش پول ملی کشور این نیست که دیده می‌شود!

شریعتمداری با بیان اینکه هنر ما این است که از تهدیدهای اقتصادی در سایه تحریم، فرصت‌آفرینی کنیم گفت: یکی از این فرصت‌ها ارز است که اگرچه ارزش پول ملی را کاهش داده است، اما این ارزش مصنوعی است و تهدید بزرگی نیست، اگرچه عامل بیرونی به ضعف کشانده شده است؛ در حالی که ارزش پول ملی کشور اکنون این نیست که دیده می‌شود؛ این در حالی است که ارز می‌تواند مشوقی برای صادرات باشد.

وی اظهار داشت: اگرچه اکنون نرخ ارز برای صادرات فرصت ایجاد کرده است، اما نباید در بازارهای خارجی رقابت‌های منفی را به وجود آورد. بنابراین باید تلاش کرد که با تجربه آن ایام، کار را به نحو خوبی پیش برد و از رقابت‌های منفی جلوگیری کرد، پس باید روشی در پیش گرفت که این فرصت به یک فرصت بی‌بدیل به جهش صادرات فرش دستباف ایرانی شود. همان‌طور که در ۴ماهه امسال، ۳۲ درصد رشد صادرات فرش را در کل بازارهای صادراتی و ۲۷ درصد رشد را در مورد بازار آمریکا شاهد هستیم.

این عضو کابینه دوازدهم خاطرنشان کرد: عدم توجه به تولیدکنندگان فرش دستباف کمتر از سوی سیاستگذاران صورت می‌گیرد و نقش و اثر خلاق آن طرح و بافنده را نادیده می‌گیریم، در حالی که سودهای این عرصه، متناسب با دستمزد بافندگان فرش دستباف نیست؛ این در حالی است که بخشی از این موضوع به عهده دولت است که باید بیمه قالیبافان را پیگیری کنیم. بنابراین نباید با آن غیرمنصفانه و خشن برخورد کرد.

توقف موقت مالیات بر ارزش افزوده 

شریعتمداری در ادامه اظهار داشت: سیاست‌های ارزی کشور در فروردین‌ماه سال‌جاری تغییر یافت و بخشنامه‌های متعددی صادر شد که فهم آن نیازمند تلاش بسیاری است. در این زمینه مرکز ملی فرش ایران مکلف است تا در راستای حل مشکلات ارزی تا حداکثر ظرف یک‌ماه آینده فرد مسوولی را در این زمینه قرار داده تا مساله تامین مواد اولیه مورد نیاز بافندگان فرش دستباف با مشکل مواجه نشود.

وی گفت: امروز مالیات بر ارزش افزوده که در مجلس نیز در حال تعیین تکلیف است، برای برخی از شاخه‌های صنعتی به عنوان یک عامل مزاحم در حوزه اقدامات تولیدی است؛ این در حالی است که باید بنده با فرمان اقتصاد مقاومتی و استفاده از شورای هماهنگی سران قوا، مالیات بر ارزش افزوده را به صورت موقت برای برخی از شاخه‌ها و رشته‌های صنعتی کشور مثل نساجی و فرش دستباف، متوقف می‌کردم و حدود یک‌سال اجرای آن را به تعویق می‌انداختم.

وی افزود: در بسته حمایت از تولید نیز که در هفته بعد در صحن دولت مطرح شود، به مالیات بر ارزش افزوده و توقف موقت آن اشاره شده است؛ این در حالی است که حمایت از تبلیغات، کمک به حضور در نمایشگاه‌ها و ایجاد مراکز دائمی برای عرضه فرش دستباف ایرانی نیازمند کمک کنونی دولت است.

هنوز ریالی برای حمایت از تولید پرداخت نشده

شریعتمداری گفت: هنوز یک ریال از مبالغ مصوب برای حمایت از بخش تولید در اختیار صنعت قرار نگرفته است، اما تحمل ما نیز حدی دارد. شش ماه درگوشی به برخی از همکاران خود گفته‌ایم که این مبالغ پرداخت شود، اما این کار هنوز صورت نگرفته است،‌ بنابراین بیست میلیارد تومان گرفتن تنخواه، حل‌کننده مشکل ما در مورد جوایز صادراتی نیست.

وی اظهار داشت: سهم فرش از مجموعه مشوق‌های صادراتی باید جداگانه نگاه داشته شود تا فقط و فقط صرف فرش دستباف شود، البته به سازمان توسعه تجارت ایران نیز دستور داده‌ایم، اما شش ماه از سال می‌گذرد ولی هنوز ریالی به ما پرداخت نشده است. این‌ها بخشی از منابع بودجه است که باید از آن به صورت اهرمی استفاده کرد.

این عضو کابینه دوازدهم گفت: ارز حاصل از صادرات متعلق به همه مردم ایران است که باید به چرخه اقتصاد برگردانده شود، واردکننده نیز باید در مقابل دریافت ارز از بازار ثانویه کالا وارد کند، پس دولت نباید در فعل و انفعالات آن دخالت کند.

وی همچنین افزود: اگر در خارج از کشور سفارتخانه داریم باید زمینه‌ای را فراهم کنیم که کالاهای اصیل ایرانی را از طریق آن تبلیغ کنیم؛ این در حالی است که مرکز ملی فرش ایران نیز باید زمینه را برای تعامل با اتحادیه‌ها فراهم کند. ضمن اینکه نوسازی صنایع ریسندگی فرش نیز یکی از موارد مهم است. 

ضرر چالش‌های داخلی بیشتر از تحریم‌های خارجی 

همچنین در ادامه رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران با بیان اینکه صادرات فرش ایران در مقایسه با ۲۳ سال قبل به یک‌ششم کاهش یافته است، گفت: صادرات فرش ایران در مقایسه با ۲۳ سال قبل که یک‌سوم صادرات کالاهای غیرنفتی را تشکیل می‌داد کاهش چشمگیری داشته و به یک ششم سال ۷۴ رسیده است در حالی که در سال 1374، یک میلیارد و 374 میلیون دلار صادرات فرش داشتیم.

احمد کریمی‌اصفهانی اظهار کرد: آمریکا به دنبال ایجاد نارضایتی‌تراشی در ایران است که در بسیاری از مواقع نیز عملکرد مسوولان ما در راستای همین نارضایتی‌تراشی‌ها انجام می‌شود. وی افزود: تولیدکنندگان صنعت فرش ایران به طول معمول از ضعیف‌ترین قشر جامعه هستند که باید توجه داشت اگر صادرات فرش نباشد، تولید این بخش نیز با مخاطره همراه می‌شود زیرا انگیزه لازم برای تولیدکنندگان وجود نخواهد داشت.

رییس اتحادیه تولید‌کنندگان و صادر‌کنندگان فرش دستباف ایران اظهار کرد: درست است که تحریم در سال‌های گذشته در صادرات فرش ایرا‌ن تاثیر گذاشته است اما باید توجه داشت که مشکلات داخلی تاثیر بیشتری روی صادرات فرش کشور داشته است‌ به طوری که تحریم داخلی عوارض سنگین‌تری در میزان صادرات فرش کشور در مقایسه با تحریم‌های خارجی داشته است.

کریمی‌اصفهانی با اشاره به اینکه وضعیت جوایز صادراتی سال‌های گذشته نیز هنوز مشخص نیست، افزود: در صنعت فرش مشاهده می‌شود که برخی‌ها اقدام پیمان‌سپاری ارزی کردند که صادر‌کننده به حساب نمی‌آید، همچنین موضوعات مالیات بر ارزش افزوده و تاثیر نرخ ارز در صادرات این صنعت وجود دارد‌. از این رو صادرکنندگان بعد از طی شش ماه از سال کماکان در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

توسعه تجارت الکترونیک فرش دستباف 

رییس مرکز ملی فرش ایران نیز در ادامه با بیان اینکه ورود خلاقیت، نوآوری و کسب درآمدهایی پایدار با ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی فرش دستباف و توسعه تجارت‌های الکترونیکی در حوزه فرش دستباف از جمله وظایف مرکز ملی فرش دستباف است، گفت: توسعه کمی و کیفی از طریق آموزش‌های تخصصی، نفوذ در بازارهای جدید، توسعه بازارهای موجود و حمایت از نمایشگاه‌های ملی و فراملی و استانی با اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری در دستور کار سازمان ملی فرش قرار دارد.

فرشته دست پاک افزود: در دنیای نوین باید شیوه نگرش جدیدی به این هنر صنعت داشته باشیم و مرکز فرش هم با برنامه‌ریزی‌های مختلف از جمله توسعه تجارت الکترونیکی در‌صدد ارتقا جایگاه فرش در ایران و
جهان است.

گفتنی است بیست و هفتمین نمایشگاه فرش دستباف ایران تا 9 شهریورماه هر روز از ساعت ۱۰ تا ۱۸ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آماده بازدید علاقه‌مندان خواهد بود.

همچنین در این نمایشگاه 670 شرکت تولیدی و صادراتی هنر صنعت فرش دستباف کشور حضور دارند و قرار است فرش‌هایی فاخر و حتی عتیقه ایرانی در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گیرد.