مواد اولیه این صنعت کنف و سایر الیاف گیاهی است که در نواحی ساحلی دریای خزر به‌عمل می‌آید.
نخستین کارخانه گونی‌بافی در سال ۱۳۱۳ در شهر رشت تاسیس شد. این کارخانه توسط شرکت سهامی تجارتی و صنعتی گیلان و مازندران تاسیس شد. تاریخ تاسیس شرکت بهمن ۱۳۰۹ است، ولی در خرداد ۱۳۱۰ شروع به کار کرده است.
کارخانه گونی‌بافی رشت
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از دنیای اقتصاد، سرمایه شرکت هشت میلیون ریال منقسم به هشت هزار سهم یکهزار ریالی بوده که تماما پرداخت شده بود. کلیه ماشین‌آلات کارخانه که از انگلستان خریداری شده بود و مخارج خرید و حمل‌ونقل و سوار کردن کارخانه و بهای موتورها و دینام‌ها و الکتروموتورها و نصب آنها و قیمت زمین و هزینه ساختمان جمعا در حدود ۶۶۲۲۴۰۰ ریال شد.
مجموع ماشین‌آلات کیسه‌بافی این کارخانه ۷۶ دستگاه بود و مجموع دوک‌های ماشین‌های ریسندگی و تابندگی کارخانه ۹۵۰ عدد بود. به علاوه کارخانه دو موتور هر یک به قوه ۲۲۵ اسب و یک موتور به قوه ۶۰ اسب داشت که مجموعا ۵۱۰ اسب می‌شد.
کارخانه مزبور در آغاز تاسیس سالانه دو میلیون و نیم متر پارچه کیسه و لفاف به عرض ۱۴۰ سانت و ۶۶ هزار کیلو نخ کلاف و قندی محصول داشت که با ۵۰۰ نفر کارگر در شبانه‌روز کار حاصل می‌شد. کارخانه در زمینی به مساحت ۳۵۰۰۰ گزمربع ساخته شده بود و مجموع اراضی زیربنای ساختمان آن ۷۵۰۰ گزمربع بود.
ساختمان کارخانه در مهر ۱۳۱۱ به پایان رسید و کارخانه ساعت یک بعد از ظهر روز شنبه ۲۵ فروردین ۱۳۱۳ افتتاح شد. در سال ۱۳۱۵ کارخانه از جهت ماشین و قوای محرکه یک‌برابر بزرگ‌تر شد، یعنی هیات‌مدیره سفارش ۷۶ دستگاه ماشین‌آلات جدید داد. در ۳۱ شهریور ۱۳۳۳ مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت، سرمایه شرکت را از ۳۰ میلیون ریال به ۴۵ میلیون ریال افزایش داد.
مع‌هذا این کارخانه دچار نابسامانی و بحران شد و روبه ورشکستگی رفت، به‌طوری‌که در سال ۱۳۳۸ نیز میان کارخانه و شهرداری رشت بر سر عوارض اختلاف بود که به ۱۱۰ ماه تقسیط شد.
این کارخانه با افزایش ماشین‌آلات شرکت نساجی شاهی و به کار افتادن کارخانه محمودآباد که دیناری عوارض نمی‌پرداخت و پنج سال نیز از مالیات معاف بود، دچار رقابت سخت شده بود و در آخر هم در سال ۱۳۴۲ شهرداری رشت به علت عدم پرداخت بدهی در مقام توقیف و فروش کارخانه برآمد و آگهی فروش آن را منتشر کرد.
منبع: حسین محبوبی‌اردکانی، تاریخ موسسات تمدنی جدید در ایران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۰.