اگرچه بحران‌های اقتصادی اخیر مردم را دچار مشکلات فراوانی کرده اما شواهد حاکی از آن است که این آشفته‌بازار باب میل برخی از اصناف است به طوری که برخی از آنها موافق ادامه بلبشوهای اقتصادی هستند.
از اواخر سال گذشته و همزمان با افزایش نرخ ارز شاهد افزایش قیمت تمام کالاها و اجناس در بازار بودیم به طوری که می‌توان گفت تا این لحظه با وجود وعده وعیدهای مکرر مسوولان برای کنترل قیمت‌ها، نه تنها بازار سر و سامان نگرفته بلکه حتی اقدامات نسنجیده دولت به آشفتگی‌های اقتصادی نیز دامن زده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، از این رو در شرایط فعلی شاهد این هستیم که قیمت برخی از اقلام مورد نیاز و غیر مورد نیاز مردم از اواخر سال گذشته تاکنون با افزایش سه تا چهار برابری روبه‌رو شده به طوری که بلافاصله پس از فردای روزی که قیمت دلار روند صعودی پیدا کرد، جنس 10 هزار تومانی در عرض یک روز دو برابر شد یا اینکه به طور مثال کالاهایی همچون لوازم‌خانگی، خودرو، کالاهای اساسی و... گرانی‌های عجیب و غریبی را تجربه کردند.
اما نکته قابل تامل در این میان آن است که گذشته از خرابکاری‌های اقتصادی دولت، بخشی از گرانی‌ها به ترفند‌های زیرکانه برخی از کسبه و بازاری‌ها بر‌می‌گردد. از این رو حتی اگر دولت هم قصد سر و سامان دادن به بازار را داشته باشد، سودجویان و متخلفان بازار عزم خود را برای سوءاستفاده بیشتر جزم کرده‌اند.
اقدامات نسنجیده دولت در مورد بازار ارز، آغازگر آشفتگی‌های جدی اقتصادی بود که حالا برخی کسبه و بازاریان دنباله‌رو و تمام‌کننده آن شده‌اند. گشت و گذاری در بازار نشان می‌دهد که در شرایط فعلی برخی از مغازه‌های بازار بزرگ تهران، انبار کالا و اجناس مغازه‌دارانی شده است که برای سود بیشتر کالاهای خود را احتکار و اختفا می‌کنند.
بر این اساس برخی اصناف و کسبه مغازه‌های خود را به انباری برای کالا تبدیل کرده‌اند تا از آبان‌ماه سر کار آمده و اجناس خود را با افزایش قیمت‌های چند برابری به مردم عرضه کنند. این در حالی است که به عنوان مثال در بازار پوشاک زمستانی، اغلب جنس‌ها مربوط به پارسال و سال‌های گذشته است که قرار است در پاییز و زمستان امسال با نرخ‌های باورنکردنی آن هم متناسب با نوسانات و افزایش قیمت دلار عرضه شود.
نکته جالب توجه این است که به گفته عبدالله اسفندیاری رییس هیات امنای مرکزی بازار تهران، کسبه می‌خواهند تکلیف بازار ارز یک بار برای همیشه روشن شود چرا که اگر یک فروشنده کالایی را ۵۰۰۰ تومان خریداری کرده باشد و آن را بفروشد، چند روز بعد باید آن را ۷۰۰۰ تومان یا حتی بیشتر بخرد بنابراین حتی در جایگزینی کالا در مغازه خود با ضرر و زیان مواجه می‌شود.
این در حالی است که به گفته دبیر خانه اقتصاد ایران، برخی بازاریان وارد بازی عجیبی شده‌اند و صرفا سفسطه می‌کنند و از نوسانات نرخ ارز به نفع خود بهره می‌برند در حالی که کسبه و بازاریان در هر زمانی متناسب با نرخ ارز، سود خود را از مصرف‌کننده دریافت می‌کنند. بنابراین دلیلی ندارد که از حالا قیمت‌ها را به بهانه ترس از آینده افزایش دهند.
در مسائل ارزی اتفاق خاصی نیفتاده
به گفته برخی مسوولان، در مسائل ارزی اتفاق خاصی نیفتاده و افزایش خودسرانه قیمت‌ها به بهانه نوسان نرخ ارز، غیر‌قانونی و سوءاستفاده آشکار از این وضعیت است. به گفته آنها، افزایش قیمت کالاهای ضروری مثل گوشت، روغن، لبنیات و...، به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و قطعا باید مطابق با قانون و در کوتاه‌ترین زمان ممکن با کسانی که در بازار اخلال ایجاد می‌کنند و مرتکب گرانفروشی می‌شوند، برخورد قانونی و قاطع شود.
این در حالی است که به گفته علی فاضلی رییس اتاق اصناف ایران، برای کنترل بازار تنها 1800 بازرس در سراسر کشور مستقرند و عملا بازار با دندان کنترل می‌شود.
بر این اساس می‌توان گفت که کمبود نهادهای نظارتی نیز به این شرایط دامن زده است اما همانطور که گفته شد، بیشترین عاملی که ضرر و زیان مردم طی هفته‌های اخیر را به دنبال داشته، بعد از تصمیمات اقتصادی دولت، سودجویی برخی از کسبه از تنش‌های اقتصادی بوده است. جالب اینجاست که سودجویان با وجود سودهای هنگفتی که طی ماه‌های اخیر به جیب زده‌اند اما هنوز برای جیب مردم برنامه دارند .
به طوری که در بازار لوازم‌خانگی شاهد این هستیم که برخی برندها با عنوان اینکه کالایی برای عرضه ندارند، روی اجناس خود برچسب «موجود نیست» را زده‌اند و قصد دارند تا طی ماه‌های آینده کالاهای خود را با قیمت‌های چند برابری وارد بازار کنند.
دلیلی ندارد کسبه ناراضی باشند
بر همین اساس دبیر خانه اقتصاد ایران گفت: اگرچه اصناف و بازاری‌ها نسبت به شرایط فعلی اقتصاد معترض هستند و حتی در مقاطعی اعتصاب کردند اما واقعیت این است که آشفتگی‌های فعلی چندان به ضرر این قشر هم نیست چرا که به هر حال اصناف و کسبه هر طور که شده، سود خود را به دست می‌آورند.
مسعود دانشمند با بیان اینکه دلیلی ندارد فعالان بازار از شرایط نابسامان فعلی ناراضی باشند، اظهار کرد: تنها کسانی که در این فضای نابسامان اقتصادی دچار آسیب و ضرر می‌شوند، کارمندان و کارگرانی هستند که حقوق ثابت می‌گیرند. در حالی که حقوق آنها به صورت ناچیز سالانه افزایش می‌یابد اما قیمت اساسی‌ترین کالاهای مورد نیاز مردم به صورت هفتگی بالا می‌رود.
وی افزود: در حال حاضر قیمت بسیاری از اقلام اساسی با افزایش روبه‌رو شده اما مردم نمی‌توانند قید خرید اقلام ضروری و مورد نیاز خود را بزنند. از این‌رو چاره‌ای جز خرید ندارند. بنابراین اجناس و کالاها به هر قیمتی که از سوی فروشندگان عرضه شود، برای آن مشتری نیز وجود دارد.
دانشمند با بیان اینکه چند وقتی می‌شود که فروشندگان از اوضاع نابسامان اقتصادی سوءاستفاده می‌کنند، گفت: در روزها و هفته‌های اخیر شاهد این هستیم که فروشندگان با استفاده از این حربه که «اگر الان نخرید، گران‌تر می‌شود»، منجر به بالا رفتن بیشتر قیمت‌ها می‌شوند.
مغلطه بازاری‌ها
این فعال اقتصادی با انتقاد از عملکرد برخی اصناف و بازاری‌ها بیان کرد: در حال حاضر عرضه‌کنندگان کالا به این بهانه که باید اجناس خود را با قیمت‌های جدید تهیه کنند، اجناس قبلی خود را با قیمت‌های بالا می‌فروشند.
این در حالی است که به عقیده بنده چنین بهانه‌ای برای گرانفروشی، مغلطه بازاری‌هاست، چرا که عرضه‌کنندگان کالا در هر زمانی متناسب با قیمتی که اجناس خود را تهیه کرده باشند، سود 20 تا 30 درصدی را از جیب مصرف‌کننده می‌گیرند بنابراین دلیلی ندارد که کالاهای وارد شده با دلار دولتی را چند برابر بالاتر از آن با مردم حساب کنند.
دبیر خانه اقتصاد ایران افزود: در اینکه فعالان اقتصادی از آینده خود خبر ندارند شکی وجود ندارد اما اینکه فروشندگان کالا از حالا هزینه‌های احتمالی نابسامانی‌های اقتصادی آینده را از جیب مردم بگیرند، اصلا قابل قبول نیست و نشان‌دهنده این است که وضعیت نابسامان فعلی که دولت مسبب آن است چندان هم برای بازاری‌ها بد نیست.
راه مقابله با گرانفروشی
دانشمند با بیان اینکه گرانفروشان کالا به راحتی قابل شناسایی هستند، گفت: بهترین راه مقابله با سوءاستفاده برخی کسبه گرانفروش، افزایش مالیات است. به این معنا که دولت می‌تواند با افزایش مالیات گرانفروشان با گرانی برخورد کند تا مردم برای خرید اجناس مورد نیاز خود به سوی فروشندگانی که به سود منطقی راضی هستند، متمایل شوند.
وی افزود: برخی بر این باور هستند که اگر مالیات افزایش پیدا کند، قیمت کالاها با افزایش بیشتری روبه‌رو می‌شود که این موضوع در نهایت به ضرر مصرف‌کننده است اما واقعیت این است که با افزایش مالیات، سوءاستفاده‌کنندگان یا قیمت‌های خود را پایین می‌آورند یا اینکه به کلی از بازار حذف می‌شوند.
البته این در حالی است که دولت باید با فروشندگانی که به سود منطقی راضی هستند، در مسائل مالیاتی خوش‌رفتاری داشته باشد.
بلبشوهای اقتصادی به نفع دولت
دبیر خانه اقتصاد ایران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با بیان اینکه می‌توان گفت بلبشوهای اقتصادی به نفع دولت هم تمام شده است، گفت: در حال حاضر شاهد این هستیم که دولت چندان از راهکارهای بخش خصوصی برای سر و سامان دادن به وضعیت نابسامان بازار استفاده نمی‌کند چرا که در تمام بدنه‌های مدیریتی و اقتصادی، خود دولتی‌ها حضور دارند.
وی با بیان اینکه اختلاس‌های مکرری که در کشور صورت می‌گیرد مصداق بارز همین موضوع است، تصریح کرد: اختلاس‌های کلان به این دلیل انجام می‌شود که بانک‌های بزرگ در اختیار خود دولت قرار دارد. این در حالی است که اگر مدیر خصوصی در این بانک‌ها وجود داشت، میزان تخلفات به حداقل می‌رسید اما واقعیت این است که دخالت بیش از اندازه دولت در مسائل اقتصادی، به رانت و فساد نیز دامن می‌زند.
دستگاه‌های نظارتی به درد نخور، تعطیل شوند
در این باره همچنین عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه گرانی و مشکلات از افسارگسیختگی گذشته است، گفت: هفته پیش قصد خرید یک ماشین ظرفشویی را داشتیم این کالا از صبح که قیمت گرفتیم تا ظهر یک و نیم میلیون تومان گران‌تر شد تا جایی که بنده نتوانستم جواب خانواده‌ام را بدهم که چرا صبح قیمت یک چیز و بعدازظهر چیز دیگری بود.
وی با بیان اینکه دولت نباید مردم را فراموش کند، ادامه داد: این عدم ثبات به کشور آسیب می‌ر‌‌ساند؛ انتظار است دولت تدبیری در این خصوص اتخاذ کند.
نماینده مردم رشت با بیان اینکه هدف جنگ اقتصادی ترامپ، ناراضی کردن مردم است، گفت:خودمان نباید تحریم‌ها را تشدید کنیم. این در حالی است که نیمی از مشکلات به خاطر بی‌مدیریتی و بی‌تدبیری مسوولان ماست.
نماینده مردم رشت با بیان اینکه در تیم اقتصادی دولت ضعف وجود دارد، عنوان کرد: اگر دستگاه‌های نظارتی مانند تعزیرات و بازرسی به درد نمی‌خورند آنها را تعطیل کنند تا اگر کاری انجام نمی‌دهند، هزینه بر دوش دولت نگذارند.
کسب بیشترین سود طی دو سال اخیر
در این رابطه همچنین یکی از فعالان صنف تزیینات چوبی و ام دی اف گفت: اگرچه اوضاع اقتصادی به شدت دچار نوسان و بحران شده اما واقعیت این است که ما طی دو ماه اخیر بیشترین سود را طی دو سال اخیر از بازار به دست آورده‌ایم تا جایی که در حال حاضر با مشکلی روبه‌رو نیستیم.
وی اظهار کرد: بسیاری از مواد اولیه و ملزومات مربوط به صنف تزیینات چوبی و کابینت‌سازی طی ماه‌های اخیر با دلار 4200 تومانی وارد کشور شده به طوری که می‌توان گفت برخی واردکنندگان تا دو سال آینده نیز جنس دارند. این در حالی است که معمولا نرخ‌ها به نرخ دلار بازار آزاد با مردم محاسبه می‌شود.