حالا پس از کش و قوس‌هایی که تنها چند ماهی از آن گذشته، باز هم با شنیدن اخباری مبنی بر تخصیص ارز برای واردات کالاهای ضروری، پشت همه به لرزش می‌افتد.
واردات کالاهای اساسی با دلار 4200 تومانی تا پایان فروردین‌ماه سال 98، مهم‌ترین مطلبی بود که رییس‌جمهور در آخرین گفت‌و‌گوی زنده با مردم در میان گذاشت و این اطمینان را داد که سیاست دولت حداقل در مورد کالاهای اساسی تغییری نخواهد کرد و دیگر نیازی نیست مردم برای خرید کالاهای اساسی به فروشگاه‌ها بروند و خریدهای کلان کنند.
از سوی دیگر چند وقت پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت با ارسال نامه‌ای به رییس کل بانک مرکزی فهرست جدید کالاهای دریافت ارز دولتی را با ۷۵ قلم افزایش داد و درخواست کرد برای جلوگیری از کمبود در بازار از هرگونه تاخیر خودداری شود. هرچند بازار نیاز به کالا برای عرضه دارد ولی نادیده گرفته شدن تولید به مراتب تبعات سنگین‌تری خواهد داشت.
اگر قرار باشد تحریم‌ها از آبان سال‌جاری اجرایی شود چرا به فکر بنیه تولید نیستیم؟! این در حالی است که تولید درمانده از تامین نهاده‌ها فاتحه خود را خوانده است. این بار نیز قرعه به تولید نرسیده است. رنج بی‌محصولی و در نهایت تعطیلی واحدهای تولیدی، بخش صنعت کشور را به مخاطره انداخته است.
توسعه و تقویت تولید ملی یا داخلی یا همان حمایت از کالای ایرانی، عبارات و واژگانی است که از حیث معنا و مفهوم در یک قالب می‌گنجد و به واقع هر آنچه نسبت به حمایت حداکثری از کالای ایرانی یا تقویت توان تولید به توفیقات بیشتری نائل شویم به همان میزان در شکوفایی و توسعه پایدار اقتصادی، ضریب موفقیت‌ها افزون‌تر خواهد شد.
مزایا و دستاوردهای حمایت از کالای ایرانی بارها تکرار شده و نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که متاسفانه طی سال‌های گذشته هیچ اثر و نشانی از حمایت دیده نشده است هرچند دولتمردان با صدور مجوز برای واردات قطعات و در مرحله بعدی، مونتاژ در کارخانه‌ها، به تدابیر خود در راستای حمایت از تولید ملی می‌بالند ولی این موضوع را نمی‌توان نادیده گرفت که هیچ کدام نمی‌خواهند معنای اصلی حمایت از کالای ایرانی را بدانند!
ضعف در زنجیره حمایت از تولید ملی
حمایت از کالای ایرانی، شعاری بود که مقام معظم رهبری برای سال ۱۳۹۷ برگزیدند و روز نخست فروردین‌ماه در حرم مطهر رضوی به تبیین چرایی، الزامات و راه‌های تحقق این شعار پرداختند. شعاری که رهبر انقلاب برای امسال برگزیدند نشانگر نگاه راهبردی ایشان به مقوله اقتصاد در جهت پیشرفت است. وزیر صنعت، معدن و تجارت به عنوان اولین وزیر با صدور پیامی، به پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب لبیک گفت.
محمد شریعتمداری در پیام خود گفت: نام امسال برای همه صنعتگران و کارآفرینان و سرمایه‌گذاران ایرانی نوید‌بخش افقی روشن است. بی‌شک اکسیر حیات‌بخش اقتصاد ایران در حال حاضر و تا آخر، توجه همگان به افزایش وزن و کیفیت تولید ملی ایران اسلامی است.
ولی متاسفانه امروز با برخی سیاست‌های اجرایی، جای خالی این لبیک را به راحتی می‌توان دید. سیده‌فاطمه مقیمی عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی و صنعت و معدن تهران با تاکید بر اینکه باید دیدگاه‌ها نسبت به تولید ملی تغییر کند؛ گفت: سال‌هاست که استفاده از کالای ایرانی، ارج گذاشتن به تولیدات ایرانی، بحث اقتصاد مقاومتی یا ارزش گذاشتن به کارگر ایرانی به عناوین و طرق مختلف در فرهنگ ما شکل گرفته و همیشه ما عرق و علاقه‌ای نسبت به تولیدات کشور خودمان داشته‌ایم بنابراین از این ظرفیت در رسیدن به تعریفی یکپارچه‌تر از «تولید ملی» می‌شود استفاده کرد.
وی ادامه داد: این نگاه واحد، زنجیره‌ای به هم پیوسته از مفاهیم را با خود به ارمغان خواهد آورد؛ مفاهیمی همچون اشتغال، رونق اقتصادی، آرامش و آسایش در جامعه و در مجموع مطلوبیت نظر را در کشور خواهیم داشت.
مقیمی با انتقاد از اینکه خیلی از ما هنوز مفهوم اصلی حمایت از تولید ملی را درک نکرده‌ایم یا اینکه نمی‌خواهیم درک کنیم ادامه داد: از بعد مفاهیم باید بدانیم با ورود کالای خارجی به ایران به نحوی بیکاری کشور تولیدکننده را به کشور خودمان وارد می‌کنیم یعنی ما کشوری را که از آن واردات انجام می‌دهیم به اشتغال وادار و چرخ صنعتی کشور خود را متوقف و از گردونه خارج می‌کنیم. اینها در نگاه واحد به تولید ایرانی باید مد نظر قرار گیرند.
عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی و صنعت و معدن تهران ادامه داد: برای رساندن خود به بالاترین سطح اقتصادی باید از تولید حمایت و از واردات کالاهای مشابه ساخت تولید یا غیر‌ضروری آن هم در شرایط خاص اقتصادی کشورمان بپرهیزیم چراکه اصلاح‌سازی نشدن اینها به تولیدکننده اثبات می‌کند تضمینی برای حفظ سرمایه تولیدکننده وجود نخواهد داشت.
تعلل در ایستگاه حمایت از تولید
مهرداد لاهوتی، دبیر کمیسیون حمایت از تولید ملی مجلس با بیان اینکه سیاست دولت در حوزه واردات کالای خارجی اقتصاد کشور و برخی از بخش‌های صنعتی را در آستانه نابودی قرار داده است، گفت: لازمه تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و ایجاد اشتغال، تغییر نگاه دولت به بحث واردات بی‌رویه است اما برخی دستگاه‌ها در کنار عملکرد صفر درصدی ستاد اقتصاد مقاومتی در اجرای این چشم‌انداز، توجهی به این امر نداشته و به جای حمایت از تولید ملی، منافع شخصی را در نظر می‌گیرند.
وی پیشتر با اشاره به اینکه دولت در پنج سال گذشته انرژی زیادی را صرف تعامل سیاسی و تجاری با دنیا کرد تا کشور را از نابسامانی اقتصادی نجات دهد، افزود: با وجود تحریم‌های گسترده اروپا و آمریکا، دولت به ناچار کشور را با هزینه‌های گزاف اداره می‌کرد لذا بر آن شد تا با آغاز مذاکرات هسته‌ای با طرف‌های غربی و حصول توافق برجام، سایه تحریم‌ها از سر اقتصاد کشور برداشته شود و زمینه رونق کسب‌و‌کار را فراهم کند ولی اکنون با اتفاقی که افتاده دیگر برای حمایت از تولید نباید تعلل داشت.
نگاه دولت، افزایش واردات است
دبیر کمیسیون حمایت از تولید داخلی مجلس قاچاق کالا و ارز به کشور را یکی دیگر از موانع بزرگ سر راه تولید و اشتغال و اقتصاد درون‌زا دانست و افزود: طبق گزارش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میزان قاچاق کالا از ۲۵ میلیارد دلار امروز به 12میلیارد دلار کاهش یافته است.
اما کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند با توجه به ادامه رکود تولید و اشتغال، ما همچنان با واردات 20 میلیارد دلاری کالای قاچاق رو‌به‌رو هستیم. اما بنده شخصا معتقدم آمار دولت درست نیست و چیزی حدود 15 میلیارد دلار کالا در مبادی رسمی و غیر‌رسمی به کشور وارد می‌شود. نتیجه اینکه نه تنها دولت نگاه کاهشی به واردات بی‌رویه نداشته بلکه بر افزایش آن هم تاکید کرده است.
تمرکز تحریم‌ها بر آسیب زدن به صنایع استراتژیک
رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی گفت: هدف آمریکا از تحریم‌ها تحت فشار قرار دادن مردم ایران است به همین دلیل شاهدیم که تمرکز تحریم‌ها بر آسیب زدن به صنایع استراتژیک و اشتغالزا همچون صنعت خودرو و قطعه است.
محمدرضا نجفی‌منش اظهار کرد: اینکه آمریکا صنعت خودرو را جزو تحریم‌های اولیه و اصلی خود قرار داد نشان می‌دهد که این کشور از بین بردن اشتغال کارگران ایرانی را هدف قرار داده است.
وی با بیان اینکه شاهدیم که آمریکا ورود خودروی آماده به ایران را تحریم نمی‌کند اما همکاری با صنعت خودروی ایران و فروش مواد اولیه و قطعات به این صنعت را تحریم می‌کند، خاطرنشان کرد: بنابراین واضح و مبرهن است که هدف آمریکا از تحریم‌ها، تحت فشار قرار دادن مردم ایران برای ایجاد نارضایتی است.
رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی ادامه داد: در این شرایط مردم باید هوشیار بوده و همچون گذشته با حمایت از کالای ایرانی از برادران و خواهران خود که در سنگر تولید در خط مقدم مبارزه با تحریم‌های آمریکا هستند حمایت کنند. وی افزود: مسوولان نیز باید هوشیار بوده و شرایط فعالیت صنایع به‌ویژه صنایع مورد تحریم همچون صنعت خودرو و قطعه را تسهیل کنند نه آنکه با قوانین دست و پاگیر مشکلات این بخش را اضافه کنند.