باقی ماندن حجم زیادی از کالاهای وارداتی پشت درهای گمرک یکی از مهمترین انتقادات فعالان اقتصادی طی هفته‌های اخیر به‌شمار می‌رود.
موضوعی که به دنبال آن حتی برخی تاجران اسم و رسم‌دار بخش خصوصی نیز از احتمال کمبود کالا در بازار خبر دادند و در نهایت موجب هجوم بردن مردم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای و خالی شدن قفسه این فروشگاه‌ها شدند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، مشکلات ترخیص کالا از گمرک به جایی رسید که حتی رییس اتاق بازرگانی تهران در نشست هیات نمایندگان این اتاق از تصمیم‌گیری‌های متعدد و متناقض دولت در ماه‌های اخیر انتقاد کرد و گفت: از 22 فروردین تا 22 مردادماه سال‌جاری بیش از 33 بخشنامه از سوی دولت در ارتباط با مسائل ارزی صادر شده که به‌تبع آن نیز گمرک مجبور به صدور دستورالعمل‌های جدیدی شده که تعداد آن در حدود 160 دستورالعمل است.
بر این اساس تولیدکنندگان و تجار در سردرگمی خاصی به‌سر می‌برند و عدم قطعیت و بی‌اعتمادی میان آنها نسبت به تصمیمات دولت ایجاد شده است. بنا بر آنچه مسعود خوانساری اعلام کرده، هزار کانتینر در بنادر کشور رسوب کرده که شامل هفت میلیون تن کالاست و از این میزان 5/2 میلیون تن آن کالای اساسی است.
در این میان همچنین دیگر فعالان اقتصادی از تحمیل هزینه انبارداری، دموراژ و موارد دیگر ناشی از تغییرات دستورالعمل‌های دولتی انتقاد کردند و خواستار سرعت در ترخیص کالاهای ثبت سفارش شده از گمرک شدند.
این در حالی است که به گفته معاون اول رییس‌جمهور، در حال حاضر حدود۳۰ درصد رسوب کالا در انبارهای گمرکی وجود دارد. بر این اساس اسحاق جهانگیری طی بازدید از شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی تهران، بر ضرورت تلاش جدی در جهت سرعت بخشیدن به رویه‌های گمرکی و بهبود جریان ترخیص کالا تاکید کرد اما این وضعیت در حالی است که به نظر می‌رسد همچنان ترخیص کالا از گمرک دارای مشکلاتی است که می‌تواند تنظیم بازار کالاها را با چالش و مشکلاتی روبه‌رو کند.
ضرورت رفع موانع در سریع‌ترین زمان
بر همین اساس اسحاق جهانگیری پس از بازدید از انبارهای گمرک تهران در جلسه بررسی مشکلات واردات و صادرات به بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت دستور داد تا در سریع‌ترین زمان ممکن موانع پیش روی ترخیص کالا و مقررات زائد را بردارند. معاون اول رییس‌جمهور اظهار کرد: گمرک انصافا در سال‌های اخیر تغییر و تحولات مثبتی را ایجاد و تسهیلات مناسبی برای صادرکنندگان و واردکنندگان کشور فراهم کرده است.
وی افزود: در شرایط جدید پیش رو نیز دست‌اندرکاران گمرک همراهی مثبت و سازنده‌ای از خود نشان داده‌اند که البته از مدیران واقعی انتظار می‌رود که در این‌گونه مواقع ریسک‌پذیری داشته باشند و تصمیمات سریع اتخاذ کنند.
معاون اول رییس‌جمهور گفت: بخش خصوصی انتظار دارد با توجه به شرایط دشوار پیش روی کشور، موانع فراروی ترخیص کالا برطرف شود. بنابراین امیدواریم با تصمیمات اتخاذ شده از سوی دولت، شاهد سرعت بخشیدن به روند رو به رشد ترخیص کالا از گمرک باشیم.
حساب سودجویان از بخش خصوصی جداست
وی در این جلسه بر ضرورت تلاش جدی در جهت سرعت بخشیدن به رویه‌های گمرکی و بهبود جریان ترخیص کالا تاکید کرد و با یادآوری فضاسازی‌های منفی علیه بازرگانان و بخش خصوصی کشور اظهار داشت: حساب کسانی که به دنبال سوءاستفاده هستند و به نام بخش خصوصی فعالیت می‌کنند از بخش خصوصی واقعی و سالم جداست و باید با آنها برخورد شود.
معاون اول رییس‌جمهور ادامه داد: بخش خصوصی واقعی کشور سربازان خط مقدم جنگ اقتصادی پیش رو هستند که باید از آنها حمایت کنیم و اجازه ندهیم عملکرد نادرست برخی افراد سوء‌استفاده‌گر، موجب بدنامی بخش خصوصی خوشنام کشور شود.
وی افزود: مدیران نباید با این نگرانی که ممکن است تصمیم امروز آنها در آینده زمینه بازخواست و پاسخگویی از آنها را فراهم کند، از ریسک‌پذیری و تصمیمات سریع خودداری کنند چرا که نمی‌توان نسبت به وضعیت مردم بی‌تفاوت بود. این در حالی است که حل مشکلات مردم نیازمند تصمیمات به موقع و ریسک‌پذیر است.
با محدودیت واردات کالا روبه‌رو نیستیم
جهانگیری در ادامه به بازدید خود از انبارهای گمرک تهران و وفور کالا در این انبارها اشاره کرد و گفت: حجم قابل توجهی از کالاها نسبت به سال گذشته در انبارهای گمرکات کشور وجود دارد و این یعنی با محدودیت واردات کالا به کشور روبه‌رو نیستیم.
معاون اول رییس‌جمهور تصریح کرد: میزان واردات کالا در سال 97 نسبت به سال گذشته اگر بیشتر نشده باشد، کمتر نیست و اگر در برخی کالاها میزان واردات کاهش یافته به دلیل تصمیمات و صلاحدید دولت بوده است.
جهانگیری با بیان اینکه در دو ماه اخیر بخش قابل توجهی از کالاها در انبارهای گمرکی مانده است، به تصمیمات اخیر دولت برای حل مشکلات ترخیص کالا اشاره و خاطرنشان کرد: با تصمیمات اتخاذ شده بسیاری از موانع و مشکلات پیش روی ترخیص کالا برطرف شده و روند ترخیص کالا روال عادی خود را طی می‌کند.
وی افزود: البته با وجود تصمیمات و راهکارهای اتخاذ شده، هنوز حدود 30 درصد رسوب کالا در انبارهای گمرکی وجود دارد که باید به سرعت تصمیمات لازم برای حل موانع پیش روی و ترخیص این کالاها اتخاذ شود.
درخواست تسریع در روند ترخیص کالاها
معاون اول رییس‌جمهور یادآور شد: برخی کالاها که برای واردات آنها ثبت سفارش انجام شده، هم‌اکنون در انتظار تخصیص ارز از سامانه نیما هستند. جهانگیری از رییس کل بانک مرکزی خواست پیشنهاد و برنامه‌ای برای حل مشکلات این‌گونه کالاها که اغلب کالاهای مورد نیاز و ضروری هستند تدوین کند تا در روند ترخیص این گونه کالاها تسریع شود.
وی همچنین با اشاره به توقیف برخی انبارها به دلیل احتکار کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم تصریح کرد: توقیف این انبارها باعث شده که بخش خصوصی نسبت به ترخیص کالاهای وارداتی خود و انتقال این کالاها از گمرک به انبارها احساس نگرانی کند اما باید دقت شود که تعرضی نسبت به انبارهایی که کالاهای وارداتی به صورت رسمی در آن قرار داده شده، صورت نگیرد.
معاون اول رییس‌جمهور افزود: پُر بودن انبارها معنای بدی ندارد بلکه به معنای وفور کالا در کشور است و انتظار داریم صداوسیما و رسانه‌ها تلاش کنند تا بخش خصوصی و واردکنندگان کالا برای انتقال کالا از گمرکات کشور به انبارهای خود دغدغه‌ای نداشته باشند.
جهانگیری اظهار داشت: برخی اقلام و کالاهای وارداتی نیز که فرصت ترخیص آنها سپری شده، جزو کالاهای متروکه در انبارهای گمرکات محسوب می‌شوند و نوعا جزو کالاهای مورد نیاز و ضروری کشور هستند که در زمان مورد نظر امکان ترخیص برای آنها فراهم نشده. بنابراین لازم است وزارت امور اقتصادی و دارایی برنامه‌ای عملیاتی برای ترخیص این گونه کالاها تدوین کند.
کالاهای قاچاق تعیین تکلیف شود
جهانگیری همچنین تعیین تکلیف وضعیت کالاهای قاچاق که در انبارهای گمرکات توقیف شده‌اند را ضروری دانست و افزود: این‌گونه کالاها فضای انبارهای کشور را اشغال کرده‌اند که باید با برنامه‌ریزی و تدابیر وزارت امور اقتصادی و دارایی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هر چه سریع‌تر تعیین‌تکلیف شوند.
معاون اول رییس‌جمهور همچنین از دستگاه‌های مرتبط با واردات کالا به‌ویژه سازمان ملی استاندارد خواست شرایط سهولت ترخیص کالا را فراهم کنند و در شرایط فعلی کشور اجازه ندهند که روال اداری و بوروکراسی، ترخیص به‌موقع کالاها به خصوص اقلامی که با سلامت و نیازهای ضروری مردم سروکار دارند را با مشکل مواجه کند.
گفتنی است در این مراسم علاوه بر رییس کل گمرک ایران، وزرای صنعت، معدن و تجارت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رییس کل بانک مرکزی، سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی، استاندار تهران، رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و رییس سازمان ملی استاندارد، معاون اول رییس‌جمهور را در این بازدید همراهی کردند.