گرانی، احتکار و کمبود مواد اولیه مورد نیاز از جمله مشکلات صنایع کوچک و متوسط کشور است که بیش از 92 درصد از کل صنایع ایران را تشکیل می‌دهند و با در اختیار داشتن یک میلیون شغل، در ایجاد اشتغال پیشتازند. صنایع کوچک و متوسط این روزها با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند.
گرانی مواد اولیه و کمبود آنها در بازار از جمله دردهای مشترک همه فعالان این عرصه است زیرا بالا رفتن نرخ ارز و اثر روانی ناشی از آن سبب شده تا فروشندگان مواد اولیه از عرضه این کالاها به تولیدکنندگان اجتناب کنند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، این شرایط، افزایش بهای محصولات نهایی را برای مصرف‌کننده دامن زده و در نتیجه کاهش تقاضا و به نوعی شرایط رکود تورمی در بازار رقم خورده است. از سوی دیگر تعطیلی واحدهای تولیدی نیز مزید بر علت شده است.
در پی کمبود مواد اولیه تولید برای صنایع، بسیاری از کارخانه‌ها به دلیل مشکل در تامین ارز نمی‌توانند مواد اولیه خود را تامین کنند و با کاهش تولید و عرضه مواجه شده‌اند که نایب رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران معتقد است بی‌تدبیری برخی دست‌اندرکاران به‌دلیل انتخاب مسیر اشتباه موجب گرفتاری شده درصورتی که باید جهت فعلی فرمان اقتصاد را تغییر دهند چون اگر همین فرمان کارساز بود، مشکلات حل می‌شد.
در پی نوسانات ارزی، سوء‌استفاده در بازار و بعضا احتکار، برخی صنایع همچون کارخانه‌های نساجی و کارگاه‌های تولید پوشاک را به دلیل کمبود مواد اولیه با مشکل مواجه کرده است.
نوسانات نرخ ارز که در بازار اتفاق افتاده، باعث به‌هم‌ریختگی در زنجیره تامین شده است و از باب تامین مواد اولیه، ماشین‌آلات و تکنولوژی، تولید و توزیع به هم ریخته است و این به هم‌ریختگی، مسائل حال حاضر را پیش آورده است. علاوه بر این، نظارت‌های مناسب و دقیق صورت نگرفته که دست سوءاستفاده‌کنندگان را ببندد.
قدرت تولید به یک‌سوم کاهش یافت
در این زمینه نیما بصیری‌تهرانی، نایب رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران اظهار کرد: شرایط فعلی به هیچ‌‌وجه خوب نبوده و همه در این کشتی سوارند و اوضاع را به وضوح می‌بینند. دلیلش هم بی‌تدبیری و تصمیمات بر اساس آزمون و خطاست که اغلب اشتباه بوده و باید به دنبال جایگزین راه درست باشند که نتیجه این امر، شرایط را برای تولید و صنعت سخت می‌کند. وی درباره کاهش تولید در برخی کارخانه‌ها تصریح کرد: هیچ یک از واحدها، مواد اولیه ندارند. ماشین‌آلات، نیروی انسانی و سهم بازار تغییر نکرده اما قدرت خرید به یک‌سوم کاهش یافته است.
نایب رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران ضمن انتقاد از اینکه نمی‌خواهیم کار کنیم، گفت: در صورتی که خواستیم امور مالیات را ارتقا دهیم توانستیم نرم‌افزار جامع مالی مالیاتی را از انگلیس الگوبرداری کنیم اما برای رشد اقتصادی نمی‌توانیم از مالزی الگوبرداری کنیم!؟ این‌گونه نیست اگر بخواهیم، می‌توانیم اما کسی که خودش را به خواب زده نمی‌شود بیدار کرد.
بصیری‌تهرانی در پاسخ به این سوال که با این شرایط چه تدابیری اندیشیده شده و پیشنهاد به وزارت صنعت برای حل مشکل چیست گفت: از دفتر وزارت صنعت، معدن و تجارت چند هفته است که وقت خواسته‌ایم تا مسائل را مطرح کنیم اما هیچ فرصتی در اختیار ما قرار نگرفته است.
بصیری‌تهرانی تصریح کرد: ما به عنوان کارشناس، هدف و راهکارهایمان مشخص است. ابتدا باید صدای بخش خصوصی و پارلمان بخش خصوصی شنیده شود. همان‌طور که قانون در تمام کشورهای دنیا، تشکل‌ها و... را به عنوان بازوی مشورتی دولت در نظر گرفته است، باید در اینجا هم حرف‌های آنها شنیده و برایشان فرصت گذاشته شود که اگر قابلیت بهره‌برداری دارد، استفاده کنند. وی با بیان اینکه قاعدتا وزیر همه اطلاعات را ندارد، اظهار کرد: همه مدیران از تمامی قسمت‌های مجموعه خود اطلاع ندارند.
وزیر هم نمی‌تواند از همه جزییات صنایع پتروشیمی، خودرو، بخش بازرگانی و... مطلع باشد و مشکلات را حل کند بلکه با کمک مشاوران و بازوان مشورتی این امر امکان‌پذیر است. این در حالی است که فکر نو به سیستم تزریق نمی‌شود در صورتی که باید گفت اگر همین فرمان کارساز بود، مشکلات حل می‌شد پس باید جهت فرمان عوض شود.
نایب رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران در رابطه با راهکار پیشنهادی گفت: راهکار، تامین مواد اولیه برای واحدهای واقعا صنعتی است نه برای موبایل‌فروش‌ها و بازرگانان. بصیری‌تهرانی درباره طرح اختصاص تسهیلات به صنایع کوچک و متوسط تصریح کرد: اینها فقط مرهم است.
پوشش دادن دلالان
محسن صفایی عضو انجمن ملی پلاستیک و پلیمر ایران پیشتر با بیان اینکه نزدیک به ۶۰ درصد از کارخانجات مرتبط با پتروشیمی تعطیل و بخش عمده دیگر هم با ظرفیت ۱۰ تا ۳۰ درصد فعالیت می‌کنند گفت: علت آن رکود طولانی مدت اقتصاد کشور و کمبود مواد اولیه است.
وی افزود: صنعت پلاستیک دارای یک میلیون فرصت اشتغال در کشور است و در حوزه‌های غذایی، پزشکی و تفریحی ورزشی و... از حضوری پررنگ برخوردار است اما در سال‌های اخیر دچار آسیب‌هایی شده است.
او ادامه داد: نزدیک به 60 درصد از کارخانجات مرتبط با پتروشیمی تعطیل و بخش عمده دیگر هم با ظرفیت 10 تا 30 درصد فعالیت می‌کنند و علت آن رکود طولانی‌مدت اقتصاد کشور و کمبود مواد اولیه است. صادرات مواد اولیه از افتخارات ماست اما چراغی که به خانه رو‌است به مسجد حرام است. حتما سایه سوء‌مدیریت بر این صنعت حضور پررنگ دارد.
صفایی گفت: وقتی یکی از متولیان مملکت که عضو هیات مدیره 17 شرکت پتروشیمی است و سیستم معیوبی به نام بهین‌یاب را درست کرده است علاقه‌ای به اصلاح عیوب این سامانه ندارد این اصلاح وظیفه ما نیست بلکه ناظران و بازرسان معلوم و کافی دارد.
صفایی با این ادعا که می‌تواند آدرس همه دلالان را ارائه کند افزود: لیست خریداران سه سال اخیر کالا باید برای بررسی به انجمن ملی تحویل داده شود.
او افزود: همه می‌دانند دلال کیست اما به زبان نمی‌آییم. اینکه بگوییم این اسامی جزو اسناد تجاری هستند یعنی به دنبال پوشش دادن دلالان هستیم.