بدون شک تولید یک محصول با کیفیت و مطابق با استانداردهای بین المللی میتواند نقش موثر و تعیین کننده ای درجهش برای رقابت پذیری و پیداکردن بازارهای صادراتی ایفا نماید.
مهندس علیرضا حائری - عضو هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران
یک محصول استاندارد میتواند براحتی وارد یک عرصه رقابتی با سایر تولیدکنندگان شده و سهم خودرا بخوبی از بازارهای هدف برداشت نماید.
یک محصول با کیفیت ، نه تنها دارای قیمت تمام شده کمتری میباشد ، بلکه در زمان بهره برداری نیز هزینه های کمتری به استفاده کننده تحمیل مینماید .
مهمترین مثال این مطلب ، مصرف سوخت و هزینه های تعمیرات اتومبیل ها میباشد . یک اتوموبیل با کیفیت و استاندارد ، مصرف سوخت کمتری داشته و طبیعتا هزینه کمتری را از این لحاظ برای مالک خود ایجاد مینماید و یا اینکه هزینه های تعمیر کمتری دارد.
یک محصول استاندارد دارای دو ویژگی اصلی میباشد :
الف- کیفیت مناسب
ب- قیمت تمام شده پایین
این دو اصل از شروط اساسی برای هر کالای تولیدی است که امکان فراهم آوردن شرایط رقابت با سایر کالاهای مشابه در یک عرصه رقابتی را فراهم مینماید.
اما برای تولید یک کالای استاندارد و با کیفیت به چه لوازمی احتیاج است واصطلاحا :
الزامات تولید یک محصول استاندارد چیست؟
بدیهی است محصولی میتواند استاندارد تلقی شود که در شرایطی استاندارد و ایده ال تولید شود و تمامی ارکان تولیدی آن استاندارد باشد .
ذیلا به مواردی ضروری که برای تولید یک محصول استاندارد نیاز است بصورت اجمالی نظری می اندازیم.
1-مواد اولیه استاندارد:
از مهمترین الزامات تولید یک محصول استاندارد ، تهیه و تامین مواد اولیه مرغوب و استاندارد است .
مواد اولیه مرغوب هم نقش اساسی در تولید یک کالای استاندارد بازی میکند و هم نقش مهمی در کاهش قیمت تمام شده محصول تولیدی دارد.
به عنوان مثال در صنعت ریسندگی ، تامین پنبه مناسب که مواد اولیه مورد نیاز این صنعت میباشد نقش غیر قابل انکاری در تولید نخ مرغوب بازی میکند.
تامین پنبه با درصد ناخالصی گیاهی پایین و طول الیاف بلند و درجه رسیدگی قابل قبول میتواند هم در فرایند ریسندگی و افزایش راندمان تولید تسهیل ایجاد نماید و هم محصولی با کیفیت و مطابق خواست بازار تولید نماید و هم به دلیل پایین بودن درصد ناخالصی ونهایتا ضایعات ایجاد شده کمتر ، در کاهش قیمت تمام شده موثر باشد.
2-ماشین الات استاندارد:
از دیگر الزامات تولید یک محصول با کیفیت ، استفاده از ماشین الات استاندارد و مطابق با فناوری روز میباشد.
هرچه ماشین آلات مورد بهره برداری در خطوط تولیدی از فناوری روز بیشتر بهره برده باشند و مکانیزه تر باشند و دخالت نیروی انسانی درخطوط تولید کمتر باشد ، امکان خطاهای انسانی و ایجاد ضایعات در خطوط تولیدی کمتر شده ونتیجتا محصولی مرغوبتر و با قیمتی پایین تر تولید خواهد شد که امکان رقابت آن در بازار های جهانی راحت تر خواهد بود.
استفاده از ماشین الات مدرن ، مصرف برق و انرژی در تولید واحد محصول را نیز کاهش میدهد که اینهم در کاهش قیمت تمام شده نقش اساسی ایفا میکند.
3-نیروی انسانی ماهر و متبحر:
بهره برداری از مواد اولیه مرغوب و کار با ماشین الات مدرن ، نیاز به نیروی کار ماهر و متبحر دارد . هرچه نیروی انسانی یک واحد تولیدی ، آموزش دیده تر و ماهرتر باشد ، درصد امکان تولید یک محصول نامرغوب و غیر استاندارد کاهش قابل ملاحظه ای خواهد داشت که این نقش موثری در کیفیت محصول تولیدی و کاهش قیمت تمام شده خواهد داشت.آموزش حین کار از نیازهای اساسی پرسنل یک واحد صنعتی - اقتصادی است.
در کنار موارد فوق الاشاره ، عوامل دیگری هم در تولید یک محصول با کیفیت و قیمت مناسب نقش دارند که البته از درجه اهمیت کمتری برخوردار میباشند ، از قبیل شرایط محیطی سالن تولید و یا امکانات جانبی خط تولید و یا تامین بموقع مواد اولیه مورد نیاز، کاهش هزینه های انبارداری و .....که نقش درجه اول ندارند.
ب- قیمت تمام شده کالا
همانطور که پیشتر هم ذکر شد ، مقبولیت یک کالا در عرصه های بین المللی و جهانی ، همزمان با داشتن کیفیت مطلوب ، مستلزم قیمت مناسب نیز میباشد و این بستگی به سیاستهای واحد تولیدی میباشد که چه بازار هدفی را نشانه گذاری کرده باشد .
صرف‌نظر از چند درصدی از مصرف کنندگان که قیمت کالا برایشان تعیین کننده نمیباشد ، آحاد مردم یک جامعه هدف خواهان قیمت های مناسب و در حد استطاعت خود میباشند ،مشروط بر اینکه ، کاهش قیمت تمام شده بر کیفیت کالا تاثیر منفی نداشته باشد ، لذا تلاش برای کاهش قیمت تمام شده از طریق افزایش بهره وری ، کاهش ضایعات خط تولید ، مکانیزاسیون خطوط تولیدی و کاهش هزینه های سربار و نه از طریق کاهش کیفیت ، میتواند کمک موثری درارتقاِء استانداردهای تولید یک محصول و موفقیت آن در جذب مشتریانی وفادار ایفا نماید .
بدیهی است که تولید یک محصول با کیفیت و مطابق با استانداردهای روز ، نقش بسیار تعیین کننده ای در مقبولیت آن کالا در بین متقاضیان و در بازارهای جهانی داشته و امکان یک رقابت موثر با رقبا را فراهم می آورد و درصد موفقیت آن بسیار بالا میباشد و براحتی میتواند اعتماد و اطمینان مصرف کننذگان را جلب نموده و سهم خودرا در بازارهای جهانی و هدف گسترش داده و به کسب و کار خود رونق دهد.
از این رهگذر هم مالکین و صاحبان این کسب و کار منتفع خواهند شد و هم کشور از صادرات این محصول به بازارهای جهانی سود خواهد برد.
این وظیفه هم بر دوش صاحبان کسب و کار است که کالایی مطابق با استانداردهای مورد نظر تولید نمایند و هم بر دوش سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور که چارچوب های مورد نظر را به دقت تدوین و بدون اغماض و چشم پوشی بر اجرای آن نظارت نماید ، علی الخصوص در مورد کالاهایی که با سلامت و بهداشت مردم سروکار دارد.