رسیدن به خط فقر پنج میلیون تومانی، جایگاه فقر مطلق به بالای پنجاه درصد، تعطیلی بیش از 50 درصد واحدهای تولیدی، به شماره افتادن نفس بنگاه‌ه‌های تولیدی و صنایع خرد کشور، اخراج و تعدیل شدن روزافزون کارگران، شاید درک آن برای مخاطب چندان ساده نباشد ولی اینها واقعیت‌هایی است که می‌خواهیم از آن بگریزیم.
این روز‌ها با این شرایط خیلی روبه‌رو می‌شویم و از هر گوشه و کنار فریاد سختی ادامه فعالیت تولیدکنندگان و نبود شرایط معیشت کارگری شنیده می‌شود. برگ برنده در این جنگ اقتصادی تنها به بیکاری رسیده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از مهر، کارفرما دیگر رمقی برای ادامه کار ندارد و تنها موردی که می‌تواند بر حسب ظاهر بار را از دوشش بردارد اخراج کارگش است. از سوی دیگر دولتمردان چشمان را بر این واقعیت‌ها بسته و تنها با امید واهی می‌خواهد مسکنی بر این درد باشد.
به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه و برابر مصوبه هیات وزیران، سازمان برنامه مجاز است، برای کارکنان رسمی، پیمانی کشوری و لشکری، کارکنان قراردادی و شرکتی و مستمری بگیران صندوق‌های بازنشستگی کشوری، لشکری، حمایت و بازنشستگان شرکت فولاد و سایر صندوق‌ها که مجموع پرداختی آنها کمتر از ۳۰ میلیون ریال در ماه است، از طریق حساب بانکی مرتبط با حقوق و دستمزد آنها کمک جبرانی واریز کند. منابع مالی مورد نیاز این مصوبه از محل مصوبه دولت در خصوص طرح حمایت غذایی از گروه‌های کم‌درآمد تامین خواهد شد
اینها یک سری از قصه‌های تلخ کار و گارگر و کارفرماست. روی دیگر سکه موضوع معیشت و سرگردانی کارگر است که به دلیل این مشکلات هر روز گسترده‌تر می‌شود. عدم تضمین شغل، عدم تضمین معیشت و در نهایت عدم تضمین زنده ماندن!
کاهش مدت اشتغال در شغل اصلی
از مجموع جمعیت شاغل کشور، طول مدت اشتغال حدود ۲میلیون و ۱۴۶هزار نفر معادل 2/9 درصد شاغلان کمتر از یک سال و حدود ۳ میلیون و ۳۳۱ هزار نفر معادل 2/14 درصد بین یک تا کمتر از سه سال است.
یافته‌های آماری مرکز آمار ایران از شاخص «مدت اشتغال در شغل اصلی» نشان می‌دهد، مدت اشتغال در شغل اصلی 6/17 درصد از شاغلان سه تا کمتر از ۶ سال و مدت اشغال ۱۵ درصد بین ۱۰ تا کمتر از ۱۵ سال بوده است. نتایج این گزارش آماری حاکی از آن است که بیشترین طول مدت ماندگاری شغلی یک فرد در شغل اصلی بین سه تا کمتر از شش سال است که 6/17 درصد از شاغلان را به خود اختصاص می‌دهد.
همچنین ماندگاری 2/14 درصد از شاغلان در شغل اصلی خود، بین یک تا کمتر سه سال و طول مدت اشتغال 2/9 درصد از شاغلان کمتر از یک سال بوده است. ماندگاری درصد کمی از شاغلان بیش از ۲۵ سال در شغل اصلی بوده است. بر این اساس فقط پنج درصد شاغلان از ۲۵ تا ۳۰ سال در شغل خود ماندگار هستند.
«سهم شاغلان» از طول مدت اشتغال در شغل اصلی
بر این اساس از نظر تعداد شاغلان نیز، مدت اشتغال حدود ۲ میلیون و ۱۴۶ هزار نفر (2/9 درصد)در شغل اصلی خود کمتر از یک سال و مدت اشتغال حدود ۳ میلیون و ۳۳۱ هزار نفر (2/14 درصد) بین یک تا کمتر از ۳ سال است.
از مجموع جمعیت شاغل کشور، ۴ میلیون و ۱۱۱ هزار و ۷۳۶ نفر (6/17 درصد) بین سه تا کمتر از ۶ سال در شغل اصلی خود ماندگار هستند که طول مدت اشتغال غالب جمعیت شاغل در این بازه زمانی قرار می‌گیرد.
طول مدت اشتغال در شغل اصلی حدود ۳ میلیون و ۷۶ هزار نفر (2/13 درصد) بین ۶ تا کمتر از ۱۰ سال و طول مدت اشتغال ۳ میلیون و ۵۰۵ هزار و ۵۵۰ نفر (۱۵ درصد) بین ۱۰ تا ۱۵ سال است.
دو میلیون و ۳۱۱ هزار و ۶۰۰ نفر (9/9 درصد) از شاغلان ۱۵ تا کمتر از ۲۰ سال و یک میلیون و ۹۱۸ هزار و ۵۰۰ نفر (2/8 درصد) نیز بین ۲۰ تا کمتر از ۲۵ سال در شغل اصلی خود فعالیت می‌کنند. اما طبق آخرین آمار از طول مدت اشتغال افراد، فقط یک میلیون و ۱۶۸ هزار و ۵۶۸ نفر (۵ درصد) بین ۲۵ تا ۳۰ سال در شغل اصلی خود ماندگار هستند.
سفره کارگران کوچک‌تر شده است
علی‌اکبر سیارمه کارشناس حوزه کار با بیان این که ساز و کار پرداخت کمک جبرانی دولت اعلام نشده است، گفت: ترمیم دستمزد و بهبود معیشت کارگران جدا از موضوع کمک‌های جبرانی و اختصاص بسته‌های حمایت غذایی دولت است.
سیارمه اظهار کرد: دولت برای کمک به معیشت دهک‌های پایین که نیازمند هستند، بسته‌های حمایتی در نظر گرفته است ولی با توجه به شرایط دشوار زندگی و وضع اقتصادی کنونی به نظر می‌رسد که کمک‌های جبرانی هم برای کارکنان رسمی و پیمانی و قراردادی و بازنشستگان درنظر گرفته شده است تا قدرت خریدشان بیش از این تنزل پیدا نکند.
وی افزود: مساله ترمیم دستمزد و بهبود معیشت کارگران جدا از موضوع کمک‌های جبرانی و اختصاص بسته‌های حمایت غذایی است و انتظار جامعه کارگری این است که در شرایط موجود که هزینه‌ها افزایش یافته و سفره کارگران کوچک‌تر شده نسبت به ارتقای معیشت کارگران اقدام عاجل صورت گیرد.
سیارمه تاکید کرد: کارگران همواره در تصمیمات مربوط به بحث حقوق و دستمزد و معیشت در پایین جدول قرار گرفته‌اند، در حالی که بسیاری از آنان جزو اقشار آسیب‌پذیر و ضعیف جامعه به شمار می‌روند و نیازمند حمایت دولت هستند.
این کارشناس حوزه کار در پایان گفت: اگر دولت می‌خواهد چنین اقدام فراگیری را صورت دهد و آحاد جامعه را تحت پوشش قرار دهد این امر نافی وظایفی نمی‌شود که در قبال قشر کارگر دارد و باید جامعه کارگری را در جایگاه خود ببیند. وی با بیان این که ساز و کار طرح پرداخت کمک جبرانی اعلام نشده است، گفت: انتظار داریم با شرایطی که از نظر اقتصادی و بودجه‌ای داریم، طرح‌هایی ارائه شود که قابلیت اجرایی داشته باشد.
کدام استان بیشترین واحدهای درگیر بحران را دارد
معاون هماهنگی دبیرکل خانه کارگر در امور استانها و شهرستان‌ها در پاسخ به این پرسش که توزیع این ۴۹۸ واحد بحران‌زده در سطح استانها به چه صورت است، گفت: اکثر این واحدهای مشکل‌دار در ارومیه، زنجان، تبریز، ساوه، سمنان، شوشتر، شیراز، قزوین، گلستان، نیشابور و یزد قرار دارند.
سهم هر کدام از استانها به این ترتیب است: استان قزوین ۱۳ درصد، شیراز ۱۹ درصد، شوشتر ۳ درصد، شهرری ۶ درصد، سمنان ۴ درصد، ساوه ۳ درصد، زنجان ۱۹ درصد، خرم‌دره ۷ درصد، تبریز ۳ درصد، ارومیه ۵ درصد، یزد ۸ درصد، نیشابور ۱ درصد و گلستان ۹ درصد است.
وی افزود: در شهرری از مجموع ۳۲ واحد، ۳۰ واحد به چرخه تولید برگشته‌‌اند و ۲ واحد هنوز در دستیابی به این امر موفق نبوده‌اند. در کل از سوی دولت تلاش فراوانی وجود دارد تا بحران واحدهای تولیدی حل شود و اشتغال موجود حفظ شود. این یک فاکتور ارزشمند است؛ آن هم در زمانی که تحریم‌ها بر دوش اقتصاد سنگینی می‌کنند.
به هر روی، رویکرد دولت رویکرد دستگیری و حمایت است؛ چراکه برای رفع مشکلات آنها بسته‌های حمایتی در نظر قرار گرفته است که این بسته‌ها محرکی می‌شوند برای به حرکت درآوردن چرخ صنعت.
صادقی البته تاکید دارد: آن دسته از واحدهایی که درگیر قدیمی بودن ماشین‌آلات هستند، مشکل‌شان ریشه‌دار است و باید برای آنها فکری اساسی کرد؛ چراکه آنها به مرور از حجم تولید خود می‌کاهند که این امر به بیکاری دامن می‌زند و تهدیدی برای حفظ اشتغال موجود است.
وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از کارگران این واحدها دارای قرارداد موقت کار هستند، گفت: ۹۸ درصد از پرسنل این ۴۹۸ واحد دارای قرارداد موقت کار هستند و تنها دو درصد از آنها رسمی هستند. این نشان می‌دهد با قراردادی شدن کارگران مشکل تولید و صنعت برطرف نشده است. مشکلات تولید ریشه در عدم فهم ما از اقتصاد و روابط بین‌الملل دارد. اقتصاد باید با بازارهای بین‌المللی در ارتباط باشد و به آنها دسترسی داشته باشد.
خروج نیروی کار رصد نمی‌شود
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در پاسخ به این پرسش که چرا رییس‌جمهور می‌گوید دولت ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار شغل ایجاد کرده اما مرکز آمار ایران از ایجاد ۱ میلیون و ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار شغل توسط دولت‌های یازدهم و دوازدهم سخن می‌گوید، این تعارض از کجا نشات می‌گیرد، گفت: بحث رییس‌جمهوری ورود نیروی کار به بازار است. او خروج را رصد نمی‌کند؛ به بیان دیگر او جذب را می‌بیند اما منفک شدن نیروی کار و بیکاری را رصد نمی‌کند.
وی افزود: در کنار این موضوع، تعریف دولت از شغل با تعریف مردم از شغل متفاوت است مثلا از نظر دولت شخصی که دو ساعت در هفته کار می‌کند شاغل است. خب این نوع محاسبه نتایج متفاوتی دارد و اعداد متفاوتی از آن خارج می‌شود به اضافه اینکه دولت باید خالص اشتغالزایی را در نظر بگیرد.
صادقی با بیان اینکه تا زمانی که ثبات به اقتصاد و تولید بازنگردد و روابط تجاری ایران با جهان اصلاح نشود، وضع به همین منوال خواهد بود، گفت: اگر اصرار داشته باشیم که می‌خواهیم از بازارهای جهانی منفک شویم و تولیدمان جزئی از زنجیره جهانی تولید نباشد، در همین مسیر به راه خود ادامه می‌دهیم؛ این یک واقعیت است. از سویی رشد اقتصادی باید با رشد سرمایهگذاری همراه شود؛ نمی‌توان به رشد اقتصادی پرداخت اما رشد سرمایهگذاری را نخواست. رشد اقتصادی در ایران مبین رشد سرمایهگذاری نیست.
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری افزود: بسیاری از منابع ارزی کشور حالا چه در قالب دلار و چه در قالب یورو در خزانه دولت به خواب می‌روند. منابع ارزی باید به گردش درآیند تا به رشد اقتصادی بینجامند.
کارخانجات تعطیل برازنده کشور نیست
مسعود پزشکیان نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی گفت: تعطیل شدن کارخانجات و بیکار شدن جوانان برازنده کشور نیست. نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی با اعلام این مطلب گفت: در حال حاضر دانشگاه‌ها باید بر اساس نیاز جامعه آموزش دهند و دانشجو باید در عمل یاد بگیرد نه با چند صفحه تئوری خواندن و پای تخته سیاه رفتن چرا که در میدان عمل می‌توان کار کرد و به جوانان اعتماد کرد.
وی ادامه داد: من به جوانان افتخار می‌کنم، جوانانی که صاحب فکر، خلاقیت و ایده‌های جدید هستند. جوانانی که طرح‌های خلاقانه خود را بر اساس نیاز کشور قرار می‌دهند. پزشکیان خاطرنشان کرد: فرهنگ و گذشته ما مملو از توانمندی است و ما برترین‌ها و بهترین‌ها را داشتیم و اگر ما دغدغه این را داشته باشیم که باز هم خودمان را به آن جایگاه برسانیم موفق می‌شویم.
دولت منفک شدن نیروی کار را نمی‌بیند
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری با اشاره به آخرین بررسی‌های صورت گرفته از تعداد واحدهای تولیدی درگیر بحران گفت: ۴۹۸ واحد تولیدی درگیر بحران در سطح کشور وجود دارد که به حمایت و کمک فوری نیاز دارند.
حسن صادقی با بیان اینکه صنایع کشور به ویژه در چهار دهه فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت سر گذاشته‌اند، گفت: صنایع هم زایش دارند هم مرگ؛ هم جوانی دارند و هم پیری از این رو نمی‌توان گفت که یک صنعت تا ابد می‌تواند پایدار بماند و ریشه بگستراند.
وی افزود: هر صنعتی یک تاریخی دارد و در طول حیات خود با چالش‌هایی مواجه می‌شود؛ چالش‌هایی همچون کهنگی ماشین‌آلات، عقب‌ماندگی تکنولوژی و.. . جالب است که بدانید که صنایع با تغییر تکنولوژی رفتارهایشان را تغییر می‌دهند. به هر روی واحدهای تولیدی در طول عمرشان با مشکلاتی همچون کاهش سرمایه در گردش، بالا رفتن قیمت مواد اولیه و.. . مواجه می‌شوند و این تا حدی طبیعی و گریزی از آن نیست.
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری با بیان اینکه واحدهایی را در کشور داریم که به لحاظ تکنولوژی ۴۰ سال عقب هستند، گفت: برای نمونه پلی‌اکریل. همین حالا تکنولوژی خطوط تولید پلی‌اکریل عربستان ۴۰ سال از کشور ما جلوتر است بنابراین طبیعی است که عقب‌ماندگی تکنولوژی به فراگیر شدن بحران دامن می‌زند.
صادقی با بیان اینکه مطابق ارزیابی‌های صورت گرفته حدود ۴۹۸ واحد تولید درگیر بحران در کشور وجود دارد، گفت: این واحدها نیاز به حمایت و کمک فوری دارند. مابقی واحدها هم دلمشغولی بحران‌های آینده را دارند و از این بابت نگران هستند اما این دلمشغولی همیشه با آنها بوده است.
وی با بیان اینکه برای این ۴۹۸ واحد نسخه‌های درمانی منطبق با شرایط بحران وجود دارد، گفت: این واحدها با مشکلاتی چون عدم تامین مواد اولیه، مشکلات مدیریتی، نداشتن نقدینگی، نداشتن فضای رقابتی سالم، نداشتن ظرفیت‌های موجود برای ارائه کالا به بازار و.. . مواجه هستند. فایده این دسته‌بندی این است که می‌توانیم برای هرکدام شرایط ویژه‌ای را لحاظ کنیم تا برای برون‌رفت از مشکلات خود راهی پیش پا داشته باشند.
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری افزود: به صورت کلی برای این واحدها باید مزیت رقابت پایدار تعریف کرد. همچنین باید سیستم‌های مدیریتی آنها را روزآمد و کارآمد کرد. باید برای کارگران آنها امنیت شغلی پایدار تعریف کرد. باید برای آنها در تامین مواد اولیه امنیت ایجاد کرد؛ اینگونه شاهد استمرار تولید و استمرار اشتغالزایی خواهیم بود.