برخلاف بسیاری از همکاران و هم صنفان خود معتقد است «در شرایط فعلی، تولیدکننده‌ای که محصولات باکیفیت در اختیار مردم قرار دهد در بهترین و مناسب‌ترین شرایط برای تولید قرار دارد زیرا فرصت بسیار خوبی برای فعالیت‌های اقتصادی به وجود آمده است.»
به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، مسعود شاه‌بختی که به‌عنوان تولیدکننده و صادرکننده پیشکسوت معتبر صنایع پوشاک کشور شناخته میشود، ادامه داد: «روزهای ابتدایی نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت محصولات مختلف از همکاران و پرسنل مجموعه خواستم فقط بر ادامه کار و تولید متمرکز شوند و بدون توجه به افزایش یا کاهش نرخ ارز به تجهیز خطوط تولید کارخانه، اجرای طرح‌های توسعه و ارائه کالای باکیفیت بپردازند. »
وی ضمن یادآوری این نکته که بازار ایران، یک بازار بزرگ مصرفی است، گفت: اگر تولیدکننده‌ای بتواند به تأمین بخشی از این نیاز گسترده بپردازد؛ موفق خواهد بود.
مدیرعامل جامه بافت یکی از چالش‌های صنعت پوشاک را عملکرد نادرست مناطق آزاد اقتصادی دانست و اذعان داشت: « مناطق آزاد با هدف صادرات شکل می‌گیرند اما در کشور ما عملکردی کاملاً معکوس دارند و به مراکزی برای قاچاق کالا تبدیل شده‌اند!» متن کامل این گفت‌وگو از نظرتان می‌گذرد:
*نساجی امروز: از وضعیت فعلی شرکت جامه بافت و روند تولیدات آن، گفت‌وگو را آغاز می‌کنیم...
شرکت جامه بافت سال 1362 با هدف تولید لباس گرم زمستانی راه اندازی شد و سال 1369 موفق به صادرات محصولات خود شد. شرکت جامه بافت از سال 1387 بخشی از ظرفیت تولیدی خود را به تولید انواع پوشاک گرم اختصاص داد و در حال حاضر به تولید پلیور، مانتو بافت، ژاکت ،شال زنانه و مردانه و ... می‌پردازد.
جامه بافت بیست و دو سال حضور مستمر در صادرات پوشاک به بازارهای اروپا را دارد و به تازگی با توجه به نیاز بازار و توانمندی‌های مجموعه، تولید لباس‌های حریر زنانه نیز به فعالیت‌های آن افزوده شد و زمینه اشتغال 25 نفر فراهم شده است. در حال حاضر با ظرفیت نسبتاً خوب با حدود 80 نفر نیروی انسانی به تولید ادامه می‌دهد.
*نساجی امروز:محصولات جامه بافت چگونه در بازار توزیع می‌شوند؟
توزیع محصولات جامه بافت براساس سفارش و توسط مشتریان پس از مشاهده کلکسیون‌های فصل آینده انجام میشود. به اعتقاد من بنکداری یک چرخه معیوب است چون هیچ ایده و محتوایی در آن منتقل نمی‌شود و با توجه به افزایش قیمت محصولات، کافی است در سیستم بنکداری دچار یک اشتباه کوچک شویم تا زیر بار زیان‌های هنگفت مالی برویم. اما در تولید براساس سفارش ، توزیع کننده در انتخاب مدل، رنگ بندی و سایزبندی با تولیدکننده همفکر، هماهنگ و همراه است و تولیدکننده با اطلاعاتی که فروشنده از سلیقه و خواسته مشتریان در اختیارش قرار می‌دهد، به ارائه محصولات متنوع و باکیفیت می‌پردازد.
*نساجی امروز:در حال حاضر وضعیت صنعت پوشاک کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ بسیاری از تولیدکنندگان و صنعتگران معتقدند به دلیل مسائلی مانند افزایش نرخ ارز و ... شرایط اقتصادی این روزها به مراتب دشوارتر و وخیم‌تر از زمان جنگ است، دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
روزهای ابتدایی نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه از همکاران و پرسنل مجموعه خواسته شد فقط بر ادامه کار و تولید متمرکز شوند و بدون توجه به نوسانات اقتصادی به تجهیز خطوط تولید ، اجرای طرح‌های توسعه و ارائه کالای باکیفیت بپردازند.
به اعتقاد من در شرایط فعلی، تولیدکننده‌ای که محصولات باکیفیت در اختیار مشتریان قرار دهد در بهترین و مناسب‌ترین شرایط برای تولید قرار دارد زیرا فرصت بسیار خوبی برای فعالیت‌های اقتصادی به وجود آمده است.
در مورد مقایسه دوران جنگ و شرایط امروز، باید عنوان کنم شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم امروز با دوران جنگ و دهه 1360 کاملا متفاوت است.
نگاهی به پوشش طبقات مختلف اجتماعی نشان می‌دهد که علی الخصوص از دهه 80 به بعد با تغییرات سطح زندگی اقشار مختلف جامعه وافزایش تقاضا برای خرید پوشاک با کیفیت ، بر طبق مدلهای ارائه شده در جهان توسط مصرف کننده ایرانی فرصت جدیدی برای تولید کننده های البسه بوجود آورده است.
درسال 97 نظر به سیاستهای جدید در رابطه با مبارزه با قاچاق و متعادل شدن نرخ ارزهای خارجی در مقابل ریال درصد قاچاق پوشاک آماده به داخل کشور کاهش پیدا نموده است.
نظر به بازار مصرف 80 میلیونی ایران اغلب برندهای خارجی تقاضای حضور در بازار ایران را دارند و بعضی از برندها آمادگی دارند علاوه بر تولید بخشی از پوشاک وارداتی درصدی از سفارشات را توسط تولید کنندگان داخلی انجام دهند. در نتیجه بازار ایران ، یک بازار بزرگ مصرفی است . چنانچه واحدهای تولیدی توانمند باشند قادر به تامین بخشی از نیازهای موجود خواهند بود.
*نساجی امروز: چه میزان از این نیاز در صنعت پوشاک توسط تولیدکنندگان ایرانی تأمین میشود؟
آمار و اطلاعات دقیقی در این زمینه وجود ندارد. اغلب دست اندرکاران و مسئولین اقتصادی اعلام می کند که حجم قاچاق پوشاک به کشور سالیانه 3-2 میلیارد دلار است که این رقم معادل 30 درصد تولید واحدهای داخلی است. بخشی از نیاز مصرف‌کنندگان به پوشاک تولید داخلی هنوز برطرف نشده، البته لازم بذکر است در تمام کشورها به آزادی سلیقه مشتری احترام می‌گذارند. ممکن است بسیاری از مصرف‌کنندگان کیفیت مدنظر خود را در بازار داخل پیدا نکنند لذا از محصولات خارجی استفاده می‌کنند .
به عقیده من نباید در مورد واردات پوشاک خارجی تعصب بی‌‌مورد و غیرمنطقی داشته باشیم و جلوی واردات قانونی آن را به کشور بگیریم، با ممانعت از واردات قانونی پوشاک و انحصاری نمودن بازار مصرف برای تولید کننده داخلی پارامتر رقابت در بخش تولید و توزیع حذف میشود که بسیار زیان بار است، زیرا رقابت موجب پالایش و رشد تولیدکنندگان و محصولات تولیدی میشود و فقدان آن باعث ایجاد رکود، رخوت و عدم نوآوری در تولیدکنندگان داخلی خواهد شد.
در تمام نقاط دنیا طبق تعرفه‌های مصوب، واردات قانونی تمام کالاها آزاد و شفاف است ما نیز «تافته جدا بافته» نیستیم که خود را مستثنی از دنیا بدانیم و هرروز قوانین جدید وضع نمائیم. اما باید توجه داشته باشیم که در تمام کشورهای پیشرفته برخوردهای بسیار قاطعانه‌ای مقابل قاچاق صورت می‌گیرد و واردات قاچاق کالا را با اتکا به قوانین و مقررات دقیق به حداقل ممکن می رسانند .
*نساجی امروز:قوانین و مقررات بازدارنده قاچاق در کشور ما هم وجود دارد پس چرا حداقل در مورد پوشاک هیچ‌گاه اجرا نمی‌شوند؟آیا به زعم برخی از تولیدکنندگان «مافیای واردات پوشاک» آن‌قدر قدرتمند است که اجازه اجرای قانون را نمی‌دهد؟ یا...؟
جهت اجرای قوانین مصوب شده , مجریان مطلع و آگاه به قوانینی لازم می باشد که متاسفانه در بدنه اجرائی دولت بسیار اندک می باشند و همچنین کارگزاران قوانین نیاز به آموزش و گزینش دقیق دارند که در این موارد ضعیف عمل میگردد.
*نساجی امروز: برخی معتقدند قیمت مواد اولیه با توجه به گرانی دلار، چندبرابر شده و این موضوع منجر به افزایش قیمت کالای نهایی شده است. از سوی دیگر قدرت خرید مردم کاهش یافته و عملاً بسیاری از تولیدات در انبارها خاک می‌خورند! در این زمینه چه اعتقادی دارید؟
قیمت مواد اولیه مخصوصا وارداتی 100 الی 200 درصد افزایش یافته اما مواد اولیه حدود 30 الی 40 درصد قیمت کالای نهایی را تشکیل می‌دهد. نکته دیگر این‌که مردم آن‌قدر متمول نیستند که کالای ارزان و بی‌کیفیت بخرند و بسیاری از آنان حاضرند یک قطعه پوشاک را گران‌تر بخرند و به جای این‌که دو ماه آن را بپوشند، دو فصل یا بیشتر از خرید خود استفاده کنند.
همان‌طور که اشاره شد مصرف بازار پوشاک ایران بسیار گسترده است و این درست است که توان خرید بخشی از مردم افت کرده اما حجم واردات قاچاق نیز کاهش پیدا نموده، در نتیجه همچنان تقاضای خوبی برای کالاهای تولیدی با کیفیت در بازار وجود دارد البته قابل ذکر است در شرایط جدید اقتصادی نیاز به انعطاف ییشتر از طرف تولید کننده و بازرگان می باشد.
*نساجی امروز:آمارها حکایت از کاهش قاچاق پوشاک به کشور دارند، آیا به راستی واردات غیرقانونی کمتر شده است؟ این کاهش به دلیل تدابیر مراجع دولتی مانند ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و ... در مهار قاچاق است یا ریشه در سایر مسائل مانند بالا رفتن نرخ ارز دارد؟
با توجه به فعالیت در زمینه دستورالعمل واردات قاچاق و همچنین قانون ممنوعیت واردات پوشاک شاهد کاهش قاچاق پوشاک به کشور هستیم و به همین دلیل بسیاری از برندهای خارجی که در ایران فروشگاه افتتاح کردهاند، در حال ترک کشور هستند، برخی هم (که نگرش بلندمدت‌تر دارند) در ایران می‌مانند و بخشی از پوشاک خود را از کارخانه‌های مطرح و معتبر ایرانی تهیه می‌کنند.
همچنین یکی از دلایل کاهش قاچاق را باید در واقعی شدن نرخ دلار جستجو نمود، تولیدکنندگان به دفعات اعلام کردهاند « همان طور که سالیانه نرخ تورم بالا می‌رود، باید نرخ ارزهای بین‌المللی نسبت به ریال ایران متغیر باشد»
اما متأسفانه دولتمردان و مسئولان امر با توجه به سیاستهای پوپولیستی و عوام گرایانه، ارزش پول ملی را ثابت نگه می‌داشتند که این موضوع (ثابت نگه داشتن تصنعی ارزش پول ملی) ضربه مهلکی به تولید و اقتصاد کشور وارد کرده. البته نرخ واقعی ارز را باید از اقتصاددانان پرسید اما باید اجازه داد بازار مسیر خودش را در این زمینه پیدا کند و از اعمال هر گونه فشار و اجبار برای پائین کشیدن نرخ ارز جلوگیری نمود.
با آزادسازی نرخ ارز، واردات غیرقانونی، توجیه خود را از دست می‌دهد و بسیاری از واردکنندگان به تولید داخلی روی می‌آورند، از تمام تولیدکنندگان و صنعتگران نساجی و پوشاک می‌خواهم که فرصت موجود را دریابند و به بهترین نحو از آن استفاده کنند. بهتر است تمام تلاش خود را بر تولید محصولات باکیفیت و مناسب سلیقه مردم ( از نظر سایز، تنوع، مدل، رنگ‌بندی و ...) متمرکز نمائیم.
خوشبختانه بسیاری از واحدهای تولید پوشاک، مدت‌هاست که متوجه رمز موفقیت در کار شده‌اند و علی‌رغم محدودیت در تهیه مواد اولیه و اکسسوری محصولاتشان را با سلیقه و خواست مصرف‌کننده تطبیق می‌دهند.
مطلب دیگر این‌که یکی از چالش‌های ما در صنعت پوشاک، عملکرد نادرست مناطق آزاد اقتصادی است. مناطق آزاد با هدف صادرات شکل گرفتند اما در کشور ما عملکردی کاملاً معکوس دارند و به مراکزی برای قاچاق کالابه داخل تبدیل شده‌اند! این یک واقعیت بسیار تلخی است که شاهد آن هستیم، کالا پس از ورود به منطقه آزاد با روش‌های مختلف آن هم بدون نظارت دقیق وارد جغرافیای اصلی کشور میشود.
به همین دلیل تشکل‌های نساجی و پوشاک چندین بار اعتراض خود را نسبت به عملکرد نادرست مناطق آزاد در قالب ارسال نامه به مسئولان ارشد کشور اعلام کردهاند که متأسفانه نه تنها پاسخ روشنی دریافت نکردیم بلکه به تازگی تعداد مناطق آزاد نیز افزوده شده است، ما ( صنعتگران و تولیدکنندگان بخش خصوصی) با ماهیت مناطق آزاد مخالفتی نداریم مشروط بر این‌که جلوی واردات بی‌رویه و قاچاق کالای ساخته شده به کشور گرفته شود.
*نساجی امروز:آیا در شرایط فعلی، صادرات پوشاک توجیه اقتصادی دارد و اصولاً قابل انجام است؟
صدور بخشنامه های مختلف و مشکلات عدیده سیاسی و تحریمهای جهانی ، شرایط صادرات را آشفته کرده است و باتوجه به محدودیت‌های موجود در زمینه تهیه مواد اولیه، صادرات پوشاک دشوار به نظر می‌رسد.
صادرکننده پوشاک در زمینه تهیه ملزومات و اکسسوری‌های ویژه باید با بازارهای خارجی هماهنگ باشد اما وقتی در زمینه تعاملات بین‌المللی و مسائل بانکی با محدودیت مواجه ایم، امکان دسترسی سریع به مواد اولیه و تجهیزات جانبی وجود ندارد لذا تولیدکننده از تحویل بموقع سفارشات باز می‌ماند، این مطالب در بخش صادرات به هیچ عنوان قابل چشم پوشی نیست.
بعنوان یک صادرکننده پوشاک که سال‌های طولانی در این زمینه به فعالیت پرداخته، معتقدم در بازار صادراتی باید آزادی عمل وجود داشته باشد و این آزادی نیازمند دسترسی به قوانین روان و مواد اولیه باکیفیت است که فعلاً شرایط آن مهیا نیست. این روزها، صادرات پوشاک، مواجه با مشکلات مختلف است و اگر تولیدکنندگان بتوانند بخش عمده‌ای از نیاز بازار داخل و همچنین بازار کشورهای همسایه را برطرف نمایند، کار بسیار بزرگی کردهاند.
*نساجی امروز:تحریم‌ها تا چه میزان بر روند تولید پوشاک اثرگذار است؟
تحریم‌ها در هر شرایطی برای تولید و بازرگانی ، محدودیت به وجود می‌آورند و تولیدکننده و بازرگان را در تنگنا قرار می‌دهد. در دنیای امروز، تمام کشورها از نظر تأمین مواد اولیه، تبادلات بازرگانی، انتقال تکنولوژی و دانش فنی به هم متصل هستند و نمی‌توانیم دور کشور خود دیوار بکشیم و فکر کنیم هیچ نیازی به دیگران نداریم و شعار استقلال و خودکفایی سر بدهیم! تحریم در تمام زمینه‌ها، کمبود و نابسامانی ایجاد می‌کند و عامل آزاردهنده و تضعیف‌کننده بخش بازرگانی، تولیدی و صنعتی کشور میگردد. با تحقق برجام، گشایشی در زمینه تعامل و تبادلات بین‌امللی با دنیا فراهم شد و امیدوارم روزهای دشوار تحریم بازنگردد!
*نکته پایانی
امیدوارم شرایط اقتصادی و تولیدی بهتر شود و صنعتگران در محیطی ایمن و بدون دغدغه و نگرانی به فعالیت ادامه دهند. در غیر این صورت متأسفانه با مشکلات و بحران‌های جدی‌تر روبرو خواهیم شد.
نمایشگاه‌ها را مناسب‌ترین محل برای تبلیغ و معرفی توانمندی‌های تولیدکنندگان می‌دانم. یک بنگاه تولیدی می‌تواند طی چهار روز حضور در نمایشگاه تخصصی به ارائه محصولات خود بپردازد و توانمندی خود را در مقابل رقبا محک بزند، با سلایق، نیازها و خواسته‌های مصرف کنندگان از نزدیک آشنا شود و انتقادات و پشنهادات آنان را بشنود.
حضور در نمایشگاه یک فرصت بسیار ارزشمند و مغتنم است نمایشگاه ایران مد که یکبار در سال برگزار میشود،برای صنعت پوشاک بسیار کم است و امیدوارم به صورت فصلی و تخصصی مانند نمایشگاه پوشاک بهاره، نمایشگاه پوشاک زنانه، نمایشگاه پوشاک زمستانه و ... برپا شود. لازمه تحقق این امر فعالیت تخصصی تولیدکنندگان پوشاک و ارتقای سطح کار و کیفیت محصولات است.
مطلب نهایی این‌که اگر همیشه تمرکز و ذهن به سمت کمبودها، سختی‌ها و مشکلات برود مطمئناً با مشکلات بیشتر مواجه خواهیم شد و هیچ مشکلی حل نخواهد شد اما وقتی بر شرایط و مسائل جدید و فرصت‌ها تمرکز کنیم، گشایشی در کار به وجود می‌آید. کسی در زندگی موفق است که تهدید را به فرصت تبدیل کند.