اقدامات اخیر بانک مرکزی حاکی از آن است که موضوع حذف چهار صفر از پول ملی بار دیگر جدی‌تر از قبل به جریان افتاده است؛ چراکه به گفته رییس کل این بانک، روز گذشته لایحه آن از سوی بانک مرکزی به دولت ارائه شده است.
حذف صفر از پول ملی ایران در جمهوری اسلامی تاکنون چندین بار مطرح شده، اما هیچ‌گاه اقدامات اجرایی به صورت جدی در راستای آن انجام نگرفته است که سال‌های ۱۳۷۲ و ۱۳۸۶ از نمونه‌های بارز این موضوع هستند.
آذر دو سال پیش بود که برای نخستین بار، حذف چهار صفر از پول ملی به طور جدی‌تری از سوی مسئولان وقت پیگیری شد تا جایی که در جلسه هیات وزیران، واحد پول ایران، تومان و برابر با ۱۰ ریال تعیین شد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از ایسنا، با این اقدام به نظر می‌رسید که بانک مرکزی به دنبال حذف صفر از پول ملی است که ولی‌الله سیف، رئیس‌کل وقت بانک مرکزی گفت که این موضوع به معنای حذف صفر از پول ملی نیست، اما دولت و بانک مرکزی به دنبال این موضوع هستند که در لایحه‌ای جداگانه نسبت به حذف چهار صفر از پول ملی اقدام کنند.
از سوی دیگر، تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان نیازمند تصویب مجلس و شورای نگهبان بود که دولت به رغم تصویب این امر در هیات وزیران، موضوع را مسکوت نگه داشت و این تغییر در همین مرحله نیمه‌تمام ماند و لایحه‌ای از سوی دولت برای حذف چهار صفر از پول ملی نیز به مجلس ارائه نشد.
اما این بار و با گذشت دو سال پس از آن اتفاق، حذف صفر از پول ملی ایران، رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته و به نظر می‌رسد که حتی اقدامات ابتدایی آن نیز انجام شده است.
نخستین جرقه از جدی شدن دوباره حذف چهار صفر از پول ملی زمانی زده شد که بانک مرکزی در هفته گذشته از اسکناس ۵۰ هزار تومانی جدید خود رونمایی کرد و در طراحی این اسکناس نکاتی وجود داشت که توجه برخی را به خود جلب کرد. نکته مهم نخست، استفاده از رنگ‌آمیزی متفاوت در ارقام چاپ‌شده روی اسکناس بود به طوری که چهار صفر بعد از عدد ۵۰ با رنگ متفاوت و کم‌رنگ‌تر طراحی شده‌اند و در قسمت پایینی اسکناس نیز عدد ۵۰ به طور جداگانه درج شده است.
دومین نکته، استفاده از طرح کوه دماوند پشت اسکناس‌های جدید ۵۰ هزار تومانی است که این طرح پیش از این پشت اسکناس‌های ۱۰۰۰۰ ریالی (۱۰۰۰ تومانی) قدیمی استفاده می‌شد و شاید این موضوع نیز اشاره دیگری به حذف چهار صفر از پول ملی داشته باشد.
اما در حالی که گمانه‌زنی‌ها درخصوص این موضوع ادامه داشت، امروز (۱۶ دی) عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در نشستی که به دعوت فراکسیون ولایی مجلس شورای اسلامی برگزار شد، سیاست‌های پولی و ارزی دولت را تشریح و اعلام کرد: لایحه حذف چهار صفر از پول ملی، روز گذشته از سوی بانک مرکزی تقدیم دولت شده است و امیدوارم هر چه سریع‌تر این مهم به نتیجه برسد.
هرچند که پیش از این گفته شده بود که در شرایط تورمی نباید اقدام به حذف صفر از پول ملی کرد و باید تورم تقریبا ثابت شده باشد، اما به نظر می‌رسد که این اقدام برای تصویب و اجرا به زمان نیاز دارد و به احتمال قوی تا آن زمان بانک مرکزی سیاست‌های خود را در جهت کنترل تورم نیز پیش خواهد گرفت؛ موضوعی که همتی در جلسه امروز در کنار حذف صفر از پول ملی، روی آن تاکید ویژه‌ای کرده بود.
این بار بانک مرکزی با قدرت جدی‌تری به حذف صفر از پول ملی ورود کرده و اقدامات نخستین آن را نیز انجام داده و به نظر می‌رسد که لایحه این امر در صورت تصویب هیات وزیران به مجلس ارائه شود، اگر مانند گذشته باز هم این موضوع در همان مرحله دولت مسکوت نماند.
حذف صفر از پول ملی کشورها نخستین بار پس از پایان جنگ جهانی دوم تجربه شد و پس از آن به ویژه از دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی به این سو این عمل بارها و بارها در کشورهای مختلف که اکثرا کشورهای در حال توسعه بودند، به‌اجرا درآمد.
عمده اقتصاددانان بر این عقیده‌اند که حذف صفر از اسکناس هیچ‌گونه تأثیری بر شاخص‌های اقتصادی و طرف عرضه و طرف تقاضا ندارد و بیشتر اثر روانی بر جامعه می‌گذارد.
به‌عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی، افزایش ظاهری قدرت پول ملی، آسان‌سازی مبادلات، محاسبات و خرید و فروش‌های مردم از اثرات قابل تحقق حذف صفرها است، اما برای حذف صفرها ارتقای شاخص‌های اقتصادی همچون افزایش تولید، نرخ سرمایه‌گذاری، آزادسازی‌های اقتصادی، رفع انحصارات، حضور بانک‌های خارجی در کشور و حضور بی‌قید و شرط سرمایه‌گذاران خارجی نیز باید انجام شود.
داده‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که دست‌کم ۵۰ کشور جهان تاکنون اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده‌اند که در برخی از این کشورها برای تکمیل چرخه روانی نسبت به تغییر نام واحد پول نیز اقدام شده است.