صنعت «نساجی» به‌عنوان یک صنعت پیشگام، در فرآیند صنعتی شدن بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته کنونی جهان نقشی بسزا داشته است.
حجم گردش تجاری منسوجات و پوشاک در جهان سالانه بالغ‌بر 1500 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. همچنین سهم ارزآوری این محصولات از کل تجارت کشورهای صاحب‌نام در این صنعت نظیر چین، ترکیه، هند، اندونزی، ویتنام و... حدود 20 درصد است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از مهر، صنعت نساجی شامل تمام مراحل تولید الیاف، تبدیل الیاف به نخ، تبدیل نخ به پارچه و همچنین فرایندهای تکمیلی انجام‌شده بر روی پارچه مانند رنگرزی و چاپ می‌شود. صنعت نساجی از قدیمی‌ترین صنایع بشری محسوب می‌شود چرا که لباس و پوشاک از نیازهای اولیه انسان بوده است.
درحالی‌که ترکیه مانند ایران از جمعیت 80 میلیونی برخوردار است، اما طبق آمار، 2 میلیون نفر در این کشور در صنعت نساجی مشغول هستند و این در حالی است که در ایران تنها 500 هزار نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم شاغل در این عرصه وجود دارد.
صادرات پوشاک ایران در سال‌های گذشته روند افولی را طی کرده است. این در حالی است که خودکفایی در صنعت نساجی باعث می‌شود اشتغال در کشور افزایش‌یافته و از واردات محصولات مرتبط با این صنعت به کشور جلوگیری شود.
زنجان میزبان 60 درصد صنایع نساجی ایران
این روزها درحالی‌که دلار، بازی خودش را می‌کند و خود تحریمی‌های داخلی روی دست تحریم خارجی زده است، فعالان صنعت نساجی در زنجان با تمام توان نمی‌خواهند صنعتشان شادابی و پویایی‌اش را از دست بدهد.
زنجان به عنوان قطب صنعت نساجی کشور 60 درصد صنایع قدرتمند نساجی ایران را در خود جای داده و برای بیش از پنج هزار نفر اشتغالزایی کرده است. صنعت نساجی زنجان زنده و پویا، گام‌های خود را با تدبیر و البته با سختی برای ادامه حیات برمی‌دارد، چرخ‌های صنعت نساجی استان زنجان طی سال‌ها، باوجود تلاطم، همچنان می‌چرخند تا قطار توسعه اقتصاد استان زنجان به مسیر خود ادامه داد.
زنجان 60 درصد صنایع نساجی ایران را در خود جای‌داده و برای بیش از پنج هزار نفر اشتغالزایی کرده است.
82 واحد در این زمینه در استان زنجان فعال است، تولید انواع نخ با سیستم‌های ریسندگی الیاف کوتاه و بلند، فرش، پارچه، پارچه پرده‌ای، فاستونی، جین و الیاف مصنوعی از جمله محصولات تولیدی در این واحدها هستند.
زنجیره صنعت نساجی در استان زنجان، زنجیره‌ای کامل و کاربردی است و تولیدات این صنعت در صورت حمایت مسئولان و با توجه به وجود بازار داخلی و خارجی می‌تواند رقابت خوبی با کالاهای مشابه خارجی داشته باشد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان به وضعیت صنعت نساجی در استان زنجان اشاره کرد و گفت: استان زنجان یکی از قطب‌های نساجی در سطح کشور است.
ناصر فغفوری با بیان اینکه نساجی استان نسبت به خیلی از استان‌ها و صنایع دیگر وضعیت قابل قبولی دارد، گفت: 100 درصد این صنعت خصوصی است و مدرن‌ترین دستگاه‌ها و ماشین‌آلات نساجی در استان زنجان بوده و به‌روز شده است.
وی تأکید کرد: از سال 92 تاکنون زنجیره صنعت نساجی در استان زنجان تکمیل‌شده و مراحل ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تولید در استان انجام می‌شود.
این مسئول می‌گوید: با راه‌اندازی یک واحد پوشاک جدید که واحد بسیار بزرگی است حوزه پوشاک هم تحول اساسی خواهد داشت.
فغفوری افزود: 30 درصد از اشتغال استان زنجان در بخش صنعت نساجی است چراکه واحدهای نساجی سرانه اشتغال بالایی نسبت به واحدها و بخش‌های دیگر دارند و افزایش قیمت دلار فرصت بسیار خوبی برای واحدهای نساجی بود تا دیگر شاهد واردات پوشاک در کشور نباشد.
وی ابراز کرد: تنها مشکل واحدهای نساجی در استان زنجان تأمین مواد اولیه است که از خارج وارد می‌شود و خوشبختانه ثبت سفارش مواد اولیه ماشین‌آلات از هفته گذشته به استان‌ها داده شده است.
نساج‌ها به هر قیمتی این صنعت را سرپا نگه داشته‌اند
رئیس خانه صنعت و معدن استان زنجان گفت: در شرایطی که با مشکلات متعدد مواجه هستیم، نساج‌ها به هر قیمتی این صنعت را سرپا نگه داشته‌اند.
سید سجاد نباتچیان با بیان اینکه صنعت نساجی ایران روی‌هم‌رفته صنعت پیری بوده و ماشین‌آلات آن قدیمی شده و به سروصدا افتاده و سرمایه‌گذاری جدید در این عرصه بسیار سنگین است، افزود: خوشبختانه صنعت نساجی در استان زنجان در حال عبور از روزهای جوانی خود است. واحدهای بزرگ جدیدی که امروز به راه افتاده و یا در شرف راه‌اندازی است، همانند خون تازه‌ای در رگ‌های صنعت نساجی زنجان هستند.
متاسفانه ماشین‌آلات خیلی از کارخانه‌های نساجی در کشور باید به ذوب‌آهن سپرده شود. خود سازندگان این ماشین‌آلات از اینکه این دستگاه‌ها بعد از 30 سال هنوز کار می‌کند، تعجب می‌کنندوی با اشاره به اینکه صنعت نساجی، صنعت کارگربر و اشتغالزایی است، تصریح کرد: تجربه نشان داده است که در کشور ما سرمایه‌گذاران زیادی اجازه ندادند که در این صنعت، ربات‌ها جای نیروی انسانی را بگیرد، چون نگهداری ربات‌ها کار سختی است و تکنولوژی سخت و پیچیده‌ای دارد، لذا در این صنعت، کاری را که می‌توان به دست نیروی انسانی (کارگر) انجام داد، به ربات نمی‌دهند و این خود یک ارزش به‌شمار رفته و باید حمایت شود.
این مسئول با یادآوری اینکه در برهه کنونی در استان زنجان به‌جز چند واحد جدید که در حال راه‌اندازی است، اکثر واحدها عمری 30 ساله دارند، ادامه داد: این بدان معنی است که عمر ماشین‌آلات این صنعت نیز بالا رفته و به همین خاطر تولیدات ما نسبت به صنایع مشابهی که از ماشین‌آلاتی با عمر کمتری استفاده می‌کنند، یک‌سوم تولیدات را داشته و قادر به رقابت با آن نخواهیم بود، این در حالی است که با تولید زیاد می‌توان سایر هزینه‌ها را هم‌پوشانی کرد، هر چند برخی کشورها نیز به‌واسطه سیستم برندسازی توانسته‌اند علی‌رغم برخورداری از ماشین‌آلات با عمر بالا، خود را در عرصه رقابت نگه دارند.
نباتچیان با اشاره به اینکه برای زنده کرده صنعت نساجی در کشور باید موضوع سرمایه‌گذاری را جدی گرفت، اظهار کرد: متاسفانه ماشین‌آلات خیلی از کارخانه‌های نساجی در کشور باید به ذوب‌آهن سپرده شود.
خود سازندگان این ماشین‌آلات از اینکه این دستگاه‌ها بعد از 30 سال هنوز کار می‌کند، تعجب می‌کنند. با وجود اینکه در نگهداری ماشین‌آلات دقت زیادی صورت گرفته است، اما نمی‌توان عملکرد این دستگاه‌ها را با تکنولوژی روز دنیا در این صنعت مقایسه کرد. با این ماشین‌آلات فقط می‌توان کار کرد و باید سودای رقابت با رقبا را از سر برداشت.
این مسئول با بیان اینکه سرمایه‌گذاری با ارز 12 هزار تومانی، کار بسیار سختی است، افزود: جدای از این، سود تسهیلات18 درصدی حتی در سرمایه در گردش نیز صرفه اقتصادی ندارد.
بهره تسهیلاتی که یک تولیدکننده از بانک دریافت می‌کند، بیش از سودی است که در سررسید سالیانه آن، دست تولیدکننده را می‌گیرد، این در حالی است که نباید از موضوع قاچاق که به‌نوبه خود به این صنعت ضربه می‌زند، غافل بود. شواهد حاکی از آن است که میزان کالای قاچاق در این عرصه به‌قدری زیاد است که بی‌شک به‌جز از طریق مبادی رسمی، از سایر مبادی قابل ورود به کشور نیست.
توزیع نادرست امکانات ناجوانمردانه است
رئیس خانه صنعت و معدن استان زنجان در ادامه با یادآوری اینکه در برهه کنونی، همه صنایع ما باید توقعات خود را از دوش دولت بردارند، تصریح کرد: در شرایط کنونی نباید توقع داشته باشیم که همه مشکلات صنایع را با ارز 4200 تومانی حل کنیم، زیرا در این صورت برای ورود اقلام ضروری از جمله دارو، دولت با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه زمانی بین تولیدکنندگان و دارندگان صنعت نساجی، این جمله مشهور شده بود که «صنعت نساجی ایران مرده است» و واقعیت نیز همین بود، ادامه داد: اگر بازار استثنایی داخل کشور نبود، صنعت نساجی ما مرده بود. از طرفی چشم امید به صادرات است، هر چند کشورهای سردسیر اروپایی تمایلی به خرید محصولات برند ایرانی را به خاطر اعمال تحریم‌ها ندارند اما معتقدیم بیشترین آسیب را به این صنعت، تحریم‌های داخلی زده است.
نباتچیان گفت: امکانات کشور محدود است و اگر بخواهیم این امکانات را نادرست تقسیم کنیم، این روند ناجوانمردانه است.
کمبود نقدینگی در نساجی‌ها
یک فعال صنعت نساجی هم می‌گوید: مشکل در تهیه مواد اولیه و کمبود نقدینگی نساجی‌ها باعث شده که سرمایه‌گذاری‌ها به یک‌سوم کاهش پیدا کند و تهیه مواد اولیه سخت شده است.
محمود ضرابی ادامه داد: برای تولید نخ، برخی مواد از خارج وارد می‌شود و در این میان، تهیه این مواد، سخت و قیمت زیاد شده است.
این فعال صنعتی افزود: 6 ماه است که در صف سامانه نیما هستیم و یک ریال هم تخصیص ارز نگرفتیم.
وی ورود کالاهای قاچاق را معضلی برای صنعت نساجی اعلام کرد و افزود: خوشبختانه تدابیر اتخاذشده باعث شده است که همه اجناس قاچاق ضبط شود، درحالی‌که قبل از این، برندهایی بودند که زیر تعهد و توافقنامه نمی‌رفتند.
ضرابی افزود: برای این اجناس قاچاق، حقوق و عوارض پرداخت نمی‌شود و این برای تولیدکننده سخت است که با این واحدها رقابت کند؛ چرا که به‌عنوان تولیدکننده، حقوق و عوارض گمرکی و بیمه و مالیات می‌دهیم ولی وقتی کالا به‌صورت قاچاق وارد و با قیمت پایین کار عرضه می‌شود، فضای رقابتی دشوار خواهد شد؛ از سوی دیگر مردم هم نمی‌دانند محصولاتی که خریداری می‌کنند، درجه سه و دو است.
این فعال صنعت نساجی ادامه داد: متأسفانه به دلیل نبود بازرسی‌ها، صنعت نساجی زیر فشار است، از طرفی بانک‌ها نیز همکاری نمی‌کنند، این در حالی است که نباید فراموش کنیم که وجود کارخانه‌های بزرگ نساجی در ایران، خود یک برند به‌شمار می‌رود.
در بانک ها با تولیدکننده برخورد بدی می‌شود و اگر واحدهای تولیدی به تعطیلی کشیده شود، کارگران زیادی بیکار خواهند شد
وی بر برخورد قاطعانه با مدیران بانک‌ها تأکید کرد و گفت: در بانک‌ها با تولیدکننده برخورد بدی می‌شود. اگر واحدهای تولیدی به تعطیلی کشیده شود، کارگران زیادی بیکار خواهند شد.
ضرابی گفت: تعهد ارزی تولیدکننده، هزینه‌های بالا، تهیه مواد اولیه با قیمت بالا و بالا رفتن قیمت ارز، سود چندانی برای تولیدکننده به همراه ندارد، لذا تا زمانی که تعهد ارزی برداشته نشود، وضع بدتر خواهد شد.
واحدهای نساجی با ظرفیت اشتغالزایی 5 هزار نفر در استان زنجان فعالیت دارند که از این تعداد واحد فعال، 11 واحد در حوزه چرم و کفش، 31 واحد در حوزه پوشاک و 40 واحد در حوزه تولید انواع منسوجات دسته‌بندی می‌شوند.
زنجان ظرفیت تولید انواع نخ پنبه و مخلوط ویسکوز و پلی‌استر با عنوان سیستم ریسندگی الیاف کوتاه به میزان 25 هزار و 500 تن در سال را دارد.