مردم امسال شب عید متفاوتی را نسبت به سال‌های گذشته تجربه می‌کنند. سیاست‌های نامناسب اقتصادی دولت بازار را به جایی رسانده که این روزها نه تنها خرید کالاهای اساسی به امری دشوار برای مردم تبدیل شده بلکه حتی توانایی خرید کالاهایی مثل لوازم‌خانگی و پوشاک به کاری دست‌نیافتنی برای مردم تبدیل شده است.
آن‌طور که فعالان بازار پوشاک می‌گویند، نوسانات نرخ ارز، تسهیلات نامناسب بانکی، مشکلات ثبت سفارش واردات، کمبود و افزایش قیمت شدید مواد اولیه از جمله نخ، پارچه و ... تولیدکنندگان ضعیف و متوسط پوشاک را به کلی از بازار حذف کرده و دیگر تولیدکنندگانی که این روزها فعالیت می‌کنند، چاره‌ای ندارند جز اینکه با توجه به افزایش قیمت دو تا چهار برابری مواد اولیه، کالاهای خود را با قیمت‌های بالا به بازار عرضه کنند.
البته فعالان و طراحان بازار پوشاک با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و رکود بازار، راه‌های جدیدی را برای کاهش قیمت تولید در نظر گرفته‌اند اما با این حال آنها بر این عقیده هستند که چاره‌ای جز افزایش قیمت وجود ندارد.
به گفته فعالان بازار پوشاک، قیمت نخ و پارچه‌های ایرانی و خارجی با افزایش ۱۰۰ درصدی روبه‌رو شده و با توجه به بی‌ثباتی بازار ارز و مشکلاتی که در حوزه ثبت سفارش وجود دارد، مانتو و پوشاک شب عید دست‌کم با افزایش ۳۰ درصدی روبه‌رو خواهد شد.
به گزارش سابت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، نکته قابل تامل در این میان آن است که در حال حاضر برخی فعالان بازار پوشاک معتقدند ۷۰ درصد بازار ایران در اختیار خارجی‌ها قرار دارد. این در حالی است که می‌توان با اتحاد و همکاری تولیدکنندگان و طراحان لباس، بازار ایران را از سلطه اجناس خارجی خارج کرد.
اگرچه در حال حاضر هنوز همکاری لازم بین دانشگاهیان، طراحان و صنعتگران آن‌طور که باید و شاید انجام نشده به طوری که با توجه به ریسک بالای سرمایه‌گذاری در شرایط سخت اقتصادی امروز، برخی از تولیدکنندگان همچنان به الگوبرداری از طرح‌ها و سبک‌های خارجی که امتحان خود را در بازار پس داده‌اند، ادامه می‌دهند.
گشت‌وگذاری در این دوره از جشنواره مد و لباس فجر نشان می‌دهد که کیفیت برگزاری نمایشگاه و همچنین تنوع و کیفیت کارهای ارائه شده در این جشنواره نسبت به سال‌های گذشته با بهبود مواجه شده است. از این رو می‌توان گفت که با توجه به شرایط نابسامان امروز بازار، فعالان صنعت مد و لباس نیز به دنبال همکاری و مشارکت بیشتر برای ارائه محصولاتی با کیفیت بالا و قیمت پایین‌تر هستند.
تلاش در جهت سلیقه‌محوری
بر همین اساس افتتاحیه هشتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر دیروز با حضور معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده، شهیندخت مولاوردی دستیار سابق رییس‌جمهور در امور حقوق شهروندی، طیبه سیاوشی نماینده مجلس، حمید قبادی دبیر کارگروه مد و لباس کشور، صدیقه پاک‌بین دبیر اجرایی جشنواره و دیگر فعالان حوزه صنعت، هنر و پوشاک در بوستان گفتوگو برگزار شد.
معاون امور زنان و خانواده در افتتاحیه هشتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر گفت: باید توجه کنیم که کشور ایران جزو کشورهایی است که هنوز برخی از سرمایه‌هایش دست‌نخورده باقی مانده است که تمام این موارد موقعیت خطیری را برای ما رقم می‌زند.
معصومه ابتکار اظهار کرد: به دلیل تنوع بسیار بالای فرهنگی و قومیت‌های مختلف، در حوزه پوشاک ظرفیت بالایی داریم که می‌توانیم پیشرفت خود را در این خصوص افزایش دهیم. به گفته ابتکار، بُعد اقتصادی و اشتغالی که در این صنعت ایجاد شده بسیار خوب است و باید بیشتر در این زمینه پیشگام باشیم.
همچنین دبیر کارگروه مد و لباس کشور اظهار کرد: تلاش کرده‌ایم از محصول‌محوری به سلیقه‌محوری برسیم. در گذشته خانواده‌ها و مردم مجبور بودند محصولی تک‌بعدی را استفاده کنند اما در این سال‌های اخیر به سمت انتخاب و سلیقه و ذائقه آنان سوق پیدا کرده است.
حمید قبادی با اشاره به انتخاب نوع پوشش طبق سلیقه‌محوری، گفت: تلاش کردیم به جای اینکه بگوییم مردم «چه بپوشید» قدرت انتخاب آنان را افزایش دهیم. شاید مهم‌ترین سیاست کارگروه این امر باشد و در ادامه امیدواریم این موضوعات را گسترش دهیم.
نمایشگاه لاکچری
در ادامه این مراسم برخی از فعالان و مقامات مسوول بازار پوشاک، طراحان و صنعتگران حوزه نساجی در مورد وضعیت بازار پوشاک، نحوه برگزاری نمایشگاه و همچنین اوضاع تجارت خارجی، قیمت و کیفیت کالاها و همچنین نحوه استقبال مردم از تولیدات ایرانی با «جهان صنعت» گفتوگو کردند.
بر همین اساس دبیر بخش صنعت این جشنواره گفت: نقطه قوت برگزاری این جشنواره، آشنایی صنعتگران و طراحان کشور با یکدیگر است. در سال‌جاری بیش از ۴۰ شرکت‌کننده در بخش صنعت و فناوری‌های نوین در جشنواره شرکت کرده‌اند که آخرین دستاوردهای خود را به نمایش گذاشته‌اند.
حمیدرضا نیک‌طبع با بیان اینکه این نمایشگاه در مکان مناسب و لاکچری برگزار شده، اظهار کرد: برندهای معتبر پوشاک امسال در نمایشگاه شرکت کرده‌اند که می‌توانند مذاکرات متعددی با طراحان داشته باشند. وی افزود: دانشگاه، صنعت و طراح سه راس مثلث هستند و بازار کشور به تعامل و همکاری این سه ضلع با یکدیگر نیاز دارد.
دبیر بخش صنعت این جشنواره تاکید کرد: با مشارکت طراحان و صنعتگران، بسیاری از مشکلات در زمینه طراحی و فروش لباس حل خواهد شد. نیک‌طبع در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه وضعیت طراحی پوشاک را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: طراحی‌های پوشاک نسبت به گذشته به روز و حرفه‌ای شده به طوری که هر سال شرکت‌کنندگان بیشتری از جمله تولیدکنندگان برای حضور در این جشنواره وارد عمل می‌شوند.
رشد نامتناسب طراحی لباس
یکی از تولیدکنندگان پوشاک زنانه که پس از سابقه ۵۰ ساله فعالیت پدر خود در این حرفه، حدود ۱۰ سال است پا به عرصه تولید مانتوهای زنانه گذاشته است نیز گفت: با وجود اینکه جزو اولین افرادی بودم که سال‌ها پیش برای ارائه طرح‌های خود در سال‌های اولیه برگزاری این جشنواره شرکت کردم اما طی سال‌های گذشته با توجه به کیفیت پایین برگزاری این نمایشگاه، تمایلی به حضور در آن نداشتم. این در حالی است که هشتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر نسبت به گذشته رشد زیادی کرده و با سازماندهی خوبی برگزار شده است.
میثم اسماعیلی با بیان اینکه چند نمونه از طرح‌های برند ما به عنوان کاندیدای طرح‌ها در این جشنواره موجود هستند، افزود: با این حال من تنها به عنوان شرکت‌کننده در این نمایشگاه حضور پیدا کرده‌ام.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا تولیدکنندگان علاقه‌ای به همکاری با طراحان لباس داخلی ندارند، اظهار کرد: طراحی در ایران هنوز آن‌طور که باید و شاید رشد پیدا نکرده است. به عنوان مثال طرح‌هایی برای عرضه در بازار ارائه می‌شود که مناسب فرهنگ جامعه ما نیست یا اینکه سبک‌هایی با طراحی شلوغ است که توجه عامه مردم را به خود جلب نمی‌کند.
اسماعیلی ادامه داد: این در حالی است که طراحان از تولیدکنندگان توقع زیادی دارند و حتی گاهی خواستار این هستند که همپای تولیدکننده به عنوان سرمایه‌گذار، درآمد داشته باشند. از سوی دیگر گاهی برخی طراحان خودشان کار تولید را دست و پا شکسته انجام می‌دهند و رمز و راز تولید در کار تولیدکننده را به بیرون درز می‌دهند یا کالای مشابه تولید می‌کنند.
ورشکستگی۵۰ درصدی
وی در مورد وضعیت بازار پوشاک اظهار کرد: به دلیل نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های نامتناسب دولت، ۵۰ درصد از صنف ما از اول سال‌جاری تاکنون ورشکسته شده‌اند یا اینکه به کلی بساط تولید را جمع کردند.
اسماعیلی افزود: طی یکی دو سال اخیر با توجه به افزایش قیمت دلار، در تامین مواد اولیه از جمله پارچه با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم. از این رو تنها تولیدکنندگانی که موفق بودند و اندوخته مالی مناسبی در اختیار داشتند، در بازار سرپا ماندند اما تولیدکنندگان ضعیف و متوسط به کلی در بازار حذف شدند. این در حالی است که در گذشته شرایط رشد و پیشرفت برای تولیدکنندگان متوسط هم فراهم بود.
این تولیدکننده پوشاک زنانه اظهار کرد: به دلیل اینکه عموم جامعه مشتری خرید مانتو هستند، باید قیمت تولید متعادل باشد تا مصرف‌کننده توان خرید آن را داشته باشد. بنابراین نمی‌توانیم یک مانتو را با قیمت ۷۰۰ هزار تومان عرضه کنیم بلکه مانتوهای عرضهشده به بازارهای عمومی باید در نهایت حدود ۴۰۰ هزار تومان قیمت داشته باشد.
گرانی ۱۰۰ درصدی پارچه
اسماعیلی در مورد قیمت و کیفیت پارچه به عنوان ماده اولیه مهم پوشاک نیز بیان کرد: پارچه‌های ایرانی و خارجی با افزایش قیمت ۱۰۰ درصدی مواجه شده اگرچه قیمت پارچه‌های ایرانی نسبت به خارجی بسیار پایین‌تر است. به عنوان مثال پارچه شش هزار تومانی ایرانی در حال حاضر با قیمت متری ۱۲ هزار تومان عرضه می‌شود و پارچه خارجی ۱۲ هزار تومانی به متری ۲۴ هزار تومان رسیده است. این فعال صنف پوشاک با تاکید بر اینکه کیفیت پارچه‌های ایرانی افزایش داشته است، افزود: سال‌ها پیش با اینکه انتظار می‌رفت تولیدکنندگان از پارچه‌های ایرانی استفاده کنند اما کیفیت‌ها طوری نبود که بتوان روی پارچه ایرانی حساب کرد. اما در حال حاضر کیفیت برخی پارچه‌های تولیدی ایران قابل قبول است و به حدی رسیده است که با پارچه‌های ترکیه برابری می‌کند. وی بیان کرد: تجربه تولیدکنندگان پارچه نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده و درصد خطای کار آنها کاهش داشته است. از این رو نسبت به گذشته بیشتر می‌توانیم به آنها اعتماد کنیم.
به عنوان مثال تا چند وقت پیش تنها ترکیه توانایی تولید پارچه‌های ژاکارد با تکنولوژی و دستگاه خاص آن را داشت اما در جشنواره امسال با غرفه کارخانه‌ای در یزد آشنا شدم که پارچه‌های ژاکارد با قیمت مناسب و کیفیت خوب تولید می‌کند.
اسماعیلی در مورد اختلاف قیمت پارچه‌های ژاکارد ایرانی و خارجی اظهار کرد: به عنوان مثال قیمت پارچه‌های ژاکارد ترکیه‌ای که تا سه سال پیش متری ۵۰ هزار تومان بود، در حال حاضر به ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تومان رسیده است. اما نمونه ایرانی آن متری ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان است.
تدبیر مناسب برای کاهش قیمت تمام‌شده
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برای کاهش قیمت مانتوهای تولیدی خود چه تدابیری اندیشیده‌اید، گفت: با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، استفاده از پارچه‌های خارجی به صرفه درنمی‌آید. از این رو سراغ خرید پارچه‌های ایرانی رفتیم تا قیمت تمام‌شده کاهش پیدا کند و در مقابل قدرت خرید مردم نیز بالا رود. از طرفی حاشیه سود خود را نیز پایین آورده‌ایم.
اسماعیلی گفت: در حال تولید مانتوهایی هستیم که همه اقشار جامعه توانایی خرید آن را داشته باشند. از این رو برند ما مانتوهایی با قیمت ۱۱۰ تا ۳۷۰ هزار تومان را با کیفیت و طراحی مناسب تولید می‌کند که حتی گاهی در برخی مزون‌های لباس با قیمت‌های میلیونی عرضه می‌شود.
کاهش قاچاق مانتو
وی در مورد وضعیت قاچاق پوشاک نیز بیان کرد: واقعیت این است که در صنف مانتوهای زنانه، قاچاق به شدت کاهش پیدا کرده است اما در دیگر حوزه‌های پوشاک با توجه به صرفه بودن واردات غیرقانونی، هنوز اثرات قاچاق نمایان است.
اسماعیلی با انتقاد از سود بالای وام‌های بانکی نیز گفت: در حالی که انتظار می‌رود دولت به تولیدکنندگان وام‌هایی با درصد سود پایین ارائه دهد اما در این حوزه با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم به طوری که بانک‌‌ها بابت وام تولید، سود ۳۰ درصدی را طلب می‌کنند. این در حالی است که ما چاره‌ای جز تامین مالی و ارتقای کار خود نداریم و اگر این کار را انجام ندهیم، از بازار حذف خواهیم شد.
وی با بیان اینکه فعالیت در حوزه تولید کار پیچیده‌ای است، افزود: درخواست ما از دولت این است که اگر برای حمایت از تولیدکنندگان تسهیلات مناسب اختصاص نمی‌دهد، دست‌کم با سیاست‌های نامناسب برای تولیدکنندگان مشکل ایجاد نکند تا ما بتوانیم با تکیه بر خودمان، پیشرفت کنیم.
کمبود و گرانی مواد اولیه
مدیر یکی از انجمن‌های طراحی لباس نیز که در حوزه طراحی و تولید پوشاک، کیف، کفش و شال فعالیت می‌کند نیز در مورد چالش‌های بازار پوشاک» گفت: مشکل اساسی طراحان و تولیدکنندگان پوشاک، کمبود و گرانی مواد اولیه است. به گفته فلاحی، قیمت پارچه به شدت گران شده است به طوری که نسبت به ۴ ماه گذشته، برخی پارچه‌ها با افزایش قیمت ۶۰ درصدی مواجه شده است.
وی با بیان اینکه پارچه‌های ایرانی نیز با افزایش قیمت روبه‌رو شده است، گفت: با توجه به نوسانات بازار، فروشندگان منتظر وضعیت بازار نمی‌نشینند و کارهای خود را گران عرضه می‌کنند. وی افزود: بر این اساس گاهی طراحی خود را متناسب با برخی پارچه‌ها انجام می‌دهیم اما با توجه به افزایش قیمت آن پارچه و یا کمبود آن، باید سراغ پارچه دیگری برویم چرا که باید قیمت نهایی متناسب با جیب مردم باشد. این در حالی است که قدرت خرید مردم به شدت کاهش پیدا کرده و نمی‌توان کار با قیمت‌های بالا را به بازار ارائه داد.
تخفیف ۱۰ تا ۲۰ درصدی
فلاحی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سبک طراحی لباس‌های شما خارجی است یا ایرانی اسلامی، گفت: ما روی لباس‌های سنتی ایران تحقیقات و بررسی انجام می‌دهیم و در نهایت طرح‌هایی الهام گرفته از لباس‌های سنتی و نقوش ایرانی را انجام می‌دهیم. به گفته وی، ما بیشتر سعی می‌کنیم از پارچه‌های ایرانی در تولید و طراحی کارهای خودمان استفاده کنیم.
مدیر این انجمن طراحی لباس با بیان اینکه در نمایشگاه کیف چرم و مانتو نیز عرضه می‌کنیم، افزود: برخی کارهای ارائه شده در این جشنواره با تخفیف ۱۰ تا ۲۰ درصدی به مردم ارائه می‌شود که به نظر می‌رسد از آنها استقبال شود. فلاحی در مورد کیفیت برگزاری این نمایشگاه نیز اظهار کرد: فضای جشنواره امسال نسبت به سال گذشته بسیار مناسب جمع‌بندی شده و کیفیت کارهای ارائه داده شده نیز بهتر است. به گفته وی، اگرچه غرفه‌ها نسبت به سال گذشته کوچک‌تر شده اما تنوع کارها زیاد است و به دلیل موقعیت نمایشگاه و منطقه آن، از جانب مردم استقبال بیشتری انجام می‌شود .
وی در مورد هزینه غرفه‌ها نیز بیان کرد: به نظر می‌رسد امسال وزارت ارشاد برای برگزاری نمایشگاه هزینه بیشتری را در نظر گرفته است. این در حالی است که هزینه غرفه‌ها برای بخش موسسات نیز چندان بالا نبوده است.
شرط افزایش کیفیت طراحی لباس
فلاحی اظهار کرد: در حال حاضر تولیدکنندگان خیلی با طراحان همکاری نمی‌کنند و تنها متناسب با تغییر فصل، تغییرات کوچکی در یقه و فرم لباس‌ها ایجاد می‌کنند. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا تولیدکنندگان تمایل زیادی به همکاری با شما ندارند، گفت: واقعیت این است که همکاری با طراحان ریسک‌پذیری بالایی می‌خواهد و با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری از جانب تولیدکننده انجام می‌شود، تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند روی نمونه و طرح‌های خارجی که در بازار موفقیت داشته است، سرمایه‌گذاری کنند.
مدیر این انجمن طراحی لباس در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا طراحی لباس در ایران به‌روز است، گفت: طراحی لباس نسبت به گذشته با پیشرفت خوبی همراه شده اما افزایش کیفیت طراحی مستلزم همکاری با تولیدکنندگان پوشاک است. به عنوان مثال ممکن است لباسی از جانب طراح لباس پیشنهاد شود که به علت داشتن خطوط زیاد، زیبایی زیادی داشته باشد اما از نظر تولیدکننده هزینه تولید این لباس برای جذب مشتری به صرفه نباشد. از این رو طراحان برای افزایش کیفیت کار خود و گرفتن نتیجه مثبت، باید وارد فاز اجرایی شوند.
سنگ‌اندازی بر سر برگزاری نمایشگاه
وی افزود: واقعیت این است که طراحان به اندازه تولیدکنندگان از نیاز بازار خبر ندارند و ممکن است کارهایی را طراحی کنند که تولید انبوه آنها کار منطقی‌ای نباشد. به گفته فلاحی، تولیدکنندگان به راحتی ریسک نمی‌کنند. با این حال برگزاری جشنواره‌های مد و لباس و نمایشگاه‌های این چنینی باعث شده است که همکاری تولیدکنندگان با طراحان افزایش پیدا کند. وی در ادامه با اعلام رضایت خود از دبیر کارگروه مد و لباس اظهار کرد: با پیگیری‌های قبادی و تعامل خوب وی با هنرمندان و صنعتگران، با قاچاق کالا مقابله شده و کیفیت برگزاری این نمایشگاه نیز بالا رفته است. این در حالی است که سال‌های پیش حتی بر سر برگزاری جشنواره مد و لباس سنگ‌اندازی‌های زیادی انجام می‌شد.
سهم ۳۰ درصدی تولیدکنندگان ایرانی
یکی از فعالان صنعت نساجی گفت: این نمایشگاه فرصت مناسبی است تا صنعتگران و طراحان با یکدیگر آشنا شوند و در فعالیت‌های خود بازنگری کنند. امین دوست با بیان اینکه معتقدم فعالان بازار پارچه و پوشاک باید بیشتر از اینها توانایی خود را در معرض نمایش قرار دهند، افزود: باید تولید بر اساس نوآوری انجام شود و بازار وسیعی که در کشور وجود دارد، در دست خود ایرانی باشد. این در حالی است که در حال حاضر حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد بازار پوشاک در دست تولیدکنندگان ایرانی است و ۷۰ درصد بازار را خارجی‌ها محاصره کرده‌اند.
افزایش قیمت ۶ برابری
وی در مورد افزایش قیمت مواد اولیه گفت: با توجه به نوسانات نرخ ارز و مشکلات ثبت سفارش واردات، کالاهای تولیدی ما نسبت به اوایل سال با افزایش دو تا سه برابری بسته به نوع کالا روبه‌رو شده است.
به گفته وی، قیمت پارچه‌های تولیدی ما از سه برابر بالاتر نرفته اما خرج کار با افزایش قیمت شش برابری هم روبه‌رو شده است. به عنوان مثال دوک نخی که تا چند ماه پیش دو هزار تومان بود، در حال حاضر به نرخ ۱۲ هزار تومان رسیده است. این در حالی است که دوک نخ ایرانی بیشتر از دو برابر گران نشده است.
این فعال صنعت نساجی ادامه داد: به دلیل اینکه بیشتر مواد اولیه وارداتی است، هزینه‌های تولید افزایش پیدا کرده به طوری که رنگ نساجی به افزایش قیمت صددرصدی هم رسیده است.
امین‌دوست در مورد قیمت پارچه‌های تولیدی خود نیز گفت: پارچه‌های حریر مناسب تولید لباس‌های مجلسی و شب از متری ۱۰۰ تا ۱۴۰ هزار تومان عرضه می‌شود . این در حالی است که ما در نمایشگاه تنها به تولیدکنندگان پارچه عرضه می‌کنیم و فروش جزئی نداریم.