بازیافت پوشاک صنعتی ضد آتش

ترجمه: آزاده موحد

آرامید زیست تجزیه ناپذیر بوده و این بدان معناست که سالانه هزاران تن از پوشاک آرامیدی پس از مصرف به زمین های دفن زباله ریخته می شوند.

البته این الیاف قابل بازیافت هستند که این خود یک راهکار عالی برای مقابله با مشکل فوق است. دیو کاسپر، موسس کمپانی جنرال ریسایکلد(GR) زیر مجموعه کمپانی اسپارلینگز اسپورتزویر در این زمینه اطلاعاتی را کسب کرده است. این کمپانی که در شهر ونکوور واقع شده لباس های کار ضد آتش در بخش صنعتی را بازیافت کرده و آن ها را به پارچه ها و لباس های ضد آتش تبدیل می کند.

ریشه های صنعتی

کاسپر نزدیک به سی سال در بخش نساجی مشغول بوده و فعالیت خود را از یک کارخانه گردبافی در نزدیکی مونترال، جایی که در آن تجربیاتی در زمینه پارچه جمع آوری کرد، آغاز کرده است. تد پارکر، رییس کمپانی و شریک تجاری کاسپر در زمینه تولید سابقه داشته و در اوایل دهه 1990 از مشتریان کاسپر بوده است. کاسپر می گوید: "نقش من در این پروژه، به جلو راندن و پیشبرد آن و نقش تد در اختیار گذاشتن تخصص و تجربیاتش در زمینه تولید و تجارت بود."

ایده اولیه ی کار با پارچه های پوشاک محافظ از سوی یکی از همکاران کاسپر بوده است. کاسپر می گوید: "برای اولین بار در سال 2011 دن کینگ از کمپانی دیوی تکستایل سولوشنز واقع در ادمونتون این ایده را مطرح کرد. او تولید کننده ی نواراهای شبرنگ با دید بالا برای پوشاک است. من و تد نیز در این عرصه با او مشارکت کردیم و از همان جا آزمون و خطاهای زیادی را برای تولید پارچه های بازیافتی انجام دادیم."

هملان طور که کاسپر اشاره کرد مشکلی در زمینه ی کمبود پوشاک آرامیدی محافظ در بازار وجود ندارد. کمپانی دوپونت بزرگ ترین تولید کننده این الیاف بوده و پس از آن نیز کمپانی فرانسوی کرمل و کمپانی ژاپنی تیجین به تولید الیاف فوق می پردازند.

به گفته ی کاسپر کمپانی جنرال ریسایکلد که فعالیت خود را از آمریکای شمالی آغاز کرده است، در حال گسترش مرزهای خود در قاره اروپا می باشد. او اضافه کرد: "نفت و گاز برای ما آسان ترین هدف است چون کانادا دارای سومین ذخایر نفتی در جهان می باشد. هیدروالکتریسیته یا برق آبی هم که یکی از بخش های کلیدی پروژه ماست به راحتی در دسترس می باشد."

او ادامه داد: "در حال حاضر بیشتر تولیدات ما در ایالت کبک انجام می شود چون زیرساخت های قدیمی نساجی در کانادا به این شهر برمی گردد و جایی است که ارتباطات ما در زمینه های کشبافی، رنگرزی، بافندگی تاری پودی و تکمیل در آن مکان شکل گرفته است. در نتیجه افتتاح فروشگاه در آن جا منطقی به نظر می رسد. ما همچنین یک انبار در شهر آلبرتا و نزدیک به میدان نفتی داریم. در حال حاضر عملیات تکه تکه کردن محصولات را در ایتالیا و اسپانیا انجام می دهیم و در حال کار بر روی تعدادی طرح اولیه با یک کمپانی فرانسوی هستیم، همچنین به طور مستقیم با کمپانی دوپونت که دارای شبکه ای قدیمی و گسترده می باشد نیز کار می کنیم."

بررسی عملکردهای مختلف

همان طور که کاسپر شرح می دهد کار با الیاف بازیافتی تکه تکه شده این امکان را برای کمپانی فراهم می کند تا کاربردهای مختلفی برای پوشاک بازیافتی تولیدی خود ایجاد کند. کاسپر می گوید: "ما موفق به تولید پارچه ای نسبتا سبک در مقایسه با سایر پارچه های موجود در بازار شده ایم که قدرت محافظت آن در برابر آتش و قوس الکتریکی دوبرابر است. پارچه تولید شده باید از چندین مرحله ی آزمایشی استاندارد برای بررسی فاکتورهایی نظیر استحکام کششی، سایشی، جمع شدگی در برابر گرما و احتراق عمودی عبور کند. محصول ما درست مانند محصولات کرمل و نومکس(دوپونت) با تمامی استانداردها مطابقت داشت."

کاسپر می گوید که جنرال ریسایکلد قادر است علی رغم تمام نگرانی ها پیرامون کوتاهی الیاف تکه شده در مقایسه با الیاف خام که در استحکام آن ها تاثیرگذار است، بر مشکلات فائق آید. او می گوید: "مهم ترین ویژگی محصولات ما عایق بودن آن ها در برابر حرارت است. محصول کمپانی ما باید مانند سایر محصولات در تست های مختلف مورد بررسی قرار گیرد از جمله تست سوختن مانکن. لباس مورد نظر به یک آزمایشگاه مستقل و معتبر که در آمریکای شمالی 5 عدد و در کانادا دو عدد از آن وجود دارد، فرستاده می شود. در این آزمایشگاه ها مانکنی وجود دارد که دارای 122 سنسور می باشد. در آن جا لباس بر تن مانکن پوشیده شده و در معرض یک شعله آتش شبیه سازی شده سه ثانیه ای با دمای بین 600 تا c°1000 قرار می گیرد و درصد سوختگی درجه دوم و سوم بر روی مانکن محاسبه می شود."

کاسپر می گوید برای این که لباس با استانداردهای آمریکایی و کانادایی مطابقت داشته باشد، مانکن نباید مجموعا دارای بیش از 40 درصد سوختگی درجه دو و درجه سه باشد. با پوشیدن این محصول میزان سوختگی درجه دو 3/7 درصد و میزان سوختگی درجه سه صفر درصد است. یک محصول غیربازیافتی مشابه مانند نومکس IIIA دارای 20-18 درصد سوختگی درجه دوم در سه ثانیه است.

کمپانی جنرال ریسایکلد برای بررسی بیشتر محصول از آزمایشگاه خواست تا تست پنج ثانیه ای روی آن انجام دهد. به گفته ی کاسپر آزمایشگاه سعی داشت مانع از این کار شود چون تصور می کرد این کار باعث آسیب دیدن سنسورها می شود اما آزمایش فوق انجام شد و نتیجه ی آن 5/21 درصد سوختگی درجه دوم و 0 درصد سوختگی درجه سوم بود. نتایج به دست آمده برای محصول بازیافتی در طول پنج ثانیه صد در صد بهتر از نتایج نومکس در چهار ثانیه بوده است. در نتیجه توجه دوپونت و سایر تامین کنندگان به محصول ما جلب شد.

نتایج استثنایی فوق کمپانی را واداشت تا به کشف علل آن بپردازد. کاسپر اضافه کرد: "یک آزمایشگاه در دانشگاه آلبرتا بررسی هایی را بر روی نخ های بازیافتی ما انجام داد و نشان داد که ما قادر به تولید مجدد پارچه های خود هستیم."

کاسپر شرح داد که علی رغم این که الیاف آرامید تکه تکه شده معمولا کوتاه تر از الیاف مشابه غیربازیافتی هستند، کمپانی به دلیل استحکام ذاتی آن ها را با آرامید خام، مداکریلیک و عوامل آنتی استاتیک ترکیب می کند تا خواص آن را بهبود ببخشد.

بازیافت مقرون به صرفه

کمپانی جنرال ریسایکلد روش گردباف را در فرایندهای تولیدی خود به کار می گیرد. کاسپر می گوید: " ما در حال حاضر پارچه های تاری پودی مختلفی تولید می کنیم. هر چه نخ مورد استفاده ضخیم تر باشد، محتوای بازیافت آن بیشتر است برای مثال در مورد نخ های پشمی سنگین محتوای بازیافت می تواند تا 50 درصد باشد."

او اضافه کرد: "از نخ های ظریف تر نیز می توان استفاده کرد که در این صورت محتوای بازیافت به ناچار کاهش می یابد اما همچنان امکان پذیر است. تمامی محصولاتی که در بالا ذکر شد بارها و بارها قابل بازیافت هستند. بازیافت ما به صورت حلقه بسته بوده و هدفمان این است که بریده های پارچه و همچنین پوشاک به محض این که به پایان چرخه عمر مفید خود می رسند مجددا به ابتدای چرخه بازگردند."

تلاش های کمپانی جنرال ریسایکلد در راستای حمایت از فعالیت شورای وزیران محیط زیست کانادا می باشد. این شورا در حال حاضر مشغول کار بر روی طرحی است که در نهایت باعث افزایش حس مسوولیت نسبت به دور ریختن مواد ضد آتش می شود. در صورت تصویب این طرح، منطقی به نظر می رسد که هزینه های مربوط به دور ریختن از تولید کنندگان پوشاک به مصرف کنندگان منتقل شود."

کمپانی جنرال ریسایکلد صرف نظر از زمان تصویب طرح فوق عقیده دارد که برنامه ی آن ها به کاهش هر گونه هزینه ای که برای تولید کننده و صنعت به وجود خواهد آمد، کمک می کند. کاسپر می گوید: "پروسه بازیافت ما به آن گرانی که صنعت در حال حاضر متحمل می شود، نمی باشد هرچند که لازم است تا  هزینه های بازیافت در معادله لحاظ شود و این بخشی از مشکل صنعت است. چنانچه من این پرسش را در طول زنجیره تامین مطرح کنم که هزینه دور ریختن محصولات چقدر است پاسخ این خواهد بود که دور ریختن هزینه ای ندارد و تنها ریختن ضایعات در سطل آشغال است اما اگر همین پرسش را از یک مسوول مدیریت ضایعات بپرسم او شرح می دهد که ابتدا باید تمام لباس ها جمع آوری شده، تمیز و مرتب شوند، انبار شوند و همچنین به یک قرارداد با کمپانی دفن زباله هم نیاز است تا در پایان هر ماه ضایعات انبار شده را جمع آوری کند. هزینه این کارها 15-10 دلار است که در بین مخارج کلی گم می شود اما در واقعیت این هزینه ها تبدیل به هزینه خرید لباس خواهد شد. ما به شرکت ها در شناسایی هزینه ها کمک می کنیم."

او افزود: "آن چه که ما از شرکت ها می خواهیم این است که هزینه هایی را که در حال حاضر متحمل می شوند را برای بازیافت به ما بپردازند و از ما لباسی با سطح استاندارد بالاتر تحویل بگیرند که دارای محافظت حرارتی بهتری بوده و قیمت آن هم در طولانی مدت ارزان تر تمام می شود."

فعالیت های آتی

کمپانی جنرال ریسایکلد اخیرا برای رفع مشکل مربوط به کاهش طول الیاف، استفاده از پارچه های بی بافت در لباس های خود را نیز مورد بررسی قرار داده است. کاسپر می گوید: "از آن جایی که بازیافت بارها و بارها تکرار می شود، طول الیاف تا حد زیادی کاهش پیدا می کند. ما می توانیم به جای دور ریختن، آن ها را به منسوجات بی بافت تبدیل کنیم و برای مثال آن ها را درون لایی های لباس های زمستانی ضد آتش قرار دهیم. این می تواند اولین مورد کاربردی آن ها باشد."

برنامه های کمپانی در آینده همچنان معطوف به ورود به سایر بازارهاست. کمپانی به دنبال تاسیس یک کارخانه بازیافت در اروپا می باشد. کاسپر می گوید: " در حال حاضر توجه ما به جنبه های مختلف ماشین آلات ایتالیایی است. ما این جا در کانادا دارای امکاناتی هستیم، یکی از مشکلاتی که در رابطه با ماشین آلات اروپایی وجو دارد مربوط به انتقال آن ها به اینجاست که به نظر ما به راحتی قابل انتقال است.

ما در ریسندگی نخ های خود از الیاف کرمل و ویسکوز ضد آتش استفاده کرده ایم که هر کدام در اروپا دارای کاربردهای مخصوص به خود هستند. ما موارد کاربردی دیگری را برای آن ها در نظر گرفته ایم که برای اجرای کامل آن ها لازم است تا در همان محل باشیم."

در حال حاضر کمپانی جنرال ریسایکلد در حال همکاری با تامین کنندگان الیاف در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی است تا از ضایعات آن ها در تولید محصولات کشباف و تاری پودی ضد آتش استفاده کند. کاسپر می گوید: " ما همچنین به دنبال بازیافت پارچه های سنگین تر برای استفاده در تجهیزات آتش نشانی نیز هستیم. از نظر میزان الیاف هیچ کمبودی نداریم. استفاده از محصولات ما در ارتش نیز از دیگر اهدافمان است. ما مذاکراتی را نیز با دپارتمان ملی دفاع کانادا انجام داده ایم اما همچنان اقدامات زیادی باید صورت بگیرد."