صنایع کشبافی یا همان بافندگی حلقوی همواره در تلاش برای ارائه ی محصولات پایا بوده اما نتیجه ی حاصل اغلب چندان رضایتبخش نبوده است.
ترجمه: آزاده موحد
برای مثال می توان به الیاف بامبو اشاره کرد که لیفی تجدیدپذیر است و روز به روز نیز بر محبوبیت آن افزوده می شود اما هزینه ی فرایند حل کردن آن بالاست و علی رغم طبیعی بودن، شک و تردیدهایی پیرامون زیست سازگاری انجام فرایند بر روی آن وجود دارد.
به گزارش سرویس ترجمه نساجی امروز، تولید کنندگان به جای آن الیاف طبیعی را با الیاف معمولی تر و اقتصادی تر ترکیب می کنند تا هم خواص مورد نظر خود را به دست آورند و هم از هزینه های گزافی که به کسب و کارشان و همچنین سیاره زمین تحمیل می شود، جلوگیری کنند.
الیاف تجاری در دسترس
کمپانی اسمارت فایبر AG موفق شده است از جلبک دریایی، الیاف طبیعی با نام SeaCell تولید کند. این الیاف سمبل تولدی دوباره و سبک زندگی است و کیفیت را به زندگی روزمره ی افراد بازمی گرداند به ویژه این که جلبک دریایی از لحاظ دارا بودن مواد لازم نظیر ویتامین ها، عناصر کم مقدار، آمینو اسیدها و مواد معدنی بسیار غنی و خالص می باشد. این الیاف با نیاز امروز مصرف کنندگان برای منسوجات طبیعی که دارای تاثیر مثبت بر روی پوست باشند، مطابقت دارد.
یکی دیگر از مزایای الیاف سیچل جذب بیشتر عرق بدن نسبت به الیاف پنبه است که آن را برای استفاده در لباس زیر و لباس نوزاد مناسب می کند. جلبک دریایی همچنین حاوی آنتی اکسیدان هایی است که با رادیکال های آزاد پوست وارد واکنش شده و آن ها را خنثی می کنند و در نتیجه باعث کاهش روند پیری و آسیب های پوستی ناشی از محیط می شوند. علاوه بر آن اضافه کردن یون های نقره باعث افزایش خواص ضدمیکروبی، ضد باکتریایی و کاهش بو در پارچه می شود البته پس از این که نتایج تحقیقات نشان داد که نانونقره می تواند به درون سلول های ما نفوذ کرده و به آن ها آسیب بزند، صنعت نساجی ترجیح می دهد که در این رابطه کمی محتاطانه تر عمل کند.
الیاف سیچل را می توان در انواع منسوجات مورد استفاده قرار داد و در حال حاضر نیز در شمار زیادی از کالکشن های تامین کنندگان بین المللی مطرح مشاهده می شود از جمله برندهای ورزشی لولولمون، ارکاترایتلت اوتفیترز، ایدیا یوگا و غیره. الیاف سیچل همچنین در منسوجات خانگی نظیر حوله و کالای خواب نیز کاربرد دارد.
یکی دیگر از فناوری های نسبتا جدید در زمینه ی تولید الیاف، فناوری CRAiLAR است که کمپانی بین المللی CRAiLAR با آن به تولید الیاف کتان اصلاح شده می پردازد. الیاف کتان خام برای استفاده در منسوجات بیش از حد زبر و خشن است بنابراین یک سری فرایندهای اختصاصی بر روی آن انجام شده و تبدیل به الیافی نرم و پرزدار می شود که گفته می شود تقریبا در تمامی زمینه ها بهتر از پنبه عمل می کند. از آن جایی که گیاه کتان در شرایط آب و هوایی خنک و بدون نیاز به آبیاری رشد می کند و میزان استفاده از مواد شیمیایی نیز در آن بسیار کم-تنها کسری از سایر گیاهان نساجی-است، در نتیجه در میان زیست سازگارترین گیاهان مورد استفاده در صنعت نساجی قرار می گیرد.
از الیاف CRAiLAR در جین، بالاپوش، پاپوش، حوله و مبلمان استفاده می شود. بهبود انتقال رطوبت، بهبود مقاومت سایشی، عدم تغییر در زیردست و آویزش لباس، نبود مشکلات مربوط به پرزدهی و بهبود برداشت رنگی از ویژگی های این الیاف است. الیاف CRAiLAR را می توان با نسبت 40-20 درصد با الیاف دیگر نظیر پنبه، تنسل و پشم ترکیب کرد. در فرایند تولید منسوجات بی بافت نظیر درای لید، نیدل پانچ و هیدروانتنگلمنت نیز می توان آن ها را به کار گرفت.
کمپانی لنزینگ با استفاده از فناوری Refibra با آپسایکل یا بهیافت تکه های پنبه به اقتصاد گردشی در نساجی کمک می کند. الیاف ریفایبرا نخستین الیاف سلولزی از مواد اولیه بازیافتی است که در مقیاس تجاری تولید می شود. در تولید این الیاف فرایند تولید الیاف تنسل به کار گرفته می شود. به گفته ی مدیر ارشد بازرگانی لنزینگ، ایجاد مدل های کسب و کار گردشی در صنعت مد مانع از فشارهای مربوط به تاثیر مصرف منابع اکولوژیکی بر روی رشد تجاری کمپانی می شود.
کمپانی Cone Denim اخیرا اعلام کرده است که در تولید پارچه های جین خود از الیاف لایوسل با برند ریفایبرا استفاده خواهد کرد. این حرکت بدان معناست که کمپانی کن دنیم نخستین تولیدکننده ی پارچه در آمریکای شمالی است که از این الیاف در تهیه ی پارچه ی جین استفاده کرده است.
کارا نیکولاس، معاون بخش طراحی محصول و بازاریابی کمپانی می گوید: "مصرف کنندگان جین خواهان محصولی اصیل و در عین حال نوآورانه هستند که بیشترین میزان راحتی و کارایی را داشته باشد و خوش ظاهر هم باشد. آن های همچنین مایلند که بدانند آیا تولید لباس های جین مورد علاقه آن ها متعهدانه بوده یا خیر و این که آیا آن ها در پایان چرخه عمر خود و زمانی که در نهایت دور ریخته می شوند نیز همچنان پایا باقی خواهند ماند. تیم تحقیق و توسعه ی Cone 3D همواره در تلاش برای توسعه ی سیر تکاملی نسل جدید جین های پایاست."
کمپانی لنزینگ در سال 2017 در کنار الیاف ریفایبرا از الیاف ویسکوز با برند EcoVero نیز رونمایی کرده است. لنزینگ در سال جاری تولید این الیاف را در چین آغاز کرده تا هر چه بهتر پاسخگوی تقاضای زیاد برای محصولات دوستدار محیط زیست باشد. الیاف ویسکوز اکوورو از پالپ چوب تهیه می شود و دارای تاییدیه EU Ecolabel که مربوط به زیست سازگاری می باشد نیز هست. در سال 2017 زنجیره مد سوئدی Gina Tricot اعلام کرد که قصد دارد از مجموعه ی جدیدی شامل تاپ، پیراهن و شلوار که از الیاف اکوورو تهیه شده اند، رونمایی کند.
جریانی در صنایع نساجی آغاز شده که به دنبال الیافی فراتر از الیاف معمولی نظیر پنبه و ابریشم می باشد برای مثال الیاف ساقه ی موز. در سال های اخیر این الیاف ارزش زیادی پیدا کرده و در سرتاسر جهان برای مقاصد مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد از جمله چای کیسه ای، پدهای بهداشتی و حتی تایر ماشین. آن چه که پیش از این ضایعات کشاورزی محسوب می شد و برای کشاورزان اسباب زحمت بود، اکنون تبدیل به ماده اولیه خام برای تولید نخ هایی با کیفیت ابریشمی شده است. الیاف درخشان و سبک موز در ریسندگی نخ های تکسچره مورد استفاده در کشبافی، بافندگی و مقاصد تزیینی استفاده می شوند. این الیاف دارای مزایای زیادی هستند از جمله استحکام کششی بالا و جذب رطوبت خوب.
خط تولید لباس زنانه Milo + Nicki یک خط تولید پایا را با عنوان کالکشن Bandhani راه اندازی کرده که در تهیه ی تمامی لباس های این مجموعه از پوست موز استفاده شده است. به گفته ی کمپانی، استفاده از الیاف موز باعث می شود تا پارچه ی حاصل فاخر و لوکس به نظر برسد و دوام آن نیز مشابه پارچه های تهیه شده از بامبو و کنف است. علاوه بر آن الیاف موز زیست تجزیه پذیر بوده و فرایند تولید آن بدون آزار حیوانات و تقریبا بدون ردپای کربن می باشد.
در جایی دیگر الیاف گیاه کاپوک توجهات زیادی را در صنعت نساجی به ویژه به عنوان یک ماده ی عایق به دلیل خواص شناور ماندن و هایپوآلرژنیک بودن(کمتر از حد طبیعی یا اندکی حساسیت زا)، به خود جلب کرده است. گفته می شود الیاف کاپوک به تنهایی برای فرایند ریسندگی و تبدیل شدن به نخ مناسب نمی باشد چون بسیار ترد و شکننده است، بنابراین آن ها را با الیاف دیگر نظیر تنسل، پلی اتیلن و پنبه ترکیب می کنند.
بنا برگزارش پلتفورم فشن یونایتد، الیاف کاپوک پایاترین الیاف موجود در بازار امروز هستند و در طول فرایند هیچ رد پای انسانی از خود بر جای نمی گذارند. برای مثال ترکیب کردن کاپوک با سایر مواد اولیه می تواند باعث صرفه جویی چشمگیری در میزان مصرف آب شود. علاوه بر آن تا سال 2006 امکان ریسیدن این الیاف وجود نداشت و از آن زمان به بعد و با پیشرفت فناوری و تولید الیاف ترکیبی کاپوک با الیاف دیگر امکان تولید محصول نهایی با خواص مکانیکی و فیزیکی بهتر و راحتی بیشتر فراهم شد.
کمپانی Flocus در چین در زمینه تولید الیاف کاپوک شناخته شده می باشد. بنا بر ادعای کمپانی، امکان ریسندگی نخ هایی با بالاترین درصد کاپوک و با بیشترین میزان ظرافت در این کارخانه وجود دارد. این الیاف در منسوجات مختلفی قابل استفاده هستند از جمله منسوجات خانگی، ورزشی و لباس های مخصوص فضاهای بیرونی.
آخرین الیاف در این مجموعه ولی نه کم اهمیت ترین آن الیاف PLA یا پلی لاکتیک اسید می باشد که مورد توجه زیادی در صنعت کشبافی قرار گرفته است. پلی لاکتیک اسد، پلی استر آلیفاتیک ترموپلاست و زیست تجزیه پذیر است که از منایع تجدیدپذیر نظیر نشاسته ذرت، ریشه کاساو یا نیشکر مشتق می شود. موارد کاربردی پلی لاکتیک اسید در ابتدا به دلیل قابلیت و هزینه تولید آن ها به کاربردهای بیوپزشکی نظیر بخیه و سیستم های رهایش دارو محدود می شد. استفاده گسترده از پلی لاکتیک اسید در صنعت نساجی از اهمیت زیادی برخوردار است چون این ماده از محصولات کشاورزی تجدیدپذیر به دست می آید، صد در صد قابل تبدیل به کامپوست است و چرخه ی عمر آن به طور بالقوه باعث کاهش سطح دی اکسید کربن زمین می شود.
الیاف پلی لاکتیک اسید را می توان با سایر مواد اولیه نظیر پنبه، ویسکوز، پلی استر و پشم ترکیب کرد. برای مثال ترکیب پلی لاکتیک اسید با پنبه باعث می شود استحکام مخصوص نخ حاصل در حد متوسط باشد که این ویژگی تنها برای استفاده از نخ در کشبافی مناسب است.