سال 2018 برای صنعت پوشاک بنگلادش سال بسیار مهمی بوده است چون 84 درصد صادرات سالانه کشور مربوط به این بخش بوده و از این طریق برای حدود 4500000 نفر اشتغال زایی شده است.
ترجمه: آزاده موحد
سهم اقتصادی بخش پوشاک در کشور نیز بیش از 32 میلیارد دلار بوده است. در این سال کمیته سیاست توسعه، وابسته به سازمان ملل، شایستگی بنگلادش برای قرارگیری در زمره کشورهای در حال توسعه را تایید کرده است که در این رابطه نقش موثر صنایع نساجی و پوشاک در اقتصاد این کشور را نباید بی تاثیر دانست.
به گزارش سرویس ترجمه نساجی امروز، برای توسعه این صنعت اقدامات مثبت زیادی انجام گرفته است نظیر افزایش حقوق کارگران، سرمایه گذاری های عظیم در زمینه فعالیت های مربوط به تعمیر و نگهداری و آموزش نیروی کار ماهر، تولید محصولات با ارزش افزوده و غیره. این اقدامات باعث ایجاد چشم اندازی تازه در میان چالش هایی شده که صنعت ناچار به رویارویی با آن ها بوده است. در سال 2018 شاهد افزایش قابل توجه سرمایه گذاری داخلی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی، رشد چشمگیر صادرات پوشاک به بازارهای قدیمی و جدید و صادرات طیف تازه ای از محصولات بوده ایم.
صادرات پوشاک ردی مید یا پیش دوخته
پس از فاجعه رعنا پلازا در بنگلادش تا کنون، 1250 کارخانه تولید پوشاک تعطیل شده است البته 300 تا 350 کارخانه جدید آغاز به کار کرده اند که بیشتر آن ها هم سازگار با محیط زیست هستند. در بنگلادش 4560 کارخانه تولید کننده پوشاک وجود دارد که محصولات خود را به بازارهای جهانی صادر می کنند. این یک رقم سرسام آور است.
در سال 2018 درآمد حاصل از صادرات پوشاک در بنگلادش 92/32 میلیارد دلار و در سال قبل از آن 2/29 میلیارد دلار بوده است. از مجموع پوشاک صادر شده در سال 2018، سهم منسوجات کشباف 24/16 میلیارد دلار و سهم منسوجات تاری پودی 68/16 میلیارد دلار بوده است.
جدول1-صادرات پوشاک تاری پودی و کشباف از سال 2014 تا 2018
|
سال
|
ارزش صادرات پوشاک به میلیارد دلار
|
|
تاری پودی
|
کشباف
|
مجموع
|
|
2014
|
12.42
|
12.12
|
24.5
|
|
2015
|
13.80
|
12.79
|
26.6
|
|
2016
|
14.93
|
13.73
|
28.6
|
|
2017
|
14.67
|
14.53
|
29.2
|
|
2018
|
16.68
|
16.24
|
32.92
|
جدول 1 و شکل 2 به مقایسه میزان درآمد حاصل از این بخش بین سال های 2014 تا 2018 می پردازد. در طول این سال ها صادرات پوشاک شاهد روند رشد ثابتی بوده است. البته درآمد سال 2017 بسیار نامطلوب بوده چون ارزش صادرات تنها 6/0 میلیارد دلار افزایش داشته در حالی که درآمد سال 2018 نسبت به سال قبل از آن شاهد افزایش 72/3 میلیارد دلاری بوده است.
همان طور که از شکل 2 پیداست، صادرات پوشاک در سال تقویمی 2018 دارای یک میانگین ثابتی بوده است. از ژانویه تا دسامبر 2018 میانگین درآمد در هر ماه 74/2 میلیارد دلار بوده و درآمد در ماه های ژوییه و اکتبر از حاشیه 3 میلیارد دلار عبور کرده است. در این ماه ها درآمد به ترتیب 01/3 و 14/3 میلیارد دلار بوده است.
تولیدکنندگان پوشاک در بنگلادش استاندارد ایمنی را ارتقا داده اند که این باعث افزایش اعتماد خریداران می شود. خریداران همچنین در مورد حداقل دستمزد کارگران بخش پوشاک نگران بوده اند که آن هم از دسامبر 2018 افزایش پیدا کرده است، البته خبر آن از چند ماه قبل اعلام شده بود. در نتیجه سفارش خریداران نیز در طول سال 2018 بیشتر شده است.
کیفیت و تنوع محصولات نیز امری ضروری در رشد صادرات پوشاک این کشور بوده و همان طور که مشاهده می شود کارآفرینان بنگلادشی هم سرمایه گذاری هایی را برای بهبود کیفیت محصولات خود انجام داده اند.
صادرات به بازارهای جدید
اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا از بازارهای قدیمی برای پوشاک صادراتی بنگلادش به شمار می روند. کشورهایی نظیر استرالیا، برزیل، شیلی، چین، هند، ژاپن، کره، مکزیک، روسیه، آفریقای جنوبی و ترکیه جزو بازارهای جدید محسوب می شوند.
درآمد حاصل از صادرات پوشاک بنگلادش به بازارهای جدید در سال 2018 شاهد افزایش شدید 52/16 درصدی بوده و به 4/5 میلیارد دلار رسیده است. این رقم در سال 2017، 2/4 میلیارد دلار بوده است.
صادرات پوشاک به ژاپن در طول 6 ماه آخر سال 2018 با 62/50 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال قبل به 547 میلیون دلار رسیده که بیشترین میزان در میان بازارهای جدید بوده است. در همین دوران استرالیا با رشد 46/18 درصدی و صادرات 360 میلیون دلاری رتبه دوم را کسب کرده است. هند نیز با رشد 143 درصدی و صادرات 270 میلیون دلاری تبدیل به سومین وارد کننده بزرگ پوشاک بنگلادش در میان کشورهایی شده است که در زمره بازارهای جدید قرار گرفته اند.
دولت بنگلادش یک سری سیاست هایی را برای حمایت از این بخش اتخاذ کرده است نظیر مشوق های مالی برای بالا رفتن درآمدهای به دست آمده از بازارهای جدید. در همین راستا مشوق های مالی برای صادرات به بازارهای جدید از 3 درصد در سال مالی گذشته به 4 درصد رسیده است.
مشوق های مربوط به بخش خصوصی برای کشف بازار نیز به افزایش صادرات این بخش کمک کرده است. انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک بنگلادش به تولیدکنندگان کمک می کند تا در نمایشگاه های بین المللی شرکت کرده و شبکه ای را با خریداران این عرصه تاسیس کنند.
محصولات صادراتی اصلی
الگوی خرید کشورهای غربی و رفتار مصرف کنندگان به شدت در حال نوسان است و تولیدکنندگان بنگلادشی برای این که همیشه به روز باشند در تلاش برای ایجاد تنوع در محصولات خود هستند. بنگلادش از قدیم بیشتر منسوجاتی با بیس پنبه تولید و 80 درصد آن ها را در قالب پنج محصول کلیدی شامل شلوار، پیراهن، پلیور و غیره به کشورهای مقصد صادر می کرد اما اخیرا فعالان بخش نساجی و پوشاک توجه بیشتری به تولید سایر محصولات نظیر لباس زیر، لباس شنا، لباس های ورزشی، پارچه ها و منسوجات کارکردی و غیره از خود نشان می دهند.
در سال 2018 تولیدکنندگان پوشاک ظرفیت تولید کالاهای تهیه شده از الیاف بشرساخت را به طرز چشمگیری افزایش داده اند چون محبوبیت این نوع از منسوجات در جهان روز به روز در حال افزایش است. صادرات کالاهای با ارزش افزوده نیز به حمایت از این بخش و بقای آن کمک می کند.
سفیر آلمان در بنگلادش اخیرا اعلام کرده که چنانچه تولیدکنندگان بنگلادشی محصولاتی با ارزش افزوده عرضه کنند که از نظر کیفیت و پایایی بهتر باشد، خریداران آلمانی آن ها را با قیمت بالاتری خریداری خواهند کرد.
نتیجه گیری
بر اساس برآورد اخیر وزارت نساجی و جوت بنگلادش، درآمد این کشور از صادرات پوشاک در سال مالی 21-2020، 11 میلیارد دلار کمتر از 50 میلیارد دلار تعیین شده توسط دولت خواهد بود. صنایع پوشاک بنگلادش پتانسیل زیادی برای رسیدن به این هدف دارد اما فقدان سیاست های مناسب حمایتی، توسعه زیرساختی ناکافی، کمبود گاز و ذخایر انرژی، محرومیت و در مضیقه بودن بنادر، نیروی کار غیرماهر، محصولات با ارزش افزوده پایین و غیره مانع از رشد این بخش و نمود یافتن کارایی های آن می شود. چنانچه این مشکلات حل شود، رسیدن به هدف فوق دیگر تنها یک رویا نخواهد بود.
مرجع:
Akhi Akter, “Bangladesh’s apparel export trend of 2018?”, textiletoday, Jan 2019
شکل 1
شکل2
شکل 3
شکل 4
شکل 5