عوارض خطرناک آزبست برای همه تا حدی شناخته شده است، قرارگیری مکرر و طولانی مدت در معرض این ماده منجر به فیبروز ریه یا حتی سرطان می شود.
ترجمه: آزاده موحد
البته آزبست می تواند به همان اندازه که خطرناک است نقش محافظتی نیز داشته باشد. از قدیم آزبست خام را مورد عملیات ریسندگی قرار داده و آن را به پارچه و لباس تبدیل می کردند چون منسوجات تهیه شده از آزبست دارای خاصیت مقاومت در برابر شعله و مواد خورنده بوده است.
به گزارش سرویس ترجمه نساجی امروز، با تمام این اوصاف و بحث و جدل ها در مورد این ماده اولیه باید گفت که خطرات آزبست مهم تر از خصوصیات محافظتی آن است. دانیل کینگ یکی از نویسندگان وبسایت آسبستوس.کام جزییاتی بیشتری در مورد این الیاف و موارد مصرف آن در صنایع نساجی ارایه می دهد.
آزبست به صورت طبیعی یک ماده اولیه لیفی است به این معنا که آزبست مانند سنگی است که می توان اجزای پنبه و پشم مانند را از آن جدا کرد. به محض جداسازی الیاف آزبست می توان آن ها را ریسید و به نخ تبدیل کرد و مانند هر منسوج دیگری مورد عملیات بافندگی قرار داد.
تولید پارچه های تهیه شده از آزبست به یونان قدیم و دوره رومی ها باز می گردد که از آن برای تهیه رومیزی و یا کفن افراد بلند رتبه استفاده می کردند. آزبست زمانی خطرناک می شود که به صورت ذرات ریز وارد هوا شود. در هنگام دم، الیاف معدنی میکروسکوپی موجود در هوا وارد ریه شده و برای همیشه در بافت ریه باقی می مانند. این می تواند به تدریج منجر به ایجاد زخم شده و سال ها بعد تبدیل به سرطان شود.
پارچه های تهیه شده از آزبست در هنگام پوشیده شدن یا در اثر سایش الیاف سمی از خود آزاد می کنند. کارگران کارخانه تولید کننده این پارچه ها بیشتر از همه در معرض خطر هستند اما هر کسی که تماس معمولی با این پارچه ها داشته باشد نیز در معرض خطر است.
در قرن بیستم لباس آتش نشان ها از سر تا پا از آزبست تهیه می شد. کارگرانی که با تجهیزاتی با درجه حرارت بالا کار می کردند و همچنین ملوانان ناوهای جنگی نیز از دستکش و کلاه های آزبستی استفاده می کردند. دستکش های مخصوص فر نیز برای مصارف خانگی به مشتریان فروخته می شد.
امروزه در آمریکا تعداد اندکی از محصولات وجود داردند که برچسب آزبست بر روی آن ها خورده باشد هرچند که این لزوما به معنای عدم استفاده از آزبست نیست. اگر محصولی کمتر از یک درصد وزن خود آزبست داشته باشد و یا اگر الیاف آزبست در طول مصرف آن محصول در آینده از آن جدا نشوند، برچسب بدون آزبست بر روی آن محصول زده خواهد شد.
جدای از این هشدارها لااقل می توان اطمینان حاصل کرد که دوره تولید لباس و دستکش های کاملا تهیه شده از آزبست در آمریکا به پایان رسیده است. متاسفانه در بعضی از دپارتمان های مربوط به آتش نشانی یا محیط های کاری ممکن است همچنان از محصولات قدیمی محتوی آزبست استفاده شود. علاوه بر آن باید این نکته را نیز به خاطر داشته باشیم که کشورهایی نظیر چین، هند و روسیه آزبست را خطرناک قلمداد نمی کنند و صنعت آزبست همچنان در این کشورها پررونق است.
در حال حاضر استفاده از آزبست در بیش از 50 کشور از جمله کانادا، ژاپن و بیشتر کشورهای اروپایی ممنوع شده است. گروه های لابیگری مختلفی برای قانونی کردن آزبست در آمریکا تلاش کرده اند اما کمپانی های آمریکایی به دلیل مسایل و ملاحظات قانونی از به کارگیری علنی و بی پرده آزبست احساس شرم می کنند. همان طور که قبلا گفته شد راهکارهایی وجود دارد تا کمپانی ها بتوانند محصولات آزبستی خود را بدون برچسب هشدار به فروش برسانند، بنابراین چیزی که واقعا لازم است ممنوعیت کامل استفاده از آزبست در آمریکا می باشد. متاسفانه به نظر می رسد دولت فعلی نظری مخالف این را دارد.
استفاده از یک ماسک تنفسی با فیلتر صنعتی مهم ترین وسیله محافظت در برابر تنفس ذرات آزبست موجود در هواست. برای دور نگه داشتن ذرات آزبست از پوست، مو و لباس، پوشیدن روپوش هم توصیه می شود. برای کنترل الیاف آزاد شده از مواد اولیه آزبستی موجود در ساختمان ها معمولا درزها را با ورقه های پلاستکی می پوشانند تا ذرات آزبست در داخل باقی بماند. مرطوب نگه داشتن مواد آزبستی نیز راه حل عاقلانه ایست چون رطوبت مانع از رها شدن الیاف آزبست در هوا می شود.
آزبست تا پایان دهه 1980 در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گرفت در نتیجه میلیون ها ساختمان در سرتاسر آمریکا همچنان حاوی مواد آزبستی قدیمی می باشند. ممکن است در اثر ضربه به عایق های آزبست، چسب ها، تایل های آکوستیک و سقف ها الیاف سمی از آن ها جدا شود.
امروزه می توان پوشاک محافظ را با استفاده از الیاف مصنوعی مقاوم در برابر آتش نظیر کولار و نومکس تولید کرد و هیچ نیازی به خطر کردن و قرار گرفتن در معرض مواد آزبستی نیست.