در حالی که به نظر می‌رسد ارز حاصل از صادرات شرکت‌های دولتی هنوز به چرخه اقتصادی کشور بازنگشته است، شاهد فشار بانک مرکزی به صادرکنندگان بزرگ و اسم و رسم‌دار هستیم.
این در حالی است که به گفته تجار، در زمینه بازگشت ارز حاصل از صادرات با دولت مخالفتی وجود ندارد اما نحوه بازگشت ارز دارای نواقصی است که باید هرچه زودتر اصلاح شود. در غیر این صورت همان‌طور که در حال حاضر برخی از صادرکنندگان به کلی فعالیت خود را متوقف کرده‌اند، دیگر صادرکنندگان نیز دست از کار خواهند کشید.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، با این حال اگرچه تجارت خارجی کشور با اقدامات دولت و بانک مرکزی قفل شده، اما هنوز دولت حاضر به پذیرش اشتباهات خود نیست و قصد دارد هر طور شده مشکلات را به گردن بخش خصوص بیندازد آن هم در شرایطی که انتظار می‌رفت دولت همسو با وعده وعید‌های قبلی خود، شرایط فعالیت و عرض اندام بخش خصوصی در اقتصاد را تسهیل کند تا در شرایط فعلی که با تحریم‌های خارجی نیز روبه‌رو هستیم، اوضاع بحرانی کشور از این بدتر نشود.
اما برآوردها نشان می‌دهد که نه تنها حدود ۹۰ درصد از اقتصاد در دست دولت و خصولتی‌ها قرار دارد بلکه همان سهم اندک ۱۰ درصدی بخش خصوصی در اقتصاد نیز در حال کاهش است چرا که دولت هر جا بوی سود به مشامش می‌رسد، در نقش رقیب بخش خصوصی ظاهر می‌شود. این در حالی است که توسعه و رشد اقتصادی کشور بدون افزایش نقش بخش خصوصی در اقتصاد امکان‌پذیر نیست.
تقصیر را به گردن صادرکننده می‌اندازند
از آنجا که دولت به توصیه و مشورت‌های کارشناسان بی‌توجهی می‌کند، این روزها با عملکرد تک‌رو و یکجانبه بانک مرکزی روبه‌رو هستیم به طوری که با وجود قفل شدن تجارت خارجی کشور، نرخ دلار نیز دوباره در حال نوسان است و اندکی اوج گرفته است.
از این رو برخی صاحب‌نظران اقتصادی بر این عقیده هستند که دولت بار دیگر در حال دستکاری بازار ارز است تا با توجه به روزهای پایانی سال و افزایش تقاضا برای دریافت ارز، کسری بودجه خود را جبران کند. این در حالی است که آینده خوبی هم پیش روی صادرات و تجارت خارجی کشور وجود ندارد به طوری که برخی کارشناسان از آینده مبهم و منفی صادرات خبر می‌دهند. در همین خصوص رییس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: اگر دولت رویه فعلی را اصلاح نکند، به طور حتم سال آینده صادرات با افت جدی مواجه خواهد شد.
محمد لاهوتی با بیان اینکه صادرکنندگان با بازگشت ارز حاصل از صادرات مشکلی ندارند، اظهار کرد: مشکل صادرکنندگان بر سر نحوه اجرای بازگشت ارز حاصل از صادرات است که دارای نواقص فراوانی است که بارها به دولت اعلام شده اما با این حال تغییری در این رویه حاصل نشده است. از این رو در حال حاضر صادرات نسبت به ماه‌های گذشته با کاهش مواجه شده و واردات نیز قفل شده است در حالی که اگر شرایط همین‌طور ادامه پیدا کند، نه تنها سودی عاید دولت نمی‌شود بلکه فضای عدم شفافیت در کشور قوت می‌گیرد.
به گفته وی، در حال حاضر بانک مرکزی تبدیل به نظاره‌گر بازار شده است در حالی که این بانک باید از حالت منفعلانه خارج شود و در بازار ورود کند. لاهوتی اظهار کرد: وظیفه بانک مرکزی، مدیریت بازار و تامین و تزریق ارز برای ایجاد تناسب است اما در شرایط فعلی، هر وقت ارز در بازار کم می‌شود و قیمت‌ها بالا می‌رود، این بانک تقصیر را گردن صادرکنندگان می‌اندازد که چون آنها ارز وارد سیستم نکرده‌اند، قیمت‌ها افزایش پیدا کرده است.
اعلام اسامی شرکت‌های دولتی
در این خصوص همچنین رییس کارگروه صنایع غذایی اتاق ایران با تاکید بر اینکه دولت بزرگ‌ترین صادرکننده و وارد‌کننده است، اظهار کرد: در شرایط فعلی بانک مرکزی قوانینی تبیین می‌کند که ذی‌نفع، دولت باشد. این در حالی است که هر گاه کسی هم نسبت به این موضوعات انتقاد می‌کند، مورد هجمه بانک مرکزی قرار می‌گیرد به طوری که مسوولان بانک مرکزی می‌گویند چون این صادرکننده ارز صادراتی را وارد کشور نکرده است، نسبت به سیاست‌ها انتقاد می‌کند.
علی شریعتی بیان کرد: آقایان اگر این دغدغه را دارند چرا لیست افرادی که ارز خود را هنوز برنگردانده‌اند اعلام نمی‌کنند. آیا جز این است که در بالای این لیست، شرکت‌های دولتی یا نهادهای منتسب به آن قرار دارند؟
عضو اتاق بازرگانی تهران در خصوص عملکرد بانک مرکزی در سال‌جاری و تاثیر آن بر بازار ارز گفت: در کشور ما سیاستگذاری و تصمیمات ارزی بر عهده بانک مرکزی است و امسال نیز بیشترین انتقادات در حوزه اقتصاد کشور متوجه همین سیاست‌ها بود و تبعاتی که روی بازار داشت.
کفگیر به ته دیگ خورده
وی ادامه داد: البته اگر بخواهیم به صورت ریشه‌ای به موضوع بپردازیم این سیاست‌های غلط به پیش از دوران تحریم‌ها برمی‌گردد. به دلایل مختلف اعم از انتخاباتی، پوپولیستی یا هر مورد دیگر دولت‌ها قیمت ارز را به صورت مصنوعی پایین نگه داشتند. همان طور که در دولت احمدی‌نژاد دلار یک‌شبه از ۸۰۰ به سه هزار تومان رسید و در شرایط فعلی هم دلار از چهار هزار به ۱۲ هزار تومان رسیده است. اکنون که کفگیر به ته دیگ خورده و دیگر منابع زیادی برای تزریق دلار نداریم، قیمت‌ها سر به فلک کشیده است.
شریعتی افزود: اما نکته جالب اینجاست که با این وضعیت باز هم بانک مرکزی در اعلامیه‌های مختلف می‌گوید قیمت واقعی دلار در کانال هشت هزار تا ۱۰ هزار تومان است. این موضع‌گیری‌ها ما را یاد صحاف سخنگوی دولت عراق می‌اندازد که آمریکایی‌ها در چند کیلومتری بغداد بودند اما این آقا می‌گفت هنوز وارد عراق نشده‌اند. این مشکلات به دلیل وجود شبه‌پول و پولشویی در حجم بالا در پیش از تحریم‌هاست هر چند در حال حاضر برخوردهای خوبی شده و بسیاری از این موارد دیگر علنی وجود ندارد.
شریعتی با اشاره به نقش بانک مرکزی و استقلال آن گفت: در تمام دنیا بانک مرکزی شخصیت مستقل خودش را حفظ می‌کند اما اکنون این رفتارها و واکنش‌ها که ما می‌بینیم با این استقلال در تناقض است. دولت بزرگ‌ترین صادرکننده و وارد‌کننده است. اکنون بانک مرکزی قوانینی را تبیین می‌کند که ذی‌نفع، دولت باشد.
دستکاری بازار ارز
وی ادامه داد: امروز ما سه نرخ مختلف دلار داریم و اگر یک روز تزریق نشود بازار به هم می‌ریزد. این در حالی است که اسم این کار کنترل و مدیریت نیست. همین عوامل باعث شده شائبه‌ای که در دولت قبل مطرح بود مبنی بر اینکه برای جبران کسری‌ها بازار ارز را دستکاری می‌کنند امروز دوباره مطرح شود.
وی در خصوص تاثیر بخشنامه‌های بانک مرکزی روی صادرات گفت: تقسیم کردن صادرکنندگان به زیر یک میلیون دلار و بالای سه میلیون دلار از همان سیاست‌های پوپولیستی است.
این به این معناست که هر که بیشتر کار کند و بیشتر کالا صادر کند، باید بیشتر جریمه بدهد و آن افرادی که زیر یک میلیون دلار کار می‌کنند که عمدتا هم بازار‌خراب‌کن هستند هیچ هزینه‌ای نباید بپردازند. بی‌خبر از آنکه این عوامل باعث می‌شود کارت‌های اجاره‌ای در جامعه به وجود آید.