بی‌توجهی دولت به هشدارهای بخش خصوصی، سال ۹۷ را به سخت‌ترین سال اقتصادی و معیشتی تبدیل کرد.
با اینکه از اواسط سال گذشته، کارشناسان نسبت به نوسانات بازار ارز و گسترش رانت در کشور گلایه کردند و در مورد عواقب این معضلات هشدار دادند اما در نهایت شاهد شکل‌گیری سیاست‌های جدیدی از سوی تیم اقتصادی دولت بودیم که نه تنها اندک آرامش بازار کالاهای اساسی را بر هم زد بلکه اوضاع صادرکنندگان و واردکنندگان را به شدت نابسامان کرد.
از این رو در حال حاضر علاوه بر اینکه با تحریم‌های بین‌المللی روبه‌رو هستیم، با چالش‌هایی نظیر ارز چهار‌نرخی، رکود، تورم، بیکاری و از همه مهم‌تر کاهش قدرت خرید مردم مواجه‌ایم که اگر راهکارهای مقابله با آن در نظر گرفته نشود، به طور حتم سال آینده سالی به مراتب دشوار‌تر از سال‌جاری خواهد بود.
بر همین اساس آخرین نشست هیات نمایندگان دوره هشتم اتاق بازرگانی تهران باز هم به هشدار در مورد سیاست‌های نسنجیده دولت و واقعیت‌های بازار اختصاص یافت و بخش خصوصی از دولت درخواست کرد تا هر چه سریع‌تر تک‌نرخی کردن ارز را انجام داده و شرایط رانت و فساد را از بین ببرد.
تصمیم‌گیری سریع‌تر در مورد حامل‌های انرژی و بنزین برای جلوگیری از هدررفت منابع کشور نیز از دیگر درخواست‌های فعالان اتاق بازرگانی بود که در این نشست مورد توجه قرار گرفت.
به گفته رییس اتاق بازرگانی تهران، در حال حاضر اقتصاد ایران گرفتار ارز چند‌نرخی است و همین موضوع منجر به شکل‌گیری رانت و فساد شده است. این در حالی است که زمزمه اختصاص ۳۰ هزار میلیارد تومان برای تولید یک میلیون خودروی ارزان به گوش می‌رسد که جای سوال دارد.
اقتصاد گرفتار ارز چند‌نرخی
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی نیز از دیگر موضوعاتی بود که در اتاق بازرگانی تهران به آن اشاره شد. با اینکه از اوایل سال‌جاری میلیارد‌ها تومان ارز دولتی به واردات کالاهای اساسی اختصاص یافته اما بازار مایحتاج ضروری مردم سر و سامان نگرفته و حتی با موج جدیدی از گرانی روبه‌رو شده است. از این رو بارها صاحبنظران اقتصادی نسبت به این سیاست دولت هشدار دادند و این اقدام را منبع توزیع رانت و فساد دانستند.
بر همین اساس رییس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به تصمیم مجلس مبنی بر اختصاص ۱۴ میلیارد ارز به کالاهای اساسی گفت: انتظار می‌رود دولت مدیریت قیمت ارز را به نحوی انجام دهد که واقعیت‌های بازار در نظر گرفته شود. ضمن اینکه یارانه نقدی نیز به دهک‌هایی اختصاص یابد که مستحق آن باشند. در مجموع باید شرایطی را فراهم کرد که اقتصاد سالم‌تر باشد.
مسعود خوانساری افزود: هم‌اکنون اقتصاد ایران گرفتار ارز چند‌نرخی است و همین موضوع منجر به شکل‌گیری رانت و فساد شده است. به نحوی که هم‌اکنون ارز نیما، سنا، بازار آزاد و ارز دولتی یا همان ۴۲۰۰ تومانی باعث ایجاد رانت و فساد شده و اقتصاد را دچار مشکل کرده است. وی تصریح کرد: از دولت و بانک مرکزی تقاضا داریم هر چه سریع‌تر تک‌نرخی کردن ارز را انجام داده و شرایط رانت و فساد را از بین ببرند.
به گفته خوانساری، دولت باید هرچه سریع‌تر در مورد حامل‌های انرژی و بنزین تصمیم‌گیری کرده و از هدررفت منابع کشور جلوگیری کند.
رییس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به تصمیم دولت مبنی بر ادغام پنج بانک در بانک سپه خاطرنشان کرد: دولت باید درباره تراز‌نامه این بانک‌ها شفاف‌سازی کند و اگر قرار است ضرر و زیان آنها را در این ادغام جبران کند، کاملا مشخص کند که از چه منبعی این هزینه را پرداخت خواهد کرد. چراکه ادغام بانک‌ها نباید همچون ساماندهی موسسات اعتباری غیرمجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه از جیب دولت پرداخت شود.
پرداخت ۳۰ هزار میلیارد تومان به خودروسازها
وی از زمزمه اختصاص ۳۰ هزار میلیارد تومان به خودروسازان با تصمیم دولت خبر داد و گفت: دولت قرار است ۳۰ هزار میلیارد تومان به خودروسازان بدهد تا یک میلیون خودرو ارزان تولید کنند اما جای سوال وجود دارد که بر چه مبنایی قرار است این منبع مالی تخصیص داده شود. خوانساری در ادامه سال ۹۷ را سالی سخت برای اقتصاد ایران دانست و خاطرنشان کرد: با وجود این سال سخت اما فعالان اقتصادی نشان دادند که سرنوشت و آینده اقتصاد برایشان مهم است و روی آن حساس هستند. ضمن اینکه حضور حداکثری آنها در دوره نهم انتخابات اتاق‌های بازرگانی نیز این موضوع را ثابت کرده است.
وی با اشاره به برگزاری انتخابات اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: یکی از بهترین انتخابات در این دوره برگزار شد که از نظم و انضباط خاصی برخوردار بود و معطلی هر فرد به بیش از ۱۰ دقیقه نرسید اما مشارکت حداکثری فعالان اقتصادی نشان می‌دهد مسوولیت ما نسبت به قبل بیشتر شده و باید به تک‌تک آنها پاسخگو باشیم.
صدور بخشنامه‌های متضاد
خوانساری ادامه داد: سال ۹۷ سال دشواری برای اقتصاد ایران به شمار می‌رفت به خصوص در نیمه اول آن شاهد بحران ارزی و صدور بخشنامه‌های متضاد از سوی دولت و بانک مرکزی بودیم که نوعی به هم ریختگی را در اقتصاد به وجود آورد اما با وجود همه مشکلات فعالان اقتصادی سرنوشت خود را به دولت و تصمیمات دولتی گره نزدند.
رییس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: نظرسنجی‌ها نشان داد اگرچه بالای ۸۰ درصد از پرسشگران نظرسنجی اتاق بازرگانی تهران از آینده اقتصاد ناامید هستند اما نسبت به تصمیمات و عملکرد اتاق بازرگانی دیدگاه مثبت داشته و کارنامه اتاق را قابل قبول می‌دانستند.
خوانساری با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در جمع اعضای هیات دولت در شهریور‌ماه امسال گفت: برای اولین بار مقام معظم رهبری از اتاق بازرگانی صحبت به عمل آورده و بهره‌گیری از تصمیمات اتاق را به دولتمردان توصیه کردند که به نظر اتاق بازرگانی گوش فرا دهند.
وی ادامه داد: هیات نمایندگان آتی اتاق بازرگانی تهران نیز شاخصه‌های منحصر به فردی دارد که از جمله آن قرار گرفتن جوانان و استارت‌آپ‌ها در کنار اعضای مسن‌تر اتاق است در حالی که به نظر می‌رسد با تلفیق بین اقتصاد سنتی و اقتصاد مدرن بتوان شرایط متفاوت‌تری را در دوره نهم رقم زد.
به مرحله نقدشوندگی نرسیدیم
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران نیز در این نشست اظهار امیدواری کرد که دوره نهم، اتاق گفتمان اصلاح حکمرانی اقتصادی و حکمرانی عمومی را در کشور راه بیندازد و به یکی از بازیگران اصلاح اقتصادی و حکمرانی تبدیل شود.
پدرام سلطانی اظهار کرد: نقدنگاری و نقدگویی در سال‌های اخیر افزایش یافته و افراد با بیان صریح‌تر مسائل و مشکلات را بیان می‌کنند و مدارای بیشتری در رابطه با گفته شدن نقد در جامعه وجود دارد، اما هنوز نتوانسته‌ایم به مرحله نقدشوندگی و نقدپذیری برسیم. جامعه ما نقد را بیان می‌کند و رسانه‌ها آن را می‌نویسند، ولی دستگاه‌های مربوطه دولت و سایر قوای مستقر در کشور گویا کمتر آن را می‌شنوند و اثر نقد در عملکرد حتی کمتر از میزان شنیده شدن است. در حالی که این موضوع آسیب و آفتی است که به جان جامعه ما افتاده است.
وی با اشاره به انتخابات نهمین دوره اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور گفت: کسانی که در این دوره حضور نخواهند داشت، باید به نقدکنندگان اتاق تبدیل شوند، زیرا جامعه پویا، جامعه‌ای است که افراد آن بتوانند در کنار هم کار کنند و همدیگر را نقد کنند. با این اقدام ما می‌توانیم مدلی از اصلاحات را به جامعه معرفی کنیم.
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: بخش خصوصی کشور اعتقاد دارد که نمی‌توانیم به رشد اقتصادی و بالندگی بخش خصوصی نائل شویم مگر اینکه با دنیا کار کنیم و ما چاره‌ای و گزینه‌ای غیر از آن نداریم و باید با دنیا کار کنیم.
در فضای مدارا کار کنیم
وی اظهار کرد: ما می‌پذیریم کشورهایی وجود دارند که رویکرد عادلانه و مطلوبی نسبت به ما ندارند و ما می‌دانیم کشورهایی هستند که منافع خود را بر منافع سایر کشورها ارجح می‌دانند و حتی برخی از کشورها دشمنان ما محسوب می‌شوند، ولی دشمنی هم یک روز باید به مدارا تبدیل شود و وقتی ما بتوانیم در فضای مدارا کار کنیم، آن موقع است که می‌توانیم موفق باشیم.
سلطانی افزود: استدعای من از سوی بخش خصوصی از سطوح عالی کشور این است که بتوانیم رویکردی را اتخاذ کنیم تا در تعامل با جامعه جهانی رشد کنیم و اجازه ندهیم فشار تخاصم‌گونه جامعه جهانی ما را محدود کند و ما را با تحریم‌های روزافزون مواجه کند چرا که این مهارتی است که به آن نیاز داریم.
وی افزود: هر چقدر تلاش کنیم بخشنامه و آیین‌نامه‌ای را اصلاح کنیم وضع‌مان بهتر نمی‌شود به جهت اینکه ده‌تای دیگر تولید می‌شود، بنابر‌این باید روش و رویکردمان را اصلاح کنیم و آنچه را در اتاق در دوره هشتم به اندازه مینیاتوری آن به نمایش گذاشتیم در سطح نهادهای جامعه تکثیر شود و این گفتمان قدرت گیرد.
سلطانی با بیان اینکه ما کسانی هستیم که به اندازه خودمان تاثیرگذار بوده‌ایم و این را باید به سایر قسمت‌های جامعه پیوند بزنیم، گفت: با این کار باید بتوان از این پیچ تند عبور کرد.
وی اظهار داشت: ما باید از فرصت نقدشوندگی استفاده کنیم و بدانیم آن افرادی به کشور خدمت می‌کنند که مسائل و مشکلاتی را که می‌بینند دلسوزانه، آشکارا و صریح بیان کنند زیرا از نگفتن مشکلات سودی نخواهیم برد، به جز آنکه در حاشیه امن قرار می‌گیریم.
خصوصی‌سازی نافرجام
در ادامه این نشست، رییس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران چالش‌های حوزه شفافیت پولی را نیز رشد حجم پول، تورم و انحراف معیار تورم عنوان کرد.
به گفته فریال مستوفی، نبود بستر قانونی برای حوزه مالکیت معنوی، فراهم نکردن بسترهای لازم برای استقلال قوه قضاییه (استقلال مالی قوه قضاییه) و سلامت دستگاه قضا، به عنوان چالش‌های حوزه سیستم حقوقی و حقوق مالکیت تلقی می‌شود. او در ادامه به چالش‌های حوزه اندازه دولت پرداخت و گفت: خصوصی‌سازی‌های نافرجام، افزایش هزینه‌های جاری، محقق نشدن هزینه‌های عمرانی، افزایش میزان وجوه خارج از بودجه و سهم زیاد برخی نهادها از بودجه کشور جزو چالش‌های این بخش به شمار می‌آیند.
در ادامه این جلسه، محمدرضا فیاض عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به سخنان خوانساری در خصوص برخی شنیده‌ها درباره اختصاص۳۰ هزار میلیارد تومان به خودروسازان برای تولید خودروی ارزان گفت: این قبیل راهکار‌ها برای بازاری با یک میلیون تا یک میلیون و نیم تیراژ کارساز نیست و نه تنها اراده‌ای در دولت برای اختصاص چنین رقمی وجود ندارد که اساسا چنین امکانی هم در کشور وجود ندارد.
محمد امیرزاده دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز در سخنانی، راه توسعه در کشور را تعامل با دنیا عنوان کرد و گفت: پیش‌شرط توسعه، عدالت است که باید بیش از همیشه مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به خبری مبنی بر تخصیص ۳۰ هزار میلیارد تومان به صنایع خودروسازی کشور برای تولید خودروهای ارزان‌قیمت گفت: امیدوارم این خبر فقط یک شایعه نادرست باشد، در غیر این صورت اگر قرار است تخصیصی از سوی دولت صورت گیرد، بهتر است در بخش صنایع تبدیلی و کشاورزی صرف شود.
به گفته رییس اتاق بازرگانی تهران، هم‌اکنون اقتصاد ایران گرفتار ارز چند‌نرخی است و همین موضوع منجر به شکل‌گیری رانت و فساد شده است. از این رو از دولت و بانک مرکزی تقاضا داریم هر چه سریع‌تر تک‌نرخی کردن ارز را انجام داده و شرایط رانت و فساد را از بین ببرند