وضعیت تولید در کشور به سبب افزایش هزینه‌های آن و کاهش چهار برابری ارزش پول ملی وخیم است و صنایع پوشاک نیز از این موج رکود در امان نیستند. میزان فروش همه اصناف به دلیل کاهش قدرت خرید مردم به شدت کاهش پیدا کرده است و بسیاری از تولیدکنندگان کرکره واحد تولیدی خود را پایین کشیده‌اند.
از سال گذشته که نوسانات ارزی بازار را درنوردید قیمت پارچه با افزایش قیمت حداقل دوبرابری روبه‌رو شد و از طرفی به دلیل مشکلاتی که تولیدکنندگان در تامین ارز و واردات دارند عملا چرخ تولید مملکت ایستاده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، بنگاه‌های تولیدی کوچک در حالی یکی پس از دیگری بسته می‌شوند که بنگاه‌های بزرگ‌تر میزان تولید خود را به حداقل رسانده‌اند و بخش عظیمی از این بنگاه‌ها تنها با ۳۰درصد ظرفیت تولید کار می‌کنند. پس از موج گرانی، دولت به دلیل نداشتن برنامه‌ای منظم و کارآمد برای کنترل بازار به بهانه پشتیبانی از تولید داخلی بر واردات برخی از کالاها ممنوعیت اعمال کرد که پوشاک نیز در این لیست قرار داشت.
ممنوعیت واردات برندهای خارجی پوشاک در حالی هنوز پابرجاست که قاچاق این محصولات رونق گرفته و به گفته معاون حقوقی و امور مقابله ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، حدود چهار میلیارد تومان پوشاک قاچاق از مراکز خرید تهران جمع‌آوری شده است.
از سوی دیگر تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند تا حدی که به گفته یکی از فعالان بازار پوشاک در سرای ملی ۹۰ فعال بازار پوشاک مدت‌هاست که مغازه خود را باز نکرده‌اند.
تامین ارز، مشکلات مبادلات بانکی و تامین مواد اولیه‌ای همچون دکمه از دلایل اصلی تعطیلی واحدهای تولیدی پوشاک است. البته نمی‌توان از تاثیری که ممنوعیت واردات برندهای خارجی بر رونق تولید داخلی گذاشته چشم‌پوشی کرد ولی این شرایط باید در بستری اتفاق بیفتد که تولیدکننده توان ادامه فعالیت داشته باشد نه در شرایطی که آنها حتی در پرداخت هزینه اجاره‌بها با مشکل روبه‌رو هستند.
با وجود تمام این مشکلات بعضی از متولیان صنایع پوشاک از برنامه‌های صادراتی خبر می‌دهند. به عقیده آنان صنایع پوشاک در سال‌های اخیر توانسته کیفیت محصولات خود را به حد قابل قبولی برساند اما برای رونق صادرات این محصولات باید مقدمات بازاریابی قوی در کشورهای مختلف را فراهم کرد.
تعطیلی واحدهای تولیدی
محسن تهرانی که یکی از فعالان حوزه پوشاک است می‌گوید: رکودی که بازار را برداشته به این راحتی از بین نمی‌رود. هر چه نرخ دلار پایین می‌آید وضعیت بازار تغییری نمی‌کند، انگار دولت تمام توان خود را گذاشته که نرخ ارز را تا حدی ثابت نگه دارد اما بعید می‌دانم مدت زمان زیادی طول بکشد. تهرانی می‌گوید: قیمت برخی از مواد اولیه پوشاک اندکی پایین آمده اما رکود بازار اجازه هیچ رونقی را نمی‌دهد.
او می‌گوید: بعضی از دانه‌درشت‌های بازار مواد اولیه پوشاک را انبار کرده بودند و حال که نرخ ارز کمی تثبیت شده شروع به فروختن آن کرده‌اند اما به دلیل کسادی بازار خریداری وجود ندارد و قیمت‌ها روند کاهشی پیدا کرده است.
این فعال بازار پوشاک به ما می‌گوید: حتی در معروف‌ترین و پررونق‌ترین بازار، رکود کمر تولیدکننده را شکسته تا حدی که در بازار «سرای ملی» ۹۰ فعال بازار پوشاک مدت‌هاست کرکره خود را پایین کشیده‌اند.
تهرانی به قدرت خرید پایین مردم اشاره می‌کند و می‌گوید: زمانی که یارانه ۴۵هزار تومانی می‌دادند دلار حول و حوش هزار تومان بود و الان ۱۲هزار تومان است بنابراین برای افزایش قدرت خرید مردم دولت باید یارانه‌ها را ۱۲برابر کند که تازه در این صورت قدرت خرید مردم به صفر می‌رسد، این در حالی است که دولت برای پرداخت حقوق کارمندان خود با مشکل روبه‌رو است. او پیش‌بینی می‌کند که با توجه به شرایط کنونی، اوضاع بازار در آینده وخیم‌تر خواهد شد.
سهم برندهای خارجی از بازار ایران
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در خصوص شرایط برندهای خارجی پوشاک در بازار ایران گفت: در زمان حضور وزیر سابق صمت، دستورالعملی ابلاغ شد مبنی بر اینکه برندهای ثبت‌شده خارجی در حوزه پوشاک که موفق به اخذ مجوز فعالیت شده باشند و ۲۰ تا ۳۰ درصد از سهم‌شان در بازار را با تولیدات پوشاک خود در داخل کشور تامین کنند، می‌توانند فعالیت خود را در بازار ایران ادامه دهند.
این یعنی برندهایی که فرآیند قانونی اخذ مجوز را طی کرده باشند و به تعهدات خود عمل کنند، فعالیت‌شان در کشور بلااشکال است و در حال حاضر هم برندهایی که مجوزهای لازم را اخذ کرده‌اند، در حال فعالیت هستند.
حمیدرضا دهقانی‌نیا درباره اینکه برخی برندهای خارجی پوشاک مجاز مدعی هستند قادر به واردات پوشاک نیستند گفت: بر اساس قانون قبلی، برندهای پوشاک خارجی موظف بودند سهم خودشان را از تولیدات پوشاک داخلی کشورمان افزایش دهند یا ضوابط قانونی دیگر را رعایت نکرده‌اند.
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پاسخ به این سوال که آیا برندهای پوشاک دارای مجوز فعالیت در ایران، قادرند در شرایطی که واردات پوشاک به کشور ممنوع شده، پوشاک مورد نیاز خود را تامین کنند، گفت: برندهای خارجی پوشاک که دارای مجوز فعالیت هستند و به تعهدات خود عمل کرده‌اند، هیچ مشکلی برای واردات پوشاک ندارند و پوشاک آنها می‌تواند در فرآیند ثبت‌سفارش و واردات قرار گیرد.
فعالیت برندهای خارجی پوشاک در ایران در شرایطی است که با وجود گفته سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، روابط عمومی گمرک ایران در آذر‌ماه سال گذشته اعلام کرده بود: گمرکات کشور پس از ابلاغ ممنوعیت واردات پوشاک و عدم صدور مجوز ثبت‌سفارش برای واردات این کالا وفق مقررات اجازه اظهار و واردات رسمی این کالا را نداده‌اند.
همچنین افسانه محرابی مدیرکل صنایع نساجی، پوشاک و سلولزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در بهمن‌ماه سال گذشته اعلام کرده بود: طبق مصوبه‌های ستاد اقتصاد مقاومتی و محدودیت‌های منابع ارزی و با هدف تامین ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای ضروری، اساسی و مواد اولیه، ثبت‌سفارش کالاهای گروه چهارم شامل هزار و ۳۳۹ ردیف تعرفه ممنوع شد.
وی خاطرنشان کرده بود: از آنجا که این مصوبه به قوت خود باقی است و نظر به توانمندی‌های تولید داخلی در تامین انواع پوشاک مورد نیاز کشور و لزوم حمایت از تولیدات داخلی به ویژه در وضعیت کنونی، ثبت‌سفارش انواع پوشاک همچنان ممنوع است.
حتی رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز اواخر اردیبهشت ماه با بیان اینکه صنعت پوشاک قابلیت توسعه دارد، گفته بود: امسال به هیچ عنوان اجازه واردات پوشاک و لوازم خانگی داده نمی‌شود.
جمع‌آوری ۴میلیارد تومان پوشاک قاچاق
مصطفی پورکاظم در رابطه با نتایج اجرای طرح مقابله با برندهای پوشاک قاچاق، اظهار داشت: در راستای اجرای طرح مقابله با برندهای محرز قاچاق در ۱۱۰ نقطه از مال‌های بزرگ تهران، تابلوها و ویترین‌های برندهای قاچاق پاکسازی شد.
معاون حقوقی و امور مقابله ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، افزود: علاوه بر پاکسازی، حدود چهار میلیارد تومان پوشاک قاچاق نیز از این مجتمع‌ها جمع‌آوری شد.
او ادامه داد: در همین راستا ۳۰ پرونده قضایی تشکیل شد که با جریمه آنها، ارزش پرونده و پوشاک کشف‌شده به ۱۰ میلیارد تومان خواهد رسید.
شایسته با بیان اینکه علاوه بر تهران، در هشت استان دیگر نیز این طرح اجرا خواهد شد، تصریح کرد: در سراسر کشور در زمینه قاچاق پوشاک پنج هزار پرونده تشکیل شده است که ارزش این پرونده‌ها ۲۰۰ میلیارد تومان است.
وی تاکید کرد: با توجه به ممنوعیت ورود پوشاک به کشور در سال ۹۷، اغلب آنچه در فروشگاه‌ها به عنوان برند عرضه می‌شود، فیک و تقلبی هستند و با نیرنگ به جای اصل و با قیمت گزاف به مردم فروخته می‌شوند.
این مقام مسوول گفت: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بر مبارزه با عرضه پوشاک قاچاق مصر است و این موضوع را با قوت ادامه خواهد داد.
برنامه‌های صادراتی
همچنین مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور نساجی و پوشاک معتقد است که کیفیت پوشاک ایرانی به حد قابل قبولی رسیده است و برای رونق صادرات باید به جست‌وجو بازارهای جهانی پرداخت.
گلنار نصراللهی وضعیت امسال صادرات پوشاک را مناسب و رو به بهبود توصیف کرد و گفت: رونق و توسعه صنعت نساجی و پوشاک در برنامه‌های امسال وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز به روشنی دیده شده است.
به گفته او، در یک سال و نیم اخیر سیاست‌های حمایتی از صنعت نساجی و پوشاک نیز بهتر شده، اما جا دارد که تسهیلات بیشتری برای این بخش قائل شویم.
نصراللهی به حضور قوی ترکیه در بازار عراق اشاره کرد و اظهار داشت: فعالان عرصه پوشاک این کشور از گذشته صادرات و حضور قوی در بازارها داشتند، اما فعالان ایرانی برای رقابت با آنها چاره‌ای جز بازاریابی قوی‌تر، بهبود کیفیت تولیدات، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها ندارند.
به اعتقاد کارشناسان، افزایش نرخ ارز در یک سال گذشته هر چند با افزایش هزینه‌ها مشکلاتی برای تولیدکنندگان به دنبال داشت، اما منجر به کاهش واردات رسمی کالاها به ویژه کالاهای ساخته شده غیر‌ضروری به کشور شد. این مساله همچنین کاهش واردات قاچاق به خصوص در حوزه پوشاک را به دنبال داشت.
بر‌اساس آمار منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت، پارسال مجموع صادرات پوشاک کشور افزون بر ۶۰ میلیون دلار و کل صادرات منسوجات کشور نیز بیش از ۷۲۸ میلیون دلار بود.
این در حالی است که بر‌اساس برنامه راهبردی وزارتخانه، پیش‌بینی صادراتی صنعت نساجی و پوشاک در افق ۱۴۰۴ بیش از سه میلیارد دلار تخمین زده شده که یک‌سوم آن سهم پوشاک است.