گمرک ایران با اشاره به اعمال شیوه‌های نوین بازرسی و به کارگیری سامانه‌ها و تجهیزات پیشرفته الکترونیکی، اعلام کرد: مبادی رسمی ورود و خروج کالا به طور کامل تحت نظارت و کنترل گمرک قرار دارد.
گمرک جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به مطلب منتشره توسط برخی رسانه ها با عنوان ورود سالانه دست کم ۱۳ میلیارد دلار کالای قاچاق به کشور و اینکه برخی کالاها با یک برگه خوداظهاری و مهر تایید وارد کشور می‌شود، اعلام کرد: با توجه به اعمال شیوه‌های نوین بازرسی و به کارگیری سامانه‌ها و تجهیزات پیشرفته الکترونیکی، مبادی رسمی ورود و خروج کالا به طور کامل تحت نظارت و کنترل گمرک قرار دارد و ادعاهای مطرح شده در این خصوص غیرکارشناسی و ناشی از عدم شناخت کافی از فرآیندها و مراحل انجام تشریفات گمرکی است.
براساس این گزارش در توضیحات روابط عمومی گمرک ایران آمده است: تلاش گمرک ایران به ویژه در سال‌های اخیر، افزایش شیوه‌های کنترل و بازرسی کالاها بدون ایجاد تاخیر و معطلی در فرآیند ترخیص بوده و برای دستیابی به این هدف، علاوه بر دستگاه‌های ایکس‌ری، از شیوه‌ها و ابزارهای مختلفی در راستای ماده ۱۱ قانون امور گمرکی استفاده می‌شود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از ایبِنا، بنابراین ادعایی مانند زد و بند و رشوه در بحث کنترل و بازرسی کالا در گمرک صحت ندارد، مضاف بر آنکه همه کالاها پس از اظهار به گمرک توسط سامانه جامع امور گمرکی و بدون دخالت نیروی انسانی تعیین مسیر می‌شود و هیچکس نمی‌تواند ادعا کند که توانسته است کالای خود را از مسیر بازرسی (X-RAY) کالا خارج و یا تغییر دهد و اساساً عامل انسانی در انتخاب مسیر و کامیونی و کانتینر X-RAY دخالت ندارد.
موضوع بعدی اینکه کالاهای اظهار شده به گمرک در مراحل مختلف مورد بررسی و کنترل قرار می‌گیرد که در این مورد می‌توان به اظهار کالا، کنترل اسنادی، اجازه بارگیری، بارگیری، درب خروج، بازبینی و حسابرسی پس از ترخیص اشاره کرد که هرگونه سوءاستفاده و آنچه که در مطلب یادشده تحت عنوان رانت‌بازی مطرح شده است، با توجه به طراحی سامانه‌های الکترونیکی امکان‌پذیر نیست.
در مورد دستگاه‌های ایکس‌ری هم ذکر این نکته ضروری است که این دستگاه‌ها یکی از ابزارهای مورد استفاده در گمرک است و همانطور که اشاره شد گمرک از سایر امکانات الکترونیکی نیز برای کنترل کالاها و جلوگیری از احتمال ورود کالای قاچاق استفاده می‌کند. علاوه بر آن، حجم قابل توجهی از کانتینرهای مورد اشاره در مطلب فوق، حاوی کالاهای اساسی از جمله مواد غذایی مانند ذرت، جو و کنجاله است که ضرورتی برای هدایت آنها به سمت دستگاه‌های ایکس‌ری ضرورت ندارد.
ضمناً یادآور می‌شود که در حال حاضر کانتینرهایی که برای کنترل و بازرسی به سمت دستگاه ایکس‌ری پُرسرعت مستقر در گمرک شهیدرجایی بندرعباس هدایت می‌شوند تا پایان همان روز اسکن و بازرسی خواهند شد.
علی‌ایحال علی‌رغم برخی اظهارات مبنی بر ورود کالاهای قاچاق از مبادی رسمی باید خاطرنشان کرد که بسیاری از تخلفات انجام شده با بهره‌گیری از سامانه و تجهیزات الکترونیکی، اعمال شیوه‌های مدیریت خطر (ریسک) و استفاده از ظرفیت‌های ماده ۱۱ قانون امور گمرکی توسط خود گمرک کشف و پیگیری شده و پس از راه‌اندازی سامانه های الکترونیکی و سامانه جامع گمرکی اکثر تخلفات توسط گمرک و با استفاده از سامانه‌های مزبور کشف و اقدام شده است.
در خصوص آمار مربوط به قاچاق کالا و اینکه چند درصد قاچاق از مبادی غیررسمی و چند درصد از مبادی رسمی وارد می‌شود از آنجایی که طبق ماده ۱۶ قانون مبارزه با قاچاق، مرجع تخصصی تهیه آمار و ارائه برآوردها و اطلاعات و آمار در امر قاچاق کالا و ارز، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده و اظهارنظر مرتبط با این موضوع صرفاً براساس حدس و گمان بوده و چنانچه به آمار و اطلاعات منتشره ستاد در سال‌های گذشته مراجعه شود، غیرمستند بودن اظهارنظر صورت گرفته در خصوص مبادی رسمی روشن می‌گردد.