ازساعت‌ها گرفته تا لباس های هوشمند؛ طراحان به سرعت در راستای عرضه انواع تکنولوژی های پوشیدنی حرکت می کنند
تنظیم: تهمینه مولانا
به گزارش سرویس اطلاع‌رسانی نساجی امروز، محصولاتی که هرروزبیش ازقبل کاربردی ترومهیج ترهستند. توجه شما را به نمونه هایی از تکنولوژی های پوشیدنی جلب می کنیم:
تعریق هوشمند: ساعت های هوشمند (مثل fitbit )قادرند تا میزان کالری مصرفی یا مدت زمان خواب را نشان دهند. دنبال کردن این اطلاعات مفید و ساده بی شک به بررسی سلامت فردی کمک کرده ودرعین حال دردرازمدت، در پیشگیری ازبیماری های جدی همچون ناراحتی های قلبی موثرواقع می شوند. داشتن تکنولوژی هوشمند به صورت روزمره درپوشیدنی ها، به این معناست که حتی درزمان های پرازمشغله مراقبت سلامت امکان پذیرگردد.
مد چشم گیر: لباسی را فرض کنید که رنگش بسته به حال شما تغییرکند. طراحان درحال حاضر گام در راه استفاده ازتکنولوژی هایی گذارده اند که ضمن کاربردهای خاص، چشمگیرو زیبا هم هستند. به عنوان نمونه؛ اخیراً درمراسم فرش قرمزMetgala لباسی مزین به 150 لامپ LED برتن یکی ازمهمان بود که طبق یک برنامه ی مشخص دررنگ های گوناگون روشن می شد.
ایمنی در سبک: هماهنگ کردن انواع البسه، با ابزار GPS ازجمله ابداعات بسیارکاربردی درحوزه ی تکنولوژی های پوشیدنی محسوب می گردد. ازکاربردهای این ابداع نوین، می توان به مشخص کردن محل کودکان به والدین توسط والدین اشاره نمود. درصورتیکه درتمامی لباس ها چنین تکنولوژی تعبیه شود، موضوع هرگونه مفقودی به سرعت حل خواهدشد. تعبیه و دوخت ردیاب ها درپوشیدنی ها، قدمی مهمی است درامداد به افرادی که نیازفوری به رسیدگی دارند.
تغییر رنگ لباس های هوشمند در مواجه با گازهای مختلف : نخ جدیدی درایالات متحده تولید شده که حاوی خاصیت تغییررنگ می باشد. بااین تکنولوژی؛ نمایشگرهای لمسی روی بدن قرارمی گیرند ومثلاً امکان رنگ یک بلوزمشکی به سبزفراهم می شود. نخ های جدید درواکنش به بارهای الکتریکی رنگ خود را تغییر می دهند. البته هنوز تا بهره برداری از چنین محصولی راه زیادی باقی مانده است. تکنولوژی مذکور با نام Ebb نهایتاً منجر به نسل تازه ای از لباس های هوشمند خواهد گردید.
این نخ ها به طور اخص درالبسه ای قرارمی گیرند که درمواجهه با گازها تغییررنگ دهند. محققین دانشگاه Tufts درامریکا نشان دادند که تغییرنخ های مذکوربا چشم یا حتی دقیق تربا دوربین تلفن هوشمند قابل پیگیری اند.
درچهارچوب این ابداع؛ نخ های هوشمند با برخورداری ازطیفی ازرنگ ها و بسته به ترکیب شیمیایی پیچیده هرگازتغییررنگ پیدامی کنند. به گزارش سرویس اطلاع‌رسانی نساجی امروز، چنین قابلیتی درحوزه پزشکی، کاری ومحیط های امداد و نجات کاربرد روزافزونی دارد چراکه علاوه بر قابلیت تعویض و شستشو، به هرلحاظ مقرون به صرفه نیزهستند.
محققین پروژه، البسه مذکوررا جایگزین دقیق وسایل الکترونیکی نمی دانند لیکن این پوشیدنی ها بدون نیازبه آموزش وبدون نیازبه تجهیزات خاص جهت تشخیص گازها درمنسوجات جایگاه مهمی را به خود اختصاص خواهند داد.
به این ترتیب، تکنولوژی جدید برای استفاده توسط نیروی عمومی کار و اصنافی که منابع محدودتری در اختیار دارند بدون تردید درآینده ای نزدیک امکانی آسان و دسترس پذیربه نظر می رسد.
دربخشی از مطالعات پیرامون نخ های هوشمند، برای اثبات مفهوم از رنگ حاوی منگنز ، MnTPPو bromothymol آبی و متیل قرمزاستفاده شده است.
توجه داشته باشید هردوی MnTPP و bromothymol قادربه تشخیص کلرید هیدروژن هستند که معمولاً ازمواد تمیزکننده ها، کودها و مواد شیمیایی آزاد می شوند.
یک فرآیندسه مرحله ای فرآوری بر نخ اعمال می شود؛ یعنی نخ ابتدا دررنگ آغشته شده و آنگاه با اسید استیک عمل آورده می شود در نتیجه سطح آن درشت تر شده و فیبر متورم می گردد، چون احتمالاً تعامل بیشتری بین رنگ و نخ فراهم شده است.
درنهایت، نخ با پلی متیل سیلوکسان (PDMS) polydimethylsiloxane عمل آوری می شود تا لایه ای منعطف در اطراف آن ایجاد می گردد، آب دفع شده و ازخروج رنگ در حین شستشو نیز جلوگیری خواهدشد. ضمناً PDMS با گاز قابل نفوذ است و به آنالیت ها اجازه می دهد تا به رنگزاهای نوری برسند.
یکی از محققین این پروژه در دانشگاه Tufts اظهار داشته که چون از رنگ ها به شیوه های مختلفی استفاده شده است درنتیجه امکان کشف گازهای گوناگون وجود دارد.
رنگ های مورد آزمایش که متناسب غلظت گازتغییر پیداکرده اند با روش طیف سنجی spectroscopic اندازه گیری می شوند.
تغییررنگ لباس برای تشخیص هوای آلوده : درحال حاضر، همه ازریسک شدید هوای آلوده به ویژه آسیب های ریوی، دیابت، مشکلات پوستی، معضلات سلامت روان، و انواع بیماری قلبی آگاهی دارند. بااین وجود، ساکین شهرها جزپوشیدن ماسک کاری نمی کنند تا ازاین گونه صدمات تدریجی تنفس درهوای آلوده کاسته شود.
اما تصورکنید اگربه جای پوشیدن ماسک، لباسی برتن داشته باشیم که مارا ازمیزان آلودگی هوا مطلع کند.
به همین منظور، مجموعه ای تحت عنوان Aerochromics توسط طراحی به نام Nikolas Bentel عرضه شده است و شامل طیفی ازلباس هایی است که براساس کیفیت هوای اطراف قادربه تغییررنگ می باشند. مثلاً رنگ بلوزها درهنگام وجود رادیواکتیو از سیاه به سفید تغییرمی کنند.
در این مجموعه ، سه تی شرت با طرح های سیاه وسفید ، سه نوع آلودگی مختلف را تشخیص می دهند. تی شرت سفید با دایره های مشکی، مونوکسیدکربن، بی رنگ و بو راجستجومی کند که باعث مسمومیت کشنده می شود را تشخیص می دهد .
خالهای سفید برروی تی شرت سیاه درصورت وجود ذرات آلودگی ایجادمی شوند¬¬- که درمه و ابرو غباری است که بیشترساکنین شهرها با آن مواجه هستند- که ریسک بیماری های قلبی و سرطان ریه و حملات آسمی را بالا می برد.
طرح مارپیچ سرخ مایل به زرد روی بلوز مشکی که رادیواکتیورا نشان می دهد که می تواند منشاء سرطان و آسیب های DNA باشد، وریسک شایعی درفضاهای خانگی وشهری درسراسردنیامحسوب می شود.
بلوزهای ردیاب منوکسیدکربن ازاین روند استفاده می کنند که؛ به محض رسیدن مونوکسید کربن به لباس، با نمک شیمیایی روی پارچه اکسیده شده و به دی اکسید کربن بدل می گردد. این موادشیمیایی در رنگ همزمان کاهش می یابد – به دیگرعبارت، آنها مقداری اتم اکسیژن ازدست می دهند. این فرآیند رنگ پارچه را سیاه می کند.
همچنین رنگ، حاوی نمک شیمیایی است که از تبدیل فلزات حاصل شده است. همین که مونوکسید کربن برطرف شد، نمک فلزی مقداری اکسیژن ازهوا ربوده و کاتالیست را دوباره به شکل شیمیایی اولیه درمی اورد- بنابراین ردیاب ها در پارچه مجدداً به سفید تغییرمی کنند.
بیشترسنسورهای کیفیت هوا، مدل های ثابتی دارند و کمبود آنها در شهرهای درحال توسعه به شدت احساس می شود. اپلیکشن هایی مانند AirBeamاین امکان را فراهم می آورد تا سنسورها همراه شخص باشند، ولی دراین حالت شخص باید یک گجت سنگین را حمل کند. هدف اصلی Aerochromics ساختن روابط سلامت تربا سیاره مان است نه اینکه ابزاری دست و پاگیر را به طورروزمره به ما اضافه کند.
در یک نگاه این یک ایده جذاب است لیکن باید دید تاچه حد پوشیدن لباس حساس به آلودگی، واقعا عملی خواهدبود. می توان قانع شد که تکنولوژی پوشیدنی درمحافظت ازسلامتی افراد نقش داشته باشند. ایجاد سیستمی از سنسورها که به روشن شدن علت و معلول های آلودگی کمک می کند چشم انداز مهمی درراستای مبارزه با آلودگی و توسعه ی راهکارهای مرتبط خواهدبود.
لباس های تغییر رنگ دهنده برای شناسایی بیماری : درسال های اخیر، لباس های tech-heavy درطیفی ازرویدادهای علمی وهنری ارائه شده اند. واضح است که البسه ی هوشمند قادرند کاربری فراترازمحدوده های نمایشی داشته باشند.
ازمیان طرح های توسعه ی پوشاک هوشمند می توان به طرح «اخطارسلامت » برای پوشنده البسه اشاره نمود که براساس تغییررنگ تنظیم شده است. در واکنش به هرتغییرحرارتی، رنگ لباس عوض می شود. این شیوه به کسانی که نیاز به کنترل مرتب بیماری هایشان دارند بی شک کمک به سزایی می کند. مثلاً لباس فرد مبتلا به دیابت قادر است زمانیکه سطح گلوکزخون اش بسیار بالا برود ازطریق تغییررنگ اخطاربدهد. نمونه دیگرازاین تکننولوژی؛ امکان شارژ تلفن همراه با بهره گیری از پنل های خورشیدی می باشد که ازطریق تعبیه ی الیاف رسانا در پارچه میسر خواهد بود.
نکته ی جالب توجه اینکه؛ البسه مبتنی بر تکنولوژی نه تنها ارزشی فراتر از پوشش دارند بلکه در آینده راهکاری برای گرایشات مد هم خواهند بود که ذاتاً گذرا هستند. به این ترتیب مصرف کننده، لباسی را می خرد که مرتباً تنوع رنگ دارد.