به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، نشست هم اندیشی «نقش دانشگاه در تربیت نیروی متخصص برای صنایع نساجی و پوشاک» با محوریت راهبردهای افزایش بهرهوری فارغالتحصیلان مهندسی نساجی و پوشاک با حضور نمایندگان برخی از تشکلهای صنایع نساجی و پوشاک از جمله انجمن صنایع نساجی ایران، جامعه متخصصین نساجی ایران، انجمن صنایع پوشاک ایران، اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران و ... ، اساتید دانشکدههای نساجی، تولیدکنندگان و فعالان صنایع نساجی و پوشاک و حمایت مالی شرکتهای شیمی فرایند مهر آریا، گروه صنعتی گلبافت و نساجی حجاب شهرکرد در ساختمان مرکز اسناد (سالن کنفرانس دکتر حبیبی) دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات برگزار شد.
در این نشست لزوم برنامهریزی جهت ارتباط بیشتر صنعت و دانشگاه، تربیت نیروهای متخصص نساجی و آشنایی آنان با محیط کارخانه و ... مورد توجه اغلب سخنرانان قرار گرفت.
در ابتدای مراسم، دکتر ابوسعید رشیدی- مدیرگروه نساجی واحد علوم و تحقیقات- ضمن خوشامدگویی به میهمانان از آنان خواست برای شادی روح زندهیاد دکتر سیداحمد موسوی شوشتری- عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر- که به تازگی از دنیا رفتهاند، فاتحهای قرائت نمایند.
وی ضمن اعلام این مطلب که دانشگاه علوم و تحقیقات یکی از بزرگترین دانشگاههای حضوری ایران و جهان به شمار میآید، افزود: طبق آخرین نظام رتبهبندی «Leiden» در سال 2018، 23 دانشگاه برتر از ایران در جمع 938 دانشگاه برتر جهان قرار گرفتهاند که دانشگاه علوم و تحقیقات تهران با 26 پله صعود، رتبه دوازدم برترین دانشگاههای ایران را به خود اختصاص داده و براساس رتبهبندی «U.S.NEWS» بعد از دانشگاه تهران با رتبه 462 جهان، دانشگاه آزاد اسلامی در رتبه 497 جهان و دومین دانشگاه ایران قرار گرفته است.
به گفته دکتر رشیدی، رشته مهندسی نساجی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، از سال 1375 فعالیت خود را آغاز نمود و تعداد دانشجویان و فارغالتحصیلان مقطع کارشناسی ارشد (تا پایان خرداد 98) به این شرح است:
1-مهندسی نساجی- تکنولوژی نساجی 184 نفر
2-مهندسی نساجی- شیمی نساجی و علوم الیاف 259 نفر
3-مدیریت صنایع نساجی 221 نفر
4-ساختارهای نانو لیفی 13 نفر
تعداد دانشجویان و فارغالتحصیلان مقطع دکتری نیز به این ترتیب است:
1-مهندسی نساجی- تکنولوژی نساجی 72 نفر
2-مهندسی نساجی- شیمی نساجی و علوم الیاف- 92 نفر
این استاد دانشگاه یادآور شد: از مهر امسال با مجوز وزارت علوم، دو رشته جدید «کارشناسی ارشد مهندسی پوشاک» و «کارشناسی مهندسی نساجی» در واحد علوم و تحقیقات دانشجو خواهد پذیرفت.
مدیرگروه نساجی واحد علوم و تحقیقات تصریح کرد: اگرچه دانشگاه در بخش تئوری بسیار توانمند و پیشرفته است اما فاصله بسیاری با صنعت دارد و متأسفانه اغلب فارغالتحصیلان آشنایی چندانی با محیط صنعت ندارند لذا در جلسه امروز ضمن بررسی مسائل و مشکلات واحدهای صنعتی، ویژگیهای متخصصین مورد نیاز برای فعالیت در واحدهای صنعتی، مطرح و شناسایی خواهد شد.
* برگزاری کنفرانسهای علمی مشترک با صنایع
دکتر سید بابک مظفری- رئیس دانشکده فنی و مهندسی واحد علوم و تحقیقات - نیز در این مراسم ابراز داشت: واحد علوم و تحقیقات حدود 40 هزار دانشجو دارد که در رشتههای فنی و مهندسی، علوم انسانی، کشاورزی و علوم پایه مشغول تحصیل هستند و از این تعداد، سهم دانشکده فنی و مهندسی حدود پنج هزار نفر است.
به گفته وی، دانشکده فنی و مهندسی شامل رشتههایی از جمله مهندسی صنایع، هوافضا، معدن، نساجی، ورزش و متالوژی است و سایر بخشهای فنی و مهندسی از جمله مهندسی برق، مکانیک، شیمی و پلیمر در مجموعههای دیگر قرار دارند. خوشبختانه ارتباطات بسیار مستمر و مطلوب میان رشتههای فنی و مهندسی برقرار است که نقطه قوت این واحد دانشگاهی به شمار میآید.
دکتر مظفری در مقطع کارشناسی حدود دو هزار و 500 دانشجو (52 درصد) ، در مقطع کارشناسی ارشد هزار و 600 دانشجو (34 درصد) و مقطع دکترا 633 دانشجو (14 درصد) به تحصیل میپردازند.
وی یکی از مهمترین اهداف دانشکده فنی و مهندسی واحد علوم و تحقیقات را برقراری ارتباط نزدیکتر و صمیمانهتر با جامعه صنعتی کشور برشمرد و گفت: واحد علوم و تحقیقات آزمایشگاههای مجهزی در اختیار دارد و از علاقهمندان جهت بازدید از مجموعههای آزمایشگاهی این واحد دانشگاهی دعوت به عمل میآوریم.
رئیس دانشکده فنی و مهندسی واحد علوم و تحقیقات گفت: یکی از بخشنامههای وزارت علوم مربوط به فرصتهای مطالعاتی برای اساتید در صنعت است به این ترتیب به جای گذراندن فرصت مطالعاتی در خارج کشور، تحقیقات و پژوهشها در داخل واحدهای صنعتی کشور انجام خواهد شد و دانشگاهها به سمت حل مسأله حرکت میکند.
این مسئول دانشگاهی در پایان سخنرانی خود بر برگزاری کنفرانسهای علمی مشترک با صنایع، همکاری صنعت و دانشگاه در راهاندازی شرکتهای دانشبنیان و همکاری جهت رفع مشکلات صنایع نساجی تأکید کرد.
* برای فعالیت در صنعت یادگیری مسائل تئوری کافی نیست
دکتر علیمردان شیبانی- عضو هیئت مدیره انجمن صنابع نساجی ایران- در این مراسم ابراز داشت: خوشبختانه به تدریج دولتمردان، هیئت حاکمه، دانشگاهها و تصمیمگیران کشور به اهمیت صنعت نساجی واقف شدهاند ، صنعتی که انسانها از بدو تولد تا پس از مرگ به آن نیاز دارند، صنعتی دارای بالاترین ارزش افزوده و اشتغالزایی و بومی در ایران...
وی خطاب به دانشگاهیان حاضر در جلسه گفت: صنعت، خریدار متاعی است که شما تولید میکنید. ما نیازمند فارغالتحصیلان دانشگاهی در تمام مقاطع هستیم و اگر دست همکاری به سوی صنعت دراز نکنند، شاهد تحول و پیشرفتی در واحدهای تولیدی نخواهیم بود اما باید پرسید چرا تاکنون ارتباط میان صنعت و دانشگاه چندان شکل نگرفته است؟
دکتر شیبانی با اعلام این مطلب که از نظر مباحث تئوریک در دانشگاهها هیچچیز کم نداریم و از نظر عملی و اجرایی عقب هستیم، افزود: وقتی فارغالتحصیل دانشگاه وارد محیطهای صنعتی میشود، از مشاهده ماشینآلات و سر و صدای دستگاههای در حال کار میهراسد و حق هم دارد زیرا تاکنون از نزدیک چنین تجهیزاتی را مشاهده نکرده است.
عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران تصریح کرد: درب کارخانههای نساجی به روی اساتید و دانشجویان باز است.
وی، گذراندن دوره فرصت مطالعاتی در کارخانههای کشور را نکتهای بسیار ارزشمند و مفید به حال صنعت دانست و ابراز امیدواری کرد تا هر چه زودتر شاهد تحقق این امر باشیم.
عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران متذکر شد: باید به دانشجویان مسائلی مانند قداست محیط کارخانه آموزش داده شود تا بدانند برای فعالیت در صنعت یادگیری مسائل تئوری کافی نیست و ماشینآلات دارای ارزش معنوی بسیار والایی هستند.
دکتر شیبانی ضمن انتقاد به مدرکگرایی در کشور گفت: به جرأت آمادگی خود را برای استخدام پنجاه مهندس و تکنسین نساج را با حقوق مناسب اعلام میکنیم.
«عدم تناسب سرفصلهای دروس دانشگاه با نیازهای کارخانههای نساجی» نکته دیگری بود که مورد اشاره این صنعتگر نساجی قرار گرفت و گفت: برای مثال در زمینه فرش ماشینی فقط دو واحد به دانشجویان تدریس میشود، با دو واحد که نمیتوان کنار دستگاه 1700 شانه تولید فرش ماشینی کار کرد!
وی اذعان داشت: دانشجویان باید از روز اول تحصیل بدانند کارخانههای تولیدی در مناطق شمالی پایتخت قرار ندارد بلکه خارج از شهر مستقر هستند، همچنین به کارمند پشت میز نشین نیازی نداریم. همچنین باید بدانند کارخانهها مکان مقدسی است و تنها جایی است که میتوان خیل عظیم بیکاران را مشغول کار کرد.
* نقش موثر جامعه متخصصین نساجی ایران در ایجاد ارتباط میان صنعت و دانشگاه
مهندس سیدمحمد مقدسی- رئیس هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران- اظهار داشت: تشکلها در هر صنعتی، نقش بسیار موثر و کلیدی ایفا میکنند، افرادی که فداکارانه وقت و انرژی خود را به رونق تشکلها اختصاص میدهند در حالیکه از نظر مادی عایدی چندانی برایشان ندارد و در واقع پیشقدم صنف خود میشوند.
به اعتقاد وی، قدرت هماندیشی در تشکلها بسیار بالاست، ارائه راهکارها از بطن تشکلها شکل میگیرد، اتاق فکرها توسط تشکلها پررنگ میشود و بهعنوان بازوی مشورتی برای هر نهادی مانند دانشگاه به شمار میآیند.
مهندس مقدسی ضمن بیان این جمله که واقعبین باشیم و شعار ندهیم، گفت: داشتن رویا بسیار خوب است اما به گفته ناپلئون هیل، «اگر برای رویاپردازی، زمان مشخصی تعریف نکنید، هدف شکل نمیگیرد و رویا یعنی هدفی که برایش زمان تعریف نمایید.» با این اوصاف در شرایطی که تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکدههای نساجی کشور بسیار کاهش یافته، با چه دیدگاهی رشته مهندسی نساجی در واحد علوم و تحقیقات راهاندازی شده است؟ هدف از تأسیس رشته مهندسی پوشاک چیست؟
وی خاطرنشان کرد: در تمام کشورهای پیشرفته صنعتی، دانشگاه چند گام جلوتر از صنایع حرکت میکند برای مثال یکی از دانشگاههای معتبر سوئد، تکنولوژی تولید پارچه و پوشاک هوشمند را ارائه کرده در حالیکه بخش صنعت از این قضایا دور است اما در دانشگاههای ما نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه صنعت به مراتب جلوتر از دانشگاه گام برمیدارد؛ در واقع کالاهایی توسط واحدهای صنعتی روانه بازار میشوند که برای دانشگاهها بسیار جدید و حتی تعجبآور است!
رئیس هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران تصریح کرد: فاصله صنعت و دانشگاه، زیربنای بحثی است که گسترش بیکاری متخصصین و فارغالتحصیلان دانشگاهی را در پی دارد. از یکسو شاهد افزایش آمار بیکاری هستیم اما از سوی دیگر، صنعت موفق به جذب متخصص نشده است.
مهندس مقدسی خطاب به دانشگاهیان گفت: آیا دانشگاه الگویی را در ارتباط با صنعت شناسایی کرده است؟ آیا الگویی برای برقراری ارتباط بیشتر با صنعت دارد؟
این متخصص نساجی، «کم توجهی به مهارتپروری» را خلأ فعلی واحدهای دانشگاهی دانست و گفت: میتوان با برگزاری دورههای کوتاه مدت آموزشی، مهارت دانشجویان، فارغالتحصیلان و متخصصین را ارتقاء داد.
وی در ادامه سخنرانی خود به فعالیت جامعه متخصصین نساجی ایران پرداخت و گفت: تمام فارغالتحصیلان گرایشهای مختلف نساجی میتوانند به عضویت جامعه این تشکل مهندسی درآیند و با توجه به بازوهای اجرایی خود - نیروهای متخصص- میتواند نقش موثر و پر رنگی در ایجاد ارتباط میان صنعت و دانشگاه ایفا نماید مشروط بر اینکه هم صنعت و هم دانشگاه آن را مطالبه نماید منتها با تغییر رویکرد و ادامه ندادن شیوههای گذشته تا شاهد فاصله بیش از پیش صنعت و دانشگاه نباشیم.
مهندس مقدسی متذکر شد: آموزش باید از بطن دانشگاهها شکل بگیرد و در اختیار واحدهای صنعتی قرار گیرد. دانشگاه باید از دانشجویان خود بخواهد شش ماه به طور جدی در کارخانههای تولیدی کارآموزی کند، با خطوط تولید از نزدیک آشنا شود و به اصطلاح زیر و بم صنعت را بشناسد و از یک صنعتگر برای سنجش آموختههای آنان استفاده شود.
رئیس هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران، آمادگی تشکل متبوع خود را جهت همکاری در تربیت نیروی متخصص و کمک به دانشگاه اعلام نمود.
*لزوم ایجاد انگیزه، علاقه و اشتیاق به تحصیل در رشته نساجی و پوشاک
مهندس علیرضا حائری- عضو هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران- ابراز داشت: طبعاً هدف از راهاندازی رشتههای دانشگاهی، تلاش جهت تأمین نیازهای واحدهای صنعتی است و زمانی میتوان ادعا کرد دارای رشتههای تحصیلی موفق در دانشگاهها هستیم که فارغالتحصیلان، عملکرد قابل قبولی در صنایع کشور داشته باشند.
وی اضافه کرد: اما عدم موفقیت یک فارغالتحصیل در تأمین نیازهای صنعت را باید در «هماهنگ نبودن سرفصل دروس با نیازهای صنعت»، «فراگیری نامناسب دروس توسط فارغالتحصیل» و «بیانگیزگی دانشجویان برای یادگیری دروس دانشگاه» جستوجو نمود.
بهاعتقاد مهندس حائری، باید تمهیداتی اندیشیده شود تا دانشجوی رشته مهندسی نساجی و پوشاک به رشته تحصیلی خود علاقهمند باشد و با انگیزه و اشتیاق سر کلاسها حاضر شود. متأسفانه یکی از دلایلی که دانشجویان رشته نساجی قادر به برآورده نمودن انتظارات کارفرمایان در واحدهای صنعتی نیستند، بیعلاقگی نسبت به این رشته است.
وی اذعان داشت: حتی اگر دانشجو بدون علاقه و انگیزه وارد این رشته شده باشد، دانشگاه باید تدابیری مدنظر قرار دهد تا آنان را نسبت به تحصیل در رشته نساجی و پوشاک ترغیب نماید. کما اینکه بارها شنیدهایم افراد موفق به پذیرش در رشته فنی و مهندس مورد علاقه خود نمیشوند اما رشته نساجی را برای ورود به دانشگاه انتخاب میکنند تا بتوانند پس از چند ترم، تغییر رشته بدهند در حالیکه این عدم انگیزه باعث میشود نتواند دروس را به خوبی یاد بگیرد و نارضایتی تحصیلی را همراه داشته باشد، این نارضایتی تحصیلی به نارضایتی شغلی نیز منتهی میشود در نتیجه متخصصی تربیت میشود که نه علاقهای به رشته تحصیلی خود و نه انگیزه و رغبتی برای کار در محیطهای صنعتی این رشته دارد و شاید یکی از دلایلی که کارفرمایان تمایلی به جذب فارغالتحصیلان دانشگاهی را ندارند و یا از عملکرد آنان در واحدهای تولیدی رضایت چندانی ندارند؛ ریشه در همین نکات دارد.
این کارشناس نساجی ادامه داد: متأسفانه فضای مثبتی در اذهان مردم نسبت به صنایع نساجی و پوشاک وجود ندارد و برخی کارفرمایان (به دلایل مختلف) از نساجی بهعنوان یک صنعت ورشکسته یاد میکنند؛ همین موضوع باعث میشود انگیزه و علاقه کافی برای تحصیل در رشته نساجی و پوشاک ایجاد نشود.
وی در ادامه سخنان خود ضمن اشاره به وجود کارگاههای گمنام و بینشان تولید پوشاک، گفت: تعداد برندهای موفق و معتبر بینالمللی تولید پوشاک در کشور چندان زیاد نیست و همین امر بیانگیزگی و بیعلاقگی افراد نسبت به انتخاب رشته مهندسی پوشاک را افزایش میدهد.
مهندس حائری، سیاستهای دولت برای توانمندسازی صنعت نساجی و پوشاک مانند ممنوعیت ورود محصولات مشابه تولید داخل را در ایجاد انگیزه برای دانشجویان رشته مهندسی نساجی و پوشاک را موثر دانست و گفت: البته این قبیل سیاستها در کوتاهمدت راهگشا هستند اما در ابعاد کلان و طولانیمدت به نفع تولید و صنایع کشور نخواهند بود زیرا با ایجاد بازار انحصاری و غیررقابتی در داخل کشور، واحدهای تولیدی به خلاقیت، ابتکار و نوآوری توجهی نشان نمیدهند و نیاز چندانی هم به فارغالتحصیلان دانشگاهی و ایدههای جدید ندارند.
عضو هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران، صنعت مد و پوشاک را در سطح جهان بسیار جذاب با گردش مالی حدود دو هزار میلیارد دلار اعلام کرد و افزود: در کشور ما سالیانه 10 میلیارد دلار تقاضای پوشاک وجود دارد پس این صنعت نباید دانشجوی بیانگیزه و مردد نسبت به آینده شغلی خود داشته باشد.
وی در پایان سخنان خود گفت: برای پرورش فارغالتحصیل موفق باید اقداماتی انجام داد تا افراد رشته نساجی و پوشاک را با علاقه انتخاب کنند، با انگیزه و اشتیاق به تحصیل بپردازند و با هدف مشخص و روشن پس از فارغالتحصیلی جذب واحدهای صنعتی شوند.
* شناخت بازارها، برندسازی و نرمافزارهای روز نساجی و پوشاک دنیا
مهندس سیما کاظمی- عضو هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران- با طرح این پرسش که برنامهریزیهای دانشگاه تا چه میزان با برنامههای راهبردی وزارت صنعت در بخش نساجی و پوشاک هماهنگی دارد، افزود: دولت در کشورهای بسیاری از جمله ترکیه، مراکش، و ... برای تربیت نیروی انسانی متخصص برای صنایع نساجی و پوشاک برنامههای متعددی تدوین میکند اما در کشور ما این موضوع تا چه میزان مدنظر قرار میگیرد؟ واحدهای کوچک تولیدی ما تا چه میزان میتوانند از آموزشهای علمی و دانشگاه بهرهمند شوند و در تربیت و افزایش مهارت نیروهای انسانی موثر واقع شوند؟
وی، «شناخت بازارها، برندسازی و نرمافزارهای روز نساجی و پوشاک دنیا» را در تربیت نیروی انسانی متخصص موثر برشمرد و افزود: در گذشته فاصله پنج ساله در تغییرات تکنولوژیکی وجود داشت اما امروز این فاصله بسیار کمتر شده به طوریکه طی دو سال شاهد تغییر و تحولات اساسی در تکنولوژیهای نساجی هستیم.
مهندس کاظمی بر لزوم توجه ویژه به دوران کارآموزی جهت آشنایی دانشجویان با محیط صنعتی، مسائل فنی و تخصصی و همچنین برگزاری دورههای آموزشی کوتاه مدت و کاربردی در زمینه آشنایی دانشجویان با تغییرات تکنولوژیکی، برندسازی، نحوه انعقاد قراردادهای تجاری و مسائل حقوقی تأکید کرد.
* تعامل برای ساماندهی و ارتقای سطح کیفی پوشاک دانشآموزی
نرگس درویش- عضو هیئت رئیسه انجمن فرهنگی و هنری طراحان و تولیدکنندگان پوشاک مدارس- گفت: این انجمن نوپا به دستور آقای قبادی- دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس- و در جهت تعامل برای ساماندهی و ارتقای سطح کیفی پوشاک دانشآموزی و تلاش برای فرهنگسازی در پوشش کودکان و نوجوانان تأسیس شده و این کار برای کمک به شکلگیری ذائقه کودکان در راستای قانون ساماندهی مد و لباس کشور و همچنین استفاده از طرحها و مدلهای ایرانی- اسلامی است که مزایای آن برای تمام اقشار جامعه خواهد بود.
وی ابراز امیدواری نمود تا این انجمن با کمک تمام فعالان صنایع نساجی و پوشاک، بتواند معضلات پوشاک مدارس را در سطح کشور از بین ببرد.
* مد و رنگ لازمه تولید پوشاک است
در ادامه مراسم، حمید عظیمی- مدیرعامل شرکت میهن پوشان پارس (وان بای وان)- راهاندازی رشته مهندسی پوشاک در واحد علوم و تحقیقات را به فال نیک گرفت، آن را بسیار مهم و ضروری دانست و اذعان داشت: داستان صنعت پوشاک با صنایع نساجی متفاوت است.
وی با بیان این مطلب که مقوله مد، استایل، الگوسازی، اکسسوری و ... در کنار همدیگر صنعت پوشاک را تشکیل میدهند، گفت: در تمام کشورها ابتدا واحدهای تولید پوشاک و سپس صنعت نساجی راهاندازی و تقویت شدهاند اما در کشور ما این روند کاملاً معکوس است!
عظیمی با انتقاد از تکیه دانشگاهها بر مباحث تئوری و عدم آشنایی دانشجویان با اصول عملی صنعت، اضافه کرد: یکی از دانشجویان برای گذراندن دوران کارآموزی به واحد تولیدی ما مراجعه کرد اما پس از گذشت چند روز ابراز داشت «پس از چهار سال که انرژی، پول و عمرم را برای تحصیل سپری کردم تازه متوجه شدهام هیچ چیز بلد نیستم!»
وی پیشنهاد داد: دانشجویی که رشته مهندسی پوشاک را برای تحصیل انتخاب میکند باید یکسال در دانشگاه درس بخواند و سه سال در کارخانههای تولید پوشاک مشغول کار شود تا هنگام فارغالتحصیلی، بهعنوان یک تکنسین توانمند بتواند در راهاندازی خط تولید موثر باشد.
وی یادآور شد: مد و رنگ لازمه تولید پوشاک است، دانشجویان باید با مفاهیم رنگشناسی و اصول مد آشنا باشند و حداقل سالی یکبار بتوانند از کارخانههای تولیدی پوشاک خارج از کشور (مانند ترکیه) بازدید به عمل آورند.
به گفته این تولیدکننده پوشاک، اغلب برندهای مطرح دنیا به جایی رسیدهاند که دانشگاه راهاندازی میکنند، به تربیت متخصصین حرفهای، مبتکر و خلاق برای خطوط تولید میپردازند.
عظیمی تصریح کرد: تمام برندهای معتبر و جهانی پوشاک با تولید پوشاک بچهگانه فعالیت خود را آغاز کردهاند و با رشد و توسعه مجموعه خود، تنوع محصولاتشان را گسترش دادهاند.
*آموزش در کشور مورد غفلت قرار گرفته است
محمدعلی رخصت- مدیرعامل شرکت مهتا رنگ طوس- مقوله آموزش در کشور را مغفول اعلام کرد و افزود: طی 30 سال اخیر با توجه به تثبیت نرخ ارز، شاهد واردات بیرویه پوشاک به کشور بودیم و همین امر باعث شد صنایع بالادستی نیز با مشکلاتی مواجه شوند اما در حال حاضر با متعادلتر شدن نرخ ارز، صنعت پوشاک رونق گرفت و صنایع بالادستی نیز از مواهب آن بهرهمند شده است.
رخصت ابراز امیدواری نمود تا در آینده نزدیک دانشگاه آزاد در زمینه رشد و توسعه صنایع نساجی، پوشاک و مد فعالتر شود.
وی اعلام کرد: در چهل سال گذشته همیشه تلاش کردهایم فرزندان خود را به سمت تحصیل در رشتههای پزشکی و رشتههای فنی و مهندسی مورد پذیرش جامعه سوق دهیم اما کمتر آنها را به حضور در هنرستانها، مراکز فنی و حرفهای و آشنایی با مشاغلی مانند برشکاری، جوشکاری و .... تشویق کردهایم در حالیکه جای تکنسینهای توانمند در صنایع کشور بسیار خالی به نظر میرسد.
بهگفته مدیرعامل مهتا رنگ طوس، اکثر کشورهای اروپایی، واحدهای صنعتی را بخشی از دانشگاه میدانند.
* اهمیت تشکلها و نهادهای مردم نهاد در رشد صنعت نساجی و پوشاک
شهرام صالحی نوعپرور- مدیرعامل شرکت تولیکا - در سخنرانی خود به اهمیت تشکلها و نهادهای مردم نهاد (NGO ها) پرداخت و گفت: در کشورهای توسعه یافته با دولت کوچک، تشکلها نقش مهمی ایفا میکنند و به احقاق حق برای فعالان هر صنعت میپردازند؛ در کشور ما، دولت بزرگ است و نمیتواند وارد جزئیات تمام صنایع شود به همین دلیل وجود تشکلهای مردم نهاد بسیار ضرروی به نظر میرسد.
وی ابراز داشت: در صورت انتقال اطلاعات مورد نیاز واحدهای صنعتی از طریق تشکلهای نساجی و پوشاک مانند «انجمن صنایع پوشاک ایران»، «انجمن صنایع نساجی ایران» و «اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران» به دانشگاهها، شاهد رفع بخش قابل توجهی از مشکلات صنعتگران، حل بحران بیکاری، جلوگیری از گسترش آسیبهای اجتماعی، گردش صحیح پول در چرخه اقتصاد، احیاء و ایجاد ارزش افزوده در کشور خواهیم بود.
* باید تفکرات قدیمی در تولید را کنار گذاشت
به اعتقاد ویشاد رشیدی- مدیرعامل شرکت زانتوس- مشکل اغلب تولیدکنندگان پوشاک، کمبود نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده در بخشهای مختلف مانند فشن، دوخت و ... است.
وی افزود: کارخانه ما آمادگی خود را برای پذیرش دانشجویان اعلام میکند تا با نحوه کار در محیط صنعتی، عملکرد ماشینآلات و بهبود کیفیت تولید آشنا شوند زیرا معتقدیم باید تفکرات قدیمی در تولید را کنار گذاشت و در کنار همدیگر به رشد و توسعه صنعت پوشاک بپردازیم.
* آیا دانشگاهها به سراغ واحدهای تولیدی میروند؟
حمیدرضا نیکطبع- دبیر کمیته صنعت کارگروه ساماندهی مد و لباس - با بیان این مطلب که باید در دانشگاهها علم تولید شود، گفت: زمانی پارچه مقدم به اروپا و امریکا صادر میشد اما چرا امروز این قدرت و توان کمتر در واحدهای نساجی و پوشاک کشور وجود دارد؟
وی اضافه کرد: آیا دانشگاهها به سراغ واحدهای تولیدی میروند تا از نزدیک در جریان روند تولید و تکنولوژیهای موجود در کشور قرار بگیرند؟
به گفته نیکطبع، متأسفانه در اکثر واحدهای تولیدی، بخش تحقیق و توسعه وجود ندارد و باید در این زمینه تدابیر ویژهای مدنظر قرار گیرد.
*کمبود استاد متخصص در صنعت پوشاک
مهندس مجید نامی- نایب رئیس هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران- ابراز داشت: اگر بحث ارتباط صنعت و دانشگاه را صرفاً در کارآموزی و بازدید از کارخانههای تولیدی بدانیم، کوتهبینی است و باید افق دید خود را وسیعتر نماییم.
وی از دانشگاه بهعنوان «کارخانه تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز صنعت» یاد کرد و گفت: متأسفانه در بخش پوشاک، استاد مورد نیاز این بخش را در کشور نداریم و به شدت نیازمند تربیت اساتید رشته مهندسی پوشاک هستیم. اغلب اساتید دانشکدههای پوشاک یا مهندس نساج هستند که آشنایی مقدماتی با پوشاک دارند و یا کسانی هستند که به صورت محدود (مزون) به تولید پوشاک میپرداختند و تجربه آنها محدود به الگوسازی و طراحی در حد کارگاههای کوچک است، به همین دلیل چنین افرادی نمیتوانند مهندس پوشاک، تربیت و به صنعت معرفی نمایند.
مهندس نامی یادآور شد: بزرگترین رسالت دانشگاهها، تربیت اساتید و نیروی متخصص است.
به اعتقاد این فعال نساجی، نهایت آرزوی دانشجویان پوشاک، راهاندازی مزون است در حالیکه چنین تفکری نمیتواند در رشد و رونق صنعت نساجی و پوشاک کشور موثر باشد، پس باید اساتیدی تربیت شوند تا در آینده از آنان بهعنوان افراد متخصص و کارآمد در صنعت پوشاک یاد شود.
* تدوین برنامه چهار ساله برای آینده صنعت نساجی و پوشاک
مهندس سیدهوشنگ قادریان- مسئول بسیج نساجی و پوشاک کشور - سخنرانی خود را با یک پرسش آغاز کرد؛ آیا مرکزی در دانشکدههای نساجی کشور وجود دارد که میزان نیاز واحدهای صنعتی به کارشناس نساج، طراح، شیمی نساج و ... را مشخص نماید؛ تا متأسفانه به جایی نرسیم که برخی دانشکدههای نساجی در شروع ترم هفده نفر ثبت نام کنند و در پایان ترم دو نفر باقی بمانند؟ این ضربه مهلکی بر پیکر صنعت نساجی است و این صنعت دیگر طاقت چنین بیمهریهایی را ندارد.
وی ضمن تأکید بر تدوین برنامه چهار ساله برای آینده صنعت نساجی و پوشاک، گفت: در تمام کشورهای صنعتی، برنامه دانشگاهها براساس نیازهای صنایع کشور شکل میگیرد.
*فقدان آمار واحدهای نساجی در کشور
مهندس عباس موید-کارشناس صنعت نساجی- با اشاره به نبود آمار و اطلاعات در صنعت نساجی گفت: آیا میدانیم به چند نفر طراح پارچه یا طراح بافت پارچه در بخش ژاکارد نیاز داریم یا چند ماشین بافندگی ژاکارد یا دابی در کشور مشغول کار است؟ این در حالی است که برای برنامهریزی دقیق نیازمند دسترسی به آمار و اطلاعات صحیح هستیم.
وی اضافه کرد: به یاد دارم آقای دکتر آیتاللهی -که افتخار شاگردی ایشان را دارم- در کلاس درس به ما گوشزد کردند «به این فکر نکنید که سود راهاندازی مجدد ماشینهای متوقف کارخانهها، نصیب چه کسانی خواهد شد بلکه بدانید شما نیز به صورت غیر مستقیم از مواهب انجام این کار منتفع خواهید شد.
به اعتقاد وی، آموزشهای فشرده و کوتاهمدت در تربیت نیروی متخصص چندان موثر نیستند و آموزش باید به صورت کامل و در طول زمان صورت گیرد.
این کارشناس نساجی گفت: واحدهای نساجی کشور در دو بخش «مکانیک ماشینآلات» و «برق و الکترونیک» با کمبود جدی نیروی متخصص روبرو هستند.
* استمرار جلسات هماندیشی با دانشگاهیان
به اعتقاد دکتر وحید محمدی- مدیر گروه نساجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر- در عصر ارتباطات موثر، نیازمند کمک همدیگر -صنعت و دانشگاه- هستیم.
وی ضمن تأکید بر نقش محوری دانشگاه، گفت: باید بپذیریم دانشجویان ما مهارتپذیر نیستند. دکتر محمدی خواستار حضور بیشتر صنعتگران در فضای دانشگاه و انتقال تجربیات و دانش فنی آنها به دانشجویان شد و افزود: دانشجویان دکترا و کارشناسی ارشد باید در طرح کارورزی چند روز در کارخانه به فعالیت بپردازند.
این استاد دانشگاه بر استمرار جلسات هماندیشی با دانشگاهیان و همچنین استفاده از تجارب کشورهای پیشرو تأکید کرد.
* از همزبانی به همافزایی برسیم
مهندس وحید قربانی- دانشجوی دکترای نساجی - گفت: باید به یک ادبیات مشترک و نقطه شروع میان صنعت و دانشگاه برسیم در واقع از همزبانی، همدلی، همفکری و همکاری به همافزایی دست یابیم.
وی اضافه کرد: هر کسی براساس نیازهای خود انتظاراتی از دانشگاه دارد اما دانشگاه توانایی برآورده کردن تمام این نیازها را ندارد. برای مثال صنعت نیازمند نیروی متخصص دانشگاههاست و در عین حال میخواهد در مرزهای علم نیز حرکت کند در حالیکه صنعت، همپای مرزهای علم نیست.
مهندس قربانی تصریح کرد: وقتی در مورد صنعت سخن به میان میآید، کمپانیهای مطرح مانند ایرباس، کارل مایر و ... به ذهن میرسد که تحقیقات دانشگاهی آنان منجر به خلق چنین پدیدههای عظیم علمی شده است در حالیکه صنعت و دانشگاه کشور ما در مسیرهای متفاوت کاملاً گام برمیدارند.
این متخصص نساجی یادآور شد: آیا میخواهیم نیروی متخصص برای صنعت ایران آموزش دهیم یا تربیت نیروی ماهر در سطوح بینالمللی مدنظر ماست؟
* پیشنهاد برگزاری تور بازدید از واحدهای نساجی و پوشاک برای دانشجویان جدید الورود
سومبات هاکوپیان- رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع پوشاک ایران- سخنرانی خود را با چند نقل قول از مشاهیر جهان آغاز کرد و گفت: فرانسیس بیکن معتقد است «جامعه به خودی خود قدرت است» و به گفته وینستون چرچیل «امپراتوری آینده، امپراتوری مغزها خواهد بود.» پس میتوان نتیجه گرفت پرورش مغزها مسئولیتی است که بر عهده دانشگاهها قرار دارد و همگی موظفیم به دانشگاه یاری برسانیم.
وی افزود: در دنیای امروز ابتدا باید به مذاکره با مشتری بپردازیم آنگاه براساس نیاز و خواسته وی به تولید بپردازیم اما در کشور ابتدا تولید میکنیم و سپس به دنبال مشتری میرویم!
هاکوپیان خاطرنشان کرد: در کشور ما رشته مهندسی پوشاک برای اولین بار در دانشگاه صنعتی امیرکبیر دایر شد و چندسال از نزدیک با آن همکاری داشتم اما پس از مدتی این رشته به یکسری اطلاعات نساجی در مورد سوزن، نخ دوخت و ... تبدیل شد در حالیکه مباحث رشته مهندسی پوشاک به مراتب گستردهتر و عمیقتر است.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع پوشاک ایران اذعان داشت: متأسفانه ثمره کار فعالان صنایع نساجی و پوشاک به دلیل برنامهریزیهای نادرست وزارت صمت، به هدر رفت برای مثال تحتعنوان حمایت از صنعتگران نساجی، صنعت پوشاک را از دسترسی به مواد اولیه باکیفیت محروم کردند. از سوی دیگر صنایع نساجی، علیرغم سرمایهگذاری در بخش نصب و راهاندازی ماشینآلات مدرن، مصرفکنندهای نداشت در نتیجه قاچاق بر کشور حاکم شد و هر دو طرف سرمایههای خود را از دست دادند، متأسفانه دستهایی در کار است که برای فعالان صنعت پوشاک -به خصوص در زمینه تأمین مواد اولیه - مانعتراشی میکنند.
وی اضافه کرد: وقتی دانشجوی رشته مهندسی پوشاک در مییابد آینده صنعتی که در آن مشغول کار خواهد شد، روشن و مشخص نیست به تدریج انگیزه ادامه تحصیل را از دست میدهد.
هاکوپیان، پیشنهاد برگزاری تور بازدید از واحدهای تولیدی برای دانشجویان جدید الورود رشته نساجی و پوشاک توسط دانشگاهها را مطرح کرد تا از نزدیک با فضای آینده شغلی خود آشنا شوند.
این پیشکسوت صنعت پوشاک بیان داشت: از سال اول تحصیل، دانشجویان بین یک تا دو ماه و در سال آخر بین سه تا چهار ماه در محیط صنعتی کارآموزی نمایند تا نیروی توانمند و حرفهای برای کار در کارخانهها تربیت شوند و تا وقتی نمره لازم در دوره کارآموزی را نگیرند، مدرک اتمام تحصیلات دانشگاهی به آنان اعطا نشود.
وی در پایان تأکید کرد: در کشور ما اجازه برند شدن به کسی داده نمیشود و تا وقتی این مشکل حل نشود، برندی شکل نخواهد گرفت کما اینکه در کشور ما « نامهای تجاری» وجود دارند نه «برند»
دکتر مومن- کارشناس نساجی- نیز در سخنان خود به تأکید رهبر انقلاب به حضور جوانان بهعنوان افسران جنگ نرم، حفظ ارزشهای انقلاب، کار فرهنگی و خودجوش، حفظ قوانین، نظم و آرامش کشور و جلوگیری از سوءاستفاده دشمنان اشاره کرد.
دکتر عباس آیتاللهی- پیشکسوت صنایع نساجی- که دارای 40 سال تجربه تدریس و 20 سال فعالیت در صنعت نساجی را دارد، بهعنوان آخرین سخنران این مراسم گفت: نساجی در زمره صنایعی است که دانشجو از ابتدای تحصیل باید با کار در محیط صنعت و کارخانه آشنا شود.
وی که بهعنوان اولین دانشجو و فارغالتحصیل رشته مهندسی نساجی کشور شناخته میشود، افزود: دو ترم تابستانی به صورت کامل به کارآموزی میپرداختیم و ابتدا از جاروکشی سالنهای تولید کار را شروع کردیم تا به تنظیم ماشینآلات خطوط تولید رسیدیم؛ به این ترتیب هیچ یک از فارغالتحصیلان دهه 40، بیکار نماندند و در صنعت نساجی خوش درخشیدند.
دکتر رشیدی در جمعبندی پایانی نشست هماندیشی «نقش دانشگاه در تربیت نیروی متخصص برای صنایع نساجی و پوشاک» از برنامهریزی برای تشکیل دبیرخانه تخصصی در چهار بخش «کارگروه دورههای مهارتی»، «کارگروه طراحی دورههای جدید»، «کارگروه تحقیقات صنعتی» و «کارگروه بررسی سرفصلهای رشته مهندسی نساجی و پوشاک» خبر داد و از تشکیل برخی کلاسها در کارخانهها و همچنین بهرهگیری از تجارب صنعتگران در دانشگاه استقبال نمود.
گزارش تصویری