موافقتنامه تجارت ترجیحی میان ایران و اوراسیا اگرچه فرصتی طلایی برای ایران به شمار می‌رود که می‌تواند از طریق آن در جهت توسعه صادرات کشور گام بردارد اما به گفته کارشناسان، نیازمند اصلاحاتی است. بر همین اساس رییس سازمان توسعه تجارت ایران از واردات کالاهای اساسی از اوراسیا بدون ارائه تخفیف تعرفه‌ای در مقابل صادرات پسته، فرش و خرمای ایران با تعرفه صفر خبر داد.
حمید زادبوم با اشاره به موافقتنامه موقت بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا با اشاره به آمارهای تجارت بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت: لازم است در شیوه اعلام آمار تجارت در اقلام مشمول موافقتنامه موقت بین ایران و این اتحادیه اصلاحاتی شود و بین واردات کالاهای مشمول تخفیف تعرفه و واردات کالاهایی که بدون تخفیف و با تعرفه‌ای همانند سایر کشورها از اتحادیه اقتصادی اوراسیا وارد می‌شوند و همین‌طور نوع کالاها تفکیک قائل شد .
رییس سازمان توسعه تجارت ایران افزود: بر این اساس لازم است این ملاحظات در تحلیل‌های آماری و تحقیقات در خصوص تجارت بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در چارچوب موافقتنامه مذکور، مورد توجه ویژه قرار گیرد تا منجر به برداشت‌های ناصحیح در خصوص میزان واردات و صادرات ناشی از تخفیف تعرفه‌ای این موافقتنامه نشود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، وی تصریح کرد: با توجه به تغییرات کتاب مقررات در سال ۱۳۹۸، فهرست ترجیحات اعطایی ایران به اوراسیا شامل ۳۸۰ ردیف کد هشت رقمی شده است که از این تعداد در ۱۷۰ ردیف هیچ‌گونه تخفیفی به طرف اوراسیایی تعلق نگرفته و حقوق ورودی برای کالاهای وارداتی از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با سایر کشورها هیچ تفاوتی ندارد.
به گفته زادبوم، در واقع ایران در خصوص برخی از این اقلام تنها متعهد به عدم افزایش تعرفه شده و در مواردی نیز تعرفه سال ۹۸ از سقف مورد توافق طرفین در سال ۲۰۱۷ پایین‌تر آمده بنابراین تعرفه ۱۳۹۸ ملاک عمل قرار گرفته است و تخفیفی به اوراسیا اعطا نشده است.وی افزود: در این میان مقایسه آمارهای واردات و صادرات در چارچوب موافقتنامه توجه به تفکیک این اقلام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در غیر این صورت آمارها می‌توانند گمراه‌کننده و حاوی اطلاعات نادرست باشند.
وی ادامه داد: این در حالی است که طبق گزارش دفتر همکاری ایران و اوراسیا در سازمان توسعه تجارت ایران و بر اساس آمارهای گمرک ایران، واردات ایران از مجموع پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در کل فهرست اعطایی ایران به اوراسیا در آبانماه ۱۳۹۸ (زمان اجرایی شدن موافقتنامه) ۸/۹۱ میلیون دلار بوده که از این میزان ۶۰ میلیون دلار (۶۶ درصد) در ۱۷۰ ردیف کالاهایی بوده که هیچ تخفیف تعرفه‌ای به اوراسیا تعلق نگرفته است وتنها ۸/۳۱ میلیون دلار (۳۴ درصد) امکان استفاده از تخفیف تعرفه‌ای را داشته‌اند.
زادبوم افزود: نکته مهم این است که از ۱۵ ردیف اول واردات از اوراسیا در فهرست اعطایی ایران در آبانماه ۹۸ یعنی زمان اجرایی شدن موافقتنامه فی‌مابین، ۱۴ ردیف از جمله ذرت دامی، بذر جو، چوب از تیره سوزنی، گوشت بره، عدس، کاغذ به صورت رول و…. مشمول هیچ تخفیف تعرفه‌ای به اوراسیا نشده‌اند. این اقلام به‌طور عمده مورد نیاز بوده و جزو کالاهای اساسی محسوب می‌شوند و قبل از اجرایی شدن موافقتنامه نیز میزان واردات از اوراسیا در این اقلام بالا بوده و بیش از ۷۵ درصد از واردات ما از این اتحادیه را تشکیل می‌دهند.
وی افزود: در آبان ۹۸، صادرات ایران به اوراسیا در کل اقلام ترجیحی اعطایی اوراسیا به ایران حدود ۴۲ میلیون بوده است (در سطح کد شش رقمی). با توجه به اینکه از ۵۰۳ ردیف اعطایی اوراسیا در ۴۴ کد تثبیت تعرفه صورت گرفته است، میزان تقریبی صادرات کشورمان به مجموع کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در اقلام تخفیف گرفته شده ۳۶ میلیون دلار (۸۵ درصد) و در تثبیت تعرفه ۶ میلیون دلار (۱۵ درصد) است.
به گفته معاون وزیر صنعت، در ۱۵ قلم عمده صادراتی به اوراسیا در فهرست ترجیحی تنها یک کد مشمول تثبیت بوده و ۱۴ ردیف دیگر مشمول دریافت تخفیف تعرفه‌ای از اتحادیه اوراسیا هستند. همچنین در فهرست صادراتی ایران اقلام مهمی مانند پسته، خرما، پرتقال، فرش و… هستند که تعرفه واردات اوراسیا از ایران برای این اقلام صفر شده است.