با توجه به اینکه ۲۷ درصد از صادرات ایران به عراق انجام می‌شود، این کشور یکی از مهم‌ترین بازارهای صادراتی و اولین شریک تجاری کشور بعد از چین به حساب می‌آید.
اما تحولات سیاسی روزهای اخیر در عراق از جمله اعتراضات مردمی مقابل سفارت آمریکا در بغداد، ترورها و مداخلات آمریکایی‌ها و در نهایت مختل شدن برخی از فعالیت‌های اقتصادی در این کشور، این نگرانی را به وجود آورده که از این پس روند تجارت ایران با عراق با اختلال مواجه شود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت ، این در حالی است که به گفته تاجران ایرانی، شرایط مانند قبل است و هیچ اتفاق جدیدی در این خصوص رخ نداده است حتی نسبت به شرایط بحرانی ماه قبل وضعیت بهتر شده تا جایی که می‌توان گفت ارسال کالا بدون هیچ مشکلی از مرزهای مشترک انجام می‌شود و بازگشت پول نیز مانند قبل است.
اگرچه در این خصوص رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است که شرایط سیاسی در عراق بر تجارت دوجانبه تاثیرگذار است.
به گفته محمد لاهوتی، اتفاقات هفته‌های اخیر چه بخواهیم و چه نخواهیم بر موضوعات اقتصادی این کشور نیز تاثیرگذار است. اما با این حال اینکه تصور کنیم این مسائل به طور مستقیم بر تجارت ایران با عراق تاثیرگذار خواهد بود، چنین نیست.
به گفته وی، تحولات پیش آمده به بحث اقتصادی این کشور با کشورهای دیگر از جمله ایران ارتباطی ندارد. رییس کنفدراسیون صادرات نیز در نهایت معتقد است که مسائل سیاسی بر مسائل اقتصادی به ویژه صادرات ایران به عراق تاثیری نخواهد داشت.
در واقع بخش مهمی از کاهش ارزش صادرات ایران به عراق ناشی از تعدیل نرخ‌های پایه صادراتی در گمرک است.به باور کارشناسان، اگرچه تجارت ایران و عراق طی هفته‌های اخیر با تنش‌هایی مواجه شد اما به طور کلی در حال حاضر بازار عراق به نفع تجار ایرانی پیش می‌رود. به عنوان مثال تاجران ایرانی می‌گویند بعد از حمله ترکیه به کردهای سوریه، شهروندان اقلیم کردستان عراق به کالاهای ترکیه پشت کرده‌اند و موج خرید کالاهای ایرانی در مهم‌ترین منطقه عراق بالا گرفته است.
تا جایی که کردهای عراقی برای خرید کالاهای ایرانی کمپین راه انداختند. نکته جالب توجه اینکه اقلیم کردستان عراق برای تجار ایرانی به تنهایی نقش یک کشور مانند آذربایجان یا ترکمنستان را ایفا می‌کند.
عراق از ۱۸ استان تشکیل شده است که پنج استان و بخش‌هایی از سه استان عراق در منطقه کردستان عراق واقع شده‌اند. اربیل، حلبچه، دهوک، سلیمانیه و کرکوک استان‌های اقلیم کردستان عراق هستند که حدود شش میلیون نفر جمعیت دارند. بر این اساس افزایش روابط تجاری ایران با اقلیم کردستان عراق می‌تواند به تنهایی نقش قابل توجهی در تجارت خارجی کشور داشته باشد.
کالاهای ایرانی در اولویت
به گفته علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی تهران تا چند وقت پیش اقلیم یکی از بازارهای بزرگ ترکیه به شمار می‌آمد، اما اکنون فضا برای کالاهای ایرانی و گرفتن سهم بازار برای ایرانیها مساعدتر شده و صادرکنندگان ایرانی از وضع بازار سلیمانیه و اقلیم کردستان عراق رضایت زیادی دارند.
شریعتی با اشاره به فضاسازی دشمنان برای نابودکردن اصلی‌ترین بازار صادراتی کشور گفت: در دورانی که دشمنان به دنبال تقویت کمپین «نه به کالای ایرانی» یا کمپین «نخرید تا خراب شوند» بودند، سردار سلیمانی از طریق حشدالشعبی این فضاسازی را شکستند و نگذاشتند شوک منفی به بازار اصلی صادراتی ایران وارد شود.
به گفته وی، اکنون با شهادت ایشان چنان همبستگی در بین مردم دو کشور شکل گرفته که می‌توان گفت تمام فضاسازی‌ها علیه کالاهای ایرانی از بین رفته و مردم عراق کالای ایرانی را کالای عراقی می‌بینند و در هنگام خرید برند ایرانی نسبت به برند ترکیه، عربستانی یا چینی اولویت دارد.
حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز در این خصوص با بیان اینکه کمپین کردهای عراقی برای خرید کالاهای ایرانی از حدود یک‌ماه و نیم پیش راه افتاده، گفت: شهروندان اقلیم کردستان عراق به کالاهای ترکیه پشت کرده‌اند که این موضوع فرصت طلایی برای صادرات کالاهای ایرانی به وجود آورده است.
کم‌کاری‌های تجاری
بر اساس آنچه گفته شد، در حال حاضر همبستگی دولت ایران و عراق افزایش پیدا کرده و آینده خوبی در انتظار تجارت ایران و عراق است.
این در حالی است که مقامات دو کشور در راستای حل چالش‌های تجارت دوجانبه و همچنین افزایش مبادلات تجاری در حال رفت و آمد بیشتری نسبت به گذشته هستند، به طوری که مسوولان استانی بخش خصوصی در عراق با مسوولان استانی در کشور ما در حال رفت و آمد و تبادل‌نظر هستند.
بر همین اساس رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی سنندج در نشست مشترکی با رییس اتاق بازرگانی حلبچه اقلیم کردستان عراق در سنندج با اشاره به اینکه مسائل اقتصادی بین دو استان موضوع مهم، حیاتی و استراتژیک است اظهار کرد: وقتی ارتباطی بین دو کشور ایجاد می‌شود، باید مواضع اقتصادی و ارتباط بخش خصوصی دو طرف نیز به دنبال آن تقویت شود.
کمال حسینی اظهار کرد: باید مسائل اقتصادی بین سنندج و حلبچه از مبادی اتاق‌های بازرگانی دو طرف انجام شود تا مشکلات گذشته تکرار نشود.
وی با بیان اینکه اقتصاد پایه و اساس صلح و آشتی است، افزود: با توجه به مشترکات قومی فرهنگی که بین اقلیم کردستان عراق و کردستان ایران وجود دارد انتظار می‌رود مراودات اقتصادی بین طرفین با دیگر نقاط دنیا متفاوت باشد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی سنندج یادآور شد: هنوز این جایگاه بازرگانی و تجاری ایران در اقلیم کردستان عراق به نسبت دیگر کشورهای همسایه همچون ترکیه نیست و شاید به دلیل کم‌کاری و مشکلاتی که به دلیل به رسمیت نشناختن اتاق بازرگانی ایجاد شده، باشد.
حسینی یادآور شد: افرادی از ایران طی سال‌های گذشته در اقلیم کردستان عراق به عنوان مهندس و تاجر خود را معرفی کردند و بعد از مدتی مشخص شد این صحت ندارد که این اتفاق به دلیل اهمیت ندادن به اتاق‌های بازرگانی ایجاد شد.
وی با اشاره به اینکه باید بازرگانان و تجار از مبادی اتاق‌های بازرگانی معرفی شوند و با آنها همکاری شود، گفت: آمادگی معرفی افراد حرفه‌ای و متخصص در حوزه تجارت و اقتصاد را به اتاق بازرگانی حلبچه داریم.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی سنندج افزود: مرکز داوری در اتاق سنندج مستقر است که می‌توانیم تفاهم‌هایی داشته باشیم تا در آینده اگر مشکلی پیش آمد از طریق این مرکز حل‌وفصل کنیم.
ایجاد بانک اقتصادی مشترک بین ایران و عراق ضرورت است
رییس اتاق بازرگانی حلبچه اقلیم کردستان عراق نیز در این نشست گفت: یکی از نیازهای بازرگانان و تجار وجود بانک اقتصادی مشترک بین ایران و عراق است که پیشنهاد می‌شود این کار مهم به همت مسوولان ارشد هر دو طرف انجام شود.
پیشوا احمد محمود با اشاره به اینکه چندسالی است که حلبچه استان شده، اظهار کرد: حدود شش ماه است که اتاق بازرگانی هم در حلبچه شروع به‌کار کرده است. وی با بیان اینکه حلبچه رخدادهای تلخ زیادی هم چون بمباران شیمیایی سال ۱۹۸۸ را پشت‌سر گذاشته، اضافه کرد: در زمان آوارگی مردم ما، ملت کشور ایران به آنها پناه دادند و همیشه خود را مدیون حمایت این ملت می‌دانیم.
رییس اتاق بازرگانی حلبچه اقلیم کردستان عراق افزود: علاوه بر مرز مشترک بین حلبچه و سنندج مشترکات فرهنگی، ادبی و مذهبی هم بین ما وجود دارد. احمدمحمود به مشوق‌های سرمایه‌گذاری در اقلیم کردستان عراق اشاره کرد و گفت: هر سرمایه‌گذاری تا ۱۰ سال از پرداخت مالیات معاف است که به دنبال افزایش آن به ۲۰ سال در حلبچه هستیم.
وی با بیان اینکه زمین رایگان در اختیار سرمایه‌گذار قرار داده می‌شود، اظهار کرد: تمام پروژه به نام سرمایه‌گذار می‌شود و تمام پول و سودی که کسب می‌کند را می‌تواند به شیوه قانونی و بدون هیچ مشکلی از کشور خارج کند.
فیلتر مرکز داوری
رییس اتاق بازرگانی حلبچه اقلیم کردستان عراق گفت: شرایط یکسان برای تمامی سرمایه‌گذاران وجود دارد و آسان‌کاری بیشتری برای سرمایه‌گذاران کرد ایرانی خواهد شد.
احمد محمود یادآور شد: مشکلاتی بین بازرگانان ایران و عراق در اقلیم کردستان عراق پیش آمده است که پیشنهاد می‌شود از این به بعد قراردادهای بین بازرگانان دو طرف از فیلتر مرکز داوری انجام شود.
وی گفت: از دیگر پیشنهادات ما ایجاد بانک اقتصادی مشترک بین ایران و عراق است و این اقدام باید از حالت تشریفات خارج و عملیاتی شود تا هرچه زودتر بتوانیم مناسبات اقتصادی بین دو طرف را تقویت کنیم.
در راستای افزایش مناسبات تجاری همچنین قرار است گروهی از بازرگانان استان حلبچه عراق در سفری دوروزه به کرمانشاه سفر کنند.
در همین خصوص رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان کرمانشاه اعلام کرد: دیدار با استاندار کرمانشاه، نشست با تعدادی از فعالان اقتصادی و بازدید از چند واحد صنعتی از جمله برنامه‌های سفر این هیات به کرمانشاه است. کیوان کاشفی گفت: به دنبال آن هستیم تا از این سفر به منظور معرفی امکانات توریسم سلامت بهره ببریم.
کاشفی توضیح داد: افزایش تردد هیات‌های تجاری در استان کرمانشاه منجر به معرفی بهتر توانمندی‌های استان در زمینه‌های مختلف خواهد شد.
لازم به ذکر است عراق پس از چین بزرگ‌ترین بازار کالاهای ایرانی است. همسایه غربی سال گذشته نزدیک به ۱۳ میلیارد دلار کالا از ایران خریداری کرده است. برای درک بزرگی این عدد کافی است بدانید دولت در بودجه سال ۹۹ پیش‌بینی کرده که فقط ۲۵ میلیارد دلار نفت بفروشد، با این حساب عراق به تنهایی معادل نیمی از درآمد نفتی ایران را تامین می‌کند.