نتایج سه دوره شامخ (شاخص مدیران خرید) کل اقتصاد برای اولین بار منتشر شد.
اطلاعات مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد شامخ آذر ماه برای کل اقتصاد ۲۲/ ۴۸ واحد محاسبه شده است. بررسی آمارها حاکی از این است که با وجود بهبود وضعیت تولید در بخش صنعت که شامخ آن ۹۳/ ۵۶ واحد محاسبه شده، رکود موجود در سایر بخش‌های اقتصادی از جمله خدمات، ساختمان و خرده‌فروشی موجب شده تا وضعیت کل اقتصاد در آذرماه در حالت رکودی قرار گیرد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از دنیای اقتصاد، مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران همزمان با انتشار چهاردهمین دوره انتشار شاخص مدیران خرید صنعت (شامخ)، نتایج سه‌دوره شامخ کل اقتصاد را برای اولین بار منتشر کرد.
در گزارش شامخ آذرماه ۹۸، شاخص مدیران خرید (PMI) موسوم به شامخ برای کل اقتصاد ۲۲/ ۴۸ واحد و برای بخش صنعت ۹۳/ ۵۶ واحد محاسبه شده است که هر دو این شاخص‌ها نسبت به ماه قبل بهبود یافته‌اند.
بررسی آمارها نشان می‌دهد باوجود بهبود وضعیت تولید در بخش صنعت، رکود موجود در سایر بخش‌های اقتصادی از جمله خدمات، ساختمان و خرده‌فروشی موجب شده تا وضعیت کل اقتصاد در آذرماه نیز در حالت رکودی قرار گیرد.
علاوه بر آن حرکت پرشتاب افزایش قیمت مواد اولیه و به‌تبع آن افزایش قیمت محصولات و خدمات تولیدی نیز می‌تواند روند بهبود وضعیت کل اقتصاد را دچار مخاطره کند. همچنین داده‌های آماری حاکی است در آذرماه امسال، در میان ۵ مولفه اصلی شامخ کل اقتصاد ایران «شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش» بیشترین میزان و شاخص «موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» کمترین مقدار شاخص را کسب کرده‌اند.
پس از یک سال اجرای طرح شامخ صنعت که طی آن وضعیت رونق و رکود این بخش با همکاری حدود ۴۰۰ بنگاه صنعتی موثر در هرماه محاسبه و اعلام شد، از ابتدای مهر سال‌جاری نیز با هدف ارائه تصویری از وضعیت کل اقتصاد کشور در هر ماه، شامخ کل اقتصاد در دستور کار اتاق بازرگانی ایران قرار گرفت تا امکان رصد ماهانه وضعیت رونق و رکود برای تمامی بخش‌های تعیین‌کننده اقتصاد کشور به‌صورت یکجا فراهم شود.
در جمع‌آوری اطلاعات مربوط به شامخ کل اقتصاد، نمونه‌هایی از بین تمامی واحدهای صنعتی، خدماتی و کشاورزی در سطح کشور که نقش موثری در ایجاد ارزش‌افزوده در بخش مربوط دارند، انتخاب و مورد پرسش قرار گرفته‌اند.
نکته حائز اهمیت دیگر آن است که اتاق بازرگانی ایران به‌عنوان دبیرخانه کمیته آمارهای بخش‌خصوصی کشور از همکاری اتاق‌های تعاون و اصناف ایران نیز در فرآیند جمع‌آوری و محاسبه شامخ کل اقتصاد استفاده کرده است.
در همین راستا، اتاق تعاون ایران نسبت به اجرا و انتشار نخستین شامخ بخش ساختمان کشور از مهر ۱۳۹۸ اقدام کرد و اتاق اصناف ایران نیز اجرای تخصصی شامخ خرده فروشی کشور را از آذرماه جاری آغاز کرده است.
همانطور که گفته شد اتاق ایران از مهرماه سال ۹۷ اقدام به محاسبه و انتشار شامخ صنعت (بخش تولید) کرده است. با توجه به ویژگی‌های متفاوت سایر بخش‌های اقتصادی مانند بخش خدمات که ماهیت غیرتولیدی دارد یا بخش کشاورزی که ماهیت فصلی و جغرافیایی خاصی در نقاط مختلف کشور دارد و همچنین بخش ساختمان که ماهیت پروژه‌ای داشته و امکان گزارش‌گیری ماهانه از روند اجرای فعالیت‌های آن با پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به بخش صنعت برخوردار است، محاسبه شامخ کل اقتصاد نیز با پیچیدگی بیشتری نسبت به محاسبه شامخ صنعت روبه‌رو است.
شامخ کل اقتصاد
مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران، شامخ کل اقتصاد در آذرماه امسال را ۲۲/ ۴۸ واحد اعلام کرد و برای بخش صنعت ۹۳/ ۵۶ واحد محاسبه کرده که هر دو نسبت به ماه قبل بهبود یافته است. شامخ کل اقتصاد در آبان‌ماه ۲۷/ ۴۲ واحد بوده است.
اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد در آذرماه امسال، در میان ۵ مولفه اصلی شامخ کل اقتصاد ایران، شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش، بیشترین میزان و شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده کمترین مقدار شاخص بوده است. همچنین در ماه آذر، شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (دی ماه) رقم ۹۸/ ۴۹ واحد ثبت شده که از امیدواری آنها برای تثبیت وضعیت کل اقتصاد حکایت دارد.
بررسی آمارها نشان می‌دهد باوجود بهبود وضعیت تولید در بخش صنعت، رکود موجود در سایر بخش‌های اقتصادی از جمله خدمات، ساختمان و خرده‌فروشی موجب شده تا وضعیت کل اقتصاد در آذرماه نیز در حالت رکودی قرار گیرد. علاوه بر آن، حرکت پرشتاب افزایش قیمت مواد اولیه و به‌تبع آن افزایش قیمت محصولات و خدمات تولیدی نیز می‌تواند روند بهبود وضعیت کل اقتصاد را دچار مخاطره کند.
شامخ کل صنعت
شامخ بخش صنعت در آذرماه ۹۸ به ۹۳/ ۵۶ واحد رسیده که از بهبود وضعیت این بخش نسبت به ماه قبل آن (۱۳/ ۵۱ واحد) حکایت دارد. در این ماه شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش بیشترین و شاخص موجودی مواد اولیه خریداری شده کمترین مقدار شاخص در میان ۵ مولفه اصلی شامخ بوده است.
به نظر می‌رسد افزایش مقدار دسته‌جمعی مولفه‌های تشکیل‌دهنده شامخ در چهار ماه گذشته، نشان از بهبود نسبتا پرقدرت بخش صنعت در این دوره است؛ با این‌حال افزایش قیمت مواد اولیه و به‌تبع آن افزایش قیمت محصولات تولیدی می‌تواند روند رو به رشد بخش صنعت را دچار مخاطره کند.
یکی از ویژگی‌های برجسته شاخص PMI، این است که با استفاده از آن می‌توان رشد یا انقباض اقتصادی را پیش از داده‌های رسمی پیش‌بینی کرد. البته به دلیل قدمت کوتاه تهیه این داده در ایران، برای اعمال تعدیل‌های فصلی و تطابق این شاخص با آمارهای رسمی نظیر رشد اقتصادی، اشتغال، صادرات و موارد دیگر، به داده‌های بیشتری نیاز است.
با مقدمه مذکور مشاهده می‌شود که پس از ماه‌ها وضعیت رکودی و عدم تغییر محسوس شاخص نسبت به ماه قبل، شامخ کل در آذرماه حکایت از اندکی بهبود در وضعیت صنعت کشور دارد.
مقدار تولید در این ماه نسبت به ماه قبل افزایش یافته است که در کنار این متغیر، متغیرهای میزان سفارشات جدید و استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی، منجر به مثبت شدن شاخص در این ماه شده‌اند. تقریبا در تمام صنایع مورد بررسی (به‌جز صنعت مواد غذایی که نسبت به ماه قبل کاهش جزئی نشان می‌دهد) مقدار تولید نسبت به ماه قبل افزایشی بوده است.
آنچه در گزارش شامخ این ماه جلب‌توجه می‌کند افزایش قیمت خرید مواد اولیه در شامخ کل و همچنین تمامی صنایع مورد بررسی بوده است که شاید بتوان دلایل آن را در افزایش قیمت بنزین و نرخ ارز جست‌وجو کرد. ویژگی دیگر شاخص شامخ در این ماه افزایش مصرف حامل‌های انرژی در کل صنعت و نیز در تمامی صنایع مورد بررسی بوده است.
بررسی شامخ در متغیر مصرف حامل‌های انرژی حاکی از ارتباط این متغیر با میزان تولید بوده به‌نحوی‌که با افزایش (یا کاهش) تولید، مصرف حامل‌ها افزایش (کاهش) داشته است. از طرف دیگر، با فرارسیدن موج سرما در فصول سرد سال، مصرف حامل‌ها تحت تاثیر قرار گرفته است. با این تفاسیر افزایش مصرف حامل‌های انرژی در آذرماه با وضعیت تولید و همچنین اوضاع جوی قابل تفسیر است.
با نگاهی به شامخ کل صنعت و همچنین شامخ صنایع مختلف، در یک جمع‌بندی کلی می‌توان اظهار کرد که هرچند وضعیت اغلب صنایع اندکی بهبود قابل‌مشاهده است، اما نمی‌توان این وضعیت را خروج از فاز رکودی تعبیر کرد و باید برای آمار ماه‌های آتی به‌منظور رصد تغییرات تولید و پایداری رشد منتظر ماند.
لاستیک و پلاستیک: وضعیت صنایع لاستیک و پلاستیک در ماه آذر 1398 در مقایسه با ماه قبل با اندکی بهبود روبه‌رو بوده است. به دنبال افزایش قیمت جهانی نفت خام در آذرماه امسال، قیمت خرید مواد اولیه این گروه از صنعت در آذرماه به‌شدت افزایش یافته (1/ 82) و موجودی مواد اولیه نیز با کاهش مواجه شده است (9/ 42).
بااین‌حال عدد شاخص تولید محصولات و میزان سفارشات جدید در آذر 98 نسبت به ماه قبل نشان از افزایش داشته است (هر دو شاخص 1/ 57). با توجه به آنکه در 4 ماه گذشته (مرداد تا آبان)، قیمت خرید مواد اولیه با کاهش یا عدم‌تغییر روبه‌رو بوده است، افزایش سفارش‌های جدید به‌رغم افزایش ناگهانی قیمت مواد اولیه، می‌تواند متاثر از نگرانی متقاضیان از افزایش قیمت‌های آتی محصولات این گروه صنعتی باشد.
پیش‌بینی‌های جهانی نیز حکایت از افزایش قیمت نفت در سال 2020 میلادی دارند. لازم به ذکر است که در آذر 1398 قیمت خرید مواد اولیه در تمامی گروه‌های صنعت نسبت به ماه قبل افزایش داشته است که بخشی از آن می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم متاثر از افزایش قیمت بنزین در آبان ماه 98 در داخل کشور نیز بوده باشد.
ارزیابی افزایش قیمت خرید مواد اولیه لاستیک و پلاستیک بعد از صنایع «فلزی» و «وسایل نقلیه و قطعات وابسته»، بیشترین عدد شاخص بوده است. انتظارات فعالان اقتصادی این گروه صنعتی برای ماه آینده مثبت ارزیابی شده است که می‌تواند حاکی از بهبود وضعیت کلی این صنعت و افزایش تولید و فروش آن بوده باشد.
فرآورده‌های نفت و گاز: شامخ کل این صنعت از آذرماه 1397 تا مهرماه 1398 همواره حاکی از بدتر شدن وضعیت این صنعت در هرماه نسبت به ماه گذشته خود بوده؛ اما با تثبیت وضعیت در مهرماه، بهبود شامخ کل در آبان و آذرماه به ترتیب 8/ 57 و 9/ 57 تجربه شده است. نفت خام و گاز طبیعی مهم‌ترین مواد اولیه این صنعت محسوب می‌شود که متاثر از بازار بین‌المللی نفت خام و وضعیت تحریم‌های ایالات‌متحده است.
به دنبال افزایش قیمت جهانی نفت خام در آذرماه 1398 که در پی اجلاس ماه گذشته اوپک و تصمیم به کاهش تولید صادرکنندگان نفت رخ داد (افزایش قیمت نفت خام اوپک از 3/ 63 دلار به ازای هر بشکه در اول آذر تا 6/ 67 دلار در اواخر آن) شاهد افزایش قیمت خرید مواد اولیه این صنایع هستیم (5/ 61).
به نظر می‌رسد فعالان این صنعت در حال تجربه کردن تغییر وضعیت و بهبود اوضاع عمومی صنعت نفت و گاز نسبت به ماهه‌های گذشته هستند. شاهد این موضوع تغییر روند در میزان تولید و فروش محصول در آبان و آذر 98 پس از طی یک دوره کاهشی در هرماه نسبت به ماه قبل است.
نساجی: وضعیت صنعت نساجی در آذرماه با عدد شامخ 88/ 62 نسبت به ماه قبل مساعد ارزیابی شده است. افزایش سرعت انجام و تحویل سفارش (با عدد شامخ 92/ 76)، افزایش مقدار تولید محصولات (با عدد شامخ 38/ 65)، افزایش میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (با عدد شامخ 54/ 61) به همراه بهبود اندک در میزان سفارشات جدید، از عمده دلایل ارزیابی مثبت فعالان اقتصادی از این صنعت بوده است؛ اما ازآنجاکه میزان فروش محصولات تنها اندکی بیشتر از ماه قبل گزارش شده و وضعیت صادرات نیز تفاوتی با ماه پیش نداشته، به نظر می‌رسد بخشی از افزایش تولید محصولات در آذرماه، صرف افزایش موجودی محصول در انبار (با عدد شامخ 54/ 61) شده است. اما آنچه در وضعیت آذرماه صنعت نساجی جلب‌توجه می‌کند، افزایش نسبتا چشمگیر قیمت خرید مواد اولیه (با عدد شامخ 92/ 76) و نامتناسب با قیمت محصولات تولیدشده (با عدد شامخ 15/ 46) است.
ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی: وضعیت صنعت ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی در آذر با عدد شامخ 74/ 65 مساعد توصیف شده است. افزایش مقدار تولید محصولات (با عدد شامخ 59/ 70)، افزایش میزان سفارشات جدید (با عدد شامخ 59/ 70) و نیز افزایش سرعت انجام و تحویل سفارش (با عدد شامخ 18/ 66) از عمده دلایل بهبود وضعیت هستند.
به نظر می‌رسد قرار گرفتن در آستانه فصل زمستان و افزایش تقاضای لوازم‌خانگی مورد نیاز در فصل سرما (اعم از محصولات گرمایشی، تصفیه هوا و...) توانسته روند کاهشی تولید در ماه‌های پایانی تابستان را که به‌طور عمده ناشی از کاهش تولید خنک‌کننده‌ها بوده است، جبران کند. مانند بسیاری از صنایع دیگر، این صنعت نیز در آذرماه با افزایش چشمگیر قیمت مواد اولیه مواجه بوده که تا حدی بر افزایش قیمت محصولات تولید شده (با عدد شامخ 88/ 55) موثر بوده است.
علاوه بر این، به‌رغم حمایت دولت از تولیدکنندگان لوازم‌خانگی داخلی در زمینه ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه از طریق سامانه نیمایی، به نظر می‌رسد جهش‌های مقطعی نرخ ارز و نیز افزایش قیمت بنزین تاثیر هرچند اندک بر قیمت این محصولات داشته است.
صنایع کانی غیرفلزی: شامخ کل به دست آمده برای گروه کانی‌های غیرفلزی در آذرماه (7/ 48) است که حکایت از تضعیف خفیف وضعیت کلی این صنعت نسبت به ماه قبل دارد. میزان تولید محصولات این گروه در آذرماه نسبت به ماه قبل افزایش یافته است. موجودی مواد اولیه این صنعت در آذر نسبت به ماه قبل، به‌شدت کاهش یافته است (1/ 39) که کمترین عدد در بین صنایع مختلف در شامخ آذرماه است.
این در حالی است که قیمت خرید مواد اولیه در این ماه نسبت به ماه گذشته افزایش شدید نشان می‌دهد (1/ 76). افزایش بهای مواد اولیه در کنار افزایش تولید (5/ 56) و کاهش سفارش‌های جدید (5/ 43) در آذرماه منجر به کاهش شدید در موجودی مواد اولیه شده است.
نکته حائز اهمیت آن است که از ابتدای محاسبه شامخ در آذر ۹۷ تاکنون موجودی مواد اولیه این صنعت همواره نسبت به ماه قبل کاهش نشان می‌دهد. قیمت مواد اولیه در همین بازه زمانی نیز همواره افزایشی بوده است. باوجود افزایش نسبی تولید محصولات گروه کانی‌های غیرفلزی (5/ 56) این صنعت با کاهش شدید فروش محصولات خود در آذرماه مواجه بوده است که کمترین عدد در بین صنایع مختلف است (1/ 39).
این در حالی است که قیمت محصولات تولیدی این گروه از شهریورماه تاکنون تغییری نسبت به ماه قبل نداشته است (۵۰). همچنین صادرات محصولات گروه کانی‌های غیرفلزی (5/ 43) نسبت به ماه قبل کاهش نشان می‌دهد که با توجه به تغییرات فصلی و اینکه بازارهای هدف خارجی این محصولات عمدتا کشورهای منطقه و همسایه است، به نظر می‌رسد شرایط بی‌ثبات برخی بازارهای هدف بر این کاهش اثرگذار بوده است.
صنایع فلزی: در گزارش آذرماه صنایع فلزی، شامخ کل در ادامه روند ماه‌های شهریور، مهر و آبان همچنان در شرایط بهبود گزارش شده است. افزایش مقدار تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید و میزان فروش محصولات موید بهتر شدن شرایط کلی این صنعت است.
همچنین در این ماه برای اولین بار در یک سال گذشته موجودی مواد اولیه بدون تغییر نسبت به ماه قبل بوده است، درحالی‌که در سایر ماه‌ها این متغیر نسبت به ماه قبل کاهشی گزارش شده بود.
از نکات قابل‌توجه گزارش آذرماه صنایع فلزی قیمت خرید مواد اولیه است که به‌شدت افزایش یافته است. به‌گونه‌ای که بالاترین میزان مولفه شامخ قیمت خرید مواد اولیه را در بین صنایع (همانند آبان ماه) با ثبت رقم 5/ 87 به خود اختصاص داده است.
به نظر می‌رسد استمرار این امر در دو ماه پیاپی آذر و آبان درنهایت تولیدکنندگان این صنایع را مجبور به افزایش قیمت محصولات خود کرده است. قیمت محصولات تولید شده این صنعت طی ۴ ماه منتهی به مهر کاهشی عنوان شده بود ولی در آبان روند کاهشی متوقف و در آذرماه با کسب رقم قابل‌توجه 17/ 69 روند آن معکوس شده است.
صنایع غذایی: شامخ همه گروه‌های صنعتی غیر از صنایع کانی غیرفلزی و صنایع غذایی در آذرماه 98 نسبت به ماه قبل نشان از بهبود وضعیت صنایع دارد. فعالان اقتصادی در صنایع غذایی پایین‌ترین رقم را در بین صنایع مورد بررسی گزارش کرده‌اند (33/ 46) که با توجه به ضریب اهمیت آن در شامخ کل، اثرگذاری بالایی دارد. شرایط کلی صنایع غذایی در آذرماه، مشابه ماه قبل، بدتر از ماه قبل ارزیابی شده است.
کاهش مقدار تولید، کاهش سفارش‌های جدید و کاهش میزان فروش محصولات ترسیم‌کننده بدتر شدن فضای کلی این صنعت در دو ماه گذشته است. به‌طورکلی، بر اساس گزارش ماهانه شامخ، صنایع غذایی طی یک سال گذشته از شرایط مناسبی برخوردار نبوده‌اند؛ چراکه به‌غیر از چهار ماه اسفند، اردیبهشت، شهریور و مهر (که شامخ کل بیانگر میزان اندکی بهبود بوده است) در سایر ماه‌ها، شرایط کلی این صنعت به نسبت ماه قبل خود بدتر ارزیابی شده است.
میزان فروش محصولات در 12 ماه گذشته به‌غیر از دو ماه اسفند و اردیبهشت (ماه‌های قبل و بعد از تعطیلات نوروزی) همواره کاهشی عنوان شده است. عدد شاخص فروش محصولات غذایی در آذرماه امسال 7/ 45 بوده است.
در مورد قیمت خرید مواد اولیه، این متغیر در صنایع غذایی نیز همانند سایر صنایع افزایشی گزارش شده است (۷۵). در مورد میزان صادرات در این صنعت اندکی کاهش گزارش شده است (7/ 45) که این کاهش می‌تواند متاثر از بازار همسایگان از جمله عراق باشد. در شرایط کنونی بخش عمده‌ای از صادرات صنایع غذایی ایران به بازار کشورهای همسایه و از جمله عراق (به‌عنوان اولین مقصد صادراتی شیرینی و شکلات ایران) صورت می‌گیرد.
صنایع شیمیایی: شامخ کل گروه صنایع شیمیایی نشان از بهبود در وضعیت عمومی این صنعت در آذرماه 98 نسبت به ماه گذشته دارد (58). عمده محصولات تولیدی این صنایع شامل محصولات پتروشیمی، دارویی، بهداشتی، آرایشی، شوینده، مواد شیمیایی و پلیمری و... است.
با توجه به آنکه مواد اولیه تولید این دسته از محصولات از فرآورده‌های نفت و گاز است و قیمت خرید نفت در آذرماه ۹۸ افزایش یافته، قیمت خرید مواد اولیه صنایع شیمیایی نیز افزایش یافته است (8/ 67). موجودی مواد اولیه این صنایع در مقایسه با ماه قبل تغییر محسوسی نداشته است (5/ 52).
انتظارات تولید در ماه آینده در فعالان اقتصادی گروه صنایع شیمیایی مثبت ارزیابی شده است (8/ 67)، که با توجه به بهبود تولید و فروش در آذرماه منطقی به نظر می‌رسد. این صنعت با ضریب اهمیت ۱۵/ ۰ (از یک) در شامخ کل، سومین ضریب بالا را بعد از صنایع فلزی و صنایع غذایی دارد، به همین دلیل بهبود شامخ این صنعت (۵۸) در محاسبه شامخ کل، تاثیر قابل‌توجهی داشته است.
چوب، کاغذ و مبلمان: وضعیت کلی صنایع چوب و مبلمان در آذرماه، با عدد شامخ 59/ 61 نسبت به ماه قبل مساعد ارزیابی شده است. افزایش مقدار تولید محصولات (با عدد شامخ 91/ 65)، افزایش میزان سفارش‌های جدید (با عدد شامخ 64/ 63) و نیز افزایش سرعت انجام و تحویل سفارش (با عدد شامخ 63/ 61) از عمده‌ترین دلایل این بهبود بوده‌اند. همچنین به‌رغم افزایش قیمت خرید مواد اولیه، قیمت محصولات تولیدشده نسبت به ماه قبل افزایشی نداشته و بنابراین افزایش میزان فروش محصولات در این ماه منطقی به نظر می‌رسد.
در بخش کاغذ، توافق تولیدکنندگان کاغذ و مقوا برای عدم افزایش قیمت‌ها باوجود افزایش قیمت مواد اولیه، سبب آرامش نسبی در این صنعت شده است. همچنین در بخش مبلمان نیز آمادگی تولیدکنندگان برای حضور و ارائه محصولات در نمایشگاه مبلمان در دی‌ماه، موجبات افزایش تولید را به‌رغم افزایش قیمت مواد اولیه فراهم آورده است.
با وجود این، به گواهی فعالان این صنعت، همچنان تامین مواد اولیه از چالش‌های اساسی این صنعت محسوب می‌شود که نیاز به رسیدگی جدی مسوولان را طلب می‌کند. با توجه به وابستگی بالای صنعت به‌ویژه در بخش کاغذ به واردات، دولت باید رفع موانع و افزایش تولید توسط کارخانه‌های داخلی را به‌عنوان یک سیاست مبنا قرار دهد.
وسایل نقلیه و قطعات وابسته:گزارش ماهانه شامخ صنعت وسایل نقلیه و قطعات وابسته در آذرماه بسیار متفاوت از گزارش‌های اعلامی شامخ این صنعت در یک سال گذشته و همچنین متفاوت از گزارش آذرماه شامخ سایر صنایع است؛ چراکه گزارش شامخ آذرماه وسایل نقلیه و قطعات وابسته بیانگر بهبود قابل‌توجه در شرایط کلی صنعت وسایل نقلیه و قطعات وابسته است.
به‌گونه‌ای که رقم شامخ گزارش شده برای این ماه (عدد شامخ کل 67) بالاترین میزان شامخ در طول یک سال گذشته برای این صنعت و بالاترین میزان این شاخص در بین سایر صنایع گزارش شده در آذرماه است.
به این معنی که در این ماه تعداد بیشتری از فعالان این حوزه (بیش از هرماه دیگر طی یک سال گذشته) به بهبود شرایط اذعان داشته‌اند. این امر بیشتر به دلیل بهبود در مولفه‌های مقدار تولید محصولات (عدد شامخ 7/ 72) و میزان سفارش‌های جدید (عدد شامخ 8/ 75) رخ داده است.
در ماه گذشته نیز فعالان این حوزه میزان تولید خود در آبان‌ماه را اندکی افزایش داده بودند، ولی همچنان میزان سفارش‌های جدید کاهشی گزارش شده بود. از دیگر نکات مثبت گزارش این صنعت، میزان فروش محصولات در آذرماه است که توانسته رقم قابل‌توجه 3/ 77 را کسب کند.
این رقم بیشترین میزان گزارش شده طی یک سال گذشته در این صنعت است. موجودی مواد اولیه نیز گرچه همانند گزارش‌های شامخ در یک سال گذشته همچنان در هرماه به نسبت ماه قبل کاهشی عنوان شده است ولی در آذرماه از شدت کاهش آن کاسته شده است.
پوشاک و چرم: از نظر فعالان صنعت پوشاک، وضعیت در آذرماه با عدد شامخ 85/ 58 مساعد ارزیابی شده است. افزایش تولید محصولات (با عدد شامخ 38/ 65)، افزایش میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (با عدد شامخ 54/ 61) و افزایش میزان سفارش‌های جدید (با عدد شامخ 69/ 58) بیشترین نقش را در این ارزیابی مثبت داشته‌اند.
بخشی از بهبود را می‌توان به برگزاری هفتمین نمایشگاه پوشاک در نیمه دوم آذرماه نسبت داد که فعالان صنعت را برای نمایش توانمندی‌های تولیدی خود در زمینه مد و پوشاک ترغیب کرد.
افزایش موجودی محصول در انبار (با عدد شامخ 54/ 61) نشان‌دهنده آمادگی تولیدکنندگان برای حضور در نمایشگاه و پاسخگویی به تقاضای بالقوه ناشی از آن است. از سوی دیگر، بخشی از افزایش تولید نیز می‌تواند ناشی از آغاز فصل زمستان و پاسخگویی به تقاضای بازار باشد. این افزایش تولید با انتظارات تولید در ماه آینده در آبان‌ماه نیز که توسط فعالان صنعت مثبت ارزیابی شده بود، منطبق است.
همانند صنعت نساجی، فعالان صنعت پوشاک نیز افزایش چشم‌گیری در قیمت خرید مواد اولیه (با عدد شامخ 77/ 80) گزارش کرده‌اند که سبب افزایش قیمت محصولات تولید شده (با عدد شامخ 69/ 57) شده است. همچنین میزان فروش محصولات نیز در آذرماه افزایش داشته است که یک دلیل آن، می‌تواند افزایش میزان حراجی‌ها در انتهای فصل پاییز باشد.
