آثار آزادسازی واردات پوشاک به مناطق آزاد از اوایل زمستان، به تدریج در حال پدیدار شدن در صنعت تولید پوشاک ایران است.
گویا شب عید امسال دوباره با لباس‌های وارداتی و خارجی تأمین خواهد شد. از اوایل سال گذشته به دنبال ایجاد بحران ارزی در کشور، دولت با هدف کنترل بازار ارز، واردات برخی کالاها را ممنوع کرد که پوشاک هم از جمله آنها بود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جام جم، از سوی دیگر، جهش قیمت ارز در سال گذشته، صرفه قاچاق پوشاک را هم پایین آورد. این دو اتفاق، موجب رونق گرفتن صنعت تولید پوشاک در کشور شد و پس از سال‌ها تولیدکنندگان لباس در ایران، نفس راحتی کشیدند. در یک سال و نیم اخیر، تولید پوشاک در داخل کشور رونق گرفت و سرمایه‌گذاری و اشتغال در این صنعت رو به افزایش گذاشت؛ اما تصمیمی که اخیراً دولت گرفت، موجب شده تا دوباره راه برای واردات پوشاک خارجی به کشور باز شود و آن هم ازسرگیری واردات پوشاک از مناطق آزاد است. با اینکه وزارت صنعت هم با این تصمیم، مخالف است اما برخی دستگاه‌های دولتی توانسته‌اند مجوز واردات پوشاک به مناطق آزاد را اخذ کنند تا همه رؤیاهای تولیدکنندگان داخلی در عرصه پوشاک، بر باد برود.
هرچند مطابق قانون، کالاهایی که به صورت قانونی به مناطق آزاد وارد می‌شوند باید در همین مناطق به فروش برسند، اما تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که احتمال وارد شدن آنها به کشور بدون تشریفات گمرکی نیز وجود دارد؛ خصوصاً لباس از جمله کالاهایی است که به راحتی و با نام کالای همراه مسافر از مناطق آزاد به داخل کشور آورده می‌شود. این در حالی است که ممنوعیت واردات پوشاک، باعث رشد 20 درصدی تولید پوشاک در سال جاری شده بود.
بر اساس اعلام وزیر صنعت، در 9 ماه اول امسال تولیدات صنعت پوشاک در کشور 20 درصد افزایش یافته است. فعالان بازار پوشاک می‌گویند در بازار داخلی به هیچ وجه به کالاهایی همچون پوشاک خارجی نیازی وجود ندارد و به اندازه کافی در تمام رسته‌ها، پوشاک با کیفیت تولید می‌شود؛ ضمن اینکه در دو سال اخیر نیز این انگیزه در تولیدکنندگان ایجاد شده که با توجه به ممنوعیت واردات، ظرفیت‌ها را تکمیل‌تر کنند.
ضمن اینکه کارخانجات صنعتی نیز تولید را افزایش داده و کیفیت را ارتقا داده‌اند؛ در حالی که کیفیت پوشاک داخلی با برندهای خارجی برابری می‌کند.
اشتغال‌زایی در صنعت پوشاک به خطر افتاد
مجید افتخاری، عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران در‌خصوص آزادسازی واردات پوشاک از طریق مناطق‌آزاد گفت: یکی از فلسفه‌های ایجاد و گسترش مناطق آزاد در کشور این بود که صادرات کشورمان از طریق این مناطق تسهیل شده و گسترش یابد نه اینکه این مناطق به مثابه شرایط فعلی به بستری مناسب برای ورود کالاهای غیرقانونی و قاچاق تبدیل شوند.
وی افزود: با ممنوعیت واردات پوشاک و جلوگیری از قاچاق کالا از سال 97 به بعد شاهد این بودیم که تولید داخلی پوشاک نسبت به سال‌های قبل از سال 97 با افزایش 25 تا 30 درصدی روبه‌رو شد، چون بازاری که تا قبل از این سال در دست تولیدکنندگان خارجی و قاچاقچیان بود یک‌باره در اختیار تولیدکننده زحمتکش داخلی قرار گرفته بود؛ اما دیری نپایید که متوجه شدیم وزارت صنعت لیستی از اقلام (از جمله پوشاک) را اعلام کرده که واردات آن آزاد است اما مسؤولان امر ادعا می‌کنند که این کار کنترل‌شده است ولی با این حال همه ما می‌دانیم زمانی که واردات در مناطق آزاد به نوعی آزاد شود حتماً کل بازار داخلی پر از این محصولات وارداتی خواهند شد.
افتخاری بیان کرد: از طرف دیگر جمعیت بومی بسیار محدودی در مناطق آزاد زندگی می‌کنند ولی مسؤولان به بهانه ایجاد اشتغال محدود برای این افراد، اشتغال‌زایی بسیار گسترده‌تری را در کشور از بین برند و عده زیادی از تولیدکنندگان را ورشکسته و کارگران را از کار خود بیکار می‌کنند.
وی گفت: این تصمیم غیرکارشناسی بوده و تبعات زیادی برای کشور خواهد داشت که از آن جمله می‌توان به از بین رفتن رونق فعلی بازار برای تولیدکنندگان داخلی اشاره کرد، از طرف دیگر وقتی مناطق آزاد نتوانسته‌اند به رسالت واقعی خود عمل کنند باید در ماهیت آنان تجدیدنظر اساسی صورت گیرد.
عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران اذعان کرد: همه این موارد در جلسه‌ای که با وزیر صنعت داشته‌ایم به اطلاع ایشان رسید و حتی صدای ضبط شده تخلفات زیاد در مناطق آزاد نیز در این جلسه گذاشته شد ولی از فحوای کلام مسؤولان این وزاتخانه مشخص شد برای این کار توسط نهادهای بالادستی تحت فشار قرار گرفته‌اند.
افتخاری بیان کرد: با این حال برای آزادسازی واردات در مناطق آزاد بهانه‌های واهی به ما ارائه دادند. از طرف دیگر فروشگاه‌های متخلف و متقلب زیادی در سطح کشور در بحث پوشاک وجود داشت که دستشان بسته شده بود به همین دلیل تولید کشور 30 درصد افزایش یافت، حتی اگر جلوی قاچاق پوشاک در کشور گرفته شود بدون شک اشتغال‌زایی یک میلیون نفری را در این صنعت شاهد خواهیم بود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر نیز فروشگاه‌هایی هستند که برندهای خارجی را به فروش می‌رسانند و دیگر کالاهای قاچاق نیز در فروشگاه‌هایشان به چشم می‌خورد این در حالی است که نزدیک به دو سال است که واردات پوشاک قطع شده است. در این خصوص بارها به مسؤولین وزارت صنعت بارها تذکر دادیم ولی همیشه آنها این امر را به شناسه کالا منوط کرده‌اند، ولی باید به این نکته اذعان داشت که جریان سازمان‌یافته قاچاق عده‌ای زیادی را تطمیع و منافع آنها را حاصل می‌کند.
افتخاری در پایان گفت: نتیجه تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از منطقه آزاد قشم که در سال 97 منتشر شد به صراحت واحدهای تولیدی صوری را نشان می‌داد که به صورت غیرقانونی و مجازی مشغول به فعالیت هستند و حتی بسیاری از واحدهای تولیدی وجود خارجی هم ندارند که پوشاک قاچاق وارد می‌کنند.
هجوم پوشاک یک دلاری ترکیه‌ای به بازار شب عید
یک تولیدکننده پوشاک با هشدار از دست رفتن بازار شب عید پوشاک ایرانی، از هجوم ترکیه به بازار پوشاک ایران با لباس‌های استوک یک دلاری خبر داد.
محمد مالکی با اشاره به اینکه امسال تولیدکنندگان با افزایش قیمت ارز و ممنوعیت واردات پوشاک حساب ویژه‌ای روی بازار شب عید باز کردند، اظهار داشت: در حال حاضر واردات پوشاک از مناطق آزاد بلامانع است، از طرف دیگر گمرکات هم در مناطق جنوبی کشور مستقر نیستند تا محدودیت‌ها را در ورود پوشاک به کشور اعمال کنند.
وی با اعلام اینکه تمام تولیدکنندگان نگران از دست دادن بازار و فروش شب عید خود هستند، افزود: ما با امید کالا تولید کرده‌ایم، اما با ورود کالاهای قاچاق به کشور نمی‌توانیم فروشی داشته باشیم. متأسفانه ترک‌ها هم به ما پیشنهاد می‌کنند به صورت کیلویی اجناس استوک را بفروشند که این موضوع یک زنگ خطر برای تولید پوشاک در کشور است.
این تولیدکننده تصریح کرد: به‌عنوان نمونه در یکی از این پیشنهادات ترک‌ها به تولیدکنندگان ایرانی اعلام کرده‌اند، ۳۵۰ هزار تکه انواع کالاهای استوک را با قیمت ۳۵۰ هزار دلار می‌فروشیم این یعنی هر کالا یک دلار قیمت دارد، در این شرایط مسؤولان بگویند کدام تولیدکننده توان رقابت با اجناس خارجی را خواهد داشت.
وی با طرح این پرسش که چرا در شب عید این بلا بر سر صنعت پوشاک کشور می‌آید، گفت: مگر نه اینکه قرار بود از تولیدکننده داخلی حمایت شود آیا این مسائل به معنی حمایت از تولید است؟ هیچ برخوردی با برندهای محرز قاچاق در بازار نمی‌شود و واردات هم در مناطق آزاد بلامانع است، در این شرایط آیا تولیدکننده می‌تواند محصول خود را در بازار به فروش برساند؟
جلوی ورود پوشاک استوک گرفته شود
سعید قدیری، دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران در این خصوص گفت: واردات از مناطق آزاد متاسفانه از چندی قبل آزاد شده است و علی‌رغم اینکه مسؤولین می‌گویند سهمیه‌بندی است و گمرکات در آنجا مستقر هستند ولی همه ما می‌دانیم که این حرف‌ها توجیهاتی بیش نیستند چون به عنوان مثال کالای مسافری را کسی نمی‌تواند کنترل کند.
وی افزود: به بهانه همین کالاهای مسافری نیز کارهای تشکیلاتی زیادی صورت می‌گیرد و حجم زیادی از پوشاک قاچاق به کشور وارد می‌شود و تمام بازارها را تصرف می‌کند، از طرف دیگر در خیلی از مناطق آزاد، گمرک وجود ندارد و نمی‌تواند این سهمیه‌ها را مورد پایش و تحلیل قرار دهد.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران اذعان داشت: برخورد با برندهای محرز قاچاق نیز در کشور پیگیری می‌شد ولی به ناگاه این طرح از آبان‌ماه متوقف شد، این در حالی است که تولیدکنندگان داخلی حجم زیادی کالا تولید کرده و دنبال ارائه این کالاها به بازار خصوصاً برای شب عید هستند.
قدیری یادآور شد: علی‌رغم اینکه طرح برخورد با قاچاقچیان خیلی مثبت بود ولی توقف سؤال‌برانگیز آن سبب رکود در بازار خواهد شد، از طرف دیگر از سال گذشته تا به حال به خاطر مسائلی از جمله تورم گسترده در کشور و افزایش نرخ ارز، قدرت خرید مردم به طرز بی‌سابقه‌ای کاهش یافته بود و مصرف پوشاک کاهش یافته است و مردم در خرید این محصول به دلیل نیازهای اساسی دیگر دست به عصاتر خرید خواهند کرد.
وی افزود: برای عرضه پوشاک شب عید نه تنها هیچ مشکلی نداریم بلکه اضافه هم تولید کرده‌ایم و در انبارها نگه داشته‌ایم و بهمن و اسفندماه‌هایی است که معمولاً عمده‌فروشی رونق خواهد یافت این در حالی است که الآن رکود بر این بازار حاکم است.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران اظهار نمود: تمام اعتراض ما تولیدکنندگان این است که مسؤولین جلوی قاچاق پوشاک را بگیرند این در حالی است که بسیاری از واردکنندگان پوشاک استوک (مرجوعی) وارد کشور می‌کنند به طوری که این کالاها به خاطر اینکه فصلشان می‌گذرد با قیمت بسیار ارزانی فروخته می‌شوند و کسی هم نمی‌تواند با آن رقابت کند.
قدیری گفت: این کالاهای استوک عمدتاً کیلویی و یا تکه‌ای یک دلار در بازارها به فروش می‌رسد و هیچ کشوری نمی‌تواند با آن رقابت کند به همین دلیل ورود این کالاها ضربه سنگینی به پوشاک داخلی است بنابراین باید با ورود آنها مسؤولین امر مقابله کنند و واردات آن را از طریق مناطق آزاد، آزاد نکنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: به وزارت کشور توقف طرح مبارزه با پوشاک قاچاق را تذکر داده‌ایم و انتظار داریم بدون هیچ ملاحظه‌ای و به طور مستمر ادامه بدهند تا صنعت پوشاک ایران رونق بگیرد.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران اظهار کرد: 98 درصد پوشاک وارداتی به کشور قاچاق و تنها 2 درصد آن از مبادی رسمی به کشور وارد می‌شود، بنابراین باید مسؤولین امر جلوی واردات آزاد پوشاک از مناطق آزاد را بگیرند.
قدیری با بیان اینکه با توقف مبارزه با قاچاق کالا قاچاقچیان جری‌تری از گذشته می‌شوند، گفت: این مسئله را با مسؤولین وزارت صنعت در میان گذاشته‌ایم ولی می‌دانیم که دست‌های بالاتری از این وزارتخانه در کار است تا جریان قاچاق و واردات صورت گیرد و تنها توسط این وزارتخانه قابل اجرا نیست و گمرکات، وزارت کشور، دستگاه‌های اطلاعاتی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر نهادها نیز باید همکاری لازم را داشته باشند.
رونق واحدهای تولید داخل
بهنام آقاحسین شیرازی، قائم‌مقام مرکز پژوهش‌های راهبردی اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران با توجه به نام‌گذاری سال 98 در‌خصوص حمایت از تولید داخلی، گفت: امسال 70 درصد از واحدهای تولیدی رشد پیدا کرده‌اند و در حال حاضر با توجه به نزدیک شدن به شب عید، واحدهای تولیدی پوشاک با تمام توان خودشان در حال تولید کردن هستند؛ البته به شرط آن‌که مواد اولیه به دست آنها برسد. وی اشاره کرد: خوشبختانه بازار پوشاک نسبتاً از رکود خارج شده است و با حمایت سازمان مربوط به‌ویژه ستاد مبارزه با قاچاق کالا، قاچاق پوشاک نسبت به سال گذشته که حدود سه میلیارد کالای قاچاق در حوزه پوشاک داشتیم، به کمتر از نصف آن رسیده است.
قائم‌مقام مرکز پژوهش‌های راهبردی اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران درباره آزاد شدن ثبت سفارش پوشاک در منطقه آزاد توضیح داد و اظهار کرد: این قانون از قبل وجود داشته اما در سال 96 به دلیل شرایط خاص و در جهت حمایت از تولید داخل، کمیته‌ای تشکیل شد که در این کمیته تصمیم گرفته شد، واردات پوشاک ممنوع شود و این ممنوعیت حتی شامل کالاهای همراه مسافر نیز می‌شد اما در حال حاضر شرایط به حالت قبل بازگشته است و امکان ورود پوشاک وجود دارد.
پوشاك فاقد شناسه كالا قاچاق است
رئیس ستاد مبارزه با قاچاق ضمن تاكید بر این‌كه پوشاك خارجی فاقد شناسه كالا، قاچاق محسوب می‌شود، سه دستور جدید برای مقابله با پوشاك قاچاق فاقد شناسه كالا صادر كرد.
علی مؤیدی‌خرم‌آبادی در بخشنامه‌ای به استانداران و رؤسای كمیسیون‌های برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق كالا و ارز سراسر كشور، بر تشدید مبارزه با پوشاك قاچاق فاقد شناسه كالا تاكید و سه دستور جدید برای توسعه طرح برخورد با پوشاك قاچاق صادر كرد.
در این بخشنامه آمده است: احتراما با عنایت به توفیقات حاصله از اجرای طرح جامع مقابله با قاچاق پوشاك در استان تهران و هشت استان هدف از سال گذشته تاكنون، نتایج و دستاوردهای طرح مذكور اعم از تغییر رفتار بیش از ۷۰ درصدی فروشگاه‌های هدف و سقوط گروه كالای پوشاك از نظر حجم قاچاق از رتبه اول در سال ۹۶ به رتبه‌های پایین‌تر در سال ۹۷ و ادامه این روند در سال جاری و جایگزین شدن نشان‌های تجاری باكیفیت ایرانی و افزایش ریسك عرضه پوشاك قاچاق و با توجه به تكالیف قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز مبنی بر الزام اخذ و نصب شناسه كالا مطابق ماده ۲ دستورالعمل اجرایی ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه كالا برای گروه كالایی منسوجات و پوشاك تاریخ 4/3/96 مصوب وزارت صنعت و ماده ۲ دستورالعمل ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز برای كالاهای مشمول گروه كالایی پوشاك مصوب وزارت صنعت، از تاریخ‌های 31/5/97 و 30/8/97 به ترتیب مهلت عرضه كفش و اجزای پوشاك خارجی فاقد شناسه كالا به اتمام رسیده و از تاریخ‌های اخیر، هرگونه عرضه كفش و اجزای پوشاك از‌جمله كیف، كفش و... فاقد شناسه در سطح عرضه مطابق با قانون قاچاق محسوب می‌شود.
لذا مقتضی است نسبت به توسعه طرح برخورد با پوشاك قاچاق فاقد شناسه به كل كشور در مرحله دوم برای گروه كالای پوشاك، كیف، كفش و سایر اجزای پوشاك از تاریخ ابلاغ به ترتیب زیر اقدام فرمایید:
۱ـ تشكیل قرارگاه مبارزه با قاچاق كالا و ارز در استان منبعث از قرارگاه مركزی متشكل از كمیته‌های زیر با مدیریت كمیسیون استان و عملیاتی شدن آنها برای اجرای طرح:
كمیته اطلاع‌رسانی با محوریت كمیسیون مبارزه با قاچاق كالا و ارز استان
كمیته شناسایی و اطلاعاتی با محوریت اداره كل اطلاعات استان
كمیته پشتیبانی عملیات با محوریت نیروی انتظامی استان
كمیته كشف و برخورد با محوریت اداره كل صنعت، معدن و تجارت استان
كمیته قضایی با محوریت اداره كل تعزیرات استان
۲ـ تدوین و ارسال گزارش دوره‌ای اقدامات صورت گرفته در‌خصوص اجرای طرح به ستاد
۳ـ با توجه به تجارت قبلی اجرای طرح و تلاش جریان ذی‌نفع قاچاق پوشاك جهت تأثیرگذاری با هدف فضاسازی مخرب برای توقف طرح، تأكیدات لازم برای خودداری مسؤولان و متصدیان مربوط از اظهارنظر تضعیف‌كننده ضروری است.