کاهش ۳۶ درصدی صادرات

 بنابراین در کشور ما نیز همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، کرونا لطمه قابل توجهی را به تجارت خارجی کشور وارد کرد به طوری که آمارهای منتشر شده از صادرات ایران در فروردین‌ماه امسال، حاکی از کاهش ۳۶ درصدی صادرات در قیاس با مدت مشابه سال گذشته است.

اگرچه به گفته رییس کنفدراسیون صادرات ایران، کاهش صادرات ادامه‌‌دار نیست به طوری که از اوایل اردیبهشت ماه با کاهش محدودیت‌های تجاری بهبود نسبی در این حوزه ایجاد شده است.

با این حال گزارش اتاق بازرگانی تهران در خصوص تجارت کالایی (بدون نفت خام) ایران در فروردین ماه امسال نشان می‌دهد که ارزش صادرات ایران از دو میلیارد و ۵۹۵ میلیون دلار در فروردین‌ماه ۱۳۹۸ با ۳۶ درصد به یک میلیارد و ۶۵۲ میلیون دلار در فروردین‌ماه امسال کاهش پیدا کرده که رقم قابل توجهی در این حوزه است و می‌تواند اقتصاد بحرانی ایران را که این روزها به شدت وابسته به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات است را با مشکل مواجه کند.

به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان‌صنعت، نکته جالب توجه اینکه حتی واردات کشور نیز در مدت زمان مشابه ۱۷ درصد کاهش یافته و از دو میلیارد و ۳۳۵ میلیون دلار به یک میلیارد و ۹۳۱ میلیون دلار رسیده است.

گزارش اتاق بازرگانی تهران حاکی از آن است که صادرات ایران از نظر وزنی طی این مدت ۳۹ درصد کاهش یافته است. بر این اساس صادرات ایران در فروردین ماه ۱۳۹۹ با ۳۹ درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن به پنج هزار و ۳۴۶ هزار تن رسیده است. در حالی که این رقم در فروردین‌ماه سال گذشته هشت هزار و ۷۳۱ هزار تن بود.

کاهش ۷۰ درصدی تجارت ایران و ترکیه

در این میان همچنین جدیدترین بررسی‌های اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد که ارزش تجارت مشترک ایران با برخی کشورها از جمله ترکیه به خصوص به صورت در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، حدود ۷۰ درصد کاهش یافته است.

بر این اساس در شرایطی که ترکیه سال گذشته توانسته بود با افزایش جدی صادرات خود به ایران و واردات کالا از این کشور، نام خود را در میان اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران قرار دهد، اما از ابتدای سال جاری میلادی، میزان تجارت مشترک میان دو کشور به شدت کاهش یافته است.

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، ایران و ترکیه در فصل نخست سال ۲۰۲۰ حدود ۶۴۵ میلیون دلار تجارت کالایی صادرات و واردات داشته‌اند که نسبت به فصل نخست سال ۲۰۱۹ با کاهش ۷۰ درصدی مواجه شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که صادرات ایران به ترکیه از دومین فصل سال ۲۰۱۹ روند کاهشی به خود گرفته و در فصل پایانی سال ۲۰۱۹ به عدد ۲۶۸ میلیون دلار رسیده است. این عدد با رشدی محدود در نخستین فصل سال جاری میلادی در عدد ۲۷۰ میلیون دلار توقف کرده است.

اصلی‌ترین علت کاهش آمار صادراتی ایران به ترکیه، مربوط به محدودیت جدی صادرات محصولات نفتی به این کشور است.

واردات کالایی ایران از ترکیه نیز در سه ماهه ابتدایی سال جاری میلادی حدوداً ۳۷۶ میلیون دلار بوده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل کاهش ۳۵ درصدی را نشان می‌دهد. کاهش واردات توتون و تنباکو، مواد پلاستیکی و کاغذ مقوا اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر کاهش صادرات ترکیه به ایران بوده است.

در شرایطی که کاهش تجارت بین دو کشور در ماه‌های ابتدایی قطعی به نظر می‌رسید، از سومین ماه سال ۲۰۲۰، تحت تاثیر شیوع کرونا، ابتدا در ایران و سپس در ترکیه، مرزهای زمینی دو کشور برای مدت طولانی مسدود و تردد در آنها با محدودیت‌های جدی انجام شده و همین امر به تشدید آمار کاهشی تجارت مشترک دامن زده است.

کاهش صادرات در آمار فروردین

اگرچه آمارها حاکی از کاهش قابل توجه صادرات و همچنین تجارت مشترک با برخی کشورهاست اما بر اساس آنچه رییس کنفدراسیون صادرات می‌گوید، بعد از شوک ابتدایی کرونا به تجارت ایران و بسیاری از کشورهای جهان، از ابتدای اردیبهشت بهبود نسبی در عملکرد صادراتی به ثبت رسیده است.

محمد لاهوتی اظهار کرد: همان‌طور که از قبل نیز پیش‌بینی می‌شد، شیوع گسترده کرونا به ایجاد محدودیت در تردد و به دنبال آن دشوار شدن صادرات منجر شد که این مساله تنها مختص ایران نیست و اکثر کشورهای جهان با آن مواجه شده‌اند.

به گفته وی، از ابتدای اسفند و با شیوع کرونا در ایران و سپس در فروردین همزمان با همه‌گیری این ویروس در بسیاری از کشورهای جهان، بسیاری از مرزهای زمینی میان کشورها بسته شدند و همین موضوع میزان صادرات را کاهش داد که در آمار فروردین نیز به وضوح دیده می‌شود.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان اینکه از روزهای پایانی فروردین و ابتدایی اردیبهشت، گشایش نسبی در ترددها به وجود آمد، توضیح داد: با توجه به طولانی شدن روند شیوع این ویروس، بسیاری از کشورها برای تامین نیازهای اولیه و حفظ اقتصادشان برخی محدودیت‌ها را کنار زدند که همین امر به افزایش صادرات کمک کرد. از این رو همچنان زیر سایه کرونا، محدودیت‌های صادراتی وجود دارد و آمار قطعاً نسبت به روزهای پیش از این ویروس پایین‌تر خواهد بود، اما به نظر می‌رسد از ابتدای اردیبهشت بهبود نسبی در این حوزه رخ داده و آمار کاهش صادرات فروردین قدری بهبود یافته است.

نیاز به دیپلماسی فعال

لاهوتی با اشاره به شیوه‌های جدیدی که برای صادرات میان کشورهای منطقه اجرایی شده گفت: خوشبختانه از ابتدای کرونا در مرزهای آبی خود محدودیت جدی نداشتیم و تردد برای جابه‌جایی کالاهای ضروری و تجاری ادامه یافت.

در هفته‌های گذشته نیز ظرفیت حمل‌ونقل ریلی به کمک ما آمده و در مرزهای مشترک با کشورهایی مانند ترکیه یا ترکمنستان جابه‌جایی کالاهای صادراتی با قطار انجام شده که نشان‌دهنده لزوم توجه جدی به ظرفیت این حوزه است.

وی خاطرنشان کرد: امروز حفظ صادرات ما به دیپلماسی فعال مقامات و صادرکنندگان در منطقه بستگی زیادی دارد. مذاکره با ترکیه برای بازگشایی مرزهای زمینی بسیار مهم خواهد بود زیرا در کنار بازار این کشور، راه عبور ما به اروپا نیز از ترکیه می‌گذرد.

کشورهای عضو اوراسیا پروتکل‌هایی برای حفظ تجارت در ایام کرونا منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد راهکارهای محلی و منطقه‌ای در عبور از این شرایط بسیار مهم خواهد بود و امیدواریم با نتیجه‌بخش شدن مذاکرات، محدودیت‌های صادراتی ما کمتر شود.