به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، مدیرعامل گروه بازرگانی دیبانسج، علی‌رغم وزن سنگین مشکلات به آینده نساجی بسیار امیدوار است و ادامه داد : « آن‌قدر طی سال‌های اخیر با فشارها و عوامل محیطی ضد اقتصادی و کسب و کار دست و پنجه نرم کرده‌ایم؛ که دیگر به معنای واقعی کلمه واکسینه شده‌ایم!»
به اعتقاد وی، در صورت تداوم روند فعلی و عدم ایجاد مشکل یا مانع خاصی، 2-3 سال آینده وضعیت نساجی بهتر خواهد شد زیرا بسیاری از کارخانه‌ها به سمت سرمایه‌گذاری‌های جدید و نوسازی ماشین‌آلات خطوط تولید پیش رفته‌اند.
رضایی، یکی از چالش‌های اصلی فعالان صنایع مختلف از جمله نساجی را افزایش محدودیت‌های داخلی برای صنعتگران اعلام کرد و گفت: «در حال حاضر برای ثبت سفارش از لحظه ثبت درخواست در سامانه، کمترین زمان برای ارزیابی اولیه 35 روز است، اگر در مرحله نخست، اسناد مورد تأیید قرار بگیرند، مراحل بعدی کار همچون در تخصیص ارز و... انجام میشود، اما اگر به هر دلیلی اسناد رد شوند، ثبت سفارش تا دو ماه به طول می‌انجامد. کاری که سال 96 و پیش از تیرماه 97، طی نیم ساعت انجام می‌شد!» مشروح این گفت‌وگو از نظرتان می‌گذرد:
*نساجی امروز: در مورد شرایط این روزهای دیبانسج نیز توضیحاتی ارائه نمایید..
حدود دوازده سالی است که در زمینه تهیه و تأمین رنگ‌های نساجی (با تمرکز بر رنگ‌های دیسپرس، ری‌اکتیو و کاتیونیک) مشغول کار هستیم و از سال 1392 به طور جدی در این بازار شناخته شدیم. طی دو سال اخیر به‌دلیل تغییر سیاستهای کاری و اجرای مدل مشارکتی میان تأمین‌کنندگان و ذی‌نفعان، جهش بسیار خوبی را تجربه کردیم. خوشبختانه ارتباطات بسیار خوب و مستمری با تشکل‌های نساجی برقرار کرده‌ایم و بارها به صورت قراردادی، مواد اولیه اعضای تشکل‌ها را تأمین و در اختیارشان قرار داده‌ایم. دیبانسج برای سال آینده چندین طرح توسعه مدنظر قرار داده است و به سمت واردات کالاهای تخصصی‌تر پیش خواهد رفت. با توجه به تعاملات فنی و تکنولوژیک با تأمین‌کنندگان، رنگ را با دانش فنی در اختیار صنعتگران نساجی کشور قرار می‌دهیم.
*نساجی امروز: ارزیابی شما از وضعیت فعلی صنایع نساجی کشور چیست؟
طی بازدید از اکثر کارخانه‌های نساجی به این نتیجه رسیده‌ام که حجم مواد اولیه مصرفی آنان در حال افزایش است، بسیاری از مشتریان به سمت نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات خطوط تولید خود حرکت می‌کنند پس می‌توان این نشانه‌ها را به فال نیک گرفت. البته امیدواریم این وضعیت موقتی نباشد. در مجموع باید عنوان کنم تا امروز از افزایش حجم کار و روند تولید، شرایط خوب بوده است و طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته این روند تا سال 1400 تداوم خواهد داشت.
یکی از مسائل موثر در بهبود نسبی بازار، ممنوعیت رسمی واردات پارچه و منسوجات بافته شده است اما از سوی دیگر، اتفاقاتی که طی 2-3 ماه اخیر در کشورهای اطراف مانند عراق و افغانستان رخ داد، تأثیرات جدی در بازار نساجی گذاشت و به اعتقاد بعضی از مدیران کارخانه‌های نساجی، حدود 30-35 درصد محصولاتشان توسط واسطه به عراق صادر می‌شد که در افزایش سرمایه در گردش و رفع مشکلات نقدینگی کارخانه‌ها بسیار راه‌گشا بود.
اردیبهشت و خرداد امسال با تشدید تحریم‌های آمریکا، حدود20-25 روز مراودات مالی بانک مرکزی با بانک کونلون چین هم متوقف شد و در همان ایام، تحریم کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز عملیاتی شد و مشکلات فعالان صنعتی شکل جدی‌تر به خود گرفت برای مثال در گذشته، کشتی‌ها 17 تا 20 روزه از بنادر چین به بنادر ایران می‌رسیدند اما این رقم به حدود 30 روز رسیده است!
امروز که این مصاحبه را انجام می‌دهیم(دی‌ماه98) اثرات تحریم‌ها که دست و پاهای فعالان صنعتی را بسته بود، کمرنگ‌تر از گذشته شده است و بیشترین مشکلاتمان از مسائل داخلی نشأت می‌گیرند کما این‌که کشتیرانی کشور مورد تحریم قرار می‌گیرد و مدیران آن راه‌حلی برای مقابله با آن پیدا می‌کنند یا بانک مرکزی به شیوه‌های مختلف تعاملات مالی را ادامه می‌دهد اما مشکلات داخلی فشارها و محدودیت‌های مضاعفی بر دوش تولیدکنندگان و صنعتگران وارد می‌کند. به عبارت بهتر محدودیت‌هایی برای فعالان بخش خصوصی اعمال شد که در واقع زمان انجام کار را برای آنان طولانی‌تر کرد، منجر به توقف بسیاری از خطوط تولید شد و افزایش قیمت محصولات نهایی را به همراه داشت، اتفاقی که اردیبهشت، خرداد و تیرماه امسال رخ داد.
نکته دیگری که بر روند تهیه و تأمین مواد اولیه واحدهای نساجی اثر بسیار منفی گذاشت، انفجار یکی از مجتمع‌های عظیم تولید مواد اولیه رنگ در چین (اول فروردین98) بود. وسعت این فاجعه به اندازه‌ای جدی بود که به گفته دولت چین 300 نفر کشته شدند و اجساد بسیاری از کشته‌شده‌ها هرگز پیدا نشد. انفجار این مجتمع چندهزار متر مربعی، وسعتی مانند انفجار بمب اتم داشت و نه تنها یکی از منابع تولید مواد اولیه رنگ چین را به طور کامل از بین برد بلکه باعث توقف فعالیت کارخانه‌های اطراف نیز شد؛ به این ترتیب قیمت پایه رنگ دو برابر و عرضه آن نصف شد.
امسال به دلیل آشفتگی فراوان بازار نخ، با تقاضاهایی از سمت مشتریان خود در مورد تأمین نخ مواجه شدیم. در مقطعی که از طریق اتاق مبادله دلار 2هزار و 700 تومانی دریافت می‌کردیم، دولت نخ را شامل این قانون ندانست زیرا بخش عمدهای از کارخانه‌های داخلی به ظرفیت مناسبی برای تولید نخ رسیده بودند. در حال حاضر نه تنها در حوزه نخ پنبه، بلکه در حوزه پلی‌استر و ویسکوز هم اتفاقات خوبی در کشور رخ داده است.
بازار نخ مانند بازار رنگ نیست. بازار نخ را تعدادی از فروشندگان عمده نخ، کنترل می‌کنند و بعضی از کارخانه‌های ایرانی به سمت سرمایه‌گذاری در این حوزه حرکت کرده‌اند و ظرفیت‌های تولید خود را توسعه داده‌اند اما متأسفانه قادر به رفع تمام نیاز صنایع نساجی کشور نیستند لذا در حوزه‌هایی که محدودیت تأمین از منابع داخلی وجود دارد، قاعدتاً باید واردات به صورت قانونی انجام شود، اما به اعتقاد من، مناقشه و اختلافات امروز حول محور واردات نخ‌هایی است که در کشور تولید میشود اما به دلیل سود هنگفت برخی، واردات همچنان ادامه دارد.
مسأله جدی اغلب واحدهای نساجی در بخش نخ مربوط به نخ‌های پنبه‌ای است و در سایر موارد، مشکلات به مراتب کمتر است. توجه داشته باشیم که حدود 90-85 درصد از قیمت تمام شده پارچه به نخ اختصاص دارد در حالیکه نقش رنگ در قیمت تمام شده پارچه تکمیل شده، حدود 6-7 درصد است؛ پس نمی‌توان منکر نقش و اهمیت چشمگیر نخ در روند تولید محصولات نساجی شد.
همه می‌دانیم یکی از چالش‌های جدی امسال که بخش عمدهای از کارخانه‌های نساجی را درگیر خود کرد؛ این بود که تولیدکنندگان، نخ را با قیمت‌های بالا خریدند اما پس از فرایند بافت، رنگرزی، تکمیل و تبدیل به محصول نهایی، یک‌باره قیمت نخ به شدت پایین آمد و تولیدکنندگان دچار زیان‌های هنگفت شدند.
به اعتقاد من دولت باید از تولیدکننده محصولات باکیفیت و قیمت مناسب و قابل رقابت با مشابه وارداتی حمایت کند نه تولیدکننده‌ای که با توجه به عدم واردات، نخ درجه چندم با قیمت بالاتر به صنعتگران به فروش برساند و آنها نیز برای عدم توقف خطوط تولید، چاره‌ای جز خرید نداشته باشند.
یکی از چالش‌های اصلی فعالان صنایع مختلف از جمله نساجی، افزایش محدودیت‌های داخلی برای صنعتگران است. در حال حاضر برای ثبت سفارش از لحظه ثبت درخواست در سامانه، کمترین زمان برای ارزیابی اولیه 35 روز است، اگر در مرحله نخست، اسناد مورد تأیید قرار بگیرند، مراحل بعدی کار همچون در تخصیص ارز و... انجام میشود، اما اگر به هر دلیلی اسناد رد شوند، ثبت سفارش تا دو ماه به طول می‌انجامد. کاری که سال 96 و پیش از تیرماه 97، طی نیم ساعت انجام می‌شد!
*نساجی امروز:آیا دلیل یا توضیحی برای این تأخیر ارائه میشود؟
این‌گونه استدلال میشود که هدف از اعمال چنین محدودیت‌هایی، کنترل تقاضا برای دریافت ارز است. تا مهر سال97، رنگ در گروه کالایی یک قرار داشت و ارز 4200 تومانی به آن تعلق می‌گرفت، اما پس از مهر97، رنگ به گروه کالایی دو منتقل شد و دلار هشت هزار تومانی برای آن اختصاص یافت، عملاً دلار هشت هزار تومانی تا پایان سال، تغییرات بسیاری را تجربه کرد تا جایی‌که خرداد و تیر امسال به دلار 11 هزار و 800 تومانی رسید.
فرایند تخصیص ارز همچون گذشته ادامه دارد و با مشکل خاصی در این زمینه روبرو نیستیم ظاهراً دولت، دسترسی خوبی به یوآن، یورو، روپیه، لیر و ... دارد و تخصیص ارز نیز به سرعت انجام میشود بنابراین بخش عمدهای از مشکلات صنعتگران و فعالان نساجی از جنس مسائل داخلی است.
البته نمی‌توان منکر اثرات نوسان نرخ ارز بر بازار شد اما به نظر می‌رسد محدودیت‌ها و مشکلات داخلی بر عملکرد سازمان‌های ایرانی به مراتب اثرگذارتر و پررنگ‌تر هستند. توجه داشته باشیم که معمولاً تمام ابعاد قوانین و مقررات برای انسان‌های عادی اعمال میشود و تقریباً هیچ قانونی برای ژن خوب‌ها و گروه‌های رانتی مصداق ندارد!
یک نمونه بسیار کوچک آن را در اختصاص غرفه‌های نمایشگاه نساجی تهران تجربه کردیم. چگونه در عرض دو دقیقه تمام غرفه‌ها به صورت آنلاین، رزرو می‌شوند؟! خوشبختانه امسال ارتباطات کاری بسیار خوبی با تشکل‌های نساجی برقرار کردیم و این تعامل باعث شد در زمینه ثبت سفارش مورد حمایت تشکل‌ها قرار بگیریم.
*نساجی امروز:در مورد وضعیت بازار، تولید و فروش رنگ‌های نساجی نیز توضیحاتی ارائه نمایید.
بسیاری از فرایندهای تولید رنگ‌های دیسپرس بسیار خطرناک، آتش‌زا و آسیب‌رسان به محیط زیست هستند و به همین دلیل بیش از 95 درصد رنگ‌های نساجی دنیا در دو کشور چین و هند تولید میشود و از حدود پنجاه سال پیش تاکنون تولید رنگ در اروپا ممنوع اعلام شده‌است و کارخانه‌ها، تولید رنگ را در فاز نخست به کشورهای اروپای شرقی و سپس تمام پتنت‌های موجود را به کشورهای جنوب شرقی آسیا (تایوان، کره جنوبی، هند و چین) منتقل کردند.
امکان تولید بخش عمدهای از رنگ‌های مورد نیاز واحدهای نساجی (از جمله رنگ‌های دیسپرس، کاتیونیک، اسیدی و...) در کشور ما به دلیل مسائل فنی، تکنولوژیکی و زیست محیطی وجود ندارد. به تازگی چندین شرکت در حوزه تولید پیگمنت، فعالیت‌هایی انجام داده‌اند البته مواد اولیه مصرفی آنها به صورت خمیر وارد میشود و پس از انجام عملیات تکمیلی به روی آن، در قالب پیگمنت به فروش می‌رسد.
واقعیت این است که تولید رنگ طبق استانداردهای زیست محیطی قیمت محصول نهایی را چندین برابر افزایش می‌دهد و یک کارخانه تولید رنگ برای تولید محصولات غیرآلاینده محیط زیست، حداقل 2 تا 5 برابر رقم سرمایه‌گذاری راه‌اندازی کارخانه به منابع مالی نیاز دارد.
طی بازدید از یک کارخانه معتبر و طراز اول تولید رنگ در هند، متوجه شدم بخشی به ارزش 10 میلیون دلار توسط متخصصین آلمانی برای تصیفه آب مورد نیاز کارخانه در آستانه راه‌اندازی است، این در حالی بود که خط تولید کارخانه مذکور با 3-4 میلیون دلار قابلیت پیاده‌سازی داشت.
در کشوری مانند چین، اغلب کارخانه‌های بزرگ تولید رنگ، فرسنگ‌ها دورتر از شهر و خالی از سکنه مستقر می‌شدند تا پساب‌ها را در دریا، رودخانه و طبیعت رها کنند اما در حال حاضر دولت این اجازه را به آنان نمی‌دهد. به همین دلیل کاهش عرضه جهانی، افزایش قیمت را به همراه داشت؛ کما این‌که در سال‌های گذشته رنگ مشکی را 1/5 دلار می‌خریدیم و امسال قیمت آن تا هشت دلار هم افزایش پیدا کرد، مشتریان هم این افزایش قیمت جهانی را پذیرفته‌اند اما محدوده قیمت‌ها در تلورانس بسیار نزدیک سرجای خود قرار دارند.
حدود سه سال پیش یکی از بزرگان صنف رنگ جلساتی با حضور اغلب واردکنندگان رنگ برای همفکری و هم‌افزایی در زمینه واردات و قیمت‌گذاری انواع رنگ برگزار شد اما در همان جلسات اولیه، اختلاف نظرهای بسیاری شکل گرفت و عملاً اتخاذ سیاستهای منطقی جهت ساماندهی واردات رنگ به حال خود رها شدند... واردکنندگان علی‌رغم روابط دوستانه و صمیمانه با همدیگر، در مباحث کاری چندان به همدیگر نزدیک نیستند و هر کدام سیاست‌ها و منافع خود را دنبال می‌کنند؛ هرچند این امر در فضای رقابت سالم طبیعی است مگر این‌که خدای ناکرده کسی بخواهد به قیمت کسب سود و منافع بیشتر، بازار فروش دیگران را دچار اختلال کند یا کار غیراخلاقی انجام دهد.
*نساجی امروز:اتحادیه یا تشکلی به‌عنوان متولی یا هماهنگ‌کننده مسائل مربوط به واردات رنگ وجود دارد؟
خیر. متأسفانه در این صنف مرجعی تحت‌عنوان سیاستگذار یا هماهنگ‌کننده وجود ندارد. مجموعه ما (دیبانسج) به‌عنوان عضو انجمن صنایع نساجی ایران در کنار واحدهای ریسندگی، بافندگی و ... قرار می‌گیرد و بسیاری از اوقات منافع ما هم‌عرض سایر دوستان نیست. برای مثال کارخانه رنگرزی تمایل دارد که رنگ با قیمت ارزان‌تری در اختیارش قرار دهیم در حالی که ما خواهان ارائه محصول با حاشیه سود معقول‌تری هستیم.
چندین بار مذاکراتی میان واردکنندگان رنگ‌های نساجی برای راه‌اندازی یک تشکل هماهنگ‌کننده و موثر انجام شد اما به دلایل مختلف به سرانجام نرسید چون تعداد نفرات اصلی این صنف و واردکنندگان شاخص رنگ در ایران زیاد نیست که بازار و مشتریان خود را دارند با حاشیه سود بالا به کارشان ادامه می‌دهند پس تمایلی برای شکل‌گیری یک تشکل ندارند.
*نساجی امروز:در زمینه مواد تعاونی و شیمیایی نساجی نیز همین شرایط مصداق دارد؟
بخش عمدهای از مواد تعاونی توسط تولیدکنندگان داخلی تهیه میشود که البته بازار بسیار آشفته‌ای دارد و تعداد تأمین‌کنندگان آن برخلاف رنگ، فراوان هستند. بسیاری از آنان، مواد غلیظ را پس از واردات، رقیق و آماده مصرف می‌کنند، بعضی هم تمام مراحل تولید مواد تعاونی نساجی را داخل کشور انجام می‌دهند.
البته تولید مواد تخصصی‌تر مانند نرم‌کن‌های سیلیکونی در کشور بسیار محدود است و اغلب از ترکیه، چین و هند وارد می‌شوند. نوع محصول هم به نحوی است که امکان قاچاق آن وجود ندارد البته کم‌اظهاری وبداظهاری در گمرکات همچنان پابرجا هستند! در مورد ثبت سفارش‌های بانکی، قاعدتاً امکان کم‌اظهاری وجود ندارد و منطقی و مقرون به صرفه هم نیست.
سال گذشته به دلیل بروز مشکلاتی در ثبت سفارش بانکی، بعضی از همکاران به خصوص واردکنندگان رنگ‌های ری‌اکتیو، از دفاتر شرکت‌های هندی در ترکیه، رنگ می‌خریدند و وارد می‌کردند. سال گذشته رنگ قاچاق نیز در بازار عرضه شد که حجم آن بسیار ناچیز بود زیرا جابجایی کارتن‌های 25 کیلوگرمی کار ساده‌ای نیست و هر لحظه امکان ریزش آن وجود دارد. قاچاقِ کالاهایی مقرون به صرفه است که نیاز به تجهیزات خاص برای حمل و نقل ندارد و ارزش مالی آنها نیز به مراتب بالاتر از رنگ و مواد شیمیایی است.
*بسیاری از صنعتگران معتقدند نقطه ضعف صنایع نساجی کشور، بخش رنگرزی و تکمیل است. به این معنا که یک تکمیل یا رنگرزی نامناسب، تلاش واحدهای ریسندگی و بافندگی برای تولید محصولات باکیفیت را به هدر می‌دهد. دیدگاه شما در این مورد چیست؟
این اعتقاد تا حدودی صحیح است اما نمی‌توان نظر قطعی داد و ضعف یک مجموعه رنگرزی یا تکمیل را به تمام فعالان این بخش تعمیم داد مثلاً در رنگرزی و تکمیل پارچه‌های رومبلی، هیچ‌گونه مشکل یا نقصی وجود ندارد اما تکمیل پارچه کت و شلواری یا پارچه پرده‌ای بسیار ظریف داستان دیگری دارد.
در ترکیه ماشین‌آلات مدرن و به‌روز متعلق به 2017 و 2018 چنین پارچه‌های ظریفی تولید می‌کند در حالیکه همین ماشین‌ها در ایران ساخت 2010 هستند! ضمن این‌که سطح دسترسی به نخ و مواد اولیه مصرفی، تکنولوژی و ماشین‌آلات میان تولیدکننده ترکیه و ایران تفاوت‌های زیادی با هم دارند که در کیفیت محصول نهایی بسیار تأثیرگذار است در مجموع باید بپذیریم بخش رنگرزی و تکمیل نساجی ایران در مقایسه با سایر کشورها، مختصری عقب‌تر می‌باشد.
*نساجی امروز:در حال حاضر شاهد توسعه روزافزون بهره‌گیری از چاپ دیجیتال در صنایع نساجی هستیم. آیا این تکنولوژی برای فعالان و واردکنندگان رنگ‌های نساجی، تهدیدکننده نیست؟
حرکت به سمت چاپ دیجیتال، گریزناپذیر است و بخشی از بازار منسوجات را به خود اختصاص خواهد داد اما با شناختی که از بازار امروز داریم، نه تنها این فناوری جدید را به‌عنوان یک فرصت ارزیابی می‌کنیم بلکه اساسا‍ً بازار چاپ دیجیتال نمی‌تواند رقیب جدی برای رنگرزی باشد زیرا بسیاری از مشتریان ما به رنگرزی و تکمیل پارچه‌هایی می‌پردازند که مختص البسه راحتی، تی‌شرت، تونیک و... بانوان است و اصولاً کار چاپ به روی آنها انجام نمی‌شود.
*نساجی امروز:آیا به کسی که قصد سرمایه‌گذاری یا فعالیت صنعتی در کشور را دارد، توصیه (یا پیشنهاد) حضور در صنعت نساجی را ارائه می‌دهید؟!
آقای فیل نایت - کارآفرین و بنیانگذار شرکت نایکی- در کتاب کفش باز نوشته است «پیش از ورود به صنعت کفش از خود پرسیدم هر انسانی حداقل یک جفت کفش به پا می‌کند که با توجه به جمعیت انسان‌ها در کره زمین، ضریب استهلاک کفش و .... نیاز به کفش، رقم بسیار بالایی را به خود اختصاص می‌دهد» ؛ این عدد در صنعت پوشاک چندین برابر بیشتر است و حتی در مواردی از حوزه غذا نیز وسیع‌تر است پس بدون شک بازار نساجی بسیار بزرگ و گسترده است، ارزش افزوده زیادی در آن وجود دارد و حاشیه سود در بخش‌های مختلف این صنعت، بالاست و فکر می‌کنم حدود 300-400 مجوز راه‌اندازی واحدهای جدید نساجی توسط وزارت صمت در سال‌جاری ارائه شده است.
فعالیت در مقیاس واحدهای کوچک و متوسط نساجی و پوشاک نیز امکان‌پذیر است درحالی‌که اصلاً نمی‌توان با سرمایه‌گذاری‌های محدود وارد برخی از صنایع دیگر شد. اما بازار نساجی و پوشاک بسیار سخت و پیچیده است و یکی از حلقه‌های آخر صنعت یعنی بازار (به مفهوم فرهنگی) همچنان سنتی باقی مانده‌اند، منطبق با الگوهای سنتی اداره می‌شوند.
در مجموع معتقدم کسی که می‌خواهد وارد صنعت نساجی شود باید بداند با بازاری بسیار بزرگ، پیچیده و فضای رقابتی بسیار تنگاتنگ روبرو خواهد بود و تحت حمایت و همراهی دولت قرار نمی‌گیرد.
در شرایط نامساعد اقتصادی فعلی، ماندن در عرصه تولید و رقابت، هنر است و صنعتگران نوپا با اراده، همت و پشتکار بسیار می‌توانند به موفقیت برسند، در مسیر تولید با توکل به خداوند، مشکلاتی برطرف می‌شوند که جز با یاری خداوند امکان‌پذیر نیست و اگر صدها نفر بخواهند در این راه برای تولیدکننده مانع‌تراشی کنند، به موفقیت نخواهند رسید؛ کما این‌که سال 94 یکی از واردکنندگان بسیار قدرتمند و متمول، اعلام کرده بود کمتر از شش ماه، دیبانسج را از میدان خارج خواهد کرد و سراغ کارخانه خارجی که نمایندگی انحصاری آن را برعهده داریم، رفته بود اما کاری از پیش نبرد و به دلیل رفتار صادقانه با مشتریان و اعتقاد به اصل«حرکت از ما و برکت از خدا» حجم واردات رنگ ما از این شرکت خارجی چندین برابر افزایش یافته است.
*نساجی امروز:حسن ختام این گفت‌وگو...
علی‌رغم وزن سنگین مشکلات به آینده نساجی بسیار امیدوارم و آن‌قدر طی سال‌های اخیر با فشارها و عوامل محیطی ضد اقتصادی و کسب و کار دست و پنجه نرم کرده‌ایم؛ که دیگر به معنای واقعی کلمه واکسینه شده‌ایم! فکر می‌کنم در صورت تداوم روند فعلی و عدم ایجاد مشکل یا مانع خاصی، 2-3 سال آینده وضعیت نساجی بهتر خواهد شد زیرا بسیاری از کارخانه‌ها به سمت سرمایه‌گذاری‌های جدید و نوسازی ماشین‌آلات خطوط تولید پیش رفته‌اند.