این روزها تبلیغات فرش آنقدر زیاد شده است که فرقی ندارد چه ساعتی و چه کانالی، تلویزیون را هر زمان که روشن کنید، با یک آگهی وسوسه‌انگیز یا مسابقه یکی از هایپرمارکت‌های فرش و موکت روبه‌رو خواهید شد. کارشناسان نساجی می‌گویند علت این تبلیغات این است که تقاضای خرید پایین آمده و روی دست تولیدکنندهها تخته، تخته فرش باقی مانده است.
درنتیجه آنها حاضرند فرش را با هر قیمتی به مصرف‌کننده برسانند که هر طور شده واحدهای تولیدی خود را سر پا نگه دارند. فروشگاه‌ها هم برای جذب مشتری به هر دری می‌زنند. حتی حاضرند در قرعه‌کشی‌هایشان ماهی دو ویلا، ۱۰۰میلیون تومان پول، سفر کیش، گوشی موبایل هوشمند یا خودرو بدهند اما این بازار را سر پا نگه دارند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از روزنامه هفت صبح، هرکدامشان یک شعبه اصلی و چندین شعبه در چهار جهت اصلی جغرافیایی دارند. روی بیلبورد‌ها، بدنه اتوبوس‌ها، واگن‌های مترو، در اینستاگرام سلبریتی‌ها و هرجایی که امکانش باشد تبلیغی از یکی از فروشگاه‌های بزرگ فرش دیده می‌شود. سود ناشی از فروش محصولات این فروشگاه‌ها آیا تامین‌کننده جوایز آنهاست؟
یا اینکه جذابیت فرش ماشینی در سال‌های گذشته منجر به افزایش تقاضا در بازار شده است؟ کارشناسان بازار فرش تحلیل‌های دیگری از تبلیغات سرسام‌آور فرش دارند. برای مثال علیرضا حائری، عضو هیات مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران می‌گوید: «قدرت خرید آنقدر پایین آمده است که فروشندگان برای جذب مشتری چاره‌ای به جز این راه ندارند.» به گفته او «ظرفیت تولید نصب شده فرش ماشینی در کشور ما سالی ۱۲۰میلیون متر و تقاضای بازار حدود ۵۰میلیون متر در سال است.
یعنی مازاد آن را باید صادر کنیم. در سال ۱۳۹۷ حدود ۹۰ میلیون متر فرش ماشینی در کشور تولید شد. قبل از کرونا و تحریم‌ها می‌توانستیم صادر کنیم اما مشکلات تحریم‌ها و کرونا باعث شده که این ظرفیت بلااستفاده بماند. درنتیجه باید این مازاد فرش حالا در بازار داخل جذب شود.» اما وقتی در بازار داخل مردم قدرت خرید نداشته باشند، فروشندگان تبلیغات خود را افزایش می‌دهند.
*تولیدکننده‌های فرش به هر قیمتی فرش را می‌فروشند
حائری توضیح می‌دهد: « ما حدود هزار و ۱۰۰ واحد تولیدکننده فرش ماشینی در کشور داریم که عمدتا در آران و بیدگل حضور دارند. این شهر قطب تولید فرش ماشینی خاورمیانه شده است. امروز بازار ظرفیت دارد اما تقاضا ندارد. درنتیجه اگر این تولیدکنندهها ظرفیتشان را پایین بیاورند فرششان گران شده و کم کم وارد حاشیه ضرر و زیان می‌شوند.
به همین خاطر امروز تولیدکننده آنقدر مازاد فرش دارد که حاضر است حتی به قیمت تمام‌شده محصولات خود را بفروشد. این کار اگرچه سودی برای او ندارد اما تنها فایده‌اش برای او این است که واحدش می‌چرخد و کارگرش بیکار نمی‌شود وگرنه سود ریالی نمی‌برد.» به گفته او همه این‌اتفاق‌ها برای صنایع نساجی بعد از کرونا رخ داده است.
بازار موکت، فرش ماشینی، پتو، کالای خواب و… با بسته بودن چند ماهه مراکز تجاری با ضرر و زیان زیادی روبه‌رو شده‌اند. از سوی دیگر گران شدن نرخ ارز باعث شد که قدرت خرید مردم برای خرید فرش ماشینی کمتر شود.در نتیجه همه افرادی که ۱۰ تا ۱۵سال پیش با کثیف و خراب شدن فرش، فرش نو می‌خریدند، حالا سراغ قالیشویی و تمیز کردن آن می‌روند تا ۱۰بار هم شده آن را به چرخه مصرف برمی‌گردانند.
* تبلیغات فرش غیرواقعی است
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش ماشینی و موکت اما اعتقاد دیگری دارد. او می‌گوید: «عمدتا فروشگاه‌های هایپرفرش برای جذب بیشتر مشتری تبلیغات می‌کنند. ما بارها در رسانه‌ها اعلام کرده‌ایم که بخشی از تبلیغات آنها غیرواقعی و برای این است که مردم را برای خرید به سمت فروشگاه‌های خود جذب کنند. وگرنه روز‌به‌روز قیمت مواداولیه افزایش می‌یابد و تولیدکنندهها مازاد فرش دارند.
قیمت فرش از ابتدای سال صددرصد افزایش یافته است. ما نمی‌دانیم هایپرفرش‌ها اجناسشان را از کجا تامین می‌کنند اما آن چیزی که ما از بازار می‌بینیم این است که تولید افزایش نیافته و با کاهش دسترسی به مواد اولیه، میزان تولید کم هم شده است.»او شکایت زیادی از این هایپرفرش‌ها دارد و می‌افزاید: «در حال حاضر در تهران ۸۰۰ واحد خرد داریم که به دلیل فعالیت هایپرفرش‌ها سالانه ۱۰ تا ۱۵درصد از آنها تعطیل می‌شوند.»
او معتقد است بیشتر تولیدهای ما نزدیک به ۶۰ تا ۷۰درصد از محصولات خود را از پیش برای صادرات پیش‌فروش کرده‌اند. «در زمانی که ما در تحریم به سر می‌بریم و مواد اولیه را با دشواری به دست می‌آوریم از عراق، پاکستان، چین، افغانستان و کشورهای آفریقایی با دلاری که از کشور خودشان به همراه می‌آورند، از ایران خرید می‌کنند و با قیمت ارزان می‌فروشند.
ارز این نوع صادرات با پتروشیمی و نفت فرق دارد چرا که ارز آن به چرخ اقتصاد برنمی‌گردد.» تولیدکنندهها ناامید از این تبلیغات می‌گویند اگر جلوی این روش صادرات گرفته نشود فرش به تخته‌ای ۱۵میلیون تومان هم می‌رسد و میلیون‌ها جوایز که هیچ، میلیاردها جوایز هم نمی‌تواند مردم را به سمت بازار جذب کند.