در دورانی به سرمی بریم که زنجیره تامین پوشاک، با چالش های متعددی روبه روست. با حرکت به سمت انتهای این زنجیره، عملاً چالش ها پیچیده ترمی شوند به گونه ای که درمرحله عرضه و خرده فروشی کالا بیشترین نمود را پیدا می کنند.
نویسنده: تهمینه مولانا
به گزارش سرویس اطلاع رسانی نساجی امروز، تشخیص وحل ضعف های زنجیره تامین و بهبودبخشی مراحل مختلف این زنجیره تحت عنوان "مدیریت زنجیره تامین" درقلمرو " منسوجات پایدار" بدل به یکی ازمحرک های اقتصاد نساجی و پوشاک گردیده است.
اغراق نیست اگربگوییم؛ بالغ بر60 درصد ازبرندهای پوشاک نسبت به منشا مواد اولیه ی محصول خودشان واقف نیستند. مواد اولیه صنعت نساجی و پوشاک ازجمله پنبه، چرم و پشم به دشواری قابل ردیابی می باشند واین درحالیست که می توانند بیشترین آسیب را نیزبرای محیط زیست داشته باشند.
برندها و خرده فروشان شاخص، با صدها هزارتامین کننده و واسطه مواجه هستند که ردیابی منبع مواداولیه نساجی، مواد به کاررفته درطول کار وتشخیص شرایط کاری راسخت می کند. چرخه ی کوتاه محصولات و پیش تولید های طولانی، احتمال ضعف و خطا راافزایش می دهند. نوسان تامین وتولید منجربه تغییرات جدی قیمت می گردد به طوریکه ازیک طرف به توانایی تولید مقادیرکافی محصولات وازطرف دیگربه نتایج نهایی آسیب می رساند.
ابهامات درخصوص فرآیند تولید منسوجات وپوشاک، واقعیتی است که صنعت باید باآن راشناسایی کند. توقع مشتریان برای شفافیت نسبت به کالایی که خریداری می کنند بسیارطبیعی است و مصرف کنندگان امروزطالب کالاهایی هستند که نگرش مسئولانه نسبت به محیط زیست درآن ها لحاظ شده وازچرخه عمرموثرتری بهره مندباشند.
اما شفافیت زنجیره تولید چیست؛ شفافیت زنجیره درحقیقیت یک استراتژی کلی ومنوط به توافق اجزای مشارکت کننده درفرآیند تولید منسوجات- ازمزرعه تا فروشگاه - محسوب می شود.
این شفافیت متکی برجمع آوری داده های هربخش وایجاد پایگاهی برای عملکرد هرقسمت اززنجیره تامین خواهدبود و تادرنهایت اطلاعات مهم درکل فرآیند تولید ازطریق این پایگاه منتشرشود. اهمیت موضوع شفافیت مربوط به تحکیم اعتماد میان تامین کننده ومصرف کننده است. یک برند با داشتن شفافیت، اصالت خود و توانمندی درجلب اعتماد بازارهدف را نشان می دهد.
دقت کنید که "شفافیت" و "قابلیت ردیابی" متفاوت هستند به این معنا که شفافیت برنگاشت کل زنجیره ی تامین تمرکزدارد ولی قابلیت ردیابی برپیگیری درحین پیشرفت درزنجیره تامین نسبت به تک تک اجزا و سفارشات توجه دارد. قابلیت ردیابی، سه مزیت اساسی مشتمل برافزایش دید زنجیره تامین، بهبود سیستم های کنترل کیفیت وکاهش مخاطره را فراهم می سازد. با ثبت سابقه تولید و توزیع، تأمین کنندگان می توانند به سرعت نسبت به هرمسئله ای واکنش نشان دهند.
لازم به تذکراینکه؛ میان لجستیک و زنجیره ی تامین هم تمایزعمده ای وجوددارد چراکه لجستیک؛ ادغام و نگهداری یابه عبارت دیگر ذخیره سازی کالاست لیکن منظوراززنجیره ی تامین؛ هماهنگی وحرکت بخش های مختلف می باشد.
تا پیش ازاین، غالب تولیدکنندگان نساجی و پوشاک بدون درمیان گذاردن نواقص وچالش هایشان، و چه بسا بی توجهی نسبت به موضوعات زیست محیطی، صرفاً به منافع تجاری وپیشرفت های مثبت خود می بالیدند درحالیکه اکنون ارزش ها تغییرکرده اند.
به منظوربهبود شفافیت زنجیره تامین، نظرشما را به پنج گام اساسی دراین راستا جلب می کنیم:
الف) تدوین سیاست مشخص، شناسایی استانداردهای بین المللی و تبیین اهداف مربوط به حمایت ازنیروی انسانی به ویژه کارگران و البته توجه برموضوعات زیست محیطی درکل زنجیره تامین
ب) ردیابی جدی ودیدبانی دقیق نسبت به زنجیره تامین
ج)کنترل و بازبینی برای اعمال اصلاحات
د) برخورداری ازحس تعهد و همکاری
و)ایجاد یک ساختار نظارتی
حصول به یک تشکیلات پایدارقطعاً توفیق یک شبه نیست. دراین راستا باید نگاهی کل نگربا رویکردی ساختاریافته واجرای عملی تلفیق شوند.
اما بخش برجسته چالش، همانا نحوه خلق این شفافیت می باشد. شما درجستجوی نقشه برداری از محصول خود یعنی به ترتیب به دنبال مواد اولیه، منابع تامین کننده وهرنوع مشارکت درزنجیره هستید.
درج بارکد برروی محصول به سهولت میسرنمی شود وهمکاری تمام عیاروبه اشتراک گذاری حتی جزیی ترین اطلاعات توسط تک تک بخش های زنجیره تامین راطلب می کند. برای نمونه نگاه اجمالی به برخی ملاحظات تولید تا مصرف، یا به عبارت دیگر"مزرعه تا فروشگاه" داریم: مرحله تهیه الیاف ومواد اولیه شامل استفاده ازآفت کش ها، علف کش ها و انواع کودهای شیمیایی طبعاً با تاثیرات منفی گسترده ای برمحیط زیست. به گزارش سرویس اطلاع رسانی نساجی امروز، مرحله تولید پارچه شامل رنگرزی وتکمیل ، به عنوان منبعی برای آلودگی وایجاد دی اکسید کربن. همچنین دراین اثنا، موضوع حجم عظیم آب مورد مصرف درمرحله ی اول آبیاری مزارع و و دوم تولید پارچه، همواره دغدغه ای بزرگ برای محیط زیست محسوب شده است.
زنجیره های تأمین معمولاً ازنظرساختار، تعداد اجزا وتأمین کنندگان بالادستی پیچیده هستند. هیچ راهکار "یک اندازه متناسب با همه" وجود ندارد. نحوه برخورد شرکت هاوموسسات با مسئله ی شفافیت و قابلیت ردیابی بیشتربه؛ منابع استفاده شده، اولویت های شرکت یاموسسه ، اندازه زنجیره تامین وهمینطورنتایج مورد نظرواستراتژی پایداری شرکت یا موسسه، منوط می گردد.
درطول سال های اخیرکه موضوع شفاف سازی زنجیره تامین مورد توجه قرارگرفته، بهره گیری از"سیستم بلاکچین" توانسته امکان ردیابی دقیق تری را برای زنجیره تامین وملاحظه ی مصرف کننده میسرسازد.
درنتیجه برای کاربرنهایی، که خواهان اثبات" پایداری محصول"می باشد، ردیابی با نرم افزارمجهزبه اسکن کد QR روی گوشی موبایل وآگاهی ازجزء به جزء اطلاعات ازمزرعه تا فروشگاه، بسیارمطلوب خواهدبود. امروزشفافیت زنجیره ی تامین تاحدی مهم است که نه فقط آگاهی ازمنشاء مواداولیه بلکه نقش آفرینان تولید وچگونگی تولیدهم مهم تلقی می شوند.
فرآیند تولید پارچه ازالیاف سلولزی مانند ویسکوز(ریون) رابه عنوان مثال درنظربگیرید. نهال ها قبل ازانتقال به مزارع دریک نهالستان ریشه می دهند. پس ازبرداشت چوب ها ابتداخمیرتهیه شده و آنگاه خمیربه دست آمده طی فرآیندی به الیاف ویسکوز مبدل می شود. الیاف ویسکوزبه کارخانه ی بافندگی پارچه منتقل شده و بالاخره محصول پارچه به دست تولید کننده پوشاک می رسد.
تحت سیستم ثبت اطلاعات بلاکچین؛ درهرمرحله داده ها وارد پایگاه داده می شوند درحالیکه ممکن است هرمرحله دریک منطقه ی جغرافیای مجزا در دنیا صورت پذیرد. بااین حال، مشارکت وتعهد مجموعه های دست اندرکار، منجربه تکمیل اطلاعات درسیستم بلاکچین ودرنهایت شکل گیری کدQR روی محصول می گردد.
دستیابی به داده های دقیق درهربخش بی تردید جدی وچالش برانگیزاست. مزیت استفاده ازسیستم ثبت بلاکچین این است که داده هابعدازانتشارتبدیل به یک رکورد دائمی و غیرقابل تغییر خواهند شد به این ترتیب اسباب اطمینان خاطرکاربران نیزفراهم می شود و می بینید که دربازاریابی اخلاقی هیچ چیزقدرتمندتر ازاین نیست که به مصرف کنندگان نشان دهید چگونه تجارت تأثیر مثبت بر جوامع می گذارد.