شاهد دوم رونق صنعت

این گزارش که همزمان با تایید خبر احیای تولید، از افزایش چشم‌گیر تولید ۲۶ کالای منتخب خبر می‌دهد، شرایط باثبات گزارش‌شده در شاخص مدیران خرید در بهمن ۹۹ را تایید می‌کند.

گزارش وزارت صمت گویای بهبود وضعیت تولید در سه بخش صنعت، معدن و پتروشیمی است. از نکات مهم این گزارش، رشد تولید محصولاتی نظیر فولاد، مس، آلومینا، سیمان و پتروشیمی درکنار رونق چشم‌گیر صنایع لوازم خانگی است.

. پس از گزارش شامخ در بهمن ۹۹، آمار کالاهای منتخب نیز رونق تولید را تایید می‌کند. گزارش تازه وزارت صمت نشان می‌دهد امیدواری گزارش شده شاخص مدیران خرید صحت داشته و چشم‌انداز تولید بهبود یافته است. به‌طور دقیق‌تر، آمارهای تولید ۳۸ کالای منتخب صنعتی بر گذار بنگاه‌های فعال در سه بخش صنعت، معدن و پتروشیمی صحه گذاشته و تداوم رشد در بخش صنعت را یادآور می‌شود.

در بین این کالاها، « الیاف اکریلیک» با ۲۹۳درصد از بیشترین رشد تولید  تا پایان بهمن ماه برخوردار شده ضمن اینکه روغن نباتی با سقوط ۳/ ۱۶ درصدی، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بدترین سطح از تیراژ تولید را تجربه کرده است. مرور صورت‌وضعیت تولید نکات بسیاری دارد.

تثبیت رونق در اغلب بخش‌های صنعتی در کنار رونق جدی تولید ۱۰ بخش مختلف در بهمن‌ماه ۹۹ بخشی از این وضعیت است. از آن سو بررسی بیشتر آمارهای وزارت صمت نشان می‌دهد ۲۶ بخش مختلف اعم از صنعتی، معدنی و پتروشیمی در ۱۱ ماه نخست امسال رشد تولید را تجربه کرده‌اند. در عین حال یک بخش فاقد تغییر بوده و ۱۱ کالا نیز افت تولید را در این مدت تجربه کرده‌اند.

کاوش بیشتر در این گزارش نشان می‌دهد عمده بخش‌های توام با رشد در بین بنگاه‌های تولیدکننده به صنایع لوازم خانگی، صنایع معدنی و محصولات شیمیایی تعلق دارند. این در حالی است که بدترین افت‌های ممکن در صنایع غذایی، شوینده و شیمیایی حادث شده است. 

از آنجا که بحث جهش تولید در سال‌جاری محور بحث و اقدام سیاست‌گذار بوده است، تغییر نسبت کالاهای تولیدی دارای رشد مثبت به کالاهای تولیدی دارای رشد منفی کاملا ملموس است؛ به‌طوری‌که کفه وزنه در پایان یازدهمین ماه از سال ۹۹ به سمت صنایع پررونق سنگین شده است.

در فهرست وزارت صمت نیز در این مدت پنج کالای «الیاف اکریلیک»، «شمش آلومینیوم»، «ماشین لباسشویی»، «کمباین» و «تلویزیون» با بیشترین میزان رشد تولید روبه‌رو شده‌اند؛ در‌حالی‌که کالاهایی نظیر «روغن نباتی»، «سموم دفع آفات نباتی»، «چرم»، «کولر آبی» و «الکتروموتور» افت تولید داشته اند. 

نکته جالب آمارهای یازده‌ ماه نخست امسال اعدادی است که در بخش صنایع لوازم خانگی و پوشاک تجربه شده است. برای نمونه در این مدت تولید یخچال و فریزر به بالاتر از ۹/ ۱ میلیون دستگاه، تولید تلویزیون به بیش از ۱/ ۱ میلیون دستگاه و تیراژ تولید ماشین لباسشویی به بیش از یک میلیون دستگاه رسیده است.

تولید در بخش «کفش و پاپوش» نیز صعودی بوده و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد ۲/ ۲ درصدی برخوردار شده است. از آن سو، آمارهای تولید در فلزاتی نظیر مس و آلومینیوم کاملا صعودی بوده است. عبور تولید سیمان از سطح ۶۲ میلیون تن، افزایش میزان تولید پتروشیمی به بیش از ۵۵ میلیون تن در کنار رشد تولید بخش فولادخام و محصولات فولادی به ورای ۲۶ و ۲۲ میلیون تن نیز از دیگر شواهدی است که نشان می‌دهد بخش صنعت وضعیتی باثبات‌تر را نسبت به سال گذشته تجربه می‌کند. 

بر این مبنا می‌توان با استناد به آمارهای تولید ۳۸ کالای منتخب صنعتی از سوی وزارت صمت ادعا کرد تکلیف وضعیت تولید در سال ۹۹ مشخص شده و رکود سال ۹۸ جای خود را به رونق داده است. شواهد موجود نشان می‌دهد اوضاع بنگاه‌های تولیدکننده در سه بخش صنعت، معدن و پتروشیمی مناسب‌تر از سال قبل است و سه بخش «صنایع لوازم خانگی»، «صنایع معدنی» و «صنایع پتروشیمی» سهم بالاتری از این رونق را به خود اختصاص داده‌اند.

آمارهای ۱۱ماهه به ما چه می‌گویند؟

۲۶ کالای منتخب صنعتی در ۱۱ ماه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد تولید روبه‌رو شده‌اند. در جدول این گزارش می‌توان نام «خودروی سواری»، «کمباین»، «تراکتور»، «وانت»، «کارتن»، «نئوپان»، «روغن صنعتی و موتور تصفیه اول»، «فیبر»، «دوده»، «پتروشیمی»، «الیاف اکریلیک»، «نخ سیستم پنبه‌ای»، «تلویزیون»، «یخچال و فریزر»، «کفش و پاپوش»، «ماشین لباسشویی»، «فولادخام»، «محصولات فولادی»، «کاتد مس»، «شمش آلومینیوم»، «کنسانتره زغال‌سنگ»، «شیشه جام» و «لاستیک خودرو» را به‌عنوان بخش‌های روبه رشد مشاهده کرد.

جداول گزارش وزارت صمت البته تاکید دارد در دو بخش «چینی بهداشتی» و «پودر شوینده»، صنعت با افت تولید روبه‌رو شده است. موردی که احتمالا در نسخه‌های تکمیلی گزارش کالاهای منتخب صنعتی اصلاح شده یا اینکه خبر از ایرادهای آماری گزارش می‌دهد.

جدا از کالاهای دارای رشد، یک کالا نیز وضعیتی مشابه سال قبل را تجربه کرده و بدون تغییر به راه خود ادامه داده است.   

آمارهای وزارت صمت نشان می‌دهد تولید «ظروف شیشه‌ای» بین صفر تا ۵/ ۰ درصد مثبت در مقایسه با آمار سال گذشته تغییر کرده، بنابراین این قلم کالا را در مقایسه با وضعیت سال ۹۸، باید بدون تغییر لحاظ کرد. از آن سو ۱۱ کالای مختلف از جمله «روغن نباتی»، «اتوبوس، ون و مینی‌بوس»، «چرم»، «ظروف چینی»، «چینی بهداشتی»، «کولر آبی»، «نخ فیلامنت پلی استر»، «سموم دفع آفات نباتی»، «انواع کاغذ»، «الکتروموتور» و «آلومینا» که از بخش‌ها و صنایعی متنوع هستند در این مدت با افت تولید روبه‌رو شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین افت تولید از نظر حجم به چرم با افت ۵ میلیون فوت مربعی و بیشتر افت تولید از نظر درصد به روغن نباتی با ۳/ ۱۶ درصد مربوط است.

محاسبه دقیق‌تر آمارهای تولید نشان می‌دهد سه کالای اصلی صنعت لوازم خانگی روی هم رفته رشدی ۳۸ درصدی را تجربه کرده و تیراژی بالغ بر ۴ میلیون دستگاه داشته‌اند. صنایع معدنی اعم از فولاد، سیمان، مس و آلومینیوم نیز عمدتا با رشد تولید روبه‌رو شده و عملکردی بهتر از سال قبل را از خود به نمایش گذاشته‌اند.

خودروسازی نیز به جز بخش محصولات دیزلی سنگین که شامل اتوبوس، مینی‌بوس و ون می‌شود، در اغلب بخش‌ها با افزایش قابل توجه تولید روبه‌رو شده‌اند. پتروشیمی نیز یکی از بخش‌هایی بوده است که رشد قابل توجهی را به ثبت رسانده و در کنار سیمان بالاترین سطح تولید سالانه در بین همه صنایع را به خود اختصاص داده است.

بهمن؛ ماه رونق تولید

در شرایطی که وضعیت تولید بسیاری از کالاهای صنعتی در بهمن‌ماه امسال تثبیت شده، ۱۰ کالای مختلف در این ماه بیشترین سطح تولید سالانه را تجربه کرده‌اند. آمارهای وزارت صمت از تولید کالاهای منتخب صنعتی در ۱۱ماهه ۱۳۹۹ نشان می‌دهد ۱۰ کالای «روغن نباتی»، «خودرو سواری»، «شمش آلومینیوم»، «کنسانتره زغال‌سنگ»، «ظروف شیشه‌ای»، «چرم»، «ماشین لباسشویی»، «اتوبوس، ون و مینی‌بوس»، «کفش و پاپوش» و «ظروف چینی» در بهمن بیشترین سطح تولید را نسبت به همه ۱۱ ماه تجربه کرده‌اند.

برای نمونه تولید ماهانه روغن نباتی در ۱۰ ماه ابتدایی سال بین ۹۵ تا ۱۵۰ هزار تن بوده اما در بهمن‌ماه تولید این کالا با عبور از سطح ۱۶۷ هزارتن رکورد زده است. «خودرو سواری» نیز در بهمن امسال با افزایش شدید تولید روبه‌رو شده و از دامنه ۲۰ تا ۹۰ هزار دستگاهی معمول تا دی ماه ۹۹، عبور کرده است. تیراژ تولید «خودرو سواری» در این ماه بالغ بر ۱۲۸ هزار دستگاه بوده است. 

اما در شرایطی که شاخص‌های دیگر بخش تولید از جمله رشد اقتصادی بخش صنعت و نیز گزارش شامخ بهمن از بهبود افق چشم‌انداز فعالان این بخش و رونق نسبی در بنگاه‌های تولیدی حکایت دارد،  در واقع از مجموع ۳۲ کالایی که آمار تولید آنها در فاصله دی و بهمن احصا شد، ۲۵ کالا در بهمن تیراژی بالاتر از دی ماه را داشته‌اند و تنها ۷ کالا با افت تولید در بهمن‌ماه ۹۹ در مقایسه با دی ماه همین سال روبه‌رو شده‌اند.

«شیشه جام»، «الیاف پلی استر»، «الیاف اکریلیک»، «دوده»، «کمباین»، «وانت» و «لاستیک خودرو» هفت کالایی هستند که در فاصله دی تا بهمن ۹۹ با افت تولید روبه‌رو شده‌اند. نکته جالب این هفت کالا این است که همگی از صنایع خودروسازی، نساجی و صنعت شیمیایی هستند. در عین حال رشد تولید در فاصله دی تا بهمن ۹۹ در صنایعی مثل لوازم خانگی همچنان پابرجا باقی مانده است.

مورد عجیب روغن

روغن یکی از پرفراز و نشیب‌ترین نوسانات را در بین همه محصولات گزارش شده منتخب تجربه کرده است. روغن نباتی که امسال از نظر حجم تولید فاصله نسبتا چشمگیری را با وضعیت سال گذشته خود دارد، با وجود رونق چشمگیر در بهمن‌ماه امسال کماکان از نظر آمار تولید ۲۷۰هزار تن کمتر از سال قبل عملکرد داشته است.

این کالا که به‌دلیل مداخلات گسترده دولت در سال۹۹ شرایط بسیار بی‌ثباتی را از نظر حجم تولید ماهانه سپری کرده، در بدترین شرایط در فروردین ۹۹ حدود ۹۴ هزار تن تیراژ داشته و در بهترین حالت در بهمن‌ماه ۹۹ به سقف تولید خود یعنی ۱۶۷ هزار تن رسیده است.