دکتر بهروز محمدی- رئیس هیئت مدیره شرکت الیاف ساینا دلیجان و عضو هیئت مدیره انجمن نساجی ایران
اشاره:
دکتر بهروز محمدی، پس از پایان تحصیلات خود در رشتۀ پزشکی، به دلیل علاقه به صنعت و با هدف پدید آوری و توسعه، اقدام به فعالیت در سطح مدیریت با مشارکت در سرمایه گذاری نمود. در سال‌های نخست فعالیت اقتصادی در دهه 70، همزمان با پیشبرد مسئولیت مدیریتی تقبل نموده، برای سرمایه‌گذاری جدید و احیای سرمایه‌گذاری‌های گذشته، در شهرستان دلیجان محل تولد و زندگی خود برنامه‌ریزی نمود. فعالیت ایشان روی بنیان گذاری کارخانجات مدرن تولیدی وحمایت از کارخانجات مسئله دار در مسیر رشد و توسعه متمرکز گشت. استراتژی غالب در شرایط اقتصادی بعد از جنگ استراتژی تنوع بود، به گونه ای که بتواند تقاضاهای مختلف را جذب و زمینه افزایش عرض در صنایع کلیدی آن زمان یعنی غذایی، شیمیایی، دام و طیور و عمرانی گردد. «استراتژی تنوع» امکان جذب سرمایه‌های متوسط در فعالیت‌های مختلف اقتصادی را میسر می ساخت.
درسال 1387 با افتتاح کارخانه «الیاف پلی‌استر سینا» فعالیت‌های اقتصادی تحت مدیریت خود را در رنجیزه مهمی از صنعت نساجی که حجم تقاضای بالقوه قابل توجهی را تشکیل می داد، آغاز و همزمان استراتژی تنوع را به استراتژی فعالیت در تأمین مواد اولیه الیاف پلی استر و شیشه تغییر داد. وی موفق به کسب عناوین کارآفرین نمونه استان، کارآفرین نمونه ملی ، صادر‌کننده برتر و تولید کننده برتر ملی شده‌است؛ ضمن این‌که به عنوان مدیر جوان در سطح ملی نیز برگزیده شده‌است. این صنعتگر پرتلاش در حال حاضر به‌عنوان عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران، عضو اتاق بازرگانی ایران و نماینده در هفت اتاق مشترک ایران با انگلیس، کانادا، ایتالیا، بلژیک، چین، امارات متحده عربی و هند نیز شناخته می‌شود. مشروح گفت‌وگو با دکتر محمدی از نظرتان می‌گذرد:
*نقش محصولات پتروشیمی در رونق و رکود صنایع الیاف پلی‌استر
یکی از محصولات پایه‌ای تولید الیاف پلی استر، گرانول پلی‌استر است. این محصول‌که در بورس عرضه می‌شود، در شرایط کنونی با قیمتی برای 95 درصد قیمت فوب خلیج فارس به قیمت ارز آزاد است .اگر تعیین قیمت مواد اولیه کلیه کارخانجاتی که پائین دستی پتروشیمی هستند، از بالا به پایین با لحاظ شدن امکان سود آوری منطقی در نظر گرفته شود بقا و توسعه کل زنجیره‌های ارزش میسر و سرمایه گذاری روی هر یک تضمین شده خواهد بود. واقعیت این است که اگر در یکی از زنجیره‌های ارزش حاشیه سود نا متناسبی نسبت به زنجیره قبلی یا بعدی ببینیم، زمینه از بین رفتن اولین زنجیره کم سود را فراهم ساخته‌ایم. در نتیجه کلیه زنجیره‌های بعدی به مرور از بین خواهند رفت. به بیان روشنتر، قیمت گذاری محصولات واسطه‌ای نباید برای هر زنجیره ارزش مستقل از تأثیر آن روی زنجیره‌های دیگر انجام شود.
قیمت گذاری هر محصول واسطه ای که در یک زنجیره واحد تولید هستند باید به صورت یکپارچه و سیستماتیک از ابتدا تا انتهای زنجیره با استراتژی واحد پایداری و توسعه انجام شود. یکی از مهم ترین استراتژی های اساسی کشور و دولتمردان و مسئولان صنعتی، رونق صادرات غیرنفتی با ارزش افزوده بالاست. در واقع هدف این است که به جای صادرات مواد خام یا محصولات با ارزش افزوده کم، صنایع به گونه‌ای پشتیبانی شوند که محصولات در هر صنعتی تا حد امکان به محصول نهایی نزدیک‌تر شود. بی‌شک این بهترین استراتژی برای رهایی از اقتصاد تک محصولی و رشد و توسعه برای یک کشور در حال توسعه است. برای محقق شدن این استراتژی باید در نظر داشته باشیم، ایران سه دهه گذشته شرایط انقلاب استقلال طلبانه، جنگ تحمیلی و تحریم غیر عادلانه را پشت سر گذاشته است. بنابر این طبیعی است که هزینه‌های تولید داخل کشور با هزینه‌های تولید در کشورهای رقیب که خود بانی این شرایط برای ایران بوده‌اند بسیار متفاوت است. تنها با مقایسه هزینه تأمین مالی تولید در ایران و کشورهای چین و هند، به اعداد 30 در مقابل 6 می‌رسیم. حال می‌توانیم درک کنیم چه تلاشی باید صورت بگیرد تا تفاوت حداقلی قیمت تمام شده 24% را جبران کند و امکان رقابت به وجود آورد؟!
در سال‌های گذشته صنایع نساجی برای تأمین مواد اولیه خود با مجتمع پتروشیمی تندگویان به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده مواد اولیه صنایع نساجی به چالش تسهیم حاشیه سود قرارگرفتند. از این رو استراتژی دولت بر آن قرار گرفت که به‌منظور حمایت از صنایع پایین‌دستی پتروشیمی قیمت محصولات پتروشیمی کاهش یابد. در نهایت نیز با تلاش و حمایت تعدادی از نمایندگان مجلس، انجمن صنفی کارفرمایی، مدیران تصمیم گیرنده صنایع پتروشیمی متقاعد شدند قیمت مواد اولیه پتروشیمی را کاهش دهند. اما از سوی دیگر به دلیل تفاوت زیاد فرآیند تولید محصولاتی مانند TG ، تکنولوژی پتروشیمی تندگویان به گونه ایست که برای تأمین این کاهش قیمت ظرفیت سود دهی ندارد. امروز شرایط کشور به‌دلیل وجود تحریم‌ها در وضعیتی قرار ندارد که بتواند بدون دغدغه و نگرانی، مواد اولیه موردنیاز خود را از سایر کشورها تأمین نماید، از این رو بهترین راه تضمین تأمین مواد اولیه تولید الیاف پلی‌استر از پتروشیمی تندگویان داشتن یک نگرش سیستمی، یکپارچه برای تسهیم سود حاصل در پتروشیمی‌های مختلف با فرآیندهای متفاوت است. بقای مجتمع پتروشیمی تندگویان به معنای ادامه حیات صنایع پایین دستی به ویژه کارخانجات تولید کننده مواد اولیه صنعت نساجی است.
صنعتگران نساجی به این نتیجه رسیده‌اند که به جای تقابل با پتروشیمی تندگویان درکنار این واحد تولیدکننده قرار گیرند به این ترتیب که جلسه‌‌ای با حضور فعالان نخ فیلامنت و الیاف مصنوعی با آقای دکتر گنجی- مدیرعامل پتروشیمی تندگویان- برگزار و مقرر شد با کمک انجمن صنایع نساجی ایران و کمیسیون صنعت مجلس شورای اسلامی، به آقای دکتر زنگنه- وزیر نفت- اعلام شود که بخشی از سود واحدهای گازی را به مجتمع‌های پتروشیمی تندگویان، بوعلی، نوری و ... اختصاص دهند تا از خطر توقف و ورشکستگی رهایی پیدا کنند، به این ترتیب بخش عمده‌ای از مشکلات صنایع پایین دستی مراکز فوق نیز رفع خواهد شد. برای اجرای این درخواست از رسانه‌ها، مطبوعات، مجلس شورای اسلامی، انجمن صنایع نساجی ایران، انجمن رنگ و رزین و سایر تشکل‌ها و نهادهای مرتبط کمک می خواهیم تا با درک اهمیت پایداری صنعت یک‌صدا و هماهنگ، خواسته منطقی بقا و توسعه صنعت نساجی را به اطلاع وزیر محترم نفت و دیگر تصمیم گیرندگان استراتژیک وزارت صنعت، معدن و تجارت برسانیم.
*صدای ما را به گوش دولتمردان برسانید
مجتمع‌های پتروشیمی تندگویان و ... برای ادامه حیات نیازمند همدلی تمام صنعتگران بالادستی و پایین‌دستی و دولتمردان هستند. شما به‌عنوان یک رسانه با درج چنین مصاحبه‌هایی می‌توانید صدای ما را به گوش متولیان امر و تصمیم‌گیران برسانید و ضمن انتقال مشکل پیشنهاد اصلاحی ما را هم منتقل نمایید. وزیر محترم نفت می دانند عدم رسیدگی به این تقابل استراتژیک، سبب از بین رفتن اشتغال 400 هزار نیروی کار مستقیم و خدای ناکرده ایجاد بحران بزرگ بیکاری در کشور خواهد شد.
* رسالت ما تولید و ایجاد اشتغال است
برخی از سرمایه داران محترم از فعالیت در عرصه تولید و تحمل صدها مشکل و چالش برای بازنگهداشتن کارخانه، تولید و پرداخت حق الزحمه کارگران و تقبل زیان و ضرر مدام، ترجیح می دهند سرمایه خود را در بانک ذخیره نموده و سود به حق خود را دریافت کنند. حرفی نیست ولی آیا این سرمایه ها مسیر صحیحی برای ورد به تولید از طریق بانک ها دارند. در این مورد بی شک بانک ها از موقعیت تولید با خبر هستند و ریسک عدم توان پرداخت را ارزیابی نموده و ترجیح می دهند پول خود را در بازرگانی مطمئن سرمایه گذاری کنند. نتیجه این می شود که بانک ها ناخود آگاه و یا سهواً برای حفظ فعالیت های اقتصادی خود، با رقبای تولید کنندگان داخلی یعنی واردکنندگان محصولاتی که تولید آن در کشور در خطر است، همدست می شوند و متضرر شدن تولید داخلی سرعت می گیرد. در حالی که امثال ما در شرایط رکودی سال گذشته و علی‌رغم زیان مالی، میزان تولید و صادرات را کاهش ندادیم و میزان اشتغال را حفظ کردیم. به‌عبارت بهتر به آینده صنعت تولید داخلی یعنی «پایداری و توسعه» فکر می‌کنیم. رسالت ما تولید و ایجاد اشتغال است و برای رسیدن این هدف، تمام تلاش خود را به عمل می‌آوریم از سوی دیگر با استقرار دولت تدبیر و امید نیز امیدواریم نیمه دوم سال94 شاهد فرا رسیدن روزهای خوب تولید و صنعت باشیم.
*خروج عرضه مواد اولیه پتروشیمی در بورس؛ شایعه یا حقیقت؟!
از طریق انجمن صنایع نساجی ایران به شدت با خروج مواد اولیه پتروشیمی از بورس مخالفت شد و وزیر صنعت اعلام کرده‌اند که این پرونده کاملاً مختومه شده و مواد اولیه پتروشیمی هم‌چنان از طریق بورس عرضه می‌شود. همان‌طور که می‌دانید در این بخش تلاش‌های بسیاری برای از بین بردن رانت انجام شد و خروج عرضه مواد پتروشیمی از بورس بار دیگر موجب ایجاد رانت خواهد شد و به هیچ وجه منطقی نیست. شاید این شایعه توسط برخی از افراد که منافعشان با خروج از بورس تأمین می‌شود، در جامعه عنوان می‌گردد.
*حضور در هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی و تلاش برای ارتقای جایگاه این صنعت
در جلسات مختلف اتاق بازرگانی، دوستان پیشنهاد دادند که به عنوان یک تولیدکننده فعال در انتخابات هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی شرکت نمایم. پس از بررسی مقدماتی، به این نتیجه رسیدم که بهترین فرصت است تا با حضور در هیئت مدیره، تلاش خود را برای طرح مشکلات صنایع نساجی و ارائه راهکارهای منطقی و موثر به عمل آورم. کما این‌که 40 درصد از زمانم به حضور در جلسات مختلف اختصاص دارد. اما علاقه و ایمان به تولید ملی باعث می‌شود چنین مسائلی را تا رسیدن به نتیجه، پیگیری نمایم. اگر تلاش خود را برای آبادانی این مملکت انجام ندهیم اطمینان داشته باشید که صنعت کشور از بین خواهد رفت کما این‌که کشورهایی به رشد و توسعه صنعتی دست یافته‌اند که به تولید داخلی خود بها داده و در توسعه آن تلاش نموده اند.
در اولین جلسه هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران، بحث کمیته‌های تخصصی مطرح شد و معتقدم که کمیته‌های تخصصی، مغز متفکر تمام تشکل‌هاست. اما بدون اطلاع از نحوه عملکرد سایر تشکل‌های بین‌المللی نمی‌توان کمیته‌های تخصصی را ساماندهی کرد. بهتر است ابتدا ساختار کمیته‌های سایر کشورها را مورد مطالعه دقیق قرار داده و عملکرد تشکل‌های نساجی کشورهایی مانند ترکیه، هند، پاکستان و ... که صنایع نساجی و پوشاک پیشرفته‌ای دارند را ارزیابی نماییم. در حال حاضر مطالعات اولیه را در انجمن صنایع نساجی شروع کرده‌ایم تا به دسته‌بندی مشخص و صحیح کمیته‌های تخصصی بپردازیم. در مجموع باید عنوان کنم که نگاهم به انجمن یک نگاه صرفاً تخصصی است و علاقمندم با انتقال تجارب پیشکسوتان توان بالقوه صنعت را افزایش دهم.
*پیش‌بینی مذاکرات هسته‌ای
در حال مطالعه شرایط و وضعیت پساتحریم هستیم و معتقدم که توافقات هسته‌ای دیر یا زود به ثمر خواهد رسید و به زودی شاهد فرا رسیدن دوران شکوفایی صنعت و اقتصاد ایران خواهیم بود بنابراین باید تدابیری جهت سرمایه‌گذاری‌های مشترک خارجی اتخاذ نماییم. از همین امروز به فکر باز شدن در‌های کشور به سوی برندهای خارجی باشیم. البته نباید از دوران پساتحریم، انتظارات و توقعات بیجا داشت و تصور کنیم پس از توافق هسته‌ای، به سرعت تمام مشکلات مالی و چالش‌های اقتصادی برطرف خواهد شد! متأسفانه این تفکر نادرست در ذهن عامه مردم شکل گرفته و حتی برخی تصور می‌کنند بلافاصله پس از توافقات هسته‌ای، نرخ دلار به کمتر از هزار تومان خواهد رسید! واقعیت این است که «توافق می‌شود تا به شرایط عادی باز گردیم.»
*مطلب پایانی
می‌خواهیم این جمله را از ذهن مدیران بانک‌ها، رسانه‌ها ومردم پاک کنیم که صنعت نساجی، بحران‌زده و ورشکسته است. این صنعت با تقاضای بالا و مزیت های رقابتی ای که به دلیل فراهم بودن مواد اولیه آن وجود دارد صنعتی پویا، فعال و قدرتمند است. به شرطی که نوسازی، بازسازی، بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن و پیشرفته مد نظر صنعتگران نساجی قرار گیرد. صنعت نساجی ایران باید به جایگاهی برسد که هنگام مراجعه به بانک‌ها با عکس‌العمل مثبت و اشتیاق مدیران در سرمایه گذاری در این صنعت روبرو شویم. طی این دوره سه ساله که مسئولیت عضویت در هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران به من سپرده شده است، تمام تمرکز و همت خود را برای دستیابی به وضعیت مطلوبی که استحقاق صنعت نساجی است را به کار خواهم گرفت.