مهندس سارا ناظم الهامی- مدیرعامل شرکت سیان صنعت پارسیان (نماینده شرکت لامبرتی ایتالیا در ایران)
به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، مهندس ناظم الهامی اعتقاد دارد: «به واسطه تغییرات بنیادین در کشور مانند انقلاب، جنگ و ... نساجی نتوانست خود را به روز کند؛ در عین حال سودجویانی وارد میدان تجارت شدند که خام فروشی را ترویج دادند و به صورت گسترده به واردات پارچه و پوشاک پرداختند لذا انگیزه و تمایلی در برخی تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت باقی نماند و در نهایت ورشکسته شدند.»
وی که در زمینه تأمین مواد اولیه کارخانههای نساجی فعال است و نمایندگی چند شرکت معتبر اروپایی را برعهده دارد در این زمینه توضیح داد: « برخی از دوستان نسبت به انتخاب من مبنی بر همکاری با شرکت‌های اروپایی انتقاد می‌کردند و معتقد بودند بهتر است شرکت‌های آسیایی را به دلیل قیمت ارزان محصولاتشان برای نمایندگی انتخاب کنم اما به روز بودن کارخانه‌ها در اولویت نخست حرفه‌ای‌ام قرار دارد و در رتبه بعد درآمد زایی قرار می‌گیرد.»
مدیرعامل سیان صنعت پارسیان تصریح کرد: « در زمینه تحریم‌ها نیز همه بازرگانان مجبورند به گونه‌ای اقدام نمایند که افزایش هزینه‌ها را در بر دارد و حتی با شرکت‌های هندی و چینی نیز این قاعده مصداق دارد، ابتدا باید مبلغی به واسطه بپردازند سپس به دلیل عدم تخصیص ارز مجبورند از طریق صرافی وارد عمل شوند و فروشنده خارجی به دلیل شرایط تحریم تا زمانی که پول نپردازند، کالا را آماده تحویل نخواهد کرد. برای مثال کارخانههای چاپ پارچه به غلظت‌دهنده نیاز مبرمی دارند اما انتقال پول به فروشنده یک‌ماه طول می‌کشد، ضمن این‌که معلوم نیست محصولات مدنظر ما را در همان زمان موجود دارند یا خیر»
وی ابراز امیدواری نمود تا روزی فرا برسد که با رفع موانع و مشکلات صنعتی، اقتصادی،تجاری و ... در جهت تکامل گام برداریم، تولیدکنندگان به صادرات بپردازند و بتوانند به قله رفیع صنعت نساجی نزدیک شوند.
*نساجی امروز: ضمن معرفی بیشتر خود، در زمینه فعالیت‌های شرکت سیان صنعت پارسیان توضیحاتی ارائه نمایید.
ورودی سال 1363 دانشگاه صنعتی اصفهان و دانش‌آموخته رشته شیمی نساجی هستم. در آن سال‌ها اصفهان، قطب صنایع نساجی ایران به شمار می‌آمد، بزرگ‌ترین کارخانههای این صنعت مانند بافناز، سیمین ، قدس، وطن و ... به فعالیت می‌پرداختند و و طبق آمارهای رسمی، بخش عمده‌ای از اشتغال کشور به صنعت نساجی اختصاص داشت.
پس از فارغ‌التحصیلی، صنایع نساجی اصفهان همچنان در دوران شکوه و اوج خود قرار داشت و متأسفانه به تدریج، شاهد ورشکستگی و تعطیلی یکی پس از دیگری کارخانههای بزرگ و مطرح کشور بودیم. فعالیت حرفه‌ای خود را با شرکت «اطلس چاپ» آغاز کردم و از همان ابتدا به صورت مستقیم در جریان روند تولید قرار گرفتم. حدود 12 سال در این مجموعه به فعالیت ادامه دادم. سپس به ارائه مشاوره به کارخانههای مختلف پرداختم و در ادامه وارد بخش بازرگانی نساجی شدم.
متأسفانه از آن‌جایی که «مشاوره صنعتی» در کشور ما کمتر مورد توجه و عنایت مدیران قرار می‌گیرد و اغلب اوقات پس از رفع مسائل، پرداخت حق و حقوق مشاور به فراموشی سپرده می‌شود لذا با این هدف وارد مقوله تجارت شدم تا هم به سهم خود در رفع مشکلات صنایع نساجی نقش موثری ایفا نمایم و هم از طریق مشاوره، درآمد داشته باشم. در واقع کارخانه‌ها نیازمند بهره‌گیری از مشاورانی هستند که در انتخاب مواد اولیه مناسب، شیوه تولید و ... به آنان یاری برسانند.
پس از گذشت چند سال، به سطحی از موفقیت در کار رسیدم که بیشتر کارخانههای نساجی اصفهان مرا می‌شناختند و نماینده برخی شرکت‌های فعال در بخش مواد کمکی نساجی در استان اصفهان را برعهده داشتم.
در این اثنا «شرکت سوبرانکو» یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان رزین در ایران پیشنهاد همکاری خود را در زمینه ارائه بیندر نساجی مطرح کرد و خوشبختانه توانستیم با تولید محصولات باکیفیت و قیمت مناسب جایگزین شرکت‌های خارجی در بازار ایران شویم.اگرچه یک تولیدکننده دیگر بیندر، سال‌ها در ایران فعالیت می‌کرد ولی حجم تولیداتش نمی‌توانست بیندر مصرفی تمام کارخانجات نساجی را تأمین کند؛ لذا بخشی از بیندر مورد نیاز از خارج کشور تأمین می‌شد و از طرفی فقدان رقیبی با سطح کیفیت عالی، مشکلاتی را هم برای تولیدکنندگان چه از لحاظ کمّی و چه از لحاظ قیمتی به وجود آورده بود که با حضور ما در عرصه نساجی خوشبختانه از استقبال خوبی برخوردار شدیم.
در ادامه تصمیم گرفتم نمایندگی یکی از شرکت‌های معتبر خارجی در زمینه نساجی را برعهده بگیرم البته این تصمیم صرفاً به دلیل تداوم فعالیت در حوزه تجارت نبود بلکه معتقدم باید از نظر مسائل فنی و تکنیکی به کارخانههای داخلی کمک کرد. سال 1393 که شاهد لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بودیم، طی سفر به خارج از کشور با مجموعه لامبرتی آشنا شدم و پس از انجام مذاکرات اولیه، این شرکت ایتالیایی تمایل خود به همکاری با اینجانب را ابراز نمود.
پس از بازگشت به کشور، تمام محصولات لامبرتی را در آزمایشگاه شرکت خود- سیان صنعت پارسیان-، مورد ارزیابی و تحلیل قرار دادم تا به تهیه محصولاتی بپردازم که کارخانههای نساجی نیاز مبرمی به آنها دارند و در داخل کشور تولید نمی‌شوند. در گام بعدی با همراهی چندین نفر از دوستان، شرکتی راه‌اندازی کردیم اما پس از گذشت دو سال متوجه شدم امکان ادامه همکاری با آنان وجود ندارد بنابراین به «سیان صنعت پارسیان» بازگشتم و مدیران لامبرتی راغب بودند که فعالیت خود در ایران را با این مجموعه ادامه دهند. در حال حاضر سیان صنعت پارسیان علاوه بر نمایندگی شرکت لامبرتی، نمایندگی رنگ‌های راکتیو از شرکت Vipul organics از هند و رنگ‌های دیسپرس از شرکت رایتکس ایتالیا و در زمینه دستگاه‌ها و لوازم جانبی چاپ دارای نمایندگی شرکت فیمات ایتالیا می‌باشد.
*نساجی امروز:دلیل انتخاب یک شرکت اروپایی به‌عنوان نمایندگی مواد نساجی چه بود؟
به‌روز رسانی مستمر کارخانجات، یکی از نیازهای اساسی صنایع کشور است. همه می‌دانیم اغلب تولیدکنندگان چین، ترکیه و هند، توان پشتیبانی فنی و تخصصی محصولات خود را ندارند و به‌عنوان خریدار باید محصولات به اصطلاح روتین و معمولی را از آنها تهیه کنید اما بعضی شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های اروپایی به دلیل تجارب طولانی و پیشینه مطلوب، تحولاتی در خطوط تولید به عمل می‌آورند و مرتب در حال به روز رسانی هستند که این نکته برایم گزینه مهمی بود و باعث انتخاب شرکت لامبرتی شد.
برخی از دوستان نسبت به انتخاب من مبنی بر همکاری با شرکت‌های اروپایی انتقاد می‌کردند و معتقد بودند بهتر است شرکت‌های آسیایی را به دلیل قیمت ارزان محصولاتشان برای نمایندگی انتخاب کنم اما به روز بودن کارخانه‌ها در اولویت نخست حرفه‌ای‌ام قرار دارد و در رتبه بعد درآمد زایی قرار می‌گیرد.
*نساجی امروز: به‌عنوان فعال صنعتی، شرایط صنعت نساجی را در شاخه کاری خود چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به یاد دارم که در دوران کودکی، طرح، رنگ، بافت و حتی دوخت پارچه‌های ایرانی مورد استقبال گسترده مردم قرار می‌گرفت و در زمینه پوشاک نیز جایگاه بسیار خوبی از نظر طرح و مد و سلیقه داشتیم اما امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که صنعت نساجی در آستانه فراموشی قرار گرفته است و گویا از یک زمانی به بعد، کمر همت برای از بین رفتن کارخانههای نساجی بسته شد! حال نمی‌دانم تعطیلی کارخانه‌ها، سود و منافع مالی چه کسانی و گروه‌هایی را تأمین می‌کرد!
در این شرایط مسلم است بسیاری از صنعتگران ترجیح دادند به جای تداوم تولید وارد عرصه تجارت شوند. دوران کارآموزی‌ام در شرکت پوشش رشت سپری کردم، کارخانه‌ای با 1500 کارگر که هنگام تغییر شیفت، ورودی و خروجی کارخانه چهره راهپیمایی جمعی به خود می‌گرفت! متأسفانه این شرکت بزرگ و منحصر به فرد نابود شد و دیگر هیچ اثری از آن باقی نمانده است؛ کم و بیش همانند سرنوشت دیگر شرکت‌های بزرگ مانند ایران پوپلین، نساجی مازندران، چیت تهران، قدس، و بافناز در اصفهان و ... که گویا واردات محصولات نهایی و آماده، به تولید داخل ترجیح داده شد.
معتقدم به واسطه تغییرات بنیادین در کشور مانند انقلاب، جنگ و ... نساجی نتوانست خود را به روز کند؛ در عین حال سودجویانی وارد میدان تجارت شدند که خام فروشی را ترویج دادند و به صورت گسترده به واردات پارچه و پوشاک پرداختند لذا انگیزه و تمایلی در تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت باقی نماند و در نهایت ورشکسته شدند.
حتی تولیدکنندگانی را می‌شناسم که تصمیم گرفتند برای ادامه کار در ترکیه کارخانه احداث کنند زیرا با هر معادله و محاسبه‌ای که انجام می‌دادند؛ قیمت تمام شده محصولاتشان بالاتر از ترکیه بود لذا ترجیح دادند در کشوری به تولید بپردازند که مورد حمایت دولت قرار گیرند نه در ایران و حمایت‌هایی که صورت نگرفت و عدم حمایت‌هایی که شاهد آن بودیم؛ دستان قاچاقچیان را برای واردات بی‌رویه آزاد گذاشت و مجال نفس کشیدن از تولیدکننده ایرانی را گرفت.
پیش از خروج آمریکا از برجام، تصمیم داشتم به ایتالیا پارچه پنبه‌ای خام صادر کنم و در این راستا از کارخانههای متعددی بازدید به عمل آوردم و حتی وارد مذاکره شدم ولی عملاً قیمت تمام شده محصولات ایرانی بسیار بالاتر از مشابه هند و پاکستان بود و پیگیری‌های فراوان ما برای صادرات به ایتالیا با قیمت متعارف به جایی نرسید چون مزیت تولید پنبه را هم از دست داده بودیم...بخش دیگر این‌که با نوسانات نرخ ارز و تشدید تحریم‌ها، فاجعه برای تولیدکنندگان تکمیل شد!
*نساجی امروز: در روند فعالیت‌ها و ارائه خدمات با چه مشکلات و چالش‌هایی مواجه هستید و چه راهکارهایی برای مقابله یا حل آنها اتخاذ می‌کنید؟
خوشبختانه در حال حاضر تولیدکنندگان معتبر و توانمندی در کشور وجود دارند و البته لامبرتی خود را محدود به تولیدات روتین و متداول نکرده است به عبارت دیگر با اجرای سیاست آینده‌نگری، محصولات خود را سازگار با محیط زیست تولید می‌کند یا به دنبال ارتقاء محصولات خود با توجه به بحران جهانی کمبود آب در متدهای رنگرزی،کوتینگ، چاپ، چاپ دیجیتال و... می‌باشد.
به این نکته اشاره کنم متأسفانه یکی از معضلات تولید در کشور که برای برخی واردکنندگان نوعی مزیت به شمار می‌آید، سوء‌استفاده از کارت‌های پیله‌وری و کوله‌بری است؛ شاید این موضوع جنبه قانونی داشته باشد ولی صدمات جبران ناپذیری بر رقابت در تولید کشور وارد می‌کند و از طرفی با اصل شفاف‌سازی مالی نیز مغایرت دارد.
واقعیت این است که پیله‌وران برای بازارچه‌های خود محصولات مختلف وارد می‌کنند اما برخی سودجویان، کارت‌های آنان را جمع‌آوری می‌کنند و با دور زدن راههای قانونی و مبادی رسمی ورود کالا از پرداخت برخی هزینه های رسمی اجتناب می‌کنند، به این ترتیب رقابت برای فعالان معتبر و شناخته شده، دشوارتر می‌شود و این رقابتی ناسالم و ناعادلانه را موجب می‌گردد.
در زمینه تحریم‌ها نیز همه بازرگانان مجبورند به گونه‌ای اقدام نمایند که افزایش هزینه‌ها را در بر دارد و حتی با شرکت‌های هندی و چینی نیز این قاعده مصداق دارد، ابتدا باید مبلغی به واسطه بپردازند سپس به دلیل عدم تخصیص ارز مجبورند از طریق صرافی وارد عمل شوند و فروشنده خارجی به دلیل شرایط تحریم تا زمانی که پول نپردازند، کالا را آماده تحویل نخواهد کرد.
برای مثال کارخانههای چاپ پارچه به غلظت‌دهنده نیاز مبرمی دارند اما انتقال پول به فروشنده یک‌ماه طول می‌کشد، ضمن این‌که معلوم نیست محصولات مدنظر ما را در همان زمان موجود دارند یا خیر و یا نیاز به تولید آن می‌باشد، سپس آن را با توجه به تحریم‌ها باید به نحوی ارسال کنند که هزینه‌های زیادی به بازرگان تحمیل می‌کند، حدود یک‌ماه نیز حمل و نقل کالا به ایران زمان می‌برد، در گمرکات وارد مراحل متعدد و طولانی ترخیص کالا می‌شویم، به این ترتیب برای واردات مواد اولیه مورد نیاز، 3-4 ماه زمان سپری می‌شود!
به این ترتیب شرکت‌های تأمین‌کننده مواد اولیه یا باید پیش‌بینی دقیق و درستی از آینده داشته باشند که با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز این کار امکان‌پذیر نیست و یا 3-4 ماه از سفارش مشتریان عقب بماند یا تولیدکننده، وقتی نیازمند تهیه یک ماده اولیه است مجبور می‌شود نیازهای خود را به روش‌های دیگری برطرف کند که گاهاً باعث افت کیفی مواد تأمینی خواهد شد و متأسفانه بعضاً تولیدکنندگان از مواد اولیه‌ای استفاده می‌کنند که هیچ مشخصه و کاتالوگی درباره آن وجود ندارد؛ چنین مصائبی به دلیل تحریم‌ها شکل گرفته و چاره‌ای جز تحمل آنها نیست... در حال حاضر با چنگ و دندان به کار ادامه می‌دهیم .
بارها پیش آمده که مبالغی جهت واردات مواد اولیه پرداخته‌ایم اما هنگام فروش با افت شدید یا افزایش غیرمترقبه نرخ دلار و یورو روبرو شده‌ایم و مجبور بوده‌ایم با قیمت جدید مواد را تأمین نماییم که این کار مستلزم پرداخت مبالغ بیشتر و تحمل رقابت‌های سخت و با حاشیه سود اندک است. باید در نظر داشت در صورت کاهش قیمت هم مسلماً باید کالا ارزان‌تر در اختیار تولیدکننده قرار بگیرد که در این صورت متحمل ضرر و زیان خواهیم شد.
به تمام موارد ذکر شده این نکته را هم اضافه نمایید که شیوع کرونا، محدودیت‌های بی‌شماری را برای ما به وجود آورد. در گذشته امکان ملاقات با شرکت‌های تولیدکننده داخلی از یک‌سو و شرکت‌های تأمین‌کننده وجود داشت اما بروز کرونا، امکان این ملاقات را از بین برده است. کارخانه‌ها در تهیه مواد اولیه دچار مشکل می‌شوند و واردات به سختی انجام می‌شود در واقع بازار گاهاً قفل شده و تولیدکننده و تأمین‌کننده قادر به پیش‌بینی آینده نیستند...
درگذشته امکان تبادل اطلاعات به صورت مستقیم و مستمر وجود داشت و بازدیدهای دوره‌ای متخصصین خارجی هم تولید ما را به روز می‌کرد ولی اکنون این وظیفه فقط برعهده نمایندگان آنهاست.
*نساجی امروز: توليدات مجموعه لامبرتی چه سهمي از بازار نساجی ایران را در بر مي‌گيرد؟
سال 1394 نمایندگی لامبرتی را پس از یک‌سال تحقیق و آزمایش محصولات برعهده گرفتیم، سال‌های ابتدایی بدون مشکل خاصی کار کردیم تا این‌که با اوج تحریم‌ها در سال 1396 روبرو شدیم و مدتی همکاری با لامبرتی دچار وقفه شد. نمی‌توان گفت سهم بزرگی از بازار مواد نساجی را در اختیار داریم اما روز به روز دامنه محصولات ارائه شده لامبرتی در ایران گسترده‌تر می‌شود البته اگر تحریم و کرونا اجازه دهند!
با توجه به شرایط فعلی جامعه نمی‌توان برآورد دقیقی از سهم خود در بازار ارائه داد اما روند رو به رشد خود را طی می‌کنیم و خوشبختانه بسیاری از کارخانههای نساجی کشور با محصولات لامبرتی آشنا هستند و استقبال قابل توجهی از آن به عمل می‌آورند.
امروزه با بحران کمبود آب روبرو هستیم و آب سهم بزرگی در صنعت نساجی خصوصاً در چاپ، رنگرزی و تکمیل دارد و خوشبختانه لامبرتی به این موضوع توجه کافی داشته است و مواد خود را براساس کم کردن مصرف آب تولید نموده و یا اصلاح کرده است که به راحتی با محصولاتشان می‌توان نتایج خوبی گرفت. برای مثال با روش نوین رنگرزی پیگمنت لامبرتی، اکنون می‌توان در میزان مصرف آب صرفه‌جویی نمود چرا که به شست‌وشوی پایانی نیاز ندارد و در ضمن ویژگی‌های خاصی در پارچه به وجود می‌آورد که بسیار مورد استقبال کارخانجات مطرح کشور قرار گرفته است.
*نساجی امروز:به اعتقاد شما احیای برجام چه تأثیراتی بر صنایع نساجی کشور خواهد داشت؟
به احیای برجام بسیار امیدوارم زیرا با تحریم صنعت نساجی، عملاً امکان سرمایه‌گذاری خارجی از بین رفته است. با تحقق برجام، مسلماً قیمت دلار و یورو منطقی خواهد شد، امکان تعامل مستقیم با شرکت‌های اروپایی وجود دارد، قیمت‌های واسطه‌ای حذف خواهند شد؛ این گزینه‌ها نقش مهمی در رفع مشکلات صنعت نساجی ایفا می‌کنند و البته امیدوارم کاهش نرخ ارز، برای تولیدکنندگان مخرب نباشد و به تفکر واردات کالای تمام شده منتهی نشود... باید توجه کنیم با کاهش نرخ دلار و یورو ، قاچاق ( به ویژه قاچاق پوشاک) به مزیت اقتصادی تبدیل می‌شود و دولت باید راهکار مناسبی در این زمینه اتخاذ نماید. در عین حال نکته نگران‌کننده این است که عدم رقابت، ما را به افت کیفیت محصولات نهایی سوق دهد که این یک چالش بزرگ است.
پس از لغو تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط بین‌المللی، مسلماً ارتباطات نزدیک در نمایشگاه‌ها، بازدیدها و ... شکل خواهد گرفت و از همکاران لامبرتی تقاضا خواهیم کرد تا محصولات جدید و به روز خود را به طور مستقیم در اختیار صنعتگران ایرانی قرار دهند. زیرا در حال حاضر برقراری ارتباطات نزدیک آنان با صنعتگران ایرانی امکان‌پذیر نیست.
*نساجی امروز:نکته پایانی
امیدوارم هر چه زودتر واکسیناسیون عمومی بر علیه کرونا انجام شود تا با ایجاد ایمنی نسبی در جامعه، امکان از سرگیری فعالیت‌های پیش از کرونا به وجود آید.
از این‌که من را دعوت کردید و وقتی در اختیارم گذاشتید سپاسگزارم و امیدوارم توانسته باشم سهم کوچکی در بیان نظرات سایر همکاران داشته باشم.
به لطف خداوند توانستیم در جریان تحریم و علی‌رغم تمام مشکلات موجود، به سهم خود، مواد اولیه کارخانجات نساجی را به گونه‌ای تامین نماییم که خللی در روند تولید ایجاد نشود. به امید فرا رسیدن روزی که با رفع موانع و مشکلات صنعتی، اقتصادی، تجاری و ... در جهت تکامل گام برداریم، تولیدکنندگان به صادرات بپردازند و بتوانند به قله رفیع صنعت نساجی نزدیک شوند.