در ترکیه کمپانی‌ها در حال آزمایش عرضه کالا به صورت آنلاین هستند.
دکتر سید‌جلال ابراهیمی- مدیر مرکز پژوهش و تحقیقات ایران و ترکیه
- مدل‌های تجاری جدید هر روز در حال ظهور است و سرعت خلاقیت‌ها در حوزه ارتباطات تجاری با اینترنت و خدمات دیجیتالی آن چنان دچار تغییرات شده که در برخی مواقع تطبیق بازار سنتی، اینترنتی- دیجیتالی و نانوها برای کنشگران بسیار سخت شده است.
مدل‌های اشتراک در بازار کسب‌و‌کار به تمام جنبه‌ها و حوزه‌های بازار مصرف و هزینه‌کرد نفوذ کرده است. هم اکنون با پرداخت هزینه‌های مربوط به نیازهای مصرفی به صورت آنلاین روزانه و ماهانه از پخش آنلاین غذا، آموزش، پوشاک، کتاب کل، میوه، سبزیجات حتی چای و قهوه و غذاهای میان وعده چون صبحانه استفاده می‌کنیم.
مطالعات مرکز تجارت اشتراکی (SUBTA) نشان می‌دهد که در جمع سال گذشته در حوزه تجارت الکترونیک یا تجارت اشتراکی آنلاین سالانه ۳۳/۱۷ درصد رشد در حوزه تجارت الکترونیک و تجارت اشتراکی بوده است.
امروزه خدمات دیجیتالی با مدل تجاری اشتراک تجاری در همه جنبه‌های هزینه‌کرد مصرف‌کننده نفوذ کرده و اشتراکات تجارت آنلاین حتی در کسب‌وکارهای سنتی یعنی small marker و مغازه‌داری، صنایع دستی، رستوران‌ها، اغذیه‌فروش‌ها و حتی قهوه‌خانه‌ها ورود کرده است.
در واقع کسب‌و‌کار آنلاین حوزه عرضه کالا در اقتصاد اشتراک در حال رشد است. تا حدی که امروزه با عضویت در سیستم‌های آنلاین در موسیقی، کتاب‌های صوتی، رسانه‌های دیجیتالی، ورزش، غذا حتی خدمات منزل در حال یافتن یک شریک عرضه‌کننده یا طرف مصرف‌کننده قرار داریم.
گفته می‌شود در حال حاضر ۲/۲ میلیارد نفر در گونه‌های مختلف اشتراک تجاری یا کسب‌و‌کار با ۲۲۸ میلیارد دلار جابه‌جایی ارزی و پولی مواجه هستیم.
طبق بررسی‌های انجام‌شده تا سال ۲۰۲۳ سه چهارم مارک‌های مشهور به طور مستقیم کالای خود را به مشتریان عرضه خواهند کرد و در این سال سهم تجارت الکترونیک جهانی به ۱۸ درصد از کل سهم بازار در حوزه مبادلات کالایی و پولی می‌رسد.کارشناسان گستره آینده عملکرد تجارت الکترونیکی و اقتصاد اشتراکی (آنلاین) را حتی به کالاهای لوکس، مدها و fashion و محصولات صنعتی تسری می‌دهند.
گفته می‌شود حجم مبادلات اقتصاد اشتراکی (عرضه و تقاضای آنلاین) در حال حاضر ۱۷۲ میلیارد است که در سال جاری به ۲۲۸ میلیارد دلار خواهد رسید. حتی بیشتر پیش‌بینی می‌شود که در ۲۰۲۵ تجارت عرضه و تقاضای آنلاین به ۴۸۱ میلیارد دلار برسد.
این در حالی است که چهار میلیارد نفر در حوزه عرضه و تقاضای آنلاین از این روش استفاده کنند.تامین نیاز آنلاین در بخش‌های مربوط به صنعت otomotiv (انواع خودرو) گردشگری و الکترونیک هم اکنون در حال اجرا و گسترش است و این امر به دلیل همه‌گیری کرونا یک راه نجات برای متل‌ها و هتل‌ها و مسافرخانه شده است. آنها از مدل اشتراک ماهانه استفاده کرده و هتل‌های زنجیره‌ای بوتیک آنلاین را تدارک دیده‌اند.
همچنین در حوزه لباس و پوشاک خدمات به سرعت در حال گسترش است. به ویژه در خرده‌فروش‌ها یکی از فروشگاه‌های معروف سرویس اجاره ماهانه اشتراک مد را برای تحویل به مدت نامحدود برای دسترسی به لباس از فروشگاه‌های فیزیکی زنجیره‌ای راه‌اندازی کرد. در حوزه کفش چون اندازه پای کودکان در حال تغییر است کمپانی نایک سه قیمت متفاوت را برای فروش آنلاین برای کفش کودکان ۲ تا ۱۲ ساله ایجاد کرده است که اشتراک ۲۰ دلاری برای کفش‌های سه ماهه ۳۰ دلاری برای حمل‌ونقل دو ماهه و ۵۰ دلار برای کفش‌های مدل جدید.در حوزه تلفن همراه سامسونگ نیز به مشتریان و کاربران امکان داده در صورت تولید گوشی‌های جدید کاربران گوشی‌های خود را در هر ۹ ماه یک بار با دستگاه جدید عوض کنند.
در این خصوص روزنامه اقتصادی دنیای ترکیه می‌نویسد که کمپانی‌های بزرگی مدل‌های تجاری خود را در تجارت آنلاین در ترکیه امتحان می‌کنند و کمپانی وستل یکی از اولین شرکت‌ها در این حوزه است. این کمپانی در سال ۲۰۱۸ مدل فروش آنلاین اشتراک خرید تلویزیون را در هر دو سال یک‌بار اعلام کرد که با پرداخت ۸۹ لیر ترک در ماه هر دو سال یک بار تلویزیون‌های خود را با آخرین مدل تعویض یا تمدید کنند.
همین کمپانی فروش قهوه و دستگاه‌های قهوه‌جوش را با استفاده از چهار گزینه اشتراک از طریق تعریف سایت ihe kahve.com برای مصرف‌کنندگان تعریف کرد تا مشتریان از ۷۰ نوع قهوه با ورود به سایت coffee.com استفاده کنند.در نرم‌افزار نیز با گسترش saas یعنی نرم‌افزاری که به عنوان سرور برابر در ترکیه توسط بورا شاهان bora sahan یکی از مدیران پاراشوت تعریف شده به ۳۰ هزار نفر مشترک به صورت آنلاین خدمات پیش حسابداری عرضه می‌شود. این گروه به صورت آنلاین به نیازهای حسابداری مشتریان پاسخ داده و به نیازهای آینده آنان راه‌حل ارائه می‌دهند.
بازار اشتراکی آنلاین در حوزه عرضه کتاب‌های چاپی-صوتی به شش میلیون کاربر در جهان رسیده و ۱۰۰ هزار کاربر در ترکیه دارد. در این خصوص فاتوش بوزگوت می‌گوید: آیا اقتصاد اشتراکی یا تجارت آنلاین یک سونامی است که روش‌های اقتصاد عرضه تقاضا را در خواهد نوردید.
ترکیه با ایجاد شهرک‌ها و حوزه‌های پژوهش و تحقیقات در مراکز دیجیتالی و شهرک‌های فناوری و به صورت آنلاین عرضه می‌شود با ارائه خدمات و مشوق‌ها و دادن امکانات برای عملیاتی کردن ابداعات و اختراعات و ابتکارات و اندیشه‌های نو به سرعت در حال پیشرفت در حوزه دیجیتالی کردن واحدهای مختلف در خدمات اجتماعی است.حال سوال این است که آیا در ایران مرکز بررسی آمار حرکت‌ها و عملکردها تجارت آنلاین در حوزه‌های صنعتی-تجاری، صادرات، واردات و ایجاد ارتباط بین آنها برای استفاده از داده‌های نوین در تک‌تک واحدهای کنش دیجیتالی را در برنامه‌های خود دارد؟ امیدوارم معاونت فناوری نهاد ریاست‌جمهوری روشنگر این مسائل باشند.