عضویت دائم ایران شانگهای برای بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه این سازمان به اندازه‌ای اکنون قدرتمند شده که در سند امنیت ملی سال ۲۰۱۷ آمریکا مشاهده می‌شود که برای اولین بار، از چین به عنوان یکی از سازمان‌های اثرگذار در این سازمان، به عنوان یک تهدید بزرگ علیه آمریکا نام برده شده است.
محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران
ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی به عنوان عضو ناظر این سازمان به شمار می‌رود و با پیوستن آن به عنوان یک عضو دائم می‌توان امیدوار بود که سطح تجارت خارجی کشورمان با اعضای این سازمان افزایش یابد و بتوان در مقابل محدودیت‌هایی که اروپایی‌ها و آمریکا علیه اقتصاد ایران اعمال کرده‌اند، با قدرت بیشتری ایستادگی کرد، هر چند نباید فراموش کرد که تعاملات گسترده ایران در سطوح مختلف سیاسی با کشورهای دنیا، باید به عنوان یک راهکار استراتژیک از سوی ایران در عرصه بین‌الملل در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از اقتصاد‌آنلاین، اعضای سازمان شانگهای، در حدود یک‌سوم خشکی‌های روی سطح زمین را در اختیار دارند و نزدیک به ۴۲ درصد جمعیت دنیا ساکن کشورهای این سازمان هستند؛ ضمن اینکه در حوزه اقتصاد، اعضای سازمان شانگهای نزدیک به ۲۵ تولید ناخالص ملی دنیا را در اختیار دارند.
با گذشت زمان به احتمال زیاد از ۵ قدرت اول اقتصادی اول دنیا دو کشور عضو این سازمان خواهند بود، از بین قدرت‌های اتمی نیز چهار قدرت اتمی دنیا یعنی روسیه، چین، هند و پاکستان عضو این پیمان هستند؛ ضمن اینکه چین و روسیه نیز به عنوان دو عضو از پنج عضو دائم شورای امنیت نیز ستون‌های اصلی پیمان فوق هستند، همین مسئله برای درک اینکه چرا سازمان همکاری شانگهای اهمیتی ورای یک سازمان امنیت منطقه‌ای دارد برای هر ناظری کافی است.
ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی به دنبال عضویت دائم در پیمان شانگهای بوده و در طول سال‌های گذشته دلایل متعددی سبب شده تا این مسیر برای ایران کامل شود؛ اما تحفظ برخی از کشورهای عضو در خصوص عضویت ایران در این پیمان به همراه تحریم‌های اعمال شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد مهم‌ترین مانع بر سر عضویت کامل ایران بوده است.
ایران دارای ظرفیت‌های گسترده است که می‌تواند در یک همکاری گسترده با کشورهای عضو پیمان شانگهای مورد استفاده قرار بگیرد؛ به نحوی که ایران عملاً در مسیر کریدور شمال به جنوب و غرب به شرق قرار دارد. در طول سال‌های گذشته بسیاری از کشورها تلاش کرده بودند تا به نوعی جایگزین ایران در منطقه غرب آسیا شوند اما همچنان ایران مهم‌ترین کریدور برای عبور از این منطقه به آسیا محسوب می‌شود.
در حوزه انرژی نیز، ایران بر طبق آمارهای موجود، بیشترین ذخایر درجای نفت و گاز جهان را بر روی هم دارد که به‌شدت مورد نیاز چین و هند به عنوان دو عضو مهم پیمان شانگهای است؛ ضمن اینکه جمهوری اسلامی ایران همچنین پیمان‌های راهبردی با چین و همچنین هندوستان دارد. این روابط راهبردی می‌تواند در کنار همکاری‌های امنیتی پیمان شانگهای به عنوان یک مکمل ویژه برای سیاست نگاه به شرق ایران باشد.
ایران با عضویت دائم در این سازمان، به بازارهای گسترده کشورهای عضو سازمان شانگهای نیز متصل می‌شود و در حوزه‌‌های مختلف تجاری، ترانزیت و انرژی به عنوان یک قدرت منطقه می تواند با این کشورها تعاملات اقتصادی مثبتی را داشته باشد و با توجه به اینکه اخیرا ایران عضو ناظر اتحادیه اوراسیا شده، حضور در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند این روند را تکمیل کند که ایران از ظرفیت‌های اقتصادی کشورهای این حوزه که ۶۵ درصد جمعیت جهان و همچنین منابع جهان را در خود جای داده، نیز استفاده کند.
برای سازمان شانگهای هم اهمیت دارد که با قدرتی مثل ایران که دارای منابع بسیار غنی برای همکاری اقتصادی است و پل ارتباطی شرق با غرب آسیا و همچنین شمال به جنوب تلقی می‌شود، ارتباطی نزدیک داشته باشد؛ به خصوص اینکه ایران به دلیل داشتن منابع غنی انرژی و نفت و گاز طبیعتا یک مهره و وزنه مهم در سازمان همکاری شانگهای خواهد بود و همکاری بیشتر تهران با سازمان همکاری شانگهای و تقویت نقش ایران در راه ابریشم برای همه طرف ها سودمند خواهد بود.
افزون بر این طرفین می توانند همکاری های تجاری و اقتصادی و امنیتی خود را نیز گسترش دهند.
کارنامه ۵ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ در تجارت ایران با ۱۱ عضو دیگر سازمان شانگهای، حکایت از تجارت ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری دارد؛ چین بیشترین حجم تجارت در میان اعضا و مغولستان کمترین حجم تجارت را با ایران دارد.
آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد سال گذشته میزان تجارت ایران با کشورهای شانگهای، ۲۸ میلیارد دلار بوده که از این میزان، صادرات ایران ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و واردات ایران از این کشورها ۱۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.