یکی از بزرگ ترین چالش هایی که در نوآوری منسوجات پایدار وجود دارد مفهوم مترالایزینگ است. هرچند که طبیعت همواره الهام بخش صنعت نساجی بوده اما تبدیل آن ایده ها به محصولات مقیاس پذیر و مقرون به صرفه نیازمند تلاش زیادی می باشد.
ترجمه: آزاده موحد
به گزارش سرویس اطلاعرسانی نساجی امروز، کمپانی کانادایی وجتو تولیدکننده منسوجات یکی از شرکت هایی است که در این راستا فعالیت می کند. این کمپانی که در سال 2010 تاسیس شده، دوازده سال گذشته را صرف توسعه عایق بر پایه علف شیر و با کارایی بالا و زنجیره تامین مربوط به آن کرده است که در ژانویه 2022 از آن رونمایی شد.
لارا همل، مشاور ارتباطات شرکت می گوید: "علف شیر یک گیاه بومی کاناداست. هرچند که برداشت آن گسترده نیست اما گیاه متداولی بوده و اغلب در کنار جاده ها قابل رویت است. این گیاه دارای الیاف توخالی می باشد که یعنی می تواند هوا را به خوبی در خود نگه داشته و در نتیجه دما را حفظ کند. همین ویژگی گیاه بود که انگیزه ای برای انجام پروژه شرکت وجتو شد.
گیسلین بوچارد، مدیر عامل کمپانی که 40 سال تجربه در این صنعت کسب کرده در واقع در اواخر دهه 1990 این راه را آغاز کرده بود. دولت فدرال از او خواسته بود تا بخشی از پروژه بهره گیری از الیاف علف شیر باشد. با این حال عمر پروژه کوتاه بود چون تیم تحقیقاتی متوجه سختی ها و پیچیدگی های آن شده بود.
در سال 2010 بوچارد تصمیم گرفت دوباره تلاش کند چون الیاف علف شیر به اندازه ای خوب بود که نتوان از آن دست کشید. او یک شرکت تعاونی در کانادا ایجاد کرد تا در آن کشاورزان و متخصصان نساجی را گرد هم آورد. بوچارد اکنون یک سیستم از زمین-به-الیاف را ایجاد کرده که قابلیت تولید عایق حرارتی بر پایه علف شیر را دارد.
زنجیره تامین وجتو همان طور که در مورد سایر الیاف طبیعی مانند پنبه قابل مشاهده است، از کشاورزان آغاز می شود. تیم تحقیقاتی برای درک مواردی چون بازده محصول، قیمت و کیفیت برداشت با یک شبکه از کشاورزان در ارتباط است.
هامل می گوید: "ما همکاری نزدیکی با پرورش دهندگان این گیاه داریم تا مطمئن شویم که پرورش گیاه علف شیر به اندازه کافی برای آن ها سودآور باشد و برداشت آن نیز تا حدی باشد که بتوان الیاف نساجی تولید کرد."
پس از برداشت غلاف های گیاه علف شیر آن ها را به کمپانی وجتو می فرستند تا عملیات لازم بر روی آن ها انجام شود. الیاف در ماشین آلات تولید منسوجات بی بافت باز شده و پیش از تبدیل به وب با یکدیگر ترکیب می شوند. وب ها سپس با هم یکی شده و رول های پارچه را تشکیل می دهند.
هامل ادامه می دهد: "فرایند تولید ما یک فرایند خاص است. لمس کردن و سر و کار داشتن با الیاف بسیار با ظرافت انجام می شود تا یکپارچگی آن ها از بین نرود. علاوه بر آن طول بلند الیاف نیز به قدر کافی حفظ می شود چون تضمینی برای داشتن بهترین کیفیت است."
بوچارد می گوید کامل شدن این فرایند زمان زیادی برده است. تیم تحقیقاتی در نهایت به این نتیجه رسید که فرایند تولید منسوجات بی بافت تنها روشی است که با استفاده از آن می توان محصولی رضایتبخش تولید کرد اما تولیدکنندگان ماشین آلات بی بافت در ابتدا راضی به این کار نمی شدند.
پس از شنیدن جواب رد از تولیدکنندگان مختلف ایتالیایی، آلمانی، سوییسی و غیره در نهایت تصمیم بر این شد تا با اصلاح تجهیزات موجود منسوج تهیه شده از علف شیر را تولید کرد.
عایق حرارتی وجتو از 25 درصد علف شیر، 25 درصد کاپوک و 50 درصد پلیمر زیستی نشاسته ذرت تهیه می شود. هنوز تولید عایقی که صددرصد از الیاف علف شیر تهیه شده باشد امکان پذیر نیست چون هم منابع آن محدود است و هم محصول نهایی بسیار سخت و زمخت می شود و حمل و نقل آن دشوار خواهد بود. به گزارش سرویس اطلاعرسانی نساجی امروز، بنابراین از الیاف کاپوک استفاده می شود که خصوصیات آن شبیه الیاف به دست آمده از علف شیر است و محتوای طبیعی محصول را افزایش می دهد و نشاسته ذرت نیز برای چسباندن این دو لیف به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
البته می توان ترکیب فوق را با درصدهای متفاوتی تولید کرد اما نسبت 25:25:50 دارای بهترین عملکرد است.
استانداردسازی این ترکیب همچنین به حفظ اعتبار محصول در تمامی بخش های کاربردی کمک می کند و دیگر نیازی نیست تیم تحقیقاتی زمانی را به تغییر تنظیمات ماشین آلات اختصاص دهد.
عایق های حرارتی بر پایه علف شیر برای هوای ملایم بهار و سرمای سخت زمستان مناسب است. در واقع آزمایشات انجام شده در یک آزمایشگاه مستقل(CTT Group) عایق حرارتی بودن محصول را تایید می کند. مقدار کلو یا همان عایق حرارتی ایجاد شده توسط لباس بسته به وزن محصول انتخابی(g/sqm 100، g/sqm 150 و g/sqm 250) از 5/2 تا 5/4 می باشد.
علاوه بر آن شستشوی این عایق ها نیز مانند شستشوی عایق های تهیه شده از الیاف مصنوعی یا محصولات توکرکی بوده و بنابراین جایگزین خوبی برای سایر عایق های موجود در بازار به شمار می روند.
یکی از تفاوت ها این عایق با عایق های مصنوعی قیمت آن است. محصول کمپانی وجتو گران تر از مواد اولیه مشتق شده از نفت و ارزان تر از برای مثال پر غاز است.
قیمت یکی از عواملی است که باعث به هم خوردن معامله با بیشتر برندها می شود. بوچارد می گوید: "بعضی از افراد حاضرند بهای بیشتری را بابت پایداری محصولات بپردازند اما همه این عقیده را ندارند و ما هم حاضر به پایین آوردن قیمت برای آن دسته از افراد نیستیم. به عقیده من ارزش تاثیر مثبتی که این محصول بر سیاره زمین دارد از هر پولی بیشتر است."
علف شیر علاوه بر داشتن الیاف طبیعی یک گیاه چند ساله است که بر خلاف پنبه برای رشد به آب کمی نیاز دارد. این گیاه بر روی زمین های بایر نیز قابل پرورش بوده و به دلیل سیستم دفاعی طبیعی خود نیازی به آفت کش ها ندارد و حتی پروانه های شهریار نیز بر روی آن تخم گذاری می کنند.
هرچند که در 18 ژانویه 2022 از این عایق ها رونمایی شد اما تیم تحقیقاتی همچنان در حال همکاری با برندها برای توسعه محصولاتی مانند کاپشن، کیسه خواب و دستکش می باشد.
دو برند اولی که با کمپانی وجتو همکاری کرده اند در کبک قرار دارند. هامل می گوید این عایق ها برای تولید شدن در داخل توجهات زیادی را به خود جلب کرده اند؛ ترندی که احتمالا تحت تاثیر پاندمی کووید-19 می باشد. او عقیده دارد که این برندها احتمالا تمایل دارند تا بدون نیاز به واردات به محصولی پایدار دسترسی داشته باشند به ویژه این که اخیرا هزینه حمل و نقل و مدت زمان تحویل کالا به شدت افزایش یافته است.
بوچارد می گوید 2022 سالی است که این گیاه کنار جاده ای تبدیل به یک عایق حرارتی با عملکرد بالا می شود که می توان روی آن حساب باز کرد.