حال تولید همچنان خوب نیست

 مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در تیرماه امسال در بخش صنعت و معدن را منتشر کرده است که نشان می‌دهد شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های صنعتی و معدنی بورسی در تیر امسال نسبت به خرداد ماه کاهشی شده‌اند.

بر اساس این گزارش در تیرماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۸,۵ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۵.۲ درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۱۳ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۲ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته‌اند.

رشته فعالیت‌های «منسوجات»، «ماشین آلات و تجهیزات»، «کاشی و سرامیک » و «کک و پالایش» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت‌های «شیمیایی به جز دارو » و «لاستیک و پلاستیک » بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند.

در تیرماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی تنها چهار رشته‎فعالیت افزایش در شاخص تولید داشته‌اند و ۱۱ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید را ثبت کرده اند؛ رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «سایر کانی غیرفلزی»، «فلزات پایه» و «سیمان» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند.

یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش تولید در تیرماه نسبت به ماه قبل قطعی برق صنایع عنوان شده است که در گزارش‌های ماهیانه نیز شرکت‌ها به این مشکل اشاره کرده‌اند.بر مبنای گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۳,۹ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۳۴.۱ درصدی مواجه شده است.

همچنین در تیرماه امسال، شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۲,۸ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۱.۷ درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۰ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۵ رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش داشته‌اند.

رشته فعالیت‌های «ماشین آلات و تجهیزات»، «کاشی و سرامیک»، «تجهیزات برقی» و «منسوجات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت‌های «دارو» و «شیمیایی به‎جز دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.  همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، تنها دو رشته فعالیت «کک و پالایش» و «غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» افزایش در شاخص فروش داشته‌اند و سایر رشته فعالیت‌ها با کاهش فروش مواجه شده اند؛ بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش متعلق به رشته فعالیت‌های «تجهیزات برقی» و«ماشین آلات و تجهیزات» و «فلزات پایه» بوده است.

شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱۲.۵ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۱.۱ درصدی مواجه شده است.در تیرماه ۱۴۰۱ شاخص قیمت ماهیانه فعالیت‌های صنعتی بورسی ۰,۶ درصد افزایش یافت و رشد نقطه به نقطه شاخص به ۴۸.۱ درصد رسید. شایان ذکر است میانگین سالانه شاخص قیمت ۵۹.۶درصد افزایش یافته است، رشته فعالیت‌های «دارو» و «سیمان» بالاترین نرخ رشد ماهانه را در شاخص قیمت داشته‌اند.

در تیرماه 1401 شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 4/13 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 3 /17 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 9/10 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 2/15 درصدی داشته است. همانطور که در نمودار 11 نشان داده شده، نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها خودرو سنگین افزایش در شاخص تولید و فروش داشته است. براساس اطلاعات منتشر شده، سه زیربخش صنعت خودرو و قطعات نسبت به ماه قبل کاهش چشمگیری در شاخص تولید و فروش داشته‌اند.

در تیرماه 1401 شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 1/3 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 8/2 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 6 /7 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 7 درصدی داشته است.

دلیل اصلی کاهش شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش تولید گروه خوراک پالایشگاه‌ها (برش سنگین و سبک) و متانول در تیرماه 1401 بوده است، ازطرفی نسبت به ماه قبل تمام زیربخش‌ها کاهش تولید و فروش داشته‌اند.

  در تیرماه 1401 شاخص تولید رشته فعالیت فلزات پایه برمبنا ی شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 2 /20 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 3/15 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 9/7 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 7/26 درصدی داشته است. دلیل اصلی کاهش شاخص فروش رشته فعالیت فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش فروش گروه شمش در تیرماه 1401 بوده است، درحالی که همه گروه‌ها نسبت به ماه قبل کاهش تولید و فروش داشته‌اند.

در تیرماه 1401 شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامی دنی به جز قند و شکر برمبنا ی شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 9/5 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 4/8 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 3/5 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 7 درصدی داشته است. افزایش شاخص تولید و فروش نسبت به ماه قبل ناشی از افزایش تولید و فروش گروه روغن خوراکی و لبنیات بوده است.