جوسازی در مورد ناهمخوانی حجم تولید پارچه با نیاز صنعت مبلمان، به واردات دامن زد.
صنایع آسیب‌دیده کشور اگرچه بارها طی سال‌های گذشته با فرش قرمز کشورهایی همچون امارات روبه‌رو شده‌اند اما همچنان فعالیت در ایران را به مهاجرت و سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر ترجیح داده‌اند. با این حال اما آن‌طور که باید و شاید مورد حمایت مسوولان و دستگاه‌های دولتی قرار نمی‌گیرند و همزمان با انرژی و هزینه قابل توجهی که برای مقابله با تحریم‌ها صرف می‌کنند، باید از بابت خودتحریمی‌های داخلی نیز نگران باشند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، روزگار بسیاری از صنایع کشور این روزها خوب نیست. اگرچه روی کار آمدن دولت سیزدهم این نوید را به فعالان اقتصادی داد که سیاست‌های نسنجیده و خودتحریمی‌های داخلی متوقف شود اما همچنان با سیاست‌هایی در حوزه‌های صنعتی و تجارت روبه‌رو هستیم که صدای تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران را درآورده و این سوال را در ذهن آنها ایجاد کرده است که تداوم مانع‌تراشی‌ها آن هم در ارتباط با بخش تولید و صنعت که مورد تاکید رهبری هم قرار دارد، از سر ناآگاهی، ندانم‌کاری و نابلدی است یا لابی منفعت‌طلبان آنچنان قوی است که همواره شرایط فعالیت در بخش‌های مولد در این کشور سخت‌تر می‌شود.
صنایع نساجی یکی از همان صنایعی است که به لطف سرمایه‌گذاری ۱۰۰ درصدی بخش خصوصی توانسته همچنان سر پا بماند و علاوه بر اشتغالزایی، در حوزه ایجاد ارزش‌افزوده برای اقتصاد کشور نیز نقش داشته باشد اما متاسفانه عدم توجه دولتمردان به این صنعت خالی از رانت باعث شده است که نقش اقتصادی صنایع نساجی در اقتصاد کمرنگ باشد و فضا برای توسعه و رشد آنها هر روز تنگ‌تر شود.
به گفته علیرضا نوری عضو انجمن صنایع نساجی ایران، در زمینه تولید پارچه رومبلی به عنوان بخش مهمی از صنعت نساجی ۱۳۸ کارخانه در کشور فعالیت می‌کنند که تمامی آنها با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی اداره می‌شوند. اما متاسفانه با وجود ظرفیت اسمی ۸۷ میلیون تنی تولید این کارخانه‌ها، سال گذشته تنها ۴۰ میلیون تن پارچه توسط این کارخانه‌ها تولید و در سامانه بهین‌یاب عرضه شد که به گفته کارشناسان، ناشی از سیاست‌های دولت و واردات بی‌رویه است.
صرفه اقتصادی واردات بسیار بیشتر از تولید
بر همین اساس فعالیت در حوزه‌های صنعتی به خصوص صنعت نساجی هر روز کمتر می‌شود، چرا که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی که از فعالان این حوزه هستند ترجیح می‌دهند در شرایطی فعالیت کنند که سرمایه‌گذاری آنها و بازدهی ناشی از آن توجیه اقتصادی داشته باشد در صورتی که امروزه چنین شرایطی وجود ندارد و واردکنندگان در این حوزه هر روز منافع بیشتری را کسب می‌کنند. به عبارتی در حال حاضر صرفه اقتصادی واردات بسیار بیشتر از تولید است. از این‌رو فعالان این حوزه خواستار ممنوعیت واردات پارچه رومبلی برای مدتی محدود هستند تا در زمان مشخص شده، تولیدکنندگان این حوزه فرصت رشد و نمو داشته باشند.
البته ممنوعیت واردات موضوعی نیست که مورد تایید اقتصاددانان باشد اما از آنجایی که حمایت دولت از تولیدکنندگان هر روز کمرنگ‌تر می‌شود، حداقل توقعی که از وزارت صمت وجود دارد این است که با ایجاد محدودیت‌های وارداتی برای مدتی محدود هم که شده فضا را برای رشد تولیدکنندگان این حوزه فراهم کند. همان‌طور که در حوزه‌هایی همچون پوشاک و لوازم خانگی با چنین سیاست‌هایی روبه‌رو بودیم. البته در این بین باید به این موضوع توجه ویژه کرد که محدودیت‌ها موجب انحصار برخی تولیدکنندگان، بالا بردن قیمت‌ها از سوی آنها و همین‌طور آسیب هرچه بیشتر به مصرف‌کنندگان نشود.
درخواست تولیدکنندگان برای ممنوعیت مقطعی واردات
در این خصوص نوری عضو انجمن صنایع نساجی ایران که خود یکی از تولیدکنندگان مطرح پارچه رومبلی است، از متولیان صنعت و سیاستگذاران درخواست کرد که به منظور حمایت از تولیدکنندگان محدودیت‌های وارداتی در این صنعت به مدت ۵ تا ۷ سال اعمال شود. البته او تاکید کرد که ممنوعیت واردات راهکار اصلی برای حمایت از تولید نیست، اما در شرایط تحریمی یک گزینه مناسب برای حمایت از تولیدکننده است. این عضو انجمن صنایع نساجی ایران، نبود استراتژی توسعه صنعتی را یکی از نقاط ضعف در عرصه سیاستگذاری برشمرد که باعث آسیب و زیان تولید شده است.
به گفته این تولیدکننده، تعرفه‌گذاری بر محصولات وارداتی فاقد نگاه تخصصی و کارشناسی است و این موضوع باعث شده تا به راحتی تعرفه‌ها در جهت حمایت از واردات و سرکوب تولید داخلی وضع شود. به طور مثال، تعرفه پارچه رومبلی ۳۲ درصد تعریف شده است، اما وقتی این پارچه لمینت می‌شود تعرفه آن به ۴ درصد کاهش می‌یابد، در این صورت واردات آن به‌صرفه می‌شود و توان رقابت تولید را از بین می‌برد.
نوری با بیان اینکه صنعت نساجی ۱۰۰ درصد خصوصی است و تنها صنعتی است که رانتی در آن وجود ندارد، اظهار کرد: بخش خصوصی به دنبال توجیه اقتصادی است و اگر سرمایه‌گذاری و فعالیت در یک صنعت توجیه اقتصادی نداشته باشد، بخش خصوصی از ورود به آن صنعت و سرمایه‌گذاری در آن امتناع می‌کند و چه بسا ترجیح می‌دهد وارد حوزه واردات شود چون در حال حاضر، صرفه اقتصادی واردات بسیار بیشتر از تولید است.
هشدار در مورد تعطیلی صنعت نساجی در زمینه تولید پارچه رومبلی
این فعال صنعت نساجی با بیان اینکه مافیای واردات توانست طبق تصمیم کمیسیون اصل ۹۰ واردات پارچه رومبلی را از گروه ۲۷ خارج و واردات آن را آزاد کند، افزود: عدم مدیریت و نظارت بر واردات باعث شده، صنعت نساجی هر روز کوچک‌تر شود و برای تولیدکنندگان توجیهی اقتصادی ندارد که بخواهند ماشین‌های صنعتی خود را به‌روز کنند. با تداوم این روند تا چند سال دیگر هیچ توان رقابتی با کشورهای دیگر نخواهند داشت و باید منتظر تعطیلی آنها باشیم.
عضو انجمن صنایع نساجی ایران با بیان اینکه تمام فشارهای مربوط به رانت واردات بر این است که با جوسازی القا کنند که حجم تولید پاسخگوی نیاز صنعت مبلمان نیست و واردات راه‌حل منطقی است، گفت: در صورتی‌که این‌طور نیست اما گویا می‌خواهند با کوچک‌انگاری توان تولید داخل، واردات را موجه جلوه دهند.
وی همچنین با اشاره به اینکه کارخانه‌های تولید پارچه رومبلی به دلیل واردات بی‌رویه تولید خود را به پایین‌تر سطح ممکن یعنی تک‌شیفت تقلیل داده‌اند و با ادامه این روند باید شاهد تعطیلی صنعت نساجی در این زمینه باشیم، گفت: در حال حاضر شاهد افزایش چند برابری واردات پارچه هستیم. در سال ۹۵ واردات پارچه (پارچه رومبلی) ۲۰۰ تن بوده که در سال ۹۹ به ۲هزار و ۷۰۰ تن رسیده و در سال ۱۴۰۰ به رقم ۵ هزار و۴۰۰ تن افزایش یافته است. این در حالی است که وزارت صمت اعلام کرده بود ۱۱ میلیون متر پارچه وارد کشور شده است.
به گفته وی، علاوه بر این مشکلات، دلار برای واردات کالا به کشور با نرخ نیمایی است اما برای قیمت‌گذاری مواد اولیه با دلار بازار آزاد تامین می‌شود که به معنای تشویق واردات و تنبیه صادرات است.
صادرات به عراق، ترکیه و ایتالیا
عضو انجمن صنایع نساجی ایران با بیان اینکه عدم مدیریت و نظارت بر واردات باعث شده که صنعت نساجی هر روز کوچک‌تر شود، گفت: دیگر برای تولیدکنندگان توجیهی اقتصادی ندارد که بخواهند ماشین‌های صنعتی خود را به‌روز کنند. از این رو، با تداوم این روند تا چند سال دیگر هیچ توان رقابتی با کشورهای دیگر نخواهند داشت و باید منتظر تعطیلی آنها باشیم.
نوری همچنین با بیان اینکه رقابت در شرایط برابر محقق می‌شود، افزود: دولت چین از صادرکنندگان خود حمایت ۱۵ درصدی انجام می‌دهد و یا حمایت‌های دولت ترکیه از تولیدکنندگان کشورش باعث شده است که بیشتر بازارهای صادراتی ایران را تصاحب کند. به عبارتی طی ۴۰سال اخیر، این کشور به تولیدکننده محصولات نساجی و ایران به یک کشور واردکننده تبدیل شده است.
این تولیدکننده با بیان اینکه با وجود همه مشکلات، برنامه‌های خوبی برای صادرات داریم و طی سه سال گذشته ۳۰۰ هزار دلار به کشورهایی از جمله عراق، ترکیه و ایتالیا صادرات داشته‌ایم، گفت: این در حالی است که هزینه تولید، خرید ماشین‌آلات و حتی صادرات به دلیل تحریم‌ها بسیار بالا رفته است.
وی البته به محدودیت‌های برق نیز طی ماه‌های گذشته اشاره کرد و افزود: در این ۳ ماه ۱۰ درصد هزینه افت تولید داشتیم.
نوری بیان کرد: بر خلاف شعارهای حمایت از تولید، به واردات بیشتر اهمیت داده می‌شود و به همین دلیل طی سال‌های گذشته کارخانه‌های تولیدی بزرگی از حوزه تولید خارج شده‌اند.
طرح توسعه‌ای که متوقف شد
نوری همچنین با بیان اینکه شرکت اٌیاز با وجود توان تولید ۳۳ میلیون تن پارچه رومبلی، ۲۳ میلیون تن کالا تولید می‌کند، گفت: قرار بود با پیشبرد طرح توسعه‌ای این شرکت تولید به ۵۵ میلیون افزایش پیدا کند و علاوه بر افزایش دو برابری میزان تولید، اشتغال قابل توجهی ایجاد شود اما با توجه به مشکلات فعلی و عدم توجیه اقتصادی فعالیت در بخش تولید، این کار متوقف شد در صورتی که با همراهی دولت و توجه به صنعت نساجی، می‌توان در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد و کار را جلو برد.
بر اساس آنچه فعالان صنعت نساجی می‌گویند، دولت توجه چندانی به این بخش ندارد و کمترین حمایت از این صنعت انجام می‌شود در حالی که این صنعت می‌تواند بیشترین اشتغال را در کشور ایجاد کند. از این رو این شائبه وجود دارد که شاید خصوصی بودن تولید در این حوزه باعث شده است که دولت توجهی به این صنایع نداشته باشد، چراکه خود به صورت مستقیم و از طریق شرکت‌های خصولتی، منفعتی به دست نمی‌آورد. با این حال به نظر می‌رسد برای ایجاد ارزش‌افزوده در اقتصاد و اشتغالزایی در کشور باید گوش شنوایی برای شنیدن درد دل فعالان این صنعت و اراده‌ای راسخ برای رفع چالش‌های آنها وجود داشته باشد.