صنعت نساجی به‌عنوان حلقه بالادستی صنعت پوشاک، مواد اولیه این صنعت را تامین کرده و از این‌رو نقشی جدی در توسعه و بهبود وضعیت حوزه پوشاک در تولید و بازار دارد.
دکتر علیمردان شیبانی-فعال صنعت نساجی
فعالان صنعت پوشاک، نسبت به کمبود مواد اولیه گلایه داشته و ضمن تایید این موضوع،صنعت نساجی امروزه با چالش‌های جدی در بحث تولید مواجه است. پیش از توضیح مشکلات صنعت نساجی، برخی افراد عقیده دارند دولت باید ممنوعیت واردات نخ را برداشته و از این‌رو نیاز تولیدکنندگان پوشاک را تامین کند.
آنها معتقدند اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت اجازه واردات نخ تنها به‌میزان نیاز کشور را صادر کرده و جلوی افزایش نرخ مواد اولیه در بازارها را بگیرد، پوشاک داخلی با کیفیتی بهتر و بهایی کمتر در بازار عرضه خواهد شد.
اهمیت تامین نیاز تولید بدیهی است و باید در این راستا برنامه‌های مهم و کارآمدی را تدوین کرد، اما چاره کار واردات نخ نیست و برنامه‌های دولت باید در راستای توسعه صنایع داخلی باشد.
امروزه در انبارهای کارخانه‌های ریسندگی، به‌اندازه کافی نخ وجود دارد، پس نباید به‌دنبال وارد کردن نخ باشیم. صنعت نساجی با بحران‌های مختلف تامین مواد اولیه مواجه است که این موضوع سبب شده تا هزینه تمام‌شده تولید افزایش یابد.
کمبود مواد اولیه از 2 حیث نیازمند بررسی است؛ صنعت نساجی در حال حاضر مشکل تامین پنبه دارد که باید این مشکل برطرف شود.
تامین مواد اولیه از چالش‌های صنعتگران حوزه نساجی است و کارخانه‌ها بدون مواد اولیه، امکان فعالیت ندارند.
میزان برداشت پنبه در ایران به‌طورسالانه حدود ۵۰ الی ۶۰ هزار تن است، اما نیاز فعلی صنعت باتوجه به ماشین‌آلات نصب‌شده در کارخانه‌ها، میزانی بالغ بر ۲۰۰ هزار تن پنبه در سال دارد.
کمبود موجود در پنبه موردنیاز کارخانه‌های نساجی، باید با واردات رفع شود، اما متاسفانه دولت برای واردات پنبه تعرفه به نسبت بالایی وضع کرده است، از این‌رو هزینه تامین مواد اولیه کارخانه‌ها افزایش پیدا کرده و ایجاد محدودیت برای واردات مواد اولیه صنعت نساجی، یکی از مشکلات نه‌تنها کارخانه‌های نساجی بلکه صنعت پوشاک نیز به‌شمار می‌رود.
زمانی که در کشور کمبودی برای کالایی وجود دارد، دولت باید روند واردات آن را تسهیل کند و شرایط مناسبی را برای صنایع در نظر گیرد، اما در حال حاضر برای واردات پنبه تعرفه وجود دارد و این موضوع برخلاف قوانین اقتصادی و حمایت از صنایع است.
مشکل بعدی که به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم تامین مواد اولیه صنعت نساجی محسوب می‌شود، نحوه توزیع مواد پتروشیمی، به صنایع و کارخانه‌ها است.
هم‌اکنون صنعتگران برای تامین مواد اولیه موردنیاز خود، مجبور هستند، مواد پتروشیمی را از طریق بورس کالا تهیه کنند که توزیع آن از طریق بورس اقدام درستی است، اما نحوه توزیع و عرضه کم مواد پتروشیمی در بورس کالا سبب شکل‌گیری رقابتی کاذب میان صنعتگران شده و در نهایت نرخ مواد اولیه برای واحدهای تولیدی افزایش یافته است.
روش غلط تعیین نرخ مواد پتروشیمی و پرداخت نرخ مواد اولیه پتروشیمی برمبنای دلار، هزینه زیادی را به صنعتگران تحمیل کرده است، بنابراین برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری درباره شرایط صنایع، باید به‌تمامی ابعاد و فعالیت‌های حاضر، نگاهی عمیق و تخصصی داشت.
فراموش نکنیم در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان به‌سمت صادرات کالایی با ارزش‌افزوده بالا رفته و به‌تدریج فروش مواد اولیه خود را کاهش داده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده افزایش اهمیت چرخه ارزش‌افزوده در نگاه کشورها بوده و ایران نیز باید از ظرفیت‌های موجود خود در راستای تولید و حتی صادرات کالاها با ارزش‌افزوده بالا حرکت کند.