با شروع فصل سرما بازار لباس‌های زمستانی حسابی داغ می‌شود؛ لباس‌هایی که در کنار مهم‌ترین کارآیی‌شان که همان گرم نگه‌داشتن در برابر سرما است باید «شیک و زیبا» نیز به‌نظر بیایند.
با این حال به‌واسطه اوضاع بد اقتصادی و نوسانات نرخ دلار اخیرا نرخ پوشاک حسابی افزایش یافته و این افزایش نرخ در لباس‌های زمستانی چشمگیرتر نیز شده است. به‌گونه‌ای که برای خرید یک پالتوی ساده باید هزینه‌ای بیش از ۸۰۰ هزار تومان پرداخت کرد.
البته این امری بدیهی است که لباس‌های زمستانی گران‌تر باشند. به‌عقیده برخی از فعالان این حوزه دلیل گرانی پوشاک زمستانی مدت زمان کم برای فروش است. در واقع تا فروشنده به خود بیاید فصل فروش لباس‌های زمستانی تمام شده و نوبت به لباس‌های شب عید می‌رسد؛ در نتیجه افراد در تلاش هستند تا سود مدنظر خود را با فروش کم به‌دست آورند.
حالا اینکه خریدار چندانی نیز برای این کالاها وجود نداشته باشد ظاهرا اهمیت خاصی ندارد؛ سود از همان چند نفری که پول خوب می‌دهند در می‌آید. البته در حال حاضر بسیاری از فروشندگان پوشاک از میزان کم فروش گله‌مند هستند که با این قیمت‌های بازار منطقی است.
برای خرید چند لباس زمستانی باید بالای یک میلیون تومان هزینه کرد و با شرایط اقتصادی فعلی شهروندان به‌جای خرید پوشاک زمستانی در واقع چاله‌های دیگر زندگی خود را پر می‌کنند. در چنین وضعیتی برخی افراد به خرید لباس‌های دست‌دوم یا تاناکورا روی آورده‌اند. در این گزارش به بررسی وضعیت بازار پوشاک زمستانی پرداخته است.
با شروع روزهای سرد سال معمولا ویترین مغازه‌های پوشاک پر می‌شود از کاپشن‌های متنوع و پلیورهای خوش‌رنگ که چشم هر فردی را به خود جذب می‌کند.
ظاهرا رویه امسال با سال‌های گذشته متفاوت است و تنها بخشی از ویترین مغازه‌ها به لباس‌های زمستانی اختصاص داده شده است. بازار بد پوشاک، حالا با آمدن فصل زمستان و لباس‌های زمستانی شرایط بدتری پیدا کرده و یخ زده است. گرانی لباس‌های زمستانی دیگر زنانه، مردانه و بچگانه ندارد و این افزایش نرخ سرسام‌آور باعث شده بسیاری از مردم قید خرید لباس زمستانی را بزنند یا سراغ خرید لباس‌های دست‌دوم در سایت‌های فروش اجناس دست‌دوم بروند.
گرانی اجناس این روزها سبد خرید خانوارها را کوچک و کوچک‌تر می‌کند و مردم دیگر توانی برای خرید لباس‌های زمستانی با نرخ بالا ندارند.
از سوی دیگر نبود نظارت کافی در این حوزه موجب افزایش افسارگسیخته نرخ پوشاک شده و خرید پوشاک زمستانه جزو اولویت‌های خانوار محسوب نمی‌شود. وقتی افراد شاهد افزایش چندبرابری نرخ لباس زمستانه هستند، در حالی که باید این لباس را حداکثر برای مدت ۴ ماه استفاده کنند، ترجیح می‌دهند لباس‌های قدیمی خود را بپوشند.
ظاهرا با سیاست‌های اقتصادی موجود بسیاری از اجناس از سبد خرید خانوار حذف شده و در حقیقت ما ماندیم و شعارهای حمایت از تولید داخل و اهمیت معیشت!
ابوالقاسم شیرازی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران درباره میزان فروش پوشاک به گسترش صنعت گفت: داغ نبودن بازار پوشاک، دلایل متفاوتی مانند رشد بی‌رویه قیمت‌ها و تورم، رقابت‌های ناسالم، ناتوانی و کم‌بضاعتی خانوار در خرید پوشاک و بسیاری موارد دیگر دارد.
زمانی پوشاک در سبد خانوار جایگاهی مثل خوراک و مواد اولیه داشت، اما در حال حاضر کاهش شدید قدرت خرید خانوار سبب شده پوشاک از اولویت خرید خانوار خارج شود. اگر خانواری امروز برای مثال به سه قلم پوشاک نیاز داشته باشد توانایی خرید بیشتر از یک قلم آن را ندارد.
شرایط اقتصادی شهروندان موجب شده دیگر مانند قبل برای خرید پوشاک هزینه نکنند. وی با بیان اینکه رکود حاکم بر بازار پوشاک در چند سال گذشته بی‌سابقه است، گفت: نوسان قیمتی رونق بازار را گرفته است. تولیدکنندگان هر بار مواد اولیه را به قیمت‌های جدیدی خریداری می‌کنند و از طرفی هم رقابت‌های ناسالم مثل دستفروش‌ها و فروش پوشاک در فضای مجازی شرایط کاسبی را برای واحدهای صنفی حسابی سخت کرده است.
شیرازی با اشاره به کاهش فروش پوشاک به‌ویژه لباس‌های زمستانی اظهار کرد: بازار لباس‌های زمستانی باتوجه به شرایط آب‌وهوایی در چند روز اخیر کمی تکان خورده، این در حالی است که تولیدکنندگان از اوایل مهر لباس‌های زمستانی را تولید و توزیع کردند اما به‌دلیل گرما هوا فروشی نداشتند. در واقع لباس‌های زمستانی از آبان آماده عرضه است، اما پاییز گرم امسال موجب شد این بازار فروش خوبی نداشته باشد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران با اشاره به افزایش هزینه تولید گفت: هزینه‌های تولید لباس‌های زمستانی از سایر البسه بیشتر است که این امر در نرخ خرید آنها نیز تاثیرگذار است.
از سوی دیگر باتوجه به وضعیت بد اقتصادی در سال جاری این افزایش نرخ شدیدتر شده، این در حالی است که بسیاری از تولیدکنندگان در نقطه سر به سر فعالیت می‌کنند و ناچارند تولیدات خود را با سود کمتری نسبت به گذشته عرضه کنند. چراکه مردم دیگر همچون گذشته توان خرید ندارند.
شیرازی باتوجه به افزایش تعداد دستفروشان بیان کرد: فعالیت دستفروشان همیشه مخل بازار قانونی پوشاک به‌ویژه در ماه‌های پایانی سال بوده است.
دستفروشان در میدان، خیابان و پیاده‌رو اتاق پرو دارند و از برق مجانی استفاده می‌کنند! شما اگر در خانه یا مغازه‌ات برق غیرمجاز داشته باشی، اداره برق خیلی زود و به‌درستی اخطار می‌دهد و جریمه می‌کند.
چطور است که نه شهرداری و نه اداره برق کاری با این دستفروشان ندارند؟ حالا از این طرف، شرایط فعالان مجاز پوشاک را مشاهده کنید؛ مالیات شغلی می‌دهیم؛ مالیات ارزش‌افزوده می‌دهیم؛ مالیات حقوق پرداخت می‌کنیم و علاوه بر اینها چند نوع عوارض شهری مثل پسماند، مشاغل و نوسازی از ما گرفته می‌شود. الان در مقابل هر مغازه لباس‌فروشی، دو دستفروش بساط کرده‌اند که هیچ کس با آنها برخورد نمی‌کند، این در حالی است که مدام به مغازه‌دار سخت گرفته می‌شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران درباره فروش لباس‌های دست‌دوم اظهار کرد: به‌دلیل رشد قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، تقاضای خرید پوشاک دست‌دوم هم نسبت به گذشته بالاتر رفته است، اما این تنها عارضه گرانی‌های اخیر نیست. پیرو این افزایش نرخ‌ها بسیاری از تولیدکنندگان ناچار به تولید محصولات ارزانقیمت با کیفیت‌های پایین شده‌اند، چراکه بسیاری از مردم توان خرید اجناس باکیفیت گرانقیمت را ندارند.
سعید جلالی قدیری، دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران با اشاره به جایگاه لباس‌های تاناکورا در بازار لباس ایران به صمت گفت: مردم کشور ما حتی در بدترین شرایط اقتصادی نیز تمایلی به استفاده از لباس‌های تاناکورا ندارند؛ در نتیجه تاناکورا تعریفی در بازار ما ندارد. البته خرید این لباس‌ها در موارد خاص را نمی‌توان کتمان کرد، اما در مجموع کمتر از ۲ درصد استفاده و خرید لباس در کشور مربوط به این بخش است.
وی با اشاره به شرایط بد اقتصادی و کاهش قدرت خرید شهروندان اظهار کرد: مردم به‌علت شرایط بد اقتصادی لباس‌های استوک را خریداری می‌کنند. استوک‌ها با عبور از فصل متناسب با آن نوع لباس در قالب حراجی نیز به فروش می‌رسند.
جلالی قدیری درباره افزایش فروش کالاهای استوک اظهار کرد: بسیاری از کالاهای استوک و ارزانقیمت به بازار ایران وارد می‌شوند. این دسته از پوشاک به‌دلیل ایراداتی در سایز، طرح، دوخت و... بسیار ارزانقیمت هستند، به همین دلیل محصولات هیچ تولیدکننده قانونی پوشاکی با این دسته از محصولات قابل‌رقابت نیست.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران درباره قاچاق پوشاک بیان کرد: ورود کالا به‌صورت قاچاق از موانع رشد اقتصادی در کشور است و لطمات جبران‌ناپذیری به صنعت پوشاک ایران وارد می‌کند، زیرا قاچاق بی‌رویه پوشاک موجب کاهش فروش محصولات باکیفیت ایرانی شده است.
متاسفانه تولیدات کشور ما مانند بسیاری از کشورها توان مقابله و حتی رقابت با کالای قاچاق را ندارند، این در حالی است که با اتمام فصل دیگر زمان استفاده از لباس‌ها به پایان می‌رسد و در واقع لباس‌ها استوک می‌شوند.
در حقیقت پوشاک در برخی موارد از کالای فاسدشدنی نیز بدتر است و می‌تواند ضرر بزرگی به فروشنده وارد کند. برای مثال حراج تیشرت‌های تابستانه در فصول سرد سال با نصف نرخ به اقتصاد پوشاک ضرر بزرگی می‌زند.
قدیری ضمن انتقاد از شیوه مدیریت و نظارت بر صنعت پوشاک اظهار کرد: سیاست‌گذاری مشخصی در حوزه تولید و تجارت وجود ندارد و برخی افراد از خلأ یا اجرای ناصحیح قانون سوءاستفاده می‌کنند و به‌شکل سازمان‌یافته قاچاق پوشاک انجام می‌دهند. وضعیت بد اقتصادی و نبود نظارت کافی بر این حوزه موجب شده قوانین ساده در زمینه قاچاق پوشاک نیز نادیده گرفته شود.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران در بیان راهکاری برای حل این مشکل تاکید کرد: بهترین راهکار ایجاد یک واحد مشخص برای مبارزه با قاچاق پوشاک است، این در حالی است که اکنون در موضوع قاچاق چند ارگان تصمیم‌گیرنده وجود دارند که در زمان عمل برخی هیچ مسئولیتی را برعهده نمی‌گیرند و در نتیجه قاچاق پوشاک به‌راحتی انجام می‌شود. متاسفانه در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد کالاهای موجود در بازار قاچاق است.
سخن پایانی
امروزه صنعت پوشاک از تولید تا فروش، دچار مشکلات بسیار زیادی است که برطرف شدن بخشی از آنها خارج از قدرت و اختیارات شهروندان است، اما بخش عمده‌ای از آنها را می‌توان با رویکرد درست برطرف کرد.
هزینه‌های تولید، مالیات، بیمه، اجاره مغازه و... از مواردی هستند که می‌توان با مدیریت درست آنها اوضاع را اندکی بهتر کرد. در وضعیت فعلی اقتصاد مردم ناچارند به‌جای اینکه لباس جدیدی برای خود تهیه کنند هزینه آن را صرف پر کردن چاله‌های دیگر زندگی خود کنند؛ در نتیجه فروشندگان پوشاک فروش خوبی را تجربه نمی‌کنند، این در حالی است که مالیات و اجاره مغازه حسابی به آنها فشار وارد می‌کند.
در واقع نه‌تنها باری از دوش شهروندان برداشته نمی‌شود، بلکه هر روز باری روی دوش آنها گذاشته می‌شود.