فراز و فرود درآمد سرانه ایران

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران با استناد به گزارش بانک جهانی، تحولات درآمد ملی سرانه اقتصادها در سال 2022 را منتشر کرد. بر اساس طبقه‏ بندی سال 2022 بانک جهانی، تعداد 28 کشور در گروه کم درآمد، 54 کشور در گروه با سطح درآمدی متوسط- پایین، 54 کشور در گروه درآمدی متوسط- بالا و 81 کشور در گروه با سطح درآمدی بالا قرار دارند.

این گزارش در ابتدا به این نکته اشاره می‌کند که با پیشرفت و یا پسرفت اقتصادها همراه با بهبود و یا تنزل سطح رفاه جوامع، آستانه طبقه ‏بندی کشورهای جهان در گروه ‏های درآمدی گوناگون، هم تغییر می‏ کند.

وفق طبقه‏ بندی سال 2022 بانک جهانی، در فهرست جدید این بانک، تعداد 28 کشور در گروه کم درآمد، 54 کشور در گروه با سطح درآمدی متوسط- پایین، 54 کشور در گروه درآمدی متوسط- بالا و 81 کشور در گروه با سطح درآمدی بالا قرار دارند.

این ارزیابی نشان می‌دهد، ایران بعد از 15 سال متوالی که در گروه اقتصادهای با درآمد متوسط- بالا قرار داشت، از سال 2020 تنزل موقعیت داده و در فهرست گروه اقتصادهای با سطح درآمدی متوسط- پایین، قرار گرفت.
بررسی‏ها حکایت از آن دارد که روند تغییر درآمد سرانه ایران با نوساناتی طی سال‏های گذشته همراه بوده و طی سال‏های اخیر نه تنها روند بهبودی نداشته بلکه تضعیف نیز شده است. مقایسه وضعیت ایران با اقتصادهایی با موقعیت مشابه در سال 2000 به ویژه اقتصاد رومانی، نشان می‏دهد که در سال 2021 اقتصاد مزبور در گروه اقتصادهای با درآمد بالا قرار گرفته درحالی که ایران در حفظ موقعیت قبلی خود نیز موفق نبوده است.
چهار کشور منطقه خاورمیانه و همسایه ایران شامل قطر، امارات‏ متحده‏ عربی، عربستان‏ سعودی و کویت، وضعیت به مراتب بهتری نسبت به ایران از حیث سرانه درآمد ملی دارند و هر 4 اقتصاد مزبور در زمره اقتصادهای با درآمد بالا قرار می‌گیرند.

 طی 33 سال گذشته، از سال 1987 الی 2021 کشور ایران به مدت 21 سال در طبقه با سطح درآمد متوسط- پایین و در 14 سال گذشته، در طبقه درآمد متوسط – بالا قرار داشته است. طی سال‌های 1987 الی 1989 ایران در طبقه متوسط بالای درآمدی قرار داشته که بعد از 1990 به مدت 19 سال با تنزل موقعیت در گروه درآمدی متوسط - پایین و سپس از سال 2009 تا سال 2019 در طبقه درآمدی متوسط - بالا قرار می‌گیرد. اقتصاد ایران در سال 2020 به دلیل رشد کم تولید ناخالص داخلی همراه با کاهش ارزش ریال، مجددا تنزل موقعیت به طبقه گروه اقتصادهای با درآمد متوسط- پایین داشته که همچنان نیز در این گروه قرار دارد.

طبق اطلاعات بانک جهانی در سال 2021 کشور ایران با دارا بودن جمعیت 85 میلیون نفر، رتبه 18 جهان را از حیث جمعیت دارا بود . در حالی که از لحاظ سرانه درآمد ناخالص ملی به روش اطلس و با رقم 3370 دلار رتبه 133 و از حیث سرانه درآمد ناخالص ملی بر اساس برابری قدرت خرید با رقم 15760 دلار رتبه 89 را در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.

دریافت تحولات درآمد ملی سرانه اقتصادها