صنعت نساجی و پوشاک یکی از صنایع قدیمی و پررنگ در حوزه اشتغالزایی است که متاسفانه طی سال‌های اخیر به لطف تحریم‌های بین‌المللی و بی‌توجهی‌های مسوولان کشور، در جایگاه اصلی خود قرار ندارد.
این در حالی است که میزان سرمایهگذاری برای ایجاد یک شغل در صنعت نساجی در مقایسه با دیگر صنایع بسیار پایین است و دولت می‌تواند با تمرکز بر این صنعت و بها دادن به آن، نه‌تنها رشد تولید و اشتغال را رقم بزند، بلکه در بازارهای بین‌المللی، از ارزآوری ویژه‌ای بهره‌مند شود. همان‌طور که در حال حاضر شاهد این هستیم که اروپا در تسخیر صنعت نساجی ترکیه قرار دارد و این کشور با بزرگ شمردن این صنعت و بها دادن به آن، به کشورهای دیگر نیز این درس را داده است که صنعت نساجی می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
متاسفانه در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد ماشین‌آلات صنایع نساجی کشور به‌روز نیستند و تولیدکنندگان در این حوزه علاوه بر اینکه با افزایش هزینه‌های جانبی تولید و کمبود و گرانی مواد اولیه روبه‌رو هستند، در بخش فروش نیز به دلیل کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده، شرایط مناسبی ندارند. همین موضوعات سبب شده فعالان صنعت پوشاک و نساجی کشور امروزه با چالش‌های جدی روبه‌رو باشند. به گزارش سایت نساجی امروز، در همین خصوص امین مقدم فعال صنعت نساجی و مدیرعامل کارخانجات نساجی زرباف‌امین در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: بر اساس آمارها، حدودا یک میلیون شغل مستقیم در صنعت نساجی وجود دارد که اگر اصناف و فروشندگان پوشاک را نیز به آن اضافه کنیم، بیش از دو میلیون نفر در صنعت نساجی فعالیت می‌کنند.
بر همین اساس کشورهای دیگر از این نقطه قوت صنعت نساجی استفاده می‌کنند و با سرمایهگذاری در این حوزه علاوه بر اشتغال‌آفرینی، قدرت‌آفرینی می‌کنند. مقدم اظهار کرد: این در حالی است که این صنعت مادر با سرمایهگذاری کم، اما اشتغال‌آفرینی بالا، به دلایل مختلف مغفول مانده است. با اینکه لباس‌ها، پرده‌ها و پارچه رومبلی‌های منازل‌مان همگی تولیدات صنعت نساجی هستند، اما متاسفانه یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این صنعت این است که دیده نمی‌شود. از طرفی وقتی صنعتی دیده نمی‌شود، مطمئنا سرمایهگذاری، اشتغال‌آفرینی و اشتغالزایی در این صنعت کاهش پیدا می‌کند. وی ادامه داد: از سوی دیگر وقتی سرمایهگذاری نشود، نوسازی در حوزه ماشین‌آلات نمی‌شود و ماشین‌های به‌روز نیز تولید نمی‌شوند و در نهایت صادرات هم به مشکل می‌خورد، اما اوضاع وقتی بحرانی‌تر می‌شود که نتیجه تمامی این چالش‌ها به ورشکستگی کارخانه‌ها منتهی شود.
انرژی؛ دغدغه مهم صنایع کشور
مقدم در ادامه در پاسخ به این سوال که در حال حاضر کارخانه شما از محدودیت‌های حوزه انرژی و قطعی برق چقدر خسارت می‌بیند، اظهار کرد: مشکل کمبود گاز در زمستان و کمبود برق در تابستان به دغدغه مهمی برای صنایع کشور تبدیل شده است در حالی که دولت برای حل این مشکل برنامه اساسی ندارد. ما هم مثل بسیاری دیگر از صنایع یک روز در هفته را به صورت کامل برق نداریم و سوال ما این است که زیان این قطعی برق را چه کسی می‌دهد؟ هزینه اضافه کار پرسنل و کارگران در روز تعطیل را چه کسی می‌دهد و مهم‌تر از آن اینکه اگر تولید ما عقب بیفتد، چه کسی پاسخگو است؟ مصرف‌کننده نهایی کاری به مشکلات موجود در حوزه تولید ندارد و اگر تولیدات یک کارخانه به فصل نرسد، نیاز خود را از جای دیگری تامین می‌کند.
مهار تورم اتفاق نیفتاده است!
این فعال صنعت نساجی در پاسخ به این سوال که آیا در چنین شرایطی دولت می‌تواند شعار سال جاری یعنی مهار تورم و رشد تولید را محقق کند، گفت: در حال حاضر برآوردها و آمارها نشان‌دهنده این است که مهار تورم اتفاق نیفتاده و تا زمانی که نقدینگی موجود در جامعه به سمت بخش تولید هدایت نشود، تورم کنترل نخواهد شد. آماری که اخیرا از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار اعلام شد حاکی از آن است که در فروردین ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، تورم ۶۸ درصدی را تجربه کردیم که فاجعه است. مگر می‌شود با تورم ۶۸ درصدی زندگی مردم را جمع کرد؟
وی اظهار کرد: در حال حاضر واحدهای تولیدی به شدت با کمبود منابع مالی و سرمایه در گردش روبه‌رو هستند اما بانک‌ها به وظیفه ذاتی خود در قبال بخش تولید عمل نمی‌کنند و حتی اگر این همکاری را هم انجام دهند، برای واحدهای تولیدی پرداخت سود بازپرداخت این تسهیلات بسیار دشوار است، بنابراین تولید‌کننده از درآمد عقب می‌افتد. بر این اساس باید در حوزه‌های مختلف صنعتی، سرمایهگذاری شود تا کارخانه‌ها مستهلک نشوند، اما متاسفانه در حال حاضر کمتر کسی در حوزه‌های مولد سرمایهگذاری می‌کند.
گردش مالی پوشاک و نساجی ایران ۶/۰ درصد دنیا
مقدم همچنین با اشاره به غفلت از صادرات در حوزه نساجی بیان کرد: کل صادرات کشور ما در سال گذشته، ۷۸۰ میلیون دلار بوده است در حالی که ۵ ماهه ابتدای امسال، ترکیه ۶ میلیارد دلار صادرات داشته است. همچنین این کشور برنامه‌ریزی کرده که تا ۵ سال آینده، صادرات خود را به ۳۸ میلیارد دلار افزایش دهد. این در حالی است که کل صادرات ترکیه که نفت هم ندارد، ۲۵۴ میلیارد دلار بوده است، در صورتی که کل صادرات غیرنفتی کشور ما به ۶۰ میلیارد دلار هم نرسیده است. بنابراین اگرچه ترکیه هم با تورم خیلی بالا دست و پنجه نرم می‌کند، اما توانسته بدون نفت در صنایعی همچون نساجی قدرت ایجاد کند.
وی ادامه داد: نکته مهم دیگر اینکه ارزش سالانه بازار نساجی و پوشاک در دنیا ۱۸۰۰ میلیارد دلار است در حالی که گردش مالی پوشاک و نساجی در کشور ما تنها ۹ میلیارد دلار است؛ یعنی ۶/۰ درصد دنیا. چنین آماری برای کشوری که دارای پتانسیل‌های قابل‌توجهی در حوزه نفت و پتروشیمی است و نیروهای جوان و مستعدی دارد، تاسف‌آور است.
کالای خام صادر نکنیم
این فعال صنعت نساجی در ادامه با بیان چند راهکار و پیشنهاد برای توسعه صنعت نساجی و پوشاک اعلام کرد: ایران به دلیل داشتن منابع گازی و تولیدات نساجی، بستر مناسبی برای صادرات محسوب می‌شود و ما باید با جلوگیری از صادرات کالاهای خام، محصول و ارزش‌افزوده ایجاد کنیم. در حوزه پتروشیمی توقع داریم عملا صادرات کالای خام نداشته باشیم و این کالاها را به موادی تبدیل کنیم که می‌تواند برای اقتصاد کشور ارزش‌افزوده ایجاد کند. مقدم اظهار کرد: موضوع دوم بحث قاچاق و واردات بی‌رویه است. هرچند دو عامل افزایش نرخ ارز و افزایش کیفیت کالاهای ایرانی نسبت به گذشته باعث شده که در این زمینه مقابله انجام شود و قاچاق کمتر، اما باید بپذیریم همچنان کالای قاچاق وارد کشور می‌شود. این در حالی است که مقابله با قاچاق وظیفه دولت است و به بخش خصوصی ارتباطی ندارد، چرا که عملا نمی‌توانیم مرزهای کشور را کنترل کنیم و جلوی واردات را بگیریم.
وی بیان کرد: موضوع سوم هماهنگی در قیمت‌گذاری در ارتباط با مواد اولیه و مورد نیاز صنعت نساجی در بورس است. در این زمینه دولت باید از بخش خصوصی کمک بگیرد تا این هماهنگی ایجاد شود.
دولت باید از بخش خصوصی کمک بگیرد
این فعال صنعت نساجی افزود: موضوع چهارم به بحث همکاری و همراهی بخش‌های خصوصی با بخش دولتی اختصاص دارد. دولت باید از بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی به عنوان مشاوران قوی کمک بگیرد. این در حالی است که اگر کمک نگیرد، تصمیمات نسنجیده‌ای اخذ می‌کند که کشور را از دستیابی به اهداف توسعه‌ای دور می‌کند.
وی اظهار کرد: موضوع پنجم را می‌توان با اشاره به شعار «ایرانی، کالای ایرانی بخر» اعلام کرد. بحث فرهنگ‌سازی و مصرف کالای ایرانی در این حوزه اهمیت زیادی دارد. مردم ما نباید برای خرید کالای ایرانی احساس اجبار کنند، بلکه باید با علاقه و میل باطنی نسبت به این کار اقدام کنند. در واقع باید کالای ایرانی را دوست داشته باشیم و با عشق خریداری کنیم که جوان ایرانی بیکار نشود. در مرحله بعدی این انرژی به کسی که در این شرایط بحرانی اقتصاد در حوزه تولید فعالیت می‌کند، منتقل می‌شود و این رفتار مردم و حمایت آنها از کالای ایرانی اجازه می‌دهد که صنعت رشد کند.
مقدم با بیان اینکه موضوع ششم به بحث آموزش اختصاص دارد، گفت: در حال حاضر بنده به عنوان کسی که ۲۸ سال مدیرعامل یک مجموعه تولیدی است، همچنان به دنبال یادگیری هستم. همچنین مهندسان کارخانه و مدیران میانی در کارخانه ما دوره‌های آموزشی دارند. به این ترتیب استادان مدیریت صنعتی را به محل کارخانه در ساوه و قزوین می‌بریم تا نیروهای مجموعه ما آموزش ببینند و با گذراندن دوره‌های مختلف از جمله استعدادیابی، کارآفرینی، تولید بهنگام، انبارداری و…، دائم اطلاعات آنها به‌روز شود. اگر این اتفاق نیفتد، از دنیای امروز عقب می‌افتند و در نهایت با مفاهیم مهمی همچون بهره‌وری آشنایی پیدا نمی‌کنند.
وی افزود: نکته قابل تاملی که باید در نهایت به آن اشاره کنم، اهمیت مشتری‌نوازی است. امروز دیگر مشتری‌مداری معنا ندارد، بلکه باید مشتری‌نوازی کرد تا مشتری نسبت به یک برند و مجموعه تولید یا فروشگاه پوشاک حس اطمینان داشته باشد و کالای او را برای خرید انتخاب کند.