مهندس حمیدرضا خدابندهلو- مدیرعامل گروه تولیدی صنعتی یارا پویش ایرانیان (ترمه چمن)
به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، تولید در کشور را دشوار میداند اما معتقد است وقتی یک محصول پس از دست و پنجه نرم کردن با چالشهای فراوان، با بهترین کیفیت در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرد و رضایت و اعتماد آنان را در پی دارد؛ تمام خستگیهای صنعتگر از بین میرود و انگیزهای میشود برای رشد و پویایی بیشتر. این تولیدکننده تخصصی چمن مصنوعی اذعان میدارد:« با توجه به تحریم، هزینههای واردات ماشینآلات مدرن چندبرابر میشود اما کاری غیرممکن نیست و بخش عمده مشکلات ما مربوط به تأمین منابع نقدینگی میباشد. مشروح این گفتوگو از نظرتان میگذرد:
*نساجی امروز: بیوگرافی و آغاز فعالیتهای صنعتی
متولد هفدهم شهریور سال1354 در تهران هستم. تحصیلات دانشگاهیام را ابتدا در رشته بهداشت حرفهای و سپس در رشته مهندسی معماری ادامه دادم. سال1378فعالیت حرفهای خود را در صنعت ورزش و بهعنوان اولین تولیدکننده توپ دستدوز در ایران آغاز کردم.
پس از چندسال که بازار تولید توپهای دستدوز در کشور به حد اشباع رسید، با واردات دستگاه بافندگی راشل به عرضه تورهای دروازه موسوم به «تور ابریشمی» پرداختم که آن هم برای نخستین بار در ایران تولید میشد و سابقه قبلی نداشت. جنس این تور از الیاف نایلون بود اما به دلیل جذابیتهای ظاهریاش در بازار به نام تور ابریشمی شناخته میشد.
طی 3-2 سال اغلب سالنهای ورزشی کشور به تور مذکور مجهز شدند بهطوریکه فقط در تهران حدود 120 سالن ورزشی را تورکشی کردیم. مدتی در صنعت توربافی به کار ادامه دادیم، سپس در سال 1386 فعالیتهای خود را در صنعت تجهیزات ورزشی ادامه دادیم و در گام نخست به واردات چمن مصنوعی از یک شرکت معتبر ترکیهای پرداختیم و تا سال 1392 این همکاری تداوم داشت تا اینکه تصمیم گرفتیم با مونتاژ چمن مصنوعی آن را در ایران تولید کنیم به همین دلیل پس از دریافت جواز تأسیس و پروانه بهرهبرداری کارخانه در نظرآباد، تولید چمن مصنوعی آغاز شد.
*نساجی امروز: در آن زمان وضعیت تولید چمن مصنوعی در کشور چگونه بود؟
فقط یک شرکت فعالیت داشت و بهعنوان دومین تولیدکننده چمن مصنوعی به شمار میآمدیم. نخ و الیاف موردنیاز از خارج کشور (اغلب هلند) وارد و بافت و تکمیل آن در کارخانه انجام میشد.
سال 1397 به تولید نخ چمن مصنوعی ورزشی روی آوردیم در حالیکه به دلیل ریسک بالای کار، کمتر صنعتگری به دنبال تولید این نوع نخ بود حتی چینیها نیز حضور موثری در این بخش نداشتند و اغلب تولیداتشان به چمنهای تزئینی اختصاص داشت.
در تولید چمن مصنوعی ورزشی، مسائل مرتبط با استاندارد و پرش توپ بسیار مهم است و الیاف باید از حالت ایستایی بالا، دوام و لطافت خوبی بهرهمند باشند طبعاً تولید محصولی که تمام این موارد در آن لحاظ شود، بسیار دشوار است و نیازمند تسلط بر دانش مکانیکی و پلیمری بالایی میباشد.
سال 1398 پس از واردات و راهاندازی ماشینآلات و انجام تحقیقات گسترده، تولید نخ چمن مصنوعی را شروع کردیم و سال 1400 موفق به تولید الیافی شدیم که از نظر کیفی شباهت بسیاری به نمونه هلندی دارد و سال 1401 تنوع محصولات خود را افزایش دادیم. در ادامه فدراسیون فوتبال اعلام کرد به دلیل کیفیت پایین چمنهای مصنوعی، استفاده از این محصول در لیگ برتر ممنوع است چون در اغلب مناقصات از چمنهای بیکیفیت استفاده شده بود.
برای فدراسیون فوتبال، استاندارد چمن به مراتب بیشتر از طول عمر آن است لذا با مشارکت «شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور» در استادیوم آزادی حدود شش ماه به انجام مطالعات تحقیقاتی پیرامون چمنهای طبیعی از برش الیاف تا برگشتپذیری توپ پرداختیم. طی تحقیقات خود متوجه شدیم که اغلب چمنهای طبیعی دارای سطح مقطع مقعر هستند ولی دوام بالایی در مقابل ساعات بازی طولانی ندارند به همین دلیل با افزودن سه هسته به الیاف مقعر، استحکام و دوام بیشتری به محصول افزوده و در نهایت موفق به طراحی «الیاف اُمگا» شدیم.
از نظر ظاهری، چمن مصنوعی امگا شباهت بسیاری به چمن طبیعی دارد.
وجود سه هسته در این الیاف سبب ایستایی فوق العاده آن میشود به نحوی که برخلاف چمن طبیعی با دویدن بازیکنان و تحت فشار قرار گرفتن، این الیاف خوابیده یا شکسته نمیشوند و همواره حالت ایستایی خود را حفظ میکنند.
ویژگی اختصاصی این محصول مطابقت آن با الزامات FIFA Quality PRO است که جهت برگزاری مسابقات ملی و بین المللی استفاده می شود.
فدراسیون جهانی فوتبال در دفترچه نگهداری از چمنهای مصنوعی، ساعات استفاده مجاز برای چمنهای Quality PRO را حداکثر ۲۰ ساعت در هفته اعلام میکند و به دلیل حساسیت بالا در استفاده از چمن مصنوعی امگا (میزان ساعت بازی مجاز) این الیاف تا چندین سال حالت ایستایی و درخشندگی خود را حفظ میکند به همین دلیل در زمینهایی که ترافیک کمتری دارند و یا جهت برگزاری مسابقات رسمی ملی و بین المللی استفاده میشوند، استفاده از این الیاف توصیه میگردد و در حال حاضر اغلب باشگاههای لیگ برتر فوتبال از چمن مصنوعی امگا استفاده میکنند.
برای برخی از مشتریان مانند شهرداریها، مدارس فوتبال و امثالهم دوام چمنهای مصنوعی حائز اهمیت است و یک استاندارد کلی برایشان کفایت میکند لذا «چمن مصنوعی دیاموند» با هدف رفع نیاز این دسته از مشتریان طراحی و تولید شد.
این چمن الیافی به شکل الماس (Diamond) دارد و علاوه بر ظاهر بسیار طبیعی، دوام و خاصیت ارتجاعی بالایی دارد و قادر است با حفظ خاصیت ایستایی، در مناطق با ترافیک بالا کاربرد گستردهای داشته باشد.
وجود روند یکنواخت در کاهش ضخامت الیاف چمن مصنوعی دیاموند به سمت لبههای آن سبب میشود الیاف مذکور کمترین میزان فرسایش و پارگی را در میان دیگر الیاف تولیدی یارا پویش داشته باشد و در کنار استقامت بالا، حس لطافت خوبی به مصرف کننده منتقل میکند.
خاصیت ارتجاعی فوق العاده این الیاف سبب می شود که بعد از فشرده شدن بلافاصله به حالت ایستایی خود بازگردد.
با توجه به فعالیتهای نوآورانه در زمینه تولید الیاف چمن مصنوعی موفق به کسب عنوان«دانشبنیان» شدیم و در حال حاضر به تولید و عرضه 6 نوع چمن متنوع برای مشتریان مختلف میپردازیم.
چمن مصنوعی اسپاین(مونوفیلامنت کلاسیک) یکی دیگر از محصولات یارا پویش است که وجود یک هسته مرکزی در تیغه چمن باعث ایستایی میشود و لطافت الیاف از بروز هرگونه آسیب و سوختگی برای بازیکنان در اثر تکل زدن جلوگیری میکند.مقاومت الیاف مذکور در برابر رشته رشته شدن، از الیاف امگا بیشتر است و به همین دلیل زمینهای پر ترافیک مانند زمینهای کوچک شهرداریها و مدارس فوتبال استقبال بیشتری از آن به عمل میآورند.
پس از تولید الیاف چمن مصنوعی اسپاین، ضمن حفظ ظاهر زیبای الیاف اسپاین، الیاف جدیدی به نام «سوپرمونو» طراحی و تولید شد که رفتاری مشابه با اسپاین اما به مراتب لطیفتر دارد و مناسب زمینهایی است که ترافیک متوسط دارند و بیشترین مصرفکنندگان آن کودکان و نوجوانان هستند.
با توجه به گستره متنوع آب و هوایی در کشور، باید الیاف سازگار با مناطق گرمسیر و سردسیر طراحی شود برای مثال در شهری مانند بوشهر که پرتاب اشعه UV آن بسیار بالاست، چمن مصرفی باید دوام بیشتری در مقابل تغییر رنگ و تخریب پلیمر داشته باشد لذا تولید چمنهای پرو (PRO) در دستور کار یارا پویش قرار گرفت.
یکی دیگر از چالشهای استفاده از چمن مصنوعی در جنوب کشور، تخریبهای حرارتی است که برای رفع این مشکل، مقاومت حرارتی الیاف مصرفی را افزایش دادیم.
به لطف خداوند موفق به جلب اعتماد مشتریان داخلی و خارجی شدهایم بهطوریکه صادرات خوبی به عراق و آذربایجان داریم هرچند ترکیه حضور قدرتمندانهای در بازار چمن مصنوعی این کشورها دارد اما در حال افزایش سهم خود هستیم.
*نساجی امروز: چینیها در زمینه تولید چمن مصنوعی چه جایگاهی دارند؟
محصولاتشان کیفیت چندان مطلوبی ندارد و قیمت آن بسیار پایین است ولی مشتریان عراقی رغبت چندانی به خرید چمنهای چینی ندارند. رقیب اصلی ایران در بازار چمن مصنوعی عراق، ترکیه است که قیمت و کیفیت محصولات ما به مراتب بهتر و مناسبتر است.
برخی مشتریان عراقی در سالهای گذشته اعتماد چندانی به کیفیت تولیدات ایرانی نداشتند و ورود به بازار این کشور دشوار به نظر میرسید اما به تدریج جایگاه قابل توجهی در عراق پیدا کردیم و با ارائه محصولات مرغوب، اعتماد و اطمینان آنها را به دست آوردیم.
*نساجی امروز: برای مشتریان از نظر صرفه اقتصادی و قیمت تمام شده استفاده از چمن مصنوعی منطقیتر است یا چمن طبیعی؟
قیمت چمن طبیعی در مراحل نخست احداث یک زمین ورزشی، مناسبتر است ولی هزینه نگهداری، آبیاری، زهکشی و... چمن طبیعی بسیار هزینهبر است.
ممکن است در بدو امر برای تهیه چمن مصنوعی هزینه بیشتری بپردازید اما برای چندین سال بابت نگهداری و دوام آن آسوده خاطر خواهید بود. هزینههای نگهداری و مراقبت چمن مصنوعی پایین است در حالیکه با توجه به کمبود منابع آبی و خشکسالی، استفاده از چمن طبیعی چندان مقرون به صرفه به نظر نمیرسد؛ ضمن اینکه ممکن است آفت گیاهی توسط ته کفش ورزشکاران به زمین دیگر منتقل شود و کل زمین را با خطر آفتزدگی و تخریب مواجه نماید. در کمپهای ورزشی اغلب کشورها از چمن مصنوعی استفاده میشود زیرا مزایای آن در مقایسه با چمن طبیعی بسیار چشمگیرتر است.
نکته دیگر اینکه کشورهای اروپایی از «چوب پنبه» یا «ورقهای لاستیکی ضد اسید EPDM » بهعنوان پرشونده الیاف چمنهای مصنوعی استفاده میکنند اما در ایران چون مشتریان به دنبال هزینه تمام شده پایین هستند؛ تولیدکنندگان از لاستیکهای خُردشده بازیافتی استفاده میکنند که با توجه به آزادسازی گوگرد برای محیط زیست زیانآور است.
*نساجی امروز: در حال حاضر چه تعداد شرکت در زمینه تولید چمن مصنوعی در کشور به فعالیت میپردازند و کیفیت تولیدات آنها در چه سطحی است؟
فکر میکنم بیش از 7-6 شرکت در این زمینه فعال هستند از این تعداد فقط 4-3 شرکت تولیدکننده چمن مصنوعی ورزشی هستند و سایرین به تولید چمن مصنوعی فضای سبز میپردازند که عموماً از کیفیت خوبی برخوردارند.
*نساجی امروز: واردات چمن مصنوعی انجام میشود؟
دو سالی است که واردات این محصول ممنوع اعلام شده است اما برخی از همکاران به واردات نخ و الیاف از چین ادامه میدهند که عملاً چندان به صرفه نیست و کیفیت قابل توجهی نیز ندارند. واردات از هلند نیز به دلیل تحریم و عدم امکان واردات مستقیم، گران تمام میشود.
ترکیه هم در بخش تولید نخ چمن مصنوعی تبحر خاصی ندارد و به دلیل عدم هزینههای گمرکی در تعاملات تجاری با اروپا، مواد اولیه مورد نیاز را از هلند تهیه میکنند.
*نساجی امروز: قاچاق چطور؟
قاچاق به صورت بسیار جزئی توسط لنج از دوبی انجام میشود که اغلب چمنهای تزئینی هستند و هیچگونه تهدیدی برای چمنهای تولید ایران محسوب نمیشوند. بارها در جلسات مختلف با مسئولان وزارت صمت خواستار آزادسازی واردات چمن مصنوعی شدهام چون وجود چمنهای وارداتی در بازار، انگیزه و اشتیاق تولیدکنندگان ایرانی برای ارتقای کیفیت محصولاتشان را به طرز چشمگیری افزایش میدهد.
*نساجی امروز: در زمینه تولید چمن مصنوعی با چه مشکلات و چالشهای مواجه هستید؟
در بخش ماشینآلات با تنوع بالای طراحی و تولید روبرو هستیم که نیازمند دسترسی به نقدینگی و سرمایه قابل توجه است. با توجه به تحریم، هزینههای واردات ماشینآلات مدرن چندبرابر میشود اما کاری غیرممکن نیست و بخش عمده مشکلات ما مربوط به تأمین منابع نقدینگی میباشد.
موضوع دیگر، فروش محصول به نهادها و سازمانهای دولتی است که دریافت پول از آنها زمانبر و مستلزم پیگیری مستمر تا وصول مطالبات است! این امر، گردش مالی مجموعه را دچار اختلال میکند وگرنه با مشکل خاص دیگری مواجه نیستیم.
*نساجی امروز: امکان تولید ماشینآلات مورد نیاز از طریق مهندسی معکوس و ... در ایران وجود ندارد؟
خیر چون از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست ضمناً ماشینآلات موجود از تکنولوژیهای خاص و بسیار پیشرفته برخوردارند و آلمان، اتریش و انگلیس در طراحی و تولید پیشتاز هستند لذا تولید چنین دستگاههایی در ایران منطقی نیست کما اینکه اغلب تولیدکنندگان چمن مصنوعی جهان ماشینآلات مورد نیاز خود را از کشورهای مذکور تهیه میکنند.
*نساجی امروز: انتخاب یارا پویش بهعنوان تولیدکننده برتر در مراسم بزرگداشت روز صنعت و معدن و همچنین فعالیت بهعنوان شرکت دانش بنیان، تسهیلات و مزایایی جهت تسهیل تولید برای مجموعه به ارمغان آورده یا صرفاً در حد دریافت لوح تقدیر و گرفتن عکس یادگاری قرار دارد؟
فعلاً که در حد همان لوح تقدیر و عکس یادگاری است امیدوارم در آینده شاهد حمایتهایی در بخش تولید باشیم!
*نساجی امروز: در مورد حجم تولیدات و تعداد پرسنل یارا پویش توضیحاتی ارائه نمایید.
کارخانه مستقر در اشتهارد به تولید نخ میپردازد و کارخانه نظرآباد تولید و تکمیل چمن مصنوعی را برعهده دارد. توان تولید روزانه 10 هزار متر مربع چمن مصنوعی را داریم و حدود 120 نفر به طور مستقیم در این مجموعه به فعالیت میپردازند.
چمن مصنوعی صنعت رو به رشدی در جهان است و برای افزایش و بهروز رسانی اطلاعات و دانش فنی خود و متخصصین شرکت تلاش میکنیم از نمایشگاههای معتبر بینالمللی این صنعت بازدید به عمل آوریم؛ همچنین با دانشگاههای معتبر کشور در قالب انعقاد تفاهمنامههای مشترک، ارتباطات خوبی برقرار کردهایم.
*نساجی امروز: چشمانداز مجموعه دستیابی به چه جایگاهی است؟
در زمینه تولید چمن مصنوعی جزو رتبههای نخست دنیا باشیم و اطمینان دارم که دستیابی به این هدف دور از دسترس نیست.
*نساجی امروز: نکته پایانی
تولید در کشور دشوار است اما لذت خاص خود را دارد. وقتی یک محصول پس از دست و پنجه نرم کردن با چالشها و مشکلات فراوان، با بهترین کیفیت در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرد و رضایت و اعتماد آنان را در پی دارد؛ تمام خستگیهای صنعتگر از بین میرود و انگیزهای میشود برای رشد و پویایی بیشتر.