اختلال در زنجیره ارزش را میتوان بهعنوان یک رویداد داخلی یا خارجی غیرقابلپیشبینی تعریف کرد که جریان عادی یا برنامهریزیشده کالا و خدمات در طول زنجیره تامین را تغییر می‌دهد و می‌تواند ناشی از نوسانات عرضه و تقاضا باشد.
در حال حاضر منبع یابی برای شرکتهای پوشاک و کفش در جهان دشوارتر شده است، این شرکت‌ها با طیفی از مسائل در زنجیره ارزش از جمله اختلالات مداوم عرضه ناشی از تغییر تقاضا، نوسان قیمت مواد اولیه، ریسکهای ژئوپلیتیکی، مسائل مربوط به تجارت جهانی، افزایش رقابت، اختلالات لجستیکی در زنجیره
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از اتاق تهران، اختلال در زنجیره ارزش را میتوان بهعنوان یک رویداد داخلی یا خارجی غیرقابلپیشبینی تعریف کرد که جریان عادی یا برنامهریزیشده کالا و خدمات در طول زنجیره تامین را تغییر می‌دهد و می‌تواند ناشی از نوسانات عرضه و تقاضا باشد.
در حال حاضر منبع یابی برای شرکتهای پوشاک و کفش در جهان دشوارتر شده است، این شرکت‌ها با طیفی از مسائل در زنجیره ارزش از جمله اختلالات مداوم عرضه ناشی از تغییر تقاضا، نوسان قیمت مواد اولیه، ریسکهای ژئوپلیتیکی، مسائل مربوط به تجارت جهانی، افزایش رقابت، اختلالات لجستیکی در زنجیره تامین و تغییرات نظارتی مواجه هستند.
به موازات این ریسکها، چشماندازی که با تغییرات شتابزده و رقابت شدید مشخص می‌شود، برندها را مجبور به سازگاری می‌کند. طی سالهای اخیر نوسانات تقاضای بازار و اثر شلاق گاو نر تاثیر مخربی در سراسر زنجیره ارزش پوشاک، به ویژه بالادست، داشته است. شاید برایتان سوال شده باشد که اثر شلاق گاو نر چیست؟
در پاسخ باید گفت «اثر شلاق گاو نر» پدیدهای است که در مدیریت زنجیره ارزش رخ می‌دهد. بهطوریکه تغییرات کوچک در تقاضای مصرفکننده در سطح خردهفروشی منجر به نوسانات بسیار مهمتری در نیازهای سطوح تولیدکننده و تامین‌کننده می‌شود.
طی سال 2023، در هفت کشور از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نساجی جهان، ارزش صادرات نخ در مقایسه با سال قبل حدود 11 درصد کاهش داشته است. این نوسانات منجر به صادرات کم پارچه و مازاد عرضه شده است. از طرفی عادات خرید مصرفکنندگان پس از خروج از همه گیری کاهش یافته است به عنوان مثال در سه ماهه سوم سال 2023، قصد خالص خرید در بین مصرفکنندگان آمریکایی و اروپایی به ترتیب 25 درصد و 29 درصد کاهش یافته است.
پنج موضوع اصلی برای تامین پوشاک و کفش برای منبع‌یابی کارآمد.
پرداختن به پویاییهای چالش برانگیز بازار مستلزم اینست که برندها یک منبع یابی کارآمد، انعطاف پذیر، سریع، پایدار، مبتنی بر فناوری و مصرفکننده محور داشته باشند. در ادامه، به پنج موضوع اصلی که منبع‌یابی کارآمد را در صنعت شکل می‌دهد اشاره شده است.
1. کارایی در میان نوسانات تقاضا
ارزیابی چگونگی افزایش کارایی در تمام جنبههای منبع‌یابی، از جمله کاهش هزینه‌های منبع‌یابی و تسریع فرآیندهای عرضه به بازار برای افزایش رقابت و ایجاد رشد پایدار در بازار پویای امروزی حیاتی هستند. طی سال 2021 و اوایل سال 2022، این صنعت با افزایش هزینه‌های قابل توجه ناشی از افزایش هزینه‌های حملونقل، نوسانات قیمت کالاها و محدودیتهای زنجیره تامین بیسابقه مواجه شد.
برای مقابله با این چالش‌ها، برخی از سازمان‌ها ابتکارات استراتژیکی را با ترکیب فناوری داده‌ها و هوش مصنوعی، شیوه‌های رقابتی‌تر منبع‌یابی و و استراتژی‌های مذاکره توسعه دادند. این قابلیتها سازمان‌ها را قادر میسازد تا هزینه‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش داده، عملیات خود را ساده و روابط خود را با تامین کنندگان کلیدی تقویت کنند.
2. تعادل در ردپای منابع جهانی
بی‌ثباتی ژئوپلیتیک و تأثیر آن بر جابجایی منابع یکی از دغدغههای اصلی مدیران است. در دهه 2000 و اوایل دهه 2010، بسیاری از شرکت‌ها، زنجیره‌های تامین جهانی را بهمنظور سرمایه‌گذاری در نرخ پایین نیروی کار در مناطقی مانند آسیای جنوب شرقی و متعاقباً در آسیای جنوبی (که شامل بنگلادش، هند و سری‌لانکا می‌شود) توسعه دادند.
هنگامی که نرخ اشتغال در آن مناطق شروع به افزایش کرد، بسیاری از شرکت‌ها در نیمه دوم دهه 2010 بخشهایی از آفریقا را کاوش کردند. تامین کنندگان در چین و آسیای جنوب شرقی شروع به سرمایه‌گذاری قابل توجهی در افزایش بهرهوری با معرفی تولید ناب و اتوماسیون برای حفظ رقابت خود کردند.
امروزه، برندها با چالش پیچیده ایجاد تعادل مجدد در ردپای منابع جهانی خود دست و پنجه نرم میکنند. نخست، آنها میخواهند برای افزایش انعطاف‌پذیری زنجیره تامین با ایجاد افزونگی و اجتناب از اتکای بیش از حد به یک مکان، تنوع ایجاد کنند. ثانیاً، برندها به دنبال سرعت بالا، هزینه پایین و چابکی در زنجیره هستند. با نزدیکی محل تولید به بازارهای مصرف، آنها می‌توانند. زمان تحویل و هزینه‌های حملونقل و واردات را کاهش داده و با سرعت بیشتری به روندها و کاهش موجودی واکنش نشان دهند
3. تجدید ساختار روابط استراتژیک با تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان
برندها می‌بایست با تاکید بر مشارکتهای استراتژیک بلندمدت برای بهبود تقاضا و برنامهریزی تولید، انعطاف پذیری و کارایی، رویکرد خود را نسبت به تولیدکنندگان و تامین کنندگان تجدید نظر کنند. برندها باید بین توسعه مشارکتهای استراتژیک بلندمدت و بهینه‌سازی هزینه در عملیات تعادل برقرار کنند.
چنین مشارکت‌هایی به مجموعه‌ای متعادل‌تر از اولویت‌های منابع استراتژیک نیاز دارد. در واقع، صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌تواند با کاهش انعطاف‌پذیری کوتاه‌مدت همراه بوده و یا باعث شود که برندها حجم تولید را به سمت تامین‌کنندگانی با کمترین هزینه اما بدون پتانسیل نوآوری مشترک سوق دهند. همچنین برندها باید ارزش مشارکت استراتژیک را با تامین کنندگان اصلی خود تقویت کنند.
برای چندین سال، شاهد شکلگیری مشارکتهای عمیقی بین برندهای پیشرو و تولیدکنندگان بودهایم، اگرچه این پیشرفت کندتر از حد انتظار بوده است. یک تولیدکننده پوشاک آسیایی با همکاری نزدیک با برخی از مشتریان اصلی خود، چندین کارخانه را در مناطق دیگر (از جمله آفریقا و آمریکای لاتین) راه اندازی نموده است. این رویکرد به تامین‌کنندگان اطمینان بیشتری در مورد استفاده محصول ارائه داده و در عین حال زمان‌های سررسید را بهبود می‌بخشد، ردپای منابع خود را متنوع می‌کند و سود خود را با بهره‌مندی از تعرفه کشورهای مختلف افزایش می‌دهد.
برندهای پوشاک و تامین‌کنندگان مربوطه در مقایسه با سایر صنایع، ممکن است به دلیل چندین عامل، نسبت به سرمایه‌گذاری مشترک محتاطتر باشند. ماهیت بسیار رقابتی بازار پوشاک به این معنی است که برندها و تامین‌کنندگان ممکن است ابتکارات سادهتر و سریع‌تری را نسبت به شراکتهای بلندمدت که مدیریت آنها به زمان و تلاش قابل توجهی نیاز دارد، در اولویت قرار دهند. تلاش‌های مشترک نیازمند تعامل متقابل گسترده از هر دو طرف و همچنین مدل‌های عملیاتی جدید است. با این حال، در حال حاضر همکاری عمیق‌تر تامین‌کننده با سازمان‌هایی که به دنبال افزایش کارایی تدارکات هستند ضروری است.
همکاری موثر با تامین‌کنندگان، برندها را به ایجاد روابط فعال با آنها و تغییر ذهنیت به سمت ایجاد ارزش پایدار سوق می‌دهد. همسویی استراتژیک بر سر اهداف، توسعه یک مورد تجاری قانع‌کننده، تعریف روش‌مند محدوده، اندازهگیری ارزش و مکانیسم‌های اشتراک ارزش شیوه‌هایی برای تقویت تلاش‌های مشترک هستند.
4. رسیدن به استانداردهای پایداری
با ظهور قوانین پایداری در جوامع بینالمللی، برندها باید تلاش‌های خود را برای انطباق با این قوانین دو چندان کنند. کاهش انتشار گازهای گلخانهای مستلزم همکاری نزدیک با تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان بالادستی در زمینه‌هایی مانند تولید، آماده‌سازی و فرآوری مواد انرژی بر است که 70 درصد از انتشار را برای بازیگران صنعت پوشاک به خود اختصاص می‌دهد.
در این زمینه ضعف شفافیت داده‌ها همچنان یک گلوگاه اصلی است. همانطور که بیان کردیم 70 درصد از گازهای گلخانهای توسط تولیدات سطح دو و بالاتر انتشار مییابد. تنظیم خطوط پایه انتشار و اندازهگیری تأثیر آن، وظایف پیچیده‌ای هستند که به داده‌های اولیه نیاز دارند که در حال حاضر غیرقابل دسترسی هستند.
اکثر برندها فقط با تامین‌کنندگان ردیف اول خود روابط مستقیم دارند. بازیگران زنجیره ارزش که محصولات پایداری را بدون به خطر انداختن عملکرد، کیفیت یا قیمت ارائه دهند، در شرف دست آوردن مزیت رقابتی هستند، اگرچه چنین شیوه‌هایی احتمالاً در آینده استاندارد خواهند شد.
همچنین برندها می‌بایست برای اجرای شیوه‌های فنی برای ثبت موثر داده‌های انتشار با تامین کنندگان همکاری کنند. به عنوان مثال، یکی از برندهای مد جهانی، یک راه حل کربن زدایی زنجیره تامین و اندازهگیری تاثیر را برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های اولیه مخصوص عملیات لایه یک تا چهار خود گنجانده است. این داده‌ها دید دقیقتری از اهرمهای کربنزدایی بالقوه و نحوه همکاری برند با تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان را ارائه می‌کند.
5. کارایی و همکاری از طریق راهحلهای دیجیتال
موجی از نوآوری در سالهای اخیر شرکت‌ها را فرا گرفته است. سازمان‌های تامین‌کننده معمولاً در برابر تحول دیجیتال مقاومت می‌کردند، اما ظهور همه‌گیری کووید-19 آنها را وادار کرد تا سریعاً خود را با آن سازگار کنند. برندها ادغام نوآوری دیجیتال را در زمینه‌هایی مانند طراحی محصول و کارایی هزینه‌های حملونقل و تدارکات سرعت بخشیدهاند. برای مثال، بیش از 80 درصد سازمان‌ها از مدلسازی سه بعدی و نمونهبرداری دیجیتال استفاده میکنند.
از طریق ابزارهای دیجیتالی و تحلیلی، بازیکنان در سراسر زنجیره ارزش نه تنها می‌توانند عملکرد عملیاتی خود را بهبود دهند بلکه از شفافیت داده‌ها برای حمایت از تصمیم‌گیری مبتنی بر واقعیت استفاده کنند. برای نمو پتانسیل کامل فناوری‌های دیجیتال، سازمان‌ها باید طراحی مجدد فرآیند، بهبود کیفیت داده‌ها و یکپارچه‌سازی سیستم‌ها را برای فعال کردن عملیات کارآمد در اولویت قرار دهند.
چگونه برندها می‌توانند پیشرفت کنند؟
از آنجایی که برندها به دنبال متعادل کردن هزینه‌ها و در عین حال تقویت مشارکت با تامین کنندگان هستند، باید استراتژی‌های منبع‌یابی خود را دوباره بررسی کنند. در ادامه سه روش کوتاه مدت برای ایجاد ارزش در سراسر زنجیره تامین معرفی شده است:
1. اتخاذ اهداف و تصمیمات مبتنی بر داده در مورد منبع‌یابی پایدار
سازمان‌ها می‌توانند تصمیمات آگاهانهای اتخاذ کنند که نه تنها اهداف پایداری آنها را برآورده می‌کند، بلکه با استفاده از داده‌های اولیه برای انجام تجزیه و تحلیل هزینه-فایده شیوه‌های منبع‌یابی پایدار، ارزش اقتصادی بلندمدت ایجاد می‌کند. برای مثال، برندها می‌توانند مزایای اقتصادی ماشین‌آلات و فناوری‌های کارآمد انرژی، منابع انرژی تجدیدپذیر و اصول اقتصاد دایره‌ای را برای کاهش هزینه‌های عملیاتی، بهبود کارایی منابع و ایجاد مزایای زیست محیطی ارزیابی کنند.
2. پذیرش روش‌های منبع‌یابی تحلیلی و دیجیتالی فعال
منبع یابی مبتنی بر ارزش یک رویکرد تصمیم‌گیری مشارکتی، می‌تواند برای مصرفکنندگان و تامین‌کنندگان مفید باشد. به عنوان مثال، ترکیب روش‌های طراحی یک برند با تخصص تامین‌کننده در بهینه‌سازی طراحی و مشخصات محصول می‌تواند هزینه‌ها را بدون تضعیف عملکرد، کاهش دهد. به طور مشابه برندها و تامین‌کنندگان با نوآوری در مواد با انتخاب مواد پایدار و مقرون به صرفه می‌توانند اهداف زیست محیطی را برآورده کرده و به برتری در منابع دست یابد. برندها همچنین می‌توانند برای ساده‌سازی فرآیندهای تولید، کاهش ضایعات، بهینه‌سازی مصرف مواد و بهبود کارایی عملیاتی با تامین‌کنندگان همکاری نزدیک داشته باشند.
3. ایجاد روابط پایدار و سودمند متقابل با تامین‌کنندگان
همکاری نزدیک‌تر بین برندها و تامین‌کنندگان می‌تواند طیف وسیعی از منافع را ایجاد کند. برندها می‌توانند برای افزایش مهارت‌ها از دانش تأمین‌کنندگان بهرهمند شوند (برای مثال، ارائه راهنمایی در مورد پذیرش فناوری و بهبود فرآیند و به اشتراک گذاشتن دانش برای روندهای بازار، استانداردهای کیفیت و الزامات انطباق) تا نیازهای در حال تحول را برآورده کرده و عملکرد و رقابت را بهبود بخشند. تامین مالی مشترک و برنامهریزی تجاری نشاندهنده سطح عمیقتری از هماهنگی است.
سرمایه‌گذاری‌های مشترک در پروژه‌ها و زیرساخت‌ها می‌تواند بار مالی را توزیع کند و منجر به نتایج سودمند متقابل شود. یک فرآیند برنامهریزی مشترک برای همسویی با اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت تجاری، می‌تواند این ترتیب را فراهم آورد. همچنین برندها و تامین‌کنندگان می‌توانند برای راه‌اندازی برنامه‌های تعالی منبع‌یابی در مقیاس بزرگ شریک شوند.