عبور کسری تراز تجاری از ۱۰‌میلیارد دلار

‌ با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌ها در انتقال ارز برای ایران‌ اما حجم تجارت غیرنفتی در 11ماهه سال جاری به 117میلیارد دلار رسید. به گفته فرود عسگری، معاون وزیر اقتصاد و رییس‌کل گمرک ایران، در مدت 11ماهه همچنین شاهد افزایش ۲۶‌درصدی ترانزیت خارجی کالا از مسیر کشور بوده‌ایم.
رییس‌کل گمرک ایران افزود: ترانزیت خارجی کشور در ۱۱ماهه ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش ۲۶‌درصدی به رقم ۲۰‌میلیون و ۳۰۰‌هزار تن رسیده است.
به گفته او، بیشترین میزان ترانزیت خارجی کشور در مدت یاد‌شده به ترتیب از مبدا گمرکات منطقه ویژه شهید رجایی با 3/‏5‌میلیون تن، پرویزخان با 6/‏4‌میلیون تن و باشماق با 7/‏2‌میلیون تن انجام گرفته است.
معاون وزیر اقتصاد و رییس‌کل گمرک ایران همچنین خبر داد: تجارت خارجی غیرنفتی کشور در ۱۱ماهه سال جاری با 2/‏11‌درصد افزایش به رقم ۱۱۷‌میلیارد دلار رسید.
به گفته عسگری، میزان وزنی تجارت خارجی غیرنفتی کشور در این مدت ۱۷۶‌میلیون و ۱۰۲‌هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 2/‏9‌درصد افزایش نشان می‌دهد.
او اظهار کرد: از مجموع تجارت غیرنفتی کشور، ۵۳‌میلیارد و ۳۷۶‌میلیون دلار به صادرات غیرنفتی (بدون احتساب صادرات نفت برق خدمات فنی‌ومهندسی و صادرات از محل تجارت چمدانی) و ۶۳‌میلیارد و ۶۰۶‌میلیون دلار به واردات اختصاص داشته که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱۹‌درصد و 6/‏5‌درصد افزایش نشان می‌دهد.
وی در مورد میزان وزنی صادرات غیرنفتی و واردات در ۱۱ماهه سال جاری افزود: در این مدت ۱۴۱‌میلیون تن کالا از کشور صادر و ۳۵‌میلیون تن کالا وارد کشور شده است. به گفته وی صادرات غیرنفتی در مدت یاد‌شده به لحاظ وزنی 6/‏12‌درصد افزایش داشته و واردات در این مدت 6/‏2‌درصد با کاهش مواجه بوده است.
عسگری در خصوص صادرات کالاهای پتروشیمی در ۱۱ماهه سال جاری نیز اظهار کرد: در این مدت 5/‏58‌میلیون تن کالاهای پتروشیمی به ارزش 5/‏23‌میلیارد دلار به خارج از کشور صادر شد که به لحاظ وزن ۲۹‌درصد و از حیث ارزش 3/‏31‌درصد افزایش نشان می‌دهد.
وی سه قلم عمده کالاهای صادراتی در ۱۱ماهه سال جاری را گاز طبیعی با 6/‏6‌میلیارد دلار، پروپان مایع شده با 3/‏3‌میلیارد دلار و متانول با 1/‏2‌میلیارد دلار ذکر کرد. به گفته وی متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی در ۱۱ماهه سال جاری با 4/‏5افزایش به رقم ۳۷۸ دلار رسیده است.
مقاصد صادراتی ایران
معاون وزیر اقتصاد و رییس‌کل گمرک ایران درباره ۷ کشور عمده مقصد صادراتی کشورمان افزود: در این مدت چین با 8/‏13‌میلیارد دلار، عراق با 2/‏11‌میلیارد دلار، امارات متحده عربی با 6/‏6‌میلیارد دلار، ترکیه با 4/‏6‌میلیارد دلار، افغانستان با 2/‏2‌میلیارد دلار، پاکستان با 2/‏2‌میلیارد دلار و هند با 8/‏1‌میلیارد دلار هفت کشور عمده مقصد صادراتی کشورمان بودند. این هفت کشور ۸۲‌درصد از وزن و ۸۳‌درصد از کل ارزش صادرات غیرنفتی کشور را در این مدت به خود اختصاص دادند.
کالاهای وارداتی عمده
عسگری درباره سه قلم عمده کالای وارداتی در ۱۱ماهه سال جاری اظهار کرد: طلا به اشکال خام با 3/‏7‌میلیارد دلار، ذرت دامی با 7/‏2‌میلیارد دلار و تلفن‌های همراه هوشمند با 1/‏2‌میلیارد دلار، سه قلم عمده کالای وارداتی در این مدت بودند.
وی افزود: متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی در این مدت ۱۸۱۴دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 4/‏8‌درصد افزایش یافته است.
به گفته وی، امارات متحده عربی با 1/‏19‌میلیارد دلار، چین با 6/‏16‌میلیارد دلار، ترکیه با 1/‏11‌میلیارد دلار، آلمان با 1/‏2‌میلیارد دلار، هند با 4/‏1‌میلیارد دلار، فدراسیون روسیه با 2/‏1‌میلیارد دلار و هنگ‌کنگ با 2/‏1‌میلیارد دلار، هفت کشور عمده طرف معامله واردات کشورمان در ۱۱ماهه امسال بود‌ه‌اند.
براساس این گزارش، با توجه به موقعیت مهم ایران در قرار گرفتن در چهارراه تجاری دنیا،‌ ترانزیت کالا از مسیر ایران چه در مسیر شمال- جنوب که دسترسی به آب‌های دریاها و اقیانوس‌ها آزاد است و چه مسیر شرق به غرب که دسترسی به شرق آسیا و اروپا را فراهم می‌کند،‌ به‌صرفه‌تر و ارزان‌تر است. ترانزیت کالا از مسیر ایران علاوه بر درآمد تن کیلومتر کالا،‌ عامل ثبات و امنیت و افزایش روابط تجاری با شرکای تجاری است و باعث توسعه شبکه ریلی، جاده‌ای و ناوگان دریایی کشور می‌شود، ‌همچنین صنعت بیمه و سایر صنایع را نیز رونق می‌بخشد.
تراز تجاری همچنان منفی است
تراز تجاری از سال ۱۳۹۸ به این سو دیگر مثبت نشد و در ۱۱ماهه امسال نیز منفی شده، به گونه‌ای که در این بازه زمانی تراز تجاری منفی ۱۰‌میلیارد و ۲۳۰‌میلیون دلار بوده است.
محمدعلی دهقان‌دهنوی، رییس سازمان توسعه تجارت ایران پیش از این، در این خصوص گفته بود که «امسال وضعیت تراز تجاری غیرنفتی همچنان منفی است اما بهتر از سال گذشته شده البته بخش عمده‌ای از این تراز تجاری منفی به دلیل افزایش واردات طلاست.»
به گفته این مقام مسوول این حجم از صادرات غیرنفتی (۵۳‌میلیارد و ۳۷۶‌میلیون دلار با رشد 19‌درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل) رکوردی تازه به حساب می‌آید و بالاترین عدد در طول تاریخ بوده است، این در حالی است که زمانی که دولت چهاردهم کار خود را آغاز کرد، رشد صادرات غیرنفتی (در شش‌ماهه نخست) نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۱۰‌درصد بوده است اما در گزارش‌ ۱۱ماهه این رشد به ۱۹‌درصد رسیده و تا هدف ۲۳‌درصد برنامه هفتم فاصله کمی دارد. این آمار بسیار خوشحال‌کننده است. ضمن اینکه قابل‌توجه بودن صادرات نفتی و صادرات خدمات کشور، نشان‌دهنده پتانسیل بالای کشور برای تولید ارز است.
رییس سازمان توسعه تجارت ایران ضمن تاکید بر اینکه یکی از کانال‌هایی که می‌تواند به توسعه تجارت ما و به‌ویژه صادرات کشور کمک کند، موافقتنامه‌ها هستند، یادآور شده بود: سال ۱۳۹۴ پیشنهاد تجارت آزاد از طریق موافقتنامه‌ها، روی میز قرار گرفت؛ این نشان از زمان‌بر بودن و پیچیده بودن موافقتنامه‌های تجارت آزاد دارد. زمانی که در سال ۱۳۹۴ این موضوع بین ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا (شامل روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس) مطرح شد، تا سال ۱۳۹۸ طول کشید تا ما به یک موافقتنامه موقت تجارت ترجیحی رسیدیم. در حقیقت دو طرف تصمیم گرفتند بر روی ۸۰۰ قلم کالا، کار را به صورت آزمایشی شروع کنند.