پنج راهبرد کلان صنعت پوشاک

 ۵۶۰میلیون دلار ارزش صادرات نساجی در ۸ ماه طبق آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، سرانه هزینه پوشاک خانوار ۱/۵ میلیون تومان است و با احتساب ۲۲/۸ میلیون خانوار، ارزش بازار پوشاک ایران مبلغی حدود ۱۱ میلیارد دلار است.

به گزارش ارانیکو به نقل از اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران، همچنین ارزش تولیدات داخلی ۳۰۰ هزار تنی، ۵/۴ میلیارد دلار است و در عین حال، سالانه رقمی حدود ۵/۲ میلیارد دلار پوشاک از طریق غیررسمی و غیرقانونی وارد کشور می‌شود. این در حالی است که آمار حاصل از صادرات پوشاک گمرک دنیا به ایران رقمی حدود ۷۰۹ میلیون دلار برای ۹۰ هزار تن پوشاک است که نشان دهنده ورود پوشاک ارزان خارج از فصل و با کیفیت نامناسب است. از سوی دیگر آمارها حاکی از آن است که حدود یک میلیارد دلار از واردات همراه مسافر وارد کشور می‌شود. این در حالی است که بنا به گفته مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت، ارزش صادرات نساجی و پوشاک ما در ۸ ماهه سال جاری ۵۶۰ میلیون دلار بوده است.
از این رو یکی از موضوعات مهم در صنعت نساجی و پوشاک، بحث قاچاق یا واردات غیررسمی است که به نظر می‌رسد مقابله با پدیده قاچاق نیازمند هماهنگی و همکاری همه جانبه کلیه بخش‌های دولتی و بخش خصوصی است تا ضمن هدایت واردات به سمت واردات رسمی و قانونی، برای تقویت تولید داخلی پوشاک نیز اقدام شود. در همین زمینه گلناز نصراللهی می‌گوید: کارگروه پوشاک برای توسعه صنعت پوشاک به دستور وزیر تشکیل شده است که ۵ موضوع را به عنوان راهبردهای کلان در صنعت پوشاک مدنظر قرار داد.
کارگروه سند راهبردی پوشاک تشکیل شداین مقام مسوول وزارت صنعت با اشاره به اینکه در سال گذشته به دستور وزیر کارگروه پوشاک برای توسعه صنعت پوشاک تشکیل شد، بیان کرد: در واقع این کارگروه با نگاهی همه جانبه به تامین مواد اولیه و توجه به بازار صادرات با حضور تعدادی از صاحب نظران در صنعت پوشاک و ارگان‌های وابسته تشکیل شد. وی با بیان اینکه بعد از بحث و تبادل نظر اعضای کارگروه تدوین سند راهبردی پوشاک ضروری تشخیص داده شد، تصریح کرد: از این رو موضوع با شرح برنامه مشخص به دانشکده صنایع نساجی امیرکبیر به عنوان یکی از مراجع مهم در صنعت نساجی واگذار شد و درحال حاضر با تلاش این دانشگاه، تدوین سند به پایان رسیده است.
نصراللهی در ادامه افزود: در این سند مقایسه صنعت و صادرات پوشاک کشور با کشورهای همسایه نشان می‌دهد که کشور ما متاسفانه به دلایل مختلف و باوجود داشتن مزیت‌های فراوان، بهره کافی از توسعه این صنعت نبرده است. نصراللهی به ۵ موضوع به عنوان راهبردهای کلان در صنعت پوشاک اشاره کرد و گفت: ظرفیت سازی و توسعه صادرات محور صنعت پوشاک و اتصال به زنجیره جهانی ارزش صنعت پوشاک، بهبود فضای کسب و کار در تولید، توزیع و عرضه پوشاک، برنامه ریزی در زمینه فعالیت در بخش‌های دارای ارزش افزوده، توانمند سازی ظرفیت‌های مد و طراحی و فعالیت‌های صنعتی و همچنین گسترش اشتغال مولد در بخش‌های مشاغل خانگی از جمله راهبردهای کلان مورد نظر در صنعت پوشاک است. ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تنیمدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه در بخش ظرفیت سازی و توسعه صادرات، ظرفیت تولید در بخش پوشاک ۳۰۰ هزار تن است، بیان کرد: این در حالی است که نیاز کشور به تولید پوشاک در حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار تن است. در این بخش ایجاد شهرک‌های پوشاک با ویژگی‌های خاص که شامل واحدهای تولیدی صنعتی، مراکز خدماتی، مراکز توزیع، ایجاد مدارس مد و طراحی پیش بینی شده است.
نصراللهی با تاکید بر اینکه ایجاد شهرک‌های پوشاک و واحدهای صنعتی بزرگ به معنای ایجاد مشکل برای صنایع کوچک نیست، بیان کرد: همزمان با ساماندهی این نوع واحدها نیز مدنظر است. ضمن اینکه اصولا با گسترش صنایع بزرگ در صنعت پوشاک همانند سایر کشورهای پیشرو امکان توسعه واحدهای کوچک نیز فراهم خواهد شد.مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت یکی دیگر از برنامه های مورد نظر در این سند را اصلاح بخش توزیع عنوان کرد و گفت: بررسی‌ها حاکی از آن است که در قسمت پوشاک نیز مانند تولید پارچه قسمت عمده‌ای از سود در بخش توزیع است که در صورت اعتقاد به توسعه صنعت پوشاک لازم است بازار توزیع اصلاح شود. وی توسعه برندینگ سیاست گذاری حمایت از توسعه فناوری و شرکت‌های خدمات فنی مهندسی و طراحی مشوق‌های مالیاتی و ایجاد صندوق ویژه توسعه صنعت پوشاک را از دیگر مواردی دانست که در طرح به آن‌ها اشاره و راهکارهایی برای آن ارائه شده است.
سهم ۶ درصدی پوشاک از سبد خانوارمدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین به تشکیل مراکز بین المللی طراحی و مد در کشور اشاره کرد و گفت: مد و طراحی در حال حاضر کلید اصلی تعیین ارزش افزوده در پوشاک است. طبق گزارشات بین المللی در حال حاضر در دنیا ۱۴۵ میلیارد قطعه پوشاک به وزن ۴۳ میلیون تن به ارزش ۱۲۰۰ میلیارد دلار تولید می‌شود. بخش قابل توجهی از ارزش افزوده پوشاک متعلق به بخش طراحی و مد است که در حال حاضر به عنوان صنعت مد مطرح است. نصراللهی سهم هزینه پوشاک از کل سبد خانوار را ۴/۶ درصد عنوان کرد وگفت: این در حالی است که در سال های قبل این رقم ۷ تا ۸ درصد بوده است، که در صورت بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی خانواده‌ها دستیابی به این ارقام ممکن خواهد بود. از این رو پیش بینی می‌شود ارزش بازار پوشاک ایران در سال های آینده به ۲۰ میلیارد دلار افرایش یابد.
تولید نساجی افزایش نیافت نصراللهی همچنین با اشاره به نتایج ۸ ماهه ۱۳۹۴، گفت: آمار تولیدات محصولات منتخب صنایع نساجی طی ۶ ماهه اول سال جاری تقریبا معادل و در برخی موارد اندکی بیشتر از تولیدات در مدت مشابه سال قبل است و تنها تولید الیاف اکریلیک در مدت مذکور در قیاس با سال ماقبل آن ۴۶درصد کاهش داشته است که عمدتا به دلیل عدم تامین ارز به موقع و مکفی جهت واردات مواد اولیه آنکه کاملا وارداتی بوده و تولید داخل ندارد و مراتب به طور مستمر از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در حال پیگیری است. وی به میزان صادرات محصولات صنایع نساجی و پوشاک بدون احتساب فرش دستباف در ۸ ماهه سال جاری اشاره کرد و گفت: میزان صادرات در این حوزه در قیاس با مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزنی ۱۴درصد و به لحاظ ارزشی ۸ درصد کاهش داشته است.جزئیات آمار واردات ۸ ماهه پوشاکنصراللهی گفت: واردات محصولات صنایع نساجی و پوشاک در ۸ ماهه سال جاری در قیاس با مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزنی ۸ درصد و به لحاظ ارزشی ۱۶ درصد کاهش داشته است.
وی خاطرنشان کرد: با اقدامات موثری که برای مدیریت واردات و اصلاحات نظام تعرفه‌ای صورت گرفته است، میزان واردات به تفکیک محصولات مهم در ۸ ماهه سال جاری در قیاس با مدت مشابه سال گذشته به این شرح است؛ واردات انواع نخ به لحاظ وزنی ۸ درصد و به لحاظ ارزشی ۷درصد کاهش داشته است. واردات انواع پارچه (صرفا نساجی و غیر صنعتی) به لحاظ وزنی ۳۲درصد و به لحاظ ارزشی ۲۸درصد کاهش داشته است. همچنین واردات فرش ماشینی به لحاظ وزنی ۲۷درصد و به لحاظ ارزشی ۳۰درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر واردات انواع کفش و اجزای آن به لحاظ وزنی ۲۴درصد و به لحاظ ارزشی ۵ درصد کاهش داشته است. از طرفی واردات انواع پوشاک به لحاظ وزنی ۹۱ درصد و به لحاظ ارزشی ۱۲۰ درصد افزایشداشته است.وی ادامه داد: با توجه به اقدامات موثری که در راستای جلوگیری از ورود کالای قاچاق و ساماندهی عرضه پوشاک در حال انجام است،افزایش آن منطقی است که به سمت واردات از مسیر های قانونی سوق پیدا کرد، هر چند همچنان حجم قاچاق به مراتب بسیار بالا است. نصراللهی گفت: میزان واردات انواع پتو به لحاظ وزنی ۴۷درصد و به لحاظ ارزشی ۸۷ درصد افزایش داشته است و با توجه به بخشنامه جلوگیری از ورود کالای قاچاق پتو افزایش واردات از مسیرهای قانونی منطقی است ولی در مورد پتو نیز همچنان حجم قاچاق به مراتب بسیار بالاست.