صنعت نوغان داری یکی از صنایع پرکاربرد در جهان محسوب می شود، کشورمان از نظر تولید پیله ابریشم جزو 10 کشور نخست دنیا بوده و بین رتبه هشتم تا دهم قرار دارد.
طی سال های گذشته نوغان داری وابسته به صنعت فرش بوده و 95 درصد محصول پیله ابریشم به مصرف این صنعت اختصاص دارد.
همچنین بیش از 18 هزار خانوار نوغان دار در کشور فعالیت می کنند. هم اکنون نیاز کشور به نخ ابریشم در صنعت فرش 900 تن است در حالی که 160 تن تولیدات نخ ابریشم در داخل است و سایر نیازها به شکل پیله و نخ ابریشم از چین وارد و تأمین می شود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از عصراقتصاد، رضا صورتی زنجانی رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور گفت: صنعت نوغان داری علاوه بر تمام مزایایی که در توسعه فعالیت های کشاورزی دارد باعث اشتغالزایی پایدار و مولد زنان روستایی و خانه دار از زنجیره تولید تا فرآوری محصولات نهایی پیله ابریشم در صنعت فرش شده است.
وی افزود: همه این فعالیت ها می تواند بدون نیاز به واردات در داخل انجام شود، همچنین نهال و نوغان به شکل بومی شده در کشور تولید می شود بدون آنکه نیازی به واردات داشته باشد.
صورتی زنجانی درباره خاستگاه ابریشم گفت: خاستگاه ابریشم در چین با سابقه چهار هزار و 500 ساله است؛ با توجه به این که ایران در مسیر جاده ابریشم قرار داشته، نخ ابریشم ابتدا از چین به کشورمان وارد شده و سپس از ایران به ترکیه و اروپا رفته است. البته از نظر تاریخی خاستگاه پیله زرد ایران است.
رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور تصریح کرد: صنعت نوغان داری با محیط زیست سازگار و ارگانیک بوده و امکان حفاظت از منابع آب و خاک را فراهم می کند و بهره وری خاک را بالا می برد.
وی ادامه داد: نوغان داری در یک فصل و توزیع تخم نوغان یک بار در سال انجام می شود. یکی از برنامه های مرکز تحقیقات ابریشم کشور فرهنگسازی درباره کشت مخلوط و افزایش بهره وری از توتستان های کشور است؛ درخت توت در خرداد حرص و در بهار کرم ابریشم پرورش داده می شود، تابستان و پاییز زمین های توتستان ها بدون استفاده است به همین دلیل نوغان داران می توانند به کشت علوفه و زراعت محصولات صیفی بپردازند، این نوع کشت در دنیا رایج است.
صورتی زنجانی درباره جایگاه ایران در صنعت نوغان داری گفت: کشورمان از نظر تولید پیله ابریشم جزو 10 کشور نخست دنیا بوده و بین رتبه هشتم تا دهم است. طی سال های گذشته نوغان داری وابسته به صنعت فرش بوده و 95 درصد محصول پیله ابریشم به مصرف این صنعت اختصاص دارد در کشور ما در حال حاضر مصارف دارویی و نساجی ندارد و رقابتی نیست.
رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور اظهار کرد: حدود پنج درصد پیله ابریشم به صنایع دستی مانند جاجیم، گلیم، چادرشب و... اختصاص دارد، متأسفانه محصول نهایی به ویژه چادر شب از چین وارد کشور می شود.
وی ادامه افزود: صادرات صنعت فرش کشور متأثر از تحریم ها و بازارهای جهانی است سهم ایران در بازارهای جهانی کم شده و در صنعت نوغان داری رکود ایجاد شد؛ با توجه به این که قیمت های تولید شده در داخل نسبت به بازارهای جهانی و کشورهای همسایه پایین است تمام محصولات پیله ابریشم خریداری می شود.
صورتی زنجانی تأکید کرد: هم اکنون نیاز کشور به نخ ابریشم در صنعت فرش 900 تن است در حالی که 160 تن تولیدات نخ ابریشم در داخل است و سایر نیازها به شکل پیله و نخ ابریشم از چین وارد و تأمین می شود.
رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور تصریح کرد: طی دو سال اخیر به ویژه سال جاری خرید تضمینی پیله ابریشم توسط دولت اعلام شد اما با توجه به استقبال بازار نیازی به این خرید نبود و تمام محصولات نوغان داران در بازار حتی بالاتر از نرخ تضمینی به فروش رسید.
وی افزود: امسال حدود 170 تن تولید نخ ابریشم داریم یعنی بیش از یک هزار تن پیله تولید شد. در ایران 14 هزار هکتار توتستان وجود دارد که بیش از 50 درصد محصولات پیله کشور، حدود شش هزار و 500 هکتار در استان گیلان تولید می شود؛ همچنین استان های خراسان رضوی و شمالی، مازندران و گلستان جزو استان های نوغان داری مورد استقبال بازار است.
صورتی زنجانی درباره میزان افراد شاغل در این صنعت گفت: بیش از 18 هزار خانوار نوغان دار در کشور فعالیت می کنند. وزارت جهاد کشاورزی با کمک مرکز تحقیقات ابریشم کشور که متولی مرکز توسعه نوغان داری بوده قرار است 400 هزار اصله نهال توت برای افرادی که در صنعت نوغان داری فعال بودند و بنا به دلایلی کنار گذاشته اند نهال رایگان برای تشویق آنها بدهد، این نهال ها در ماه اسفند توزیع می شود و در سال 98 هم ادامه خواهد داشت.
رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور اظهار کرد: تخم نوغان هم در داخل تولید و هم از خارج وارد می شود. دولت برای تشویق نوغان داران برای تخم نوغان یارانه اختصاص داده است. هر جعبه تخم نوغان حاوی 25 تا 26 هزار تخم نوغان است یعنی 35 تا 40 کیلوگرم پیله تر ابریشم می شود.
وی افزود: با در نظر گرفتن یارانه قیمت هر جعبه هفت هزار و 500 تومان می شود یعنی برای نوغان دار رایگان است. هم اکنون قیمت هر کیلوگرم نخ خام ابریشم یک میلیون تومان است که با توزیع یارانه ای تخم نوغان برای تولید کننده صرفه اقتصادی دارد.
صورتی زنجانی تصریح کرد: طی دو سال اخیر بازار داخلی از محصولات پیله ابریشم استقبال کرده است به این دلیل پیش بینی می شود برای سال 98 رشد معنا داری تجربه کنیم در حقیقت دوره رکود نوغان داری به پایان رسیده است.
رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور از تشکیل بانک ژن کرم ابریشم خبر داد و افزود: هم اکنون این مرکز با تشکیل بانک ژن کرم ابریشم با تنوع ذخایر ژنتیکی 108 واریته(نژاد) توانسته از نظر تنوع ذخایر در خاورمیانه منحصر به فرد باشد.
وی تصریح کرد: این بانک ژن طی 10 سال با حمایت سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تشکیل شد و یک سرمایه ارزشمند برای کشور محسوب می شود. طی این سال ها هشت واریته تجاری پرمحصول اصلاح شده و مقاوم به بیماری تولید شده است. همچنین شش واریته تجاری در مرحله هسته فناورانه رسیده و طی دو سال آینده به تولید انبوه می رسد.
صورتی زنجانی بیان کرد: نتایج نشان می دهد این هسته های جدید می تواند تولید پیله ابریشم را بین سه تا پنج کیلوگرم در هر جعبه ارتقا دهد. با این پروژه های اصلاح نژادی توانستیم تولید پیله در کشور را به طور میانگین در دهه 70 که سرانه تولید 25 کیلوگرم بود به 32.9 در سال 95 برسانیم؛ همچنین میانگین تولید تخم نوغان در هر جعبه در سال جاری به 34 کیلوگرم رسیده است.
رئیس مرکز تحقیقات ابریشم کشور درباره وظایف این مرکز با شش رویکرد،گفت: یکی از وظایف حاکمیتی این مجموعه تولید تخم نوغان اجداد یا هسته فناورانه نوغان است که به میزان درخواست دستگاه های اجرایی این هسته های فناورانه به شکل رایگان در اختیار صنعت نوغان داری قرار می گیرد تا آنها بتوانند تخم های نوغان تجاری تولید کنند تا رقابتی تر شود.
وی با اشاره به فعالیت های مهم مرکز تحقیقات ابریشم کشور اظهار کرد: این مرکز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت های خود را آغاز کرد و از سال 84 به عنوان مرکز ملی زیر مجموعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی قرار گرفت، از فهالیت های مهم این مرکز می توان به حفظ ذخایر در بانک ژن، تولید هسته فناورانه نوغان یا تخم نوغان اجداد برای دستگاه های اجرایی و تأمین نیاز داخلی نوغان داران اشاره کرد.