مهندس فرزین جوانشیر- مدیر بازرگانی خارجی شرکت بازرگانی ستاره سپید آذین
به گفته مهندس جوانشیر، «مجموعه‌ای از مشکلات و محدودیت‌ها باعث عدم تولید نخ دوخت در کشور شده است. برای مثال مواد اولیه تولید این نخ ضریب تاب مطلوبی ندارند و یکنواخت نیست، طبعاً مشتریانی که خواستار تهیه مواد اولیه باکیفیت هستند، نخ نایکنواخت نمی‌خرند و به همین دلیل سراغ نخ ایرانی نمی‌روند در حالی‌که معتقدم اگر مواد اولیه مرغوب و ماشین‌آلات مدرن و به روز در اختیار تولیدکننده ایرانی قرار گیرد، شاهد تولید بهترین و باکیفیت‌ترین نخ دوخت خواهم بود. متأسفانه در حال حاضر تولیدکننده با مشکلات متعددی مواجه است که مجال رقابت و تولید محصولات درجه یک را از اغلب آنان سلب می‌کند.»
به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، وی در ادامه این گفت‌وگو یادآور شد «دولت و بانک مرکزی در شرایط فعلی باید یک قیمت را به طور ثابت نگه دارد و بهتر است ارز 4200 تومانی را کنار بگذارد چون تأثیری بر تورم ندارد و رقمی بین 13 تا 14 هزار تومان را تعیین کند و مبنای انجام مبادلات ارزی قرار دهد به این ترتیب شاید در ابتدا تورم ایجاد شود اما در نهایت نوسانات ارزی از بین خواهد رفت و مردم به یک قیمت ثابت، عادت می‌کنند.» مشروح این گفت‌وگو از نظرتان می‌گذرد:
*نساجی امروز: معرفی شرکت دوراک و فعالیت‌های آن در ایران
شرکت دوراک تولیدکننده انواع نخ‌های دوخت و گلدوزی در دنیاست که کارخانه آن در بورسا و دفتر مرکزی در استانبول قرار دارد. این شرکت سال 1971 تأسیس شده است و به ارائه انواع نخ دوخت به صاحبان صنایع چرم، کیف، کفش، پوشاک (البسه ایمنی و ضد آتش، ورزشی، اونیفرم، جین و ...) ، صنایع مبلمان، لوازم خانگی، روکش صندلی و کمربند خودرو می‌پردازد. اولویت نخست دوراک، تولید نخ‌های پلی‌استر فیلامنت با مقاومت بالاست و برای بعضی مشتریان خاص، انواع نخ‌های پلی‌آمید، ویسکوز و اکرلیک (با روکش یا بدون روکش) است.
بازرگانی ستاره سپید آذین از سال 1390 به طور رسمی نمایندگی دوراک را در ایران برعهده گرفت و در حال حاضر تمام اجناس را از طریق مرز خوی تحویل می‌گیریم و با ارز آزاد خریداری می‌کنیم اما بازار کشش دارد به طوری‌که 4 سال پیش قیمت یک نوع نخ دوخت 14 هزار تومان بود امروز همان نخ 50 هزار تومان شده است اما همچنان مشتریان خود را دارد.
البته این خرید بستگی به شرایط مشتری دارد، بعضی نخ را به صورت نقدی از فروشگاه ما می‌‌خرند، برخی چک روز تحویل می‌دهند، گروهی از مشتریان هم یک ماه بعد چک می‌دهند و بعضی مشتریان بدحساب هم چک مدت‌دار برای 3-4 ماه آینده را می‌دهند که البته نمی‌توان معامله با آنان را متوقف کرد زیرا سراغ رقیبان ما در بازار می‌روند که قیمت نخ‌های دوخت آنان در مقایسه با دوراک پایین‌تر اما کیفیت دوراک به مراتب بالاتر است. بارها این اتفاق افتاده که یک مشتری از سایر نخ‌های دوخت موجود در بازار استفاده می‌کند اما پس از چند ماه بار دیگر سراغ نخ دوراک می‌آیند.
نخ دوخت کاربرد‌های بسیاری دارد و تنوع آن به 35 نوع می‌رسد از انواع کیف و کفش‌های مردانه و زنانه چرم و مبلمان گرفته تا پوشاک، شلوار جین، روکش صندلی خودرو، کالای خواب و انواع گلدوزی و شاخص کاری نخ دوخت براساس سایز در نظر گرفته می‌شود.
بهترین مشتریان دوراک از نظر میزان فروش، ایران و روسیه است و در 48 کشور کار می‌کنند اما با توجه به آغاز تجارت با آمریکا، پیش‌بینی می‌شود که این کشور به تدریج جای ما را بگیرند.
در دوراک 500 نفر مشغول فعالیت هستند و دفتر رسمی فروش در اتریش، لهستان و اسپانیا دارند و دفتری نیز در برزیل راه‌اندازی کرده‌اند تا به بازار آمریکای لاتین دسترسی داشته باشند. در ایران اگرچه بالاترین حجم فروش را تشکیل می‌دهد اما دفتر رسمی فروش ندارند و صرفاً نماینده فروش -شرکت بارزرگانی سپید تجارت آذین- به فعالیت می‌پردازد.
*نساجی امروز: با توجه به این‌که ایران یکی از مشتریان عمده دوراک محسوب می‌شود؛ آیا مدیران این شرکت تصمیم یا برنامه‌ای برای تولید در ایران دارند؟
دو سال پیش شرکت رقیب دوراک در ایران، تا حدودی این کار را انجام داد یعنی ماشین‌آلات دست دوم تابندگی را نصب و راه‌اندازی کردند اما در مرحله رنگرزی با مشکل جدی مواجه شدند و عملاً موفق به تولید نخ دوخت در ایران نشدند و این پروژه متوقف ماند.
چندین بار پیشنهاد تولید نخ دوخت در ایران را با مدیران دوراک در میان گذاشتیم و پیشنهاد کردیم ساختمان 5-4 طبقه بزرگ و مجهز در بازار احداث نمایند و ما به‌عنوان نمایندگان فروش به فعالیت می‌پردازیم. انبار در جریان نیز مدنظر قرار گیرد تا اجناس در اسرع وقت به دست مشتری برسد اما با توجه به شرایط نامساعد اقتصادی کشور، ریسک فعالیت تولیدی و احداث دفتر در ایران برای مدیران دوراک بسیار بالاست به همین دلیل فعلاً برنامه‌ای برای تولید در ایران ندارند. از سوی دیگر با کاهش ارزش لیر، مدیران این مجموعه در هزینه‌های جانبی مانند هدایای تبلیغاتی، شرکت در برخی نمایشگاه‌ها و ... صرفه جویی می‌کنند تا تولید و اشتغال در مجموعه معظم خود را حفظ نمایند.
*نساجی امروز:چه نوع نخ دوخت و سایزی بیشتر در ایران کاربرد دارد و مورد مصرف قرار می‌گیرد؟
بیشترین حجم مصرف نخ‌های دوخت ما به صنایع مبلمان و روکش خودرو اختصاص دارد و در رتبه‌های بعدی صنف کیف و کفش و صنایع نساجی قرار دارند.
*نساجی امروز:آیا با توجه به شرایط نامساعد اقتصادی و مشکلات مالی اغلب واحدهای تولیدی با کاهش فروش و ریزش تعداد مشتریان مواجه هستید؟
خیر! واقعیت این است که مشتری برای ادامه کار چاره‌ای جز تداوم خرید مواد اولیه ندارد البته بسیاری از آنان ابتدا در مقابل افزایش قیمت نخ‌های ما موضع گرفتند اما پس از مدتی به این نتیجه رسیدند که باید به تولید ادامه دهند و به همین دلیل خرید خود را ادامه دادند و نه تنها حجم فروش ما کمتر نشده بلکه با روند صعودی فروش نخ‌های دوخت مواجهیم. تولیدکننده‌ای که کیفیت کار برایش مهم است طبعاً از مواد اولیه مرغوب استفاده می‌کند اما بسیاری از تولیدکنندگان هم ترجیح می‌دهند مواد اولیه درجه چندم را برای کاهش قیمت تمام شده محصولات خود تهیه کنند اما در طولانی مدت این تفکر با شکست مواجه می‌شود زیرا به تدریج اعتماد مصرف‌کنندگان را نسبت به کیفیت محصولات خود از دست می‌دهند.
*نساجی امروز:چرا نخ دوخت در ایران تولید نمی شود؟ مشکل از عدم دسترسی به تکنولوژی و دانش فنی روز است یا در زمینه تهیه و تأمین مواد اولیه مشکل وجود دارد؟
پیش از انقلاب، «شرکت نخ لاله» در ایران به تولید نخ دوخت می‌پرداخت اما امروز دیگر اثری از آن نیست. کارخانه‌ای نیز در یکی از استان‌های غربی کشور به تولید نخ دوخت می‌پردازد که این نخ فقط در تولید کفش‌های ورزشی کاربرد دارد اگرچه از نظر کیفی با نخ‌های خارجی به ویژه دوراک قابل مقایسه نیست و عمدتاً در همان استان به فروش می‌رود.
به اعتقاد من مجموعه‌ای از مشکلات و محدودیت‌ها باعث عدم تولید نخ دوخت در کشور شده است. برای مثال مواد اولیه تولید این نخ ضریب تاب مطلوبی ندارند و یکنواخت نیست، طبعاً مشتریانی که خواستار تهیه مواد اولیه باکیفیت هستند، نخ نایکنواخت نمی‌خرند و به همین دلیل سراغ نخ ایرانی نمی‌روند در حالی‌که معتقدم اگر مواد اولیه مرغوب و ماشین‌آلات مدرن و به روز در اختیار تولیدکننده ایرانی قرار گیرد، شاهد تولید بهترین و باکیفیت‌ترین نخ دوخت خواهم بود.
متأسفانه در حال حاضر تولیدکننده با مشکلات متعددی مواجه است که مجال رقابت و تولید محصولات درجه یک را از اغلب آنان سلب می‌کند. شرکتی مانند دوراک بدون هیچ‌گونه مشکل یا محدودیتی به ماشین‌آلات مدرن و مواد اولیه دسترسی دارد در حالی‌که ماشین‌آلات بسیاری از کارخانه‌های نساجی ایران متعلق به 60-50 سال پیش است.
طبیعی است با چنین سیستم قدیمی و مستهلکی نمی‌توان انتظار تولید محصولات باکیفیت را داشته باشیم.با صراحت باید عنوان نمایم که منابع ارزشمند، نیروی متخصص توانمند و تولیدکنندگان متعهد در کشور داریم اما مشکل اصلی ضعف ساختار سیستم عمومی اداره کشور است.
*و پیش‌بینی شما از شرایط و وضعیت شش ماه آتی صنعت نساجی چیست؟
در همین وضعیت فعلی می‌توانیم تولیدات خوبی داشته باشیم منتها فکر می‌کنم با توجه به تشدید تحریم‌ها و دشواری فراوان در تهیه مواد اولیه و ماشین‌آلات تنها کاری که می‌توان کرد اتکا به امکانات و منابع داخلی و نهایت تلاش برای صادرات است. اتاق بازرگانی و وزارت صنعت باید تسهیلات بازگشت ارز حاصل از صادرات را برای صادرکنندگان فراهم کند تا این ارز برای گشایش اعتبار و ... مورد استفاده قرار گیرد.
مطلب بعد مربوط به ثبت سفارشات است. در یکسال‌اخیر شاهد ثبت سفارشات غیرمرتبط بودیم که بزرگ‌ترین ضربه را به اقتصاد کشور وارد کرد.
برای مثال یکی از باشگاه‌های فوتبال با ارز دولتی، اقدام به واردات لاستیک خودرو نمود یا در بسیاری از موارد ارز 4200 تومانی به واردات محصولاتی اختصاص پیدا کرد که هیچ‌گونه منافعی برای تولید و صنعت کشور نداشت؛ همین امر بزرگ‌ترین هدر رفت منابع ارزی را در پی داشت؛ اگرچه بانک مرکزی در حال رسیدگی و نظارت است اما اطمینان دارم در همین شرایط نیز همچنان ارز دولتی مورد سوء استفاده قرار می گیرد.
به عقیده من دولت و بانک مرکزی در شرایط فعلی باید یک قیمت را به طور ثابت نگه دارد و بهتر است ارز 4200 تومانی را کنار بگذارد چون تأثیری بر تورم ندارد و رقمی بین 13 تا 14 هزار تومان را تعیین کند و مبنای انجام مبادلات ارزی قرار دهد به این ترتیب شاید در ابتدا تورم ایجاد شود اما در نهایت نوسانات ارزی از بین خواهد رفت و مردم به یک قیمت ثابت، عادت می‌کنند.
*نکته پایانی
38 سالی است که در صنایع کشور مشغول فعالیت هستم و از این سال‌ها 34 سال به‌طور اختصاصی در صنعت نساجی کشور کار کرده‌ام اما در تمام این مدت به ادغام انجمن صنایع نساجی ایران و جامعه متخصصین نساجی ایران معتقد بوده‌ام و فکر می‌کنم این دو تشکل باید از حالت رقابت خارج شوند و در قالب یک تشکل به مخاطبان خود خدمات مختلف ارائه نمایند.